Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
੪. ਸਮਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕવਣ੍ਣਨਾ
4. Samathakkhandhakavaṇṇanā
ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
੧੮੬-੧੮੭. ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ‘‘ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘‘ਇਮੇ’’ਤਿ વਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾਨਿਦ੍ਦੇਸਨਿਯਮੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾਕਰਣੀਯਮੇવ, ਨ ਕੇવਲਂ ਤਜ੍ਜਨੀਯਾਦਿਪਞ੍ਚવਿਧਮੇવ। ਪਞ੍ਚવਿਧਸ੍ਸੇવ ਪਨ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਤਾવ ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਲ਼ਿਆਰੁਲ਼੍ਹਤ੍ਤਾ, ਚਤੁવੀਸਤਿਯਾ ਪਾਰਾਜਿਕੇਸੁ વਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡੇ ਆਗਤਾਨਂਯੇવ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਨਂ વਿਯਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਤਾ ਹਤ੍ਥਪਾਸੂਪਗਮਨਮੇવਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾਕਰਣੀਯਸ੍ਸਪਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾਨਿਦ੍ਦੇਸਨਿਯਮਾਭਾવਤੋ। ਕਾਮਂ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਕਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਯੇવ ‘‘ਤੀਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਤਜ੍ਜਨੀਯਕਮ੍ਮਂ ਅਧਮ੍ਮਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅਸਮ੍ਮੁਖਾਕਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੪) વਚਨੇਨੇવ ਸਿਦ੍ਧੋ, ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਇਧ ‘‘ਯੋ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਭવਿਤਬ੍ਬਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਇਦਂ ਆਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਪਤਿਰੂਪਕੇਨ વੂਪਸਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ વੂਪਸਨ੍ਤਗਣਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘ਅਧਮ੍ਮવਾਦੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਲਿਖਿਤਞ੍ਚ। ਏવਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਪਤਿਰੂਪਕੇਨ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਇਦਮਾਰਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯੋ।
186-187. Yattha yattha kammavācāya ‘‘aya’’nti vā ‘‘ime’’ti vā sammukhāniddesaniyamo atthi, sabbaṃ taṃ kammaṃ sammukhākaraṇīyameva, na kevalaṃ tajjanīyādipañcavidhameva. Pañcavidhasseva pana uddharitvā dassanaṃ kammakkhandhake tāva tasseva pāḷiāruḷhattā, catuvīsatiyā pārājikesu vijjamānesu pārājikakaṇḍe āgatānaṃyeva catunnaṃ uddharitvā dassanaṃ viyāti veditabbaṃ. Tattha ‘‘puggalassa sammukhatā hatthapāsūpagamanamevā’’ti vuttaṃ, taṃ kāraṇaṃ sammukhākaraṇīyassapi sammukhāniddesaniyamābhāvato. Kāmaṃ ayamattho kammakkhandhakeyeva ‘‘tīhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ tajjanīyakammaṃ adhammakammañca hoti…pe… asammukhākataṃ hotī’’ti (cūḷava. 4) vacaneneva siddho, tattha pana āpatti na dassitā. Idha ‘‘yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti tattha bhavitabbāpattidassanatthaṃ idaṃ āraddhanti veditabbaṃ. ‘‘Sammukhāvinayapatirūpakena vūpasantampi sammukhāvinayeneva vūpasantagaṇanaṃ gacchatīti dassetuṃ ‘adhammavādī puggalo’tiādi āraddha’’nti vuttaṃ, likhitañca. Evaṃ vūpasantaṃ sammukhāvinayapatirūpakena vūpasantaṃ nāma hoti, na sammukhāvinayena ca aññena kenacīti dassetuṃ idamāraddhanti ācariyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi
੧. ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋ • 1. Sammukhāvinayo
ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਨવਕਂ • Kaṇhapakkhanavakaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਕਥਾ • Sammukhāvinayakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧. ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਕਥਾ • 1. Sammukhāvinayakathā