| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
૫. સમ્મસનઞાણનિદ્દેસો
5. Sammasanañāṇaniddeso
૪૮. કથં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નાનં ધમ્માનં સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં?
48. Kathaṃ atītānāgatapaccuppannānaṃ dhammānaṃ saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ?
યં કિઞ્ચિ રૂપં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ઓળારિકં વા સુખુમં વા હીનં વા પણીતં વા યં દૂરે સન્તિકે વા, સબ્બં રૂપં અનિચ્ચતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં, દુક્ખતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં, અનત્તતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં.
Yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ aniccato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ, dukkhato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ, anattato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ.
યા કાચિ વેદના…પે॰… યા કાચિ સઞ્ઞા… યે કેચિ સઙ્ખારા… યં કિઞ્ચિ વિઞ્ઞાણં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ઓળારિકં વા સુખુમં વા હીનં વા પણીતં વા યં દૂરે સન્તિકે વા, સબ્બં વિઞ્ઞાણં અનિચ્ચતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં, દુક્ખતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં, અનત્તતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં.
Yā kāci vedanā…pe… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ aniccato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ, dukkhato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ, anattato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ.
ચક્ખું…પે॰… જરામરણં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અનિચ્ચતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં, દુક્ખતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં, અનત્તતો વવત્થેતિ એકં સમ્મસનં.
Cakkhuṃ…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ, dukkhato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ, anattato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ.
રૂપં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અનિચ્ચં ખયટ્ઠેન, દુક્ખં ભયટ્ઠેન અનત્તા અસારકટ્ઠેનાતિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં. વેદના…પે॰… સઞ્ઞા…પે॰… સઙ્ખારા…પે॰… વિઞ્ઞાણં…પે॰… ચક્ખુ…પે॰… જરામરણં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અનિચ્ચં ખયટ્ઠેન, દુક્ખં ભયટ્ઠેન, અનત્તા અસારકટ્ઠેનાતિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં.
Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena, dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. Vedanā…pe… saññā…pe… saṅkhārā…pe… viññāṇaṃ…pe… cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena, dukkhaṃ bhayaṭṭhena, anattā asārakaṭṭhenāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ.
રૂપં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અનિચ્ચં સઙ્ખતં પટિચ્ચસમુપ્પન્નં ખયધમ્મં વયધમ્મં વિરાગધમ્મં નિરોધધમ્મન્તિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં. વેદના…પે॰… સઞ્ઞા… સઙ્ખારા… વિઞ્ઞાણં… ચક્ખુ…પે॰… જરામરણં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અનિચ્ચં સઙ્ખતં પટિચ્ચસમુપ્પન્નં ખયધમ્મં વયધમ્મં વિરાગધમ્મં નિરોધધમ્મન્તિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં.
Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. Vedanā…pe… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ… cakkhu…pe… jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ.
જાતિપચ્ચયા જરામરણં, અસતિ જાતિયા નત્થિ જરામરણન્તિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં. અતીતમ્પિ અદ્ધાનં… અનાગતમ્પિ અદ્ધાનં જાતિપચ્ચયા જરામરણં, અસતિ જાતિયા નત્થિ જરામરણન્તિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં. ભવપચ્ચયા જાતિ, અસતિ…પે॰… ઉપાદાનપચ્ચયા ભવો, અસતિ…પે॰… તણ્હાપચ્ચયા ઉપાદાનં, અસતિ…પે॰… વેદનાપચ્ચયા તણ્હા, અસતિ…પે॰… ફસ્સપચ્ચયા વેદના, અસતિ…પે॰… સળાયતનપચ્ચયા ફસ્સો, અસતિ…પે॰… નામરૂપપચ્ચયા સળાયતનં, અસતિ…પે॰… વિઞ્ઞાણપચ્ચયા નામરૂપં, અસતિ…પે॰… સઙ્ખારપચ્ચયા વિઞ્ઞાણં, અસતિ…પે॰… અવિજ્જાપચ્ચયા સઙ્ખારા, અસતિ અવિજ્જાય નત્થિ સઙ્ખારાતિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં. અતીતમ્પિ અદ્ધાનં… અનાગતમ્પિ અદ્ધાનં અવિજ્જાપચ્ચયા સઙ્ખારા, અસતિ અવિજ્જાય નત્થિ સઙ્ખારાતિ સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં. તં ઞાતટ્ઠેન ઞાણં, પજાનનટ્ઠેન પઞ્ઞા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નાનં ધમ્માનં સઙ્ખિપિત્વા વવત્થાને પઞ્ઞા સમ્મસને ઞાણં’’.
Jātipaccayā jarāmaraṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. Bhavapaccayā jāti, asati…pe… upādānapaccayā bhavo, asati…pe… taṇhāpaccayā upādānaṃ, asati…pe… vedanāpaccayā taṇhā, asati…pe… phassapaccayā vedanā, asati…pe… saḷāyatanapaccayā phasso, asati…pe… nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, asati…pe… viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, asati…pe… saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, asati…pe… avijjāpaccayā saṅkhārā, asati avijjāya natthi saṅkhārāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. Atītampi addhānaṃ… anāgatampi addhānaṃ avijjāpaccayā saṅkhārā, asati avijjāya natthi saṅkhārāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘atītānāgatapaccuppannānaṃ dhammānaṃ saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ’’.
સમ્મસનઞાણનિદ્દેસો પઞ્ચમો.
Sammasanañāṇaniddeso pañcamo.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૫. સમ્મસનઞાણનિદ્દેસવણ્ણના • 5. Sammasanañāṇaniddesavaṇṇanā
