Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi |
౯. సంసారపఞ్హో
9. Saṃsārapañho
౯. రాజా ఆహ ‘‘భన్తే నాగసేన, యం పనేతం బ్రూసి ‘సంసారో’తి, కతమో సో సంసారో’’తి? ‘‘ఇధ, మహారాజ, జాతో ఇధేవ మరతి, ఇధ మతో అఞ్ఞత్ర ఉప్పజ్జతి, తహిం జాతో తహిం యేవ మరతి, తహిం మతో అఞ్ఞత్ర ఉప్పజ్జతి, ఏవం ఖో, మహారాజ, సంసారో హోతీ’’తి. ‘‘ఓపమ్మం కరోహీ’’తి. ‘‘యథా, మహారాజ, కోచిదేవ పురిసో పక్కం అమ్బం ఖాదిత్వా అట్ఠిం రోపేయ్య, తతో మహన్తో అమ్బరుక్ఖో నిబ్బత్తిత్వా ఫలాని దదేయ్య, అథ సో పురిసో తతోపి పక్కం అమ్బం ఖాదిత్వా అట్ఠిం రోపేయ్య, తతోపి మహన్తో అమ్బరుక్ఖో నిబ్బత్తిత్వా ఫలాని దదేయ్య, ఏవమేతేసం రుక్ఖానం కోటి న పఞ్ఞాయతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, ఇధ జాతో ఇధేవ మరతి, ఇధ మతో అఞ్ఞత్ర ఉప్పజ్జతి, తహిం జాతో తహిం యేవ మరతి, తహిం మతో అఞ్ఞత్ర ఉప్పజ్జతి, ఏవం ఖో, మహారాజ, సంసారో హోతీ’’తి.
9. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘saṃsāro’ti, katamo so saṃsāro’’ti? ‘‘Idha, mahārāja, jāto idheva marati, idha mato aññatra uppajjati, tahiṃ jāto tahiṃ yeva marati, tahiṃ mato aññatra uppajjati, evaṃ kho, mahārāja, saṃsāro hotī’’ti. ‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kocideva puriso pakkaṃ ambaṃ khāditvā aṭṭhiṃ ropeyya, tato mahanto ambarukkho nibbattitvā phalāni dadeyya, atha so puriso tatopi pakkaṃ ambaṃ khāditvā aṭṭhiṃ ropeyya, tatopi mahanto ambarukkho nibbattitvā phalāni dadeyya, evametesaṃ rukkhānaṃ koṭi na paññāyati, evameva kho, mahārāja, idha jāto idheva marati, idha mato aññatra uppajjati, tahiṃ jāto tahiṃ yeva marati, tahiṃ mato aññatra uppajjati, evaṃ kho, mahārāja, saṃsāro hotī’’ti.
‘‘కల్లోసి, భన్తే నాగసేనా’’తి.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
సంసారపఞ్హో నవమో.
Saṃsārapañho navamo.