| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೪. ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ
4. Samathakkhandhakavaṇṇanā
ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
೧೮೬-೧೮೭. ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ‘‘ಅಯ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮೇ’’ತಿ ವಾ ಸಮ್ಮುಖಾನಿದ್ದೇಸನಿಯಮೋ ಅತ್ಥಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಸಮ್ಮುಖಾಕರಣೀಯಮೇವ, ನ ಕೇವಲಂ ತಜ್ಜನೀಯಾದಿಪಞ್ಚವಿಧಮೇವ। ಪಞ್ಚವಿಧಸ್ಸೇವ ಪನ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸನಂ ಕಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕೇ ತಾವ ತಸ್ಸೇವ ಪಾಳಿಆರುಳ್ಹತ್ತಾ, ಚತುವೀಸತಿಯಾ ಪಾರಾಜಿಕೇಸು ವಿಜ್ಜಮಾನೇಸು ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡೇ ಆಗತಾನಂಯೇವ ಚತುನ್ನಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸನಂ ವಿಯಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ‘‘ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖತಾ ಹತ್ಥಪಾಸೂಪಗಮನಮೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಕಾರಣಂ ಸಮ್ಮುಖಾಕರಣೀಯಸ್ಸಪಿ ಸಮ್ಮುಖಾನಿದ್ದೇಸನಿಯಮಾಭಾವತೋ। ಕಾಮಂ ಅಯಮತ್ಥೋ ಕಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕೇಯೇವ ‘‘ತೀಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಞ್ಚ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಸಮ್ಮುಖಾಕತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೪) ವಚನೇನೇವ ಸಿದ್ಧೋ, ತತ್ಥ ಪನ ಆಪತ್ತಿ ನ ದಸ್ಸಿತಾ। ಇಧ ‘‘ಯೋ ಕರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಭವಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಇದಂ ಆರದ್ಧನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಪತಿರೂಪಕೇನ ವೂಪಸನ್ತಮ್ಪಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ ವೂಪಸನ್ತಗಣನಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘ಅಧಮ್ಮವಾದೀ ಪುಗ್ಗಲೋ’ತಿಆದಿ ಆರದ್ಧ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಲಿಖಿತಞ್ಚ। ಏವಂ ವೂಪಸನ್ತಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಪತಿರೂಪಕೇನ ವೂಪಸನ್ತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ನ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಅಞ್ಞೇನ ಕೇನಚೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇದಮಾರದ್ಧನ್ತಿ ಆಚರಿಯೋ।
186-187. Yattha yattha kammavācāya ‘‘aya’’nti vā ‘‘ime’’ti vā sammukhāniddesaniyamo atthi, sabbaṃ taṃ kammaṃ sammukhākaraṇīyameva, na kevalaṃ tajjanīyādipañcavidhameva. Pañcavidhasseva pana uddharitvā dassanaṃ kammakkhandhake tāva tasseva pāḷiāruḷhattā, catuvīsatiyā pārājikesu vijjamānesu pārājikakaṇḍe āgatānaṃyeva catunnaṃ uddharitvā dassanaṃ viyāti veditabbaṃ. Tattha ‘‘puggalassa sammukhatā hatthapāsūpagamanamevā’’ti vuttaṃ, taṃ kāraṇaṃ sammukhākaraṇīyassapi sammukhāniddesaniyamābhāvato. Kāmaṃ ayamattho kammakkhandhakeyeva ‘‘tīhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ tajjanīyakammaṃ adhammakammañca hoti…pe… asammukhākataṃ hotī’’ti (cūḷava. 4) vacaneneva siddho, tattha pana āpatti na dassitā. Idha ‘‘yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti tattha bhavitabbāpattidassanatthaṃ idaṃ āraddhanti veditabbaṃ. ‘‘Sammukhāvinayapatirūpakena vūpasantampi sammukhāvinayeneva vūpasantagaṇanaṃ gacchatīti dassetuṃ ‘adhammavādī puggalo’tiādi āraddha’’nti vuttaṃ, likhitañca. Evaṃ vūpasantaṃ sammukhāvinayapatirūpakena vūpasantaṃ nāma hoti, na sammukhāvinayena ca aññena kenacīti dassetuṃ idamāraddhanti ācariyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi
೧. ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ • 1. Sammukhāvinayo
ಕಣ್ಹಪಕ್ಖನವಕಂ • Kaṇhapakkhanavakaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಕಥಾ • Sammukhāvinayakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧. ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಕಥಾ • 1. Sammukhāvinayakathā
