| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
၅. သံသဋ္ဌဝာရဝဏ္ဏနာ
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
၃၅၁-၃၆၈. သံသဋ္ဌဝာရေ ပစ္စနီယေ ‘‘နဝိပ္ပယုတ္တေ ပဋိသန္ဓိ နတ္ထီ’’တိ ဣဒံ ဝတ္ထုဝိရဟိတာယ ပဋိသန္ဓိယာ ဝိသုံ အနုဒ္ဓရဏတော ဝုတ္တံ။ ပဋိစ္စဝာရာဒီသု ဟိ သဟဇာတသ္သ ပစ္စယဘာဝဒသ္သနတ္ထံ သဝတ္ထုကာ ပဋိသန္ဓိ ဥဒ္ဓဋာ, သာ ဣဓာပိ အဓိပတိပုရေဇာတာသေဝနေသု နကမ္မနဝိပာကနဈာနနဝိပ္ပယုတ္တေသု န လဗ္ဘတိ, အညေသု စ အနုလောမတော ပစ္စနီယတော စ လဗ္ဘမာနပစ္စယေသု လဗ္ဘတီတိ ဣမသ္သ ဝိသေသသ္သ ဒသ္သနတ္ထံ ဥဒ္ဓဋာတိ။ သေသာ တေရသ န လဗ္ဘန္တီတိ ဧတ္ထ ‘‘သေသာ စုဒ္ဒသာ’’တိ ဘဝိတဗ္ဗံ။ န ဈာနေ ဧကန္တိ အဟေတုကပဉ္စဝိညာဏဝသေနာတိ ပဉ္စဝိညာဏာနံ ဟေတုပစ္စယဝိရဟိတမတ္တဒသ္သနတ္ထံ အဟေတုကဂ္ဂဟဏံ ကတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ‘‘နမဂ္ဂေ ဧကန္တိ အဟေတုကကိရိယဝသေနာ’’တိ ဝုတ္တံ, ‘‘အဟေတုကဝိပာကကိရိယဝသေနာ’’တိ ဘဝိတဗ္ဗံ။
351-368. Saṃsaṭṭhavāre paccanīye ‘‘navippayutte paṭisandhi natthī’’ti idaṃ vatthuvirahitāya paṭisandhiyā visuṃ anuddharaṇato vuttaṃ. Paṭiccavārādīsu hi sahajātassa paccayabhāvadassanatthaṃ savatthukā paṭisandhi uddhaṭā, sā idhāpi adhipatipurejātāsevanesu nakammanavipākanajhānanavippayuttesu na labbhati, aññesu ca anulomato paccanīyato ca labbhamānapaccayesu labbhatīti imassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭāti. Sesā terasa na labbhantīti ettha ‘‘sesā cuddasā’’ti bhavitabbaṃ. Na jhāne ekanti ahetukapañcaviññāṇavasenāti pañcaviññāṇānaṃ hetupaccayavirahitamattadassanatthaṃ ahetukaggahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ, ‘‘namagge ekanti ahetukakiriyavasenā’’ti vuttaṃ, ‘‘ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ.
၃၆၉-၃၉၁. ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝာတိ ပဋိစ္စဝာရေ အနုလောမပစ္စနီယေ ဝုတ္တနယေန။ ‘‘နဟေတုပစ္စယုပ္ပန္နေသု အဟေတုကမောဟောဝ ဈာနမဂ္ဂပစ္စယံ လဘတိ, သေသာ န လဘန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ, သေသေသု ပန ပဉ္စဝိညာဏဝဇ္ဇာဟေတုကက္ခန္ဓာ တံသမုဋ္ဌာနာ ပစ္စယုပ္ပန္နဓမ္မာ ဈာနပစ္စယံ လဘန္တိ, န ပစ္စနီယာနုလောမေ ဒ္ဝိန္နံ ပစ္စယာနံ အနုလောမေန သဟ ယောဇနာ အတ္ထီတိ ဈာနမဂ္ဂပစ္စယံ သဟိတံ လဘတီတိ စ န သက္ကာ ဝတ္တုံ, တသ္မာ ‘‘အဟေတုကမောဟောဝ မဂ္ဂပစ္စယံ လဘတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
369-391. Heṭṭhāvuttanayenevāti paṭiccavāre anulomapaccanīye vuttanayena. ‘‘Nahetupaccayuppannesu ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhati, sesā na labhantī’’ti vuttaṃ, sesesu pana pañcaviññāṇavajjāhetukakkhandhā taṃsamuṭṭhānā paccayuppannadhammā jhānapaccayaṃ labhanti, na paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena saha yojanā atthīti jhānamaggapaccayaṃ sahitaṃ labhatīti ca na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatī’’ti vattabbaṃ.
သံသဋ္ဌဝာရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ပဋ္ဌာနပာဠိ • Paṭṭhānapāḷi / ၁. ကုသလတ္တိကံ • 1. Kusalattikaṃ
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၅. သံသဋ္ဌဝာရဝဏ္ဏနာ • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
