Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિનયવિનિચ્છય-ટીકા • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
સમુટ્ઠાનસીસકથાવણ્ણના
Samuṭṭhānasīsakathāvaṇṇanā
૩૨૫-૬. મહેસિના દ્વીસુ વિભઙ્ગેસુ પઞ્ઞત્તાનિ યાનિ પારાજિકાદીનિ સિક્ખાપદાનિ ઉપોસથે ઉદ્દિસન્તિ, તેસં સિક્ખાપદાનં સમુટ્ઠાનં ભિક્ખૂનં પાટવત્થાય ઇતો પરં પવક્ખામિ, તં સમાહિતા સુણાથાતિ યોજના.
325-6. Mahesinā dvīsu vibhaṅgesu paññattāni yāni pārājikādīni sikkhāpadāni uposathe uddisanti, tesaṃ sikkhāpadānaṃ samuṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ pāṭavatthāya ito paraṃ pavakkhāmi, taṃ samāhitā suṇāthāti yojanā.
૩૨૭. કાયો ચ વાચા ચ કાયવાચા ચાતિ અચિત્તકાનિ યાનિ તીણિ સમુટ્ઠાનાનિ, તાનેવ ચિત્તેન પચ્ચેકં યોજિતાનિ સચિત્તકાનિ તીણિ સમુટ્ઠાનાનિ હોન્તીતિ એવમેવ સમુટ્ઠાનં પુરિમાનં દ્વિન્નં વસેન એકઙ્ગિકં, તતિયચતુત્થપઞ્ચમાનં વસેન દ્વઙ્ગિકં, છટ્ઠસ્સ વસેન તિવઙ્ગિકઞ્ચાતિ એવં છધા સમુટ્ઠાનવિધિં વદન્તીતિ યોજના. કાયો, વાચાતિ એકઙ્ગિકં દ્વયં, કાયવાચા , કાયચિત્તં, વાચાચિત્તન્તિ દુવઙ્ગિકત્તયં, કાયવાચાચિત્તન્તિ અઙ્ગભેદેન તિવિધમ્પિ અવયવભેદેન સમુટ્ઠાનભેદવિધિં છપ્પકારં વદન્તીતિ અધિપ્પાયો.
327. Kāyo ca vācā ca kāyavācā cāti acittakāni yāni tīṇi samuṭṭhānāni, tāneva cittena paccekaṃ yojitāni sacittakāni tīṇi samuṭṭhānāni hontīti evameva samuṭṭhānaṃ purimānaṃ dvinnaṃ vasena ekaṅgikaṃ, tatiyacatutthapañcamānaṃ vasena dvaṅgikaṃ, chaṭṭhassa vasena tivaṅgikañcāti evaṃ chadhā samuṭṭhānavidhiṃ vadantīti yojanā. Kāyo, vācāti ekaṅgikaṃ dvayaṃ, kāyavācā , kāyacittaṃ, vācācittanti duvaṅgikattayaṃ, kāyavācācittanti aṅgabhedena tividhampi avayavabhedena samuṭṭhānabhedavidhiṃ chappakāraṃ vadantīti adhippāyo.
૩૨૮. તેસુ છસુ સમુટ્ઠાનેસુ એકેન વા સમુટ્ઠાનેન દ્વીહિ વા તીહિ વા ચતૂહિ વા છહિ વા સમુટ્ઠાનેહિ નાના આપત્તિયો જાયરેતિ સમ્બન્ધો.
328.Tesu chasu samuṭṭhānesu ekena vā samuṭṭhānena dvīhi vā tīhi vā catūhi vā chahi vā samuṭṭhānehi nānā āpattiyo jāyareti sambandho.
૩૨૯. તત્થ તાસુ નાનાપત્તીસુ. પઞ્ચ સમુટ્ઠાનાનિ એતિસ્સાતિ પઞ્ચસમુટ્ઠાના, એવરૂપા કાચિ આપત્તિ ન વિજ્જતિ. એકમેકં સમુટ્ઠાનં યાસન્તિ વિગ્ગહો. પચ્છિમેહેવ તીહિપીતિ સચિત્તકેહેવ તીહિ સમુટ્ઠાનેહિ, યા આપત્તિ એકસમુટ્ઠાના હોતિ, સા સચિત્તકાનં તિણ્ણમઞ્ઞતરેન હોતીતિ અધિપ્પાયો.
329.Tattha tāsu nānāpattīsu. Pañca samuṭṭhānāni etissāti pañcasamuṭṭhānā, evarūpā kāci āpatti na vijjati. Ekamekaṃ samuṭṭhānaṃ yāsanti viggaho. Pacchimeheva tīhipīti sacittakeheva tīhi samuṭṭhānehi, yā āpatti ekasamuṭṭhānā hoti, sā sacittakānaṃ tiṇṇamaññatarena hotīti adhippāyo.
૩૩૦-૧. તતિયચ્છટ્ઠતોપિ ચાતિ કાયવાચતો, કાયવાચાચિત્તતો ચ. ચતુત્થચ્છટ્ઠતો ચેવાતિ કાયચિત્તતો કાયવાચાચિત્તતો ચ. પઞ્ચમચ્છટ્ઠતોપિ ચાતિ વાચાચિત્તતો કાયવાચાચિત્તતો ચ. ‘‘કાયતો કાયચિત્તતો’’તિ પઠમં દ્વિસમુટ્ઠાનં, ‘‘વાચતો વાચાચિત્તતો’’તિ દુતિયં, ‘‘કાયવાચતો કાયવાચાચિત્તતો’’તિ તતિયં, ‘‘કાયચિત્તતો કાયવાચાચિત્તતો’’તિ ચતુત્થં, ‘‘વાચાચિત્તતો કાયવાચાચિત્તતો’’તિ પઞ્ચમં દ્વિસમુટ્ઠાનન્તિ એવં પઞ્ચધા એવ ઠિતેહિ દ્વીહિ સમુટ્ઠાનેહિ એસા દ્વિસમુટ્ઠાનાપત્તિ જાયતે સમુટ્ઠાતિ. ન અઞ્ઞતોતિ કાયતો વાચતોતિ એકં, વાચતો કાયવાચતોતિ એકન્તિ એવં યથાવુત્તક્કમવિપરિયાયેન યોજિતેહિ અઞ્ઞેહિ સમુટ્ઠાનેહિ ન સમુટ્ઠાતિ.
330-1.Tatiyacchaṭṭhatopi cāti kāyavācato, kāyavācācittato ca. Catutthacchaṭṭhato cevāti kāyacittato kāyavācācittato ca. Pañcamacchaṭṭhatopi cāti vācācittato kāyavācācittato ca. ‘‘Kāyato kāyacittato’’ti paṭhamaṃ dvisamuṭṭhānaṃ, ‘‘vācato vācācittato’’ti dutiyaṃ, ‘‘kāyavācato kāyavācācittato’’ti tatiyaṃ, ‘‘kāyacittato kāyavācācittato’’ti catutthaṃ, ‘‘vācācittato kāyavācācittato’’ti pañcamaṃ dvisamuṭṭhānanti evaṃ pañcadhā eva ṭhitehi dvīhi samuṭṭhānehi esā dvisamuṭṭhānāpatti jāyate samuṭṭhāti. Na aññatoti kāyato vācatoti ekaṃ, vācato kāyavācatoti ekanti evaṃ yathāvuttakkamavipariyāyena yojitehi aññehi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
૩૩૨. પઠમેહિ ચ તીહીતિ ‘‘કાયતો, વાચતો, કાયવાચતો’’તિ પઠમં નિદ્દિટ્ઠેહિ તીહિ અચિત્તકસમુટ્ઠાનેહિ. પચ્છિમેહિ ચાતિ ‘‘કાયચિત્તતો, વાચાચિત્તતો, કાયવાચાચિત્તતો’’તિ એવં પચ્છા વુત્તેહિ સચિત્તકેહિ તીહિ સમુટ્ઠાનેહિ. ન અઞ્ઞતોતિ ‘‘કાયતો, વાચતો, કાયચિત્તતો, વાચતો, કાયવાચતો, કાયચિત્તતો’’તિ એવં વુત્તવિપલ્લાસતો અઞ્ઞેહિ તીહિ સમુટ્ઠાનેહિ ન સમુટ્ઠાતિ.
332.Paṭhamehi ca tīhīti ‘‘kāyato, vācato, kāyavācato’’ti paṭhamaṃ niddiṭṭhehi tīhi acittakasamuṭṭhānehi. Pacchimehi cāti ‘‘kāyacittato, vācācittato, kāyavācācittato’’ti evaṃ pacchā vuttehi sacittakehi tīhi samuṭṭhānehi. Na aññatoti ‘‘kāyato, vācato, kāyacittato, vācato, kāyavācato, kāyacittato’’ti evaṃ vuttavipallāsato aññehi tīhi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
૩૩૩-૪. પઠમા તતિયા ચેવ, ચતુત્થચ્છટ્ઠતોપિ ચાતિ કાયતો, કાયવાચતો, કાયચિત્તતો, કાયવાચાચિત્તતોતિ એતેહિ ચતૂહિ સમુટ્ઠાનેહિ ચેવ. દુતિયા…પે॰… ચ્છટ્ઠતોપિ ચાતિ વાચતો, કાયવાચતો, વાચાચિત્તતો, કાયવાચાચિત્તતોતિ ઇમેહિ ચતૂહિ ચાતિ ચતુસમુટ્ઠાનેનાપત્તિ.
333-4.Paṭhamā tatiyā ceva, catutthacchaṭṭhatopi cāti kāyato, kāyavācato, kāyacittato, kāyavācācittatoti etehi catūhi samuṭṭhānehi ceva. Dutiyā…pe… cchaṭṭhatopi cāti vācato, kāyavācato, vācācittato, kāyavācācittatoti imehi catūhi cāti catusamuṭṭhānenāpatti.
સા એવં દ્વિધા ઠિતેહિ ચતૂહિ સમુટ્ઠાનેહિ જાયતે. ન પનઞ્ઞતોતિ ‘‘કાયતો, વાચતો, કાયવાચતો, કાયચિત્તતો’’તિ એવમાદિના વિપલ્લાસનયેન યોજિતેહિ ચતૂહિ સમુટ્ઠાનેહિ ન સમુટ્ઠાતિ. છ સમુટ્ઠાનાનિ યસ્સા સા છસમુટ્ઠાના. સચિત્તકેહિ તીહિ, અચિત્તકેહિ તીહીતિ છહિ એવ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠાતીતિ. પકારન્તરાભાવા ઇધ ‘‘ન અઞ્ઞતો’’તિ ન વુત્તં.
Sā evaṃ dvidhā ṭhitehi catūhi samuṭṭhānehi jāyate. Na panaññatoti ‘‘kāyato, vācato, kāyavācato, kāyacittato’’ti evamādinā vipallāsanayena yojitehi catūhi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti. Cha samuṭṭhānāni yassā sā chasamuṭṭhānā. Sacittakehi tīhi, acittakehi tīhīti chahi eva samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti. Pakārantarābhāvā idha ‘‘na aññato’’ti na vuttaṃ.
આહ ચ અટ્ઠકથાચરિયો માતિકટ્ઠકથાયં.
Āha ca aṭṭhakathācariyo mātikaṭṭhakathāyaṃ.
૩૩૫. સમુટ્ઠાતિ એતસ્માતિ સમુટ્ઠાનં, કાયાદિ છબ્બિધં, એકં સમુટ્ઠાનં કારણં યસ્સા સા એકસમુટ્ઠાના. પકારન્તરાભાવા તિધા. કથં? સચિત્તકાનં તિણ્ણં સમુટ્ઠાનાનં વસેન તિવિધા. દ્વીહિ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠિતા દ્વિસમુટ્ઠિતા, દ્વિસમુટ્ઠાનાપત્તીતિ અત્થો. પઞ્ચધાતિ વુત્તનયેન પઞ્ચપ્પકારા. તીણિ સમુટ્ઠાનાનિ યસ્સા સા તિસમુટ્ઠાના, ચત્તારિ સમુટ્ઠાનાનિ યસ્સા સા ચતુરુટ્ઠાના, તિસમુટ્ઠાના ચ ચતુરુટ્ઠાના ચ તિચતુરુટ્ઠાનાતિ એકદેસસરૂપેકસેસો, તિસમુટ્ઠાના દ્વિધા વિભત્તા, ચતુસમુટ્ઠાના ચ દ્વિધા એવ વિભત્તાતિ અત્થો. છહિ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠિતા છસમુટ્ઠિતા, છસમુટ્ઠાનાતિ અત્થો. એકધાતિ પકારન્તરાભાવા એકધાવ ઠિતાતિ અધિપ્પાયો.
335. Samuṭṭhāti etasmāti samuṭṭhānaṃ, kāyādi chabbidhaṃ, ekaṃ samuṭṭhānaṃ kāraṇaṃ yassā sā ekasamuṭṭhānā. Pakārantarābhāvā tidhā. Kathaṃ? Sacittakānaṃ tiṇṇaṃ samuṭṭhānānaṃ vasena tividhā. Dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhitā dvisamuṭṭhitā, dvisamuṭṭhānāpattīti attho. Pañcadhāti vuttanayena pañcappakārā. Tīṇi samuṭṭhānāni yassā sā tisamuṭṭhānā, cattāri samuṭṭhānāni yassā sā caturuṭṭhānā, tisamuṭṭhānā ca caturuṭṭhānā ca ticaturuṭṭhānāti ekadesasarūpekaseso, tisamuṭṭhānā dvidhā vibhattā, catusamuṭṭhānā ca dvidhā eva vibhattāti attho. Chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhitā chasamuṭṭhitā, chasamuṭṭhānāti attho. Ekadhāti pakārantarābhāvā ekadhāva ṭhitāti adhippāyo.
૩૩૬. સબ્બા આપત્તિયો સમુટ્ઠાનવિસેસતો એવં તેરસધા ઠિતાનં સમુટ્ઠાનભેદાનં નાનત્તતો તેહિ સમુટ્ઠિતાનં પઠમં પઞ્ઞત્તત્તા સીસભૂતાનં સિક્ખાપદાનં વસેન તેરસેવ નામાનિ લભન્તિ, તાનિ ઇતો પરં વક્ખામીતિ યોજના.
336.Sabbā āpattiyo samuṭṭhānavisesato evaṃ terasadhā ṭhitānaṃ samuṭṭhānabhedānaṃ nānattato tehi samuṭṭhitānaṃ paṭhamaṃ paññattattā sīsabhūtānaṃ sikkhāpadānaṃ vasena teraseva nāmāni labhanti, tāni ito paraṃ vakkhāmīti yojanā.
૩૩૭. પઠમન્તિમવત્થુઞ્ચાતિ પઠમપારાજિકસમુટ્ઠાનં. દુતિયન્તિ અદિન્નાદાનસમુટ્ઠાનં. સઞ્ચરિત્તકન્તિ સઞ્ચરિત્તસમુટ્ઠાનં. સમનુભાસનન્તિ સમનુભાસનસમુટ્ઠાનં. ‘‘કથિનં એળકલોમક’’ન્તિ પદચ્છેદો, કથિનસમુટ્ઠાનં એળકલોમસમુટ્ઠાનઞ્ચ.
337.Paṭhamantimavatthuñcāti paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ. Dutiyanti adinnādānasamuṭṭhānaṃ. Sañcarittakanti sañcarittasamuṭṭhānaṃ. Samanubhāsananti samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ. ‘‘Kathinaṃ eḷakalomaka’’nti padacchedo, kathinasamuṭṭhānaṃ eḷakalomasamuṭṭhānañca.
૩૩૮. પદસોધમ્મન્તિ પદસોધમ્મસમુટ્ઠાનં. અદ્ધાનં થેય્યસત્થન્તિ અદ્ધાનસમુટ્ઠાનં થેય્યસત્થસમુટ્ઠાનં. દેસનાતિ ધમ્મદેસનાસમુટ્ઠાનં. ભૂતારોચનકન્તિ ભૂતારોચનસમુટ્ઠાનં. ચોરિવુટ્ઠાપનન્તિ ચોરિવુટ્ઠાપનસમુટ્ઠાનં.
338.Padasodhammanti padasodhammasamuṭṭhānaṃ. Addhānaṃ theyyasatthanti addhānasamuṭṭhānaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ. Desanāti dhammadesanāsamuṭṭhānaṃ. Bhūtārocanakanti bhūtārocanasamuṭṭhānaṃ. Corivuṭṭhāpananti corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānaṃ.
૩૩૯. અનનુઞ્ઞાતકઞ્ચાતિ અનનુઞ્ઞાતકસમુટ્ઠાનઞ્ચાતિ એતાનિ તેરસ તેહિ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠિતાનં તેસં સિક્ખાપદાનં પઠમં પઠમં નિદ્દિટ્ઠાનં પઠમપારાજિકાદિસિક્ખાપદસમુટ્ઠાનાનં ઇતરેસં પુબ્બઙ્ગમભાવતો ‘‘સીસાની’’તિ વુત્તાનિ. યથાહ પરિવારટ્ઠકથાયં ‘‘પઠમપારાજિકં નામ એકં સમુટ્ઠાનસીસં, સેસાનિ તેન સદિસાની’’તિઆદિ (પરિ॰ અટ્ઠ॰ ૨૫૮). તેરસેતે સમુટ્ઠાનનયાતિ એતે સીસવસેન દસ્સિતા તેરસ સમુટ્ઠાનનયા. વિઞ્ઞૂહિ ઉપાલિત્થેરાદીહિ.
339.Ananuññātakañcāti ananuññātakasamuṭṭhānañcāti etāni terasa tehi samuṭṭhānehi samuṭṭhitānaṃ tesaṃ sikkhāpadānaṃ paṭhamaṃ paṭhamaṃ niddiṭṭhānaṃ paṭhamapārājikādisikkhāpadasamuṭṭhānānaṃ itaresaṃ pubbaṅgamabhāvato ‘‘sīsānī’’ti vuttāni. Yathāha parivāraṭṭhakathāyaṃ ‘‘paṭhamapārājikaṃ nāma ekaṃ samuṭṭhānasīsaṃ, sesāni tena sadisānī’’tiādi (pari. aṭṭha. 258). Terasete samuṭṭhānanayāti ete sīsavasena dassitā terasa samuṭṭhānanayā. Viññūhi upālittherādīhi.
૩૪૦. તત્થ તેરસસુ સમુટ્ઠાનસીસેસુ. યાતિ યા પન આપત્તિ. આદિપારાજિકુટ્ઠાનાતિ પઠમપારાજિકસમુટ્ઠાના.
340.Tattha terasasu samuṭṭhānasīsesu. Yāti yā pana āpatti. Ādipārājikuṭṭhānāti paṭhamapārājikasamuṭṭhānā.
૩૪૧. અદિન્નાદાન-સદ્દો પુબ્બકો પઠમો એતિસ્સા તંસમુટ્ઠાનાપત્તિયાતિ અદિન્નાદાનપુબ્બકા, અદિન્નાદાનસમુટ્ઠાનાતિ ઉદ્દિટ્ઠાતિ યોજના.
341. Adinnādāna-saddo pubbako paṭhamo etissā taṃsamuṭṭhānāpattiyāti adinnādānapubbakā, adinnādānasamuṭṭhānāti uddiṭṭhāti yojanā.
૩૪૨. જાતૂતિ એકંસેન.
342.Jātūti ekaṃsena.
૩૪૩. અયં સમુટ્ઠાનવસેન ‘‘સમનુભાસનાસમુટ્ઠાના’’તિ વુત્તાતિ યોજના.
343. Ayaṃ samuṭṭhānavasena ‘‘samanubhāsanāsamuṭṭhānā’’ti vuttāti yojanā.
૩૪૪. કથિન-સદ્દો ઉપપદો યસ્સા તંસમુટ્ઠાનાય આપત્તિયા સા કથિનુપપદા, કથિનસમુટ્ઠાનાતિ મતા ઞાતા, અયં સમુટ્ઠાનવસેન ‘‘કથિનસમુટ્ઠાના’’તિ ઞાતાતિ અત્થો.
344. Kathina-saddo upapado yassā taṃsamuṭṭhānāya āpattiyā sā kathinupapadā, kathinasamuṭṭhānāti matā ñātā, ayaṃ samuṭṭhānavasena ‘‘kathinasamuṭṭhānā’’ti ñātāti attho.
૩૪૫. એળકલોમ-સદ્દો આદિ યસ્સા તંસમુટ્ઠાનાપત્તિયા સા એળકલોમાદિસમુટ્ઠાનાતિ અત્થો.
345. Eḷakaloma-saddo ādi yassā taṃsamuṭṭhānāpattiyā sā eḷakalomādisamuṭṭhānāti attho.
૩૪૯. એત્થ સમુટ્ઠાનેસુ.
349.Ettha samuṭṭhānesu.
૩૫૦. ભૂતારોચન-સદ્દો પુબ્બભાગો એતિસ્સા તંસમુટ્ઠાનાય આપત્તિયાતિ ભૂતારોચનપુબ્બકા, ભૂતારોચનસમુટ્ઠાનાતિ અત્થો.
350. Bhūtārocana-saddo pubbabhāgo etissā taṃsamuṭṭhānāya āpattiyāti bhūtārocanapubbakā, bhūtārocanasamuṭṭhānāti attho.
૩૫૧. સમુટ્ઠાનં સમુટ્ઠિતં, ચોરિવુટ્ઠાપનં સમુટ્ઠિતં યસ્સા સા ચોરિવુટ્ઠાપનસમુટ્ઠિતા, ચોરિવુટ્ઠાપનસમુટ્ઠાનાતિ અત્થો.
351. Samuṭṭhānaṃ samuṭṭhitaṃ, corivuṭṭhāpanaṃ samuṭṭhitaṃ yassā sā corivuṭṭhāpanasamuṭṭhitā, corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānāti attho.
૩૫૩. તત્થાતિ તેરસસમુટ્ઠાનસીસેસુ, ‘‘સમુટ્ઠાનં સચિત્તક’’ન્તિ ઇદં ‘‘પઠમ’’ન્તિઆદીહિ પચ્ચેકં યોજેતબ્બં. પઠમં સમુટ્ઠાનન્તિ પઠમપારાજિકસમુટ્ઠાનં. દુતિયં સમુટ્ઠાનન્તિ અદિન્નાદાનસમુટ્ઠાનં. ચતુત્થં સમુટ્ઠાનન્તિ સમનુભાસનસમુટ્ઠાનં. નવમં સમુટ્ઠાનન્તિ થેય્યસત્થસમુટ્ઠાનં. દસમં સમુટ્ઠાનન્તિ ધમ્મદેસનાસમુટ્ઠાનં. દ્વાદસમં સમુટ્ઠાનન્તિ ચોરિવુટ્ઠાપનસમુટ્ઠાનં.
353.Tatthāti terasasamuṭṭhānasīsesu, ‘‘samuṭṭhānaṃ sacittaka’’nti idaṃ ‘‘paṭhama’’ntiādīhi paccekaṃ yojetabbaṃ. Paṭhamaṃ samuṭṭhānanti paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ. Dutiyaṃ samuṭṭhānanti adinnādānasamuṭṭhānaṃ. Catutthaṃ samuṭṭhānanti samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ. Navamaṃ samuṭṭhānanti theyyasatthasamuṭṭhānaṃ. Dasamaṃ samuṭṭhānanti dhammadesanāsamuṭṭhānaṃ. Dvādasamaṃ samuṭṭhānanti corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānaṃ.
૩૫૪. સમુટ્ઠાનેતિ સમુટ્ઠાનસીસે. સદિસાતિ તેન તેન સમુટ્ઠાનસીસેન સમુટ્ઠાના આપત્તિયો. ઇધાતિ ઇમસ્મિં સમુટ્ઠાનવિનિચ્છયે. દિસ્સરેતિ દિસ્સન્તે, દિસ્સન્તીતિ અત્થો. અથ વા ઇધ દિસ્સરેતિ ઇધ ઉભતોવિભઙ્ગે એતેસુ તેરસસમુટ્ઠાનેસુ એકેકસ્મિં અઞ્ઞાનિપિ સદિસાનિ સમુટ્ઠાનાનિ દિસ્સન્તીતિ અત્થો. ઇદાનિ તાનિ સરૂપતો નિદસ્સેતુમાહ ‘‘સુક્કઞ્ચા’’તિઆદિ. તત્થ સુક્કન્તિ સુક્કવિસ્સટ્ઠિસિક્ખાપદં. એસ નયો ‘‘કાયસંસગ્ગો’’તિઆદીસુપિ. યદેત્થ દુવિઞ્ઞેય્યં, તં વક્ખામ.
354.Samuṭṭhāneti samuṭṭhānasīse. Sadisāti tena tena samuṭṭhānasīsena samuṭṭhānā āpattiyo. Idhāti imasmiṃ samuṭṭhānavinicchaye. Dissareti dissante, dissantīti attho. Atha vā idha dissareti idha ubhatovibhaṅge etesu terasasamuṭṭhānesu ekekasmiṃ aññānipi sadisāni samuṭṭhānāni dissantīti attho. Idāni tāni sarūpato nidassetumāha ‘‘sukkañcā’’tiādi. Tattha sukkanti sukkavissaṭṭhisikkhāpadaṃ. Esa nayo ‘‘kāyasaṃsaggo’’tiādīsupi. Yadettha duviññeyyaṃ, taṃ vakkhāma.
૩૫૫. પુબ્બુપપરિપાકો ચાતિ ‘‘જાનં પુબ્બુપગતં ભિક્ખુ’’ન્તિ (પાચિ॰ ૧૨૦) સિક્ખાપદઞ્ચ ‘‘ભિક્ખુનિપરિપાચિત’’ન્તિ (પાચિ॰ ૧૯૨, ૧૯૪) પિણ્ડપાતસિક્ખાપદઞ્ચ. રહો ભિક્ખુનિયાસહાતિ ભિક્ખુનિયા સદ્ધિં રહો નિસજ્જસિક્ખાપદઞ્ચ. સભોજને, રહો દ્વે ચાતિ સભોજને કુલે અનુપખજ્જસિક્ખાપદઞ્ચ દ્વે રહોનિસજ્જસિક્ખાપદાનિ ચ. અઙ્ગુલી ઉદકે હસન્તિ અઙ્ગુલિપતોદઞ્ચ ઉદકહસધમ્મસિક્ખાપદઞ્ચ.
355.Pubbupaparipāko cāti ‘‘jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhu’’nti (pāci. 120) sikkhāpadañca ‘‘bhikkhuniparipācita’’nti (pāci. 192, 194) piṇḍapātasikkhāpadañca. Raho bhikkhuniyāsahāti bhikkhuniyā saddhiṃ raho nisajjasikkhāpadañca. Sabhojane, raho dve cāti sabhojane kule anupakhajjasikkhāpadañca dve rahonisajjasikkhāpadāni ca. Aṅgulī udake hasanti aṅgulipatodañca udakahasadhammasikkhāpadañca.
૩૫૬. પહારે ઉગ્ગિરે ચેવાતિ પહારદાનસિક્ખાપદઞ્ચ તલસત્તિઉગ્ગિરણસિક્ખાપદઞ્ચ. તેપઞ્ઞાસા ચ સેખિયાતિ પઞ્ચસત્તતિસેખિયાસુ વક્ખમાનાનિ ઉજ્જગ્ઘિકાદીનિ સમનુભાસનસમુટ્ઠાનાનિ દસ, છત્તપાણિઆદીનિ ધમ્મદેસનાસમુટ્ઠાનાનિ એકાદસ, થેય્યસત્થસમુટ્ઠાનં , સૂપોદનવિઞ્ઞત્તિસિક્ખાપદઞ્ચાતિ બાવીસતિ સિક્ખાપદાનિ ઠપેત્વા પરિમણ્ડલનિવાસનાદીનિ ઇતરાનિ તેપઞ્ઞાસ સેખિયસિક્ખાપદાનિ ચ. અધક્ખકુબ્ભજાણુઞ્ચાતિ ભિક્ખુનીનં અધક્ખકઉબ્ભજાણુસિક્ખાપદઞ્ચ. ગામન્તરમવસ્સુતાતિ ગામન્તરગમનં, અવસ્સુતસ્સ હત્થતો ખાદનીયગ્ગહણસિક્ખાપદઞ્ચ.
356.Pahāre uggire cevāti pahāradānasikkhāpadañca talasattiuggiraṇasikkhāpadañca. Tepaññāsā ca sekhiyāti pañcasattatisekhiyāsu vakkhamānāni ujjagghikādīni samanubhāsanasamuṭṭhānāni dasa, chattapāṇiādīni dhammadesanāsamuṭṭhānāni ekādasa, theyyasatthasamuṭṭhānaṃ , sūpodanaviññattisikkhāpadañcāti bāvīsati sikkhāpadāni ṭhapetvā parimaṇḍalanivāsanādīni itarāni tepaññāsa sekhiyasikkhāpadāni ca. Adhakkhakubbhajāṇuñcāti bhikkhunīnaṃ adhakkhakaubbhajāṇusikkhāpadañca. Gāmantaramavassutāti gāmantaragamanaṃ, avassutassa hatthato khādanīyaggahaṇasikkhāpadañca.
૩૫૭-૮. તલમટ્ઠુદસુદ્ધિ ચાતિ તલઘાતં, જતુમટ્ઠં, ઉદકસુદ્ધિકાદિયનઞ્ચ. વસ્સંવુત્થાતિ ‘‘વસ્સંવુત્થા…પે॰… છપ્પઞ્ચયોજનાની’’તિ (પાચિ॰ ૯૭૪) સિક્ખાપદઞ્ચ. ઓવાદાય ન ગચ્છન્તીતિ ઓવાદાય અગમનસિક્ખાપદઞ્ચ. નાનુબન્ધે પવત્તિનિન્તિ ‘‘વુટ્ઠાપિતં પવત્તિનિં દ્વે વસ્સાનિ નાનુબન્ધેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૧૨) સિક્ખાપદઞ્ચાતિ ઉભતોવિભઙ્ગે નિદ્દિટ્ઠા ઇમે પઞ્ચસત્તતિ ધમ્મા કાયચિત્તસમુટ્ઠિતા મેથુનેન સમા એકસમુટ્ઠાના મતાતિ યોજના.
357-8.Talamaṭṭhudasuddhi cāti talaghātaṃ, jatumaṭṭhaṃ, udakasuddhikādiyanañca. Vassaṃvutthāti ‘‘vassaṃvutthā…pe… chappañcayojanānī’’ti (pāci. 974) sikkhāpadañca. Ovādāya na gacchantīti ovādāya agamanasikkhāpadañca. Nānubandhe pavattininti ‘‘vuṭṭhāpitaṃ pavattiniṃ dve vassāni nānubandheyyā’’ti (pāci. 1112) sikkhāpadañcāti ubhatovibhaṅge niddiṭṭhā ime pañcasattati dhammā kāyacittasamuṭṭhitā methunena samā ekasamuṭṭhānā matāti yojanā.
એત્થ ચ પાળિયં ‘‘છસત્તતી’’તિ ગણનપરિચ્છેદો સમુટ્ઠાનસિક્ખાપદેન સહ દસ્સિતો. ઇધ પન તં વિના તંસદિસાનમેવ ગણના દસ્સિતા. તેનેવ પઠમં સમુટ્ઠાનસીસં પાળિયં ગણનાયપિ દસ્સિતં, ઇધેવ ન દસ્સિતં. ઉપરિ કત્થચિ સમુટ્ઠાનસીસસ્સ દસ્સનં પનેત્થ વક્ખમાનાનં તંસદિસભાવદસ્સનત્થં, ગણનાય વક્ખમાનાય અન્તોગધભાવદસ્સનત્થં. તેનેવ તત્થપિ તં વિના ગણનં વક્ખતિ.
Ettha ca pāḷiyaṃ ‘‘chasattatī’’ti gaṇanaparicchedo samuṭṭhānasikkhāpadena saha dassito. Idha pana taṃ vinā taṃsadisānameva gaṇanā dassitā. Teneva paṭhamaṃ samuṭṭhānasīsaṃ pāḷiyaṃ gaṇanāyapi dassitaṃ, idheva na dassitaṃ. Upari katthaci samuṭṭhānasīsassa dassanaṃ panettha vakkhamānānaṃ taṃsadisabhāvadassanatthaṃ, gaṇanāya vakkhamānāya antogadhabhāvadassanatthaṃ. Teneva tatthapi taṃ vinā gaṇanaṃ vakkhati.
પઠમપારાજિકસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Paṭhamapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૫૯. વિગ્ગહન્તિ મનુસ્સવિગ્ગહસિક્ખાપદં. ઉત્તરિ ચેવાતિ ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મસિક્ખાપદઞ્ચ. દુટ્ઠુલ્લન્તિ દુટ્ઠુલ્લવાચાસિક્ખાપદં. અત્તકામતાતિ અત્તકામપારિચરિયસિક્ખાપદઞ્ચ. દુટ્ઠદોસા દુવે ચેવાતિ દ્વે દુટ્ઠદોસસિક્ખાપદાનિ ચ. દુતિયાનિયતોપિ ચાતિ દુતિયઅનિયતસિક્ખાપદઞ્ચ.
359.Viggahanti manussaviggahasikkhāpadaṃ. Uttari cevāti uttarimanussadhammasikkhāpadañca. Duṭṭhullanti duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ. Attakāmatāti attakāmapāricariyasikkhāpadañca. Duṭṭhadosā duve cevāti dve duṭṭhadosasikkhāpadāni ca. Dutiyāniyatopi cāti dutiyaaniyatasikkhāpadañca.
૩૬૦. અચ્છિન્દનઞ્ચાતિ સામં ચીવરં દત્વા અચ્છિન્દનઞ્ચ. પરિણામોતિ સઙ્ઘિકલાભસ્સ અત્તનો પરિણામનઞ્ચ. મુસાઓમસપેસુણાતિ મુસાવાદો ચ ઓમસવાદો ચ ભિક્ખુપેસુઞ્ઞઞ્ચ. દુટ્ઠુલ્લારોચનઞ્ચેવાતિ દુટ્ઠુલ્લાપત્તિઆરોચનસિક્ખાપદઞ્ચ. પથવીખણનમ્પિ ચાતિ પથવીખણનસિક્ખાપદઞ્ચ.
360.Acchindanañcāti sāmaṃ cīvaraṃ datvā acchindanañca. Pariṇāmoti saṅghikalābhassa attano pariṇāmanañca. Musāomasapesuṇāti musāvādo ca omasavādo ca bhikkhupesuññañca. Duṭṭhullārocanañcevāti duṭṭhullāpattiārocanasikkhāpadañca. Pathavīkhaṇanampi cāti pathavīkhaṇanasikkhāpadañca.
૩૬૧. ભૂતગામઞ્ચ વાદો ચાતિ ભૂતગામસિક્ખાપદં, અઞ્ઞવાદકસિક્ખાપદઞ્ચ. ઉજ્ઝાપનકમેવ ચાતિ ઉજ્ઝાપનકસિક્ખાપદઞ્ચ. નિક્કડ્ઢો સિઞ્ચનઞ્ચેવાતિ વિહારતો નિક્કડ્ઢનઞ્ચ ઉદકે તિણાદિસિઞ્ચનઞ્ચ. આમિસહેતુ ચાતિ આમિસહેતુ ભિક્ખુનિયો ઓવાદસિક્ખાપદઞ્ચ.
361.Bhūtagāmañcavādo cāti bhūtagāmasikkhāpadaṃ, aññavādakasikkhāpadañca. Ujjhāpanakameva cāti ujjhāpanakasikkhāpadañca. Nikkaḍḍho siñcanañcevāti vihārato nikkaḍḍhanañca udake tiṇādisiñcanañca. Āmisahetu cāti āmisahetu bhikkhuniyo ovādasikkhāpadañca.
૩૬૨. ભુત્તાવિન્તિ ભુત્તાવિં અનતિરિત્તેન ખાદનીયાદિના પવારણસિક્ખાપદઞ્ચ. એહનાદરિન્તિ ‘‘એહાવુસો, ગામં વા’’તિ (પાચિ॰ ૨૭૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ અનાદરિયસિક્ખાપદઞ્ચ. ભિંસાપનમેવ ચાતિ ભિક્ખુભિંસનકઞ્ચ. અપનિધેય્યાતિ પત્તાદિઅપનિધાનસિક્ખાપદઞ્ચ. સઞ્ચિચ્ચ પાણન્તિ સઞ્ચિચ્ચ પાણં જીવિતાવોરોપનઞ્ચ. સપ્પાણકમ્પિ ચાતિ જાનં સપ્પાણકઉદકસિક્ખાપદઞ્ચ.
362.Bhuttāvinti bhuttāviṃ anatirittena khādanīyādinā pavāraṇasikkhāpadañca. Ehanādarinti ‘‘ehāvuso, gāmaṃ vā’’ti (pāci. 275) vuttasikkhāpadañca anādariyasikkhāpadañca. Bhiṃsāpanameva cāti bhikkhubhiṃsanakañca. Apanidheyyāti pattādiapanidhānasikkhāpadañca. Sañcicca pāṇanti sañcicca pāṇaṃ jīvitāvoropanañca. Sappāṇakampi cāti jānaṃ sappāṇakaudakasikkhāpadañca.
૩૬૩. ઉક્કોટનઞ્ચાતિ પુનકમ્માય ઉક્કોટનઞ્ચ. ઊનોતિ ઊનવીસતિવસ્સસિક્ખાપદઞ્ચ. સંવાસોતિ ઉક્ખિત્તકેન સદ્ધિં સંવાસસિક્ખાપદઞ્ચ. નાસને ચાતિ નાસિતકસામણેરસમ્ભોગસિક્ખાપદઞ્ચ. સહધમ્મિકન્તિ સહધમ્મિકં વુચ્ચમાનસિક્ખાપદઞ્ચ. વિલેખા ચાતિ ‘‘વિલેખાય સંવત્તન્તી’’તિ (પાચિ॰ ૪૩૯) આગતસિક્ખાપદઞ્ચ. મોહનાતિ મોહનસિક્ખાપદઞ્ચ. અમૂલકેન ચાતિ અમૂલકેન સઙ્ઘાદિસેસેન અનુદ્ધંસનસિક્ખાપદઞ્ચ.
363.Ukkoṭanañcāti punakammāya ukkoṭanañca. Ūnoti ūnavīsativassasikkhāpadañca. Saṃvāsoti ukkhittakena saddhiṃ saṃvāsasikkhāpadañca. Nāsane cāti nāsitakasāmaṇerasambhogasikkhāpadañca. Sahadhammikanti sahadhammikaṃ vuccamānasikkhāpadañca. Vilekhā cāti ‘‘vilekhāya saṃvattantī’’ti (pāci. 439) āgatasikkhāpadañca. Mohanāti mohanasikkhāpadañca. Amūlakena cāti amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃsanasikkhāpadañca.
૩૬૪. કુક્કુચ્ચં ખીયનં દત્વાતિ કુક્કુચ્ચઉપ્પાદનઞ્ચ ધમ્મિકાનં કમ્માનં છન્દં દત્વા ખીયનઞ્ચ ચીવરં દત્વા ખીયનઞ્ચ. પરિણામેય્ય પુગ્ગલેતિ સઙ્ઘિકં લાભં પુગ્ગલસ્સ પરિણામનસિક્ખાપદઞ્ચ. કિં તે, અકાલં, અચ્છિન્દેતિ ‘‘કિં તે, અય્યે, એસો પુરિસપુગ્ગલો કરિસ્સતી’’તિ (પાચિ॰ ૭૦૫) આગતસિક્ખાપદઞ્ચ અકાલચીવરં ‘‘કાલચીવર’’ન્તિ અધિટ્ઠહિત્વા ભાજનસિક્ખાપદઞ્ચ ભિક્ખુનિયા સદ્ધિં ચીવરં પરિવત્તેત્વા અચ્છિન્દનસિક્ખાપદઞ્ચ. દુગ્ગહનિરયેન ચાતિ દુગ્ગહિતેન દુપધારિતેન પરં ઉજ્ઝાપનસિક્ખાપદઞ્ચ નિરયેન વા બ્રહ્મચરિયેન વા અભિસપનસિક્ખાપદઞ્ચ.
364.Kukkuccaṃ khīyanaṃ datvāti kukkuccauppādanañca dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā khīyanañca cīvaraṃ datvā khīyanañca. Pariṇāmeyya puggaleti saṅghikaṃ lābhaṃ puggalassa pariṇāmanasikkhāpadañca. Kiṃ te, akālaṃ, acchindeti ‘‘kiṃ te, ayye, eso purisapuggalo karissatī’’ti (pāci. 705) āgatasikkhāpadañca akālacīvaraṃ ‘‘kālacīvara’’nti adhiṭṭhahitvā bhājanasikkhāpadañca bhikkhuniyā saddhiṃ cīvaraṃ parivattetvā acchindanasikkhāpadañca. Duggahanirayena cāti duggahitena dupadhāritena paraṃ ujjhāpanasikkhāpadañca nirayena vā brahmacariyena vā abhisapanasikkhāpadañca.
૩૬૫. ગણસ્સ ચાતિ ‘‘ગણસ્સ ચીવરલાભં અન્તરાયં કરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૦૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વિભઙ્ગઞ્ચાતિ ‘‘ધમ્મિકં ચીવરવિભઙ્ગં પટિબાહેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૧૨) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. દુબ્બલાસા તથેવ ચાતિ ‘‘દુબ્બલચીવરપચ્ચાસાય ચીવરકાલસમયં અતિક્કામેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૨૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ધમ્મિકં કથિનુદ્ધારન્તિ ‘‘ધમ્મિકં કથિનુદ્ધારં પટિબાહેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૨૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સઞ્ચિચ્ચાફાસુમેવ ચાતિ ‘‘ભિક્ખુનિયા સઞ્ચિચ્ચ અફાસું કરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૪૨) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
365.Gaṇassa cāti ‘‘gaṇassa cīvaralābhaṃ antarāyaṃ kareyyā’’ti (pāci. 908) vuttasikkhāpadañca. Vibhaṅgañcāti ‘‘dhammikaṃ cīvaravibhaṅgaṃ paṭibāheyyā’’ti (pāci. 912) vuttasikkhāpadañca. Dubbalāsā tatheva cāti ‘‘dubbalacīvarapaccāsāya cīvarakālasamayaṃ atikkāmeyyā’’ti (pāci. 921) vuttasikkhāpadañca. Dhammikaṃ kathinuddhāranti ‘‘dhammikaṃ kathinuddhāraṃ paṭibāheyyā’’ti (pāci. 928) vuttasikkhāpadañca. Sañciccāphāsumeva cāti ‘‘bhikkhuniyā sañcicca aphāsuṃ kareyyā’’ti (pāci. 942) vuttasikkhāpadañca.
૩૬૬. સયં ઉપસ્સયં દત્વાતિ ‘‘ભિક્ખુનિયા ઉપસ્સયં દત્વા કુપિતા અનત્તમના નિક્કડ્ઢેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૫૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અક્કોસેય્ય ચાતિ ‘‘ભિક્ખું અક્કોસેય્ય વા પરિભાસેય્ય વા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૨૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ચણ્ડિકાતિ ‘‘ચણ્ડીકતા ગણં પરિભાસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૩૪) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. કુલમચ્છરિની અસ્સાતિ ‘‘કુલમચ્છરિની અસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૪૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ગબ્ભિનિં વુટ્ઠાપેય્ય ચાતિ ‘‘ગબ્ભિનિં વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૬૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
366.Sayaṃ upassayaṃ datvāti ‘‘bhikkhuniyā upassayaṃ datvā kupitā anattamanā nikkaḍḍheyyā’’ti (pāci. 951) vuttasikkhāpadañca. Akkoseyya cāti ‘‘bhikkhuṃ akkoseyya vā paribhāseyya vā’’ti (pāci. 1029) vuttasikkhāpadañca. Caṇḍikāti ‘‘caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāseyyā’’ti (pāci. 1034) vuttasikkhāpadañca. Kulamaccharinī assāti ‘‘kulamaccharinī assā’’ti (pāci. 1043) vuttasikkhāpadañca. Gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyya cāti ‘‘gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1068) vuttasikkhāpadañca.
૩૬૭. પાયન્તિન્તિ ‘‘પાયન્તિં વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૭૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. દ્વે ચ વસ્સાનીતિ ‘‘દ્વે વસ્સાનિ છસુ ધમ્મેસુ અસિક્ખિતસિક્ખં સિક્ખમાનં વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૮૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સઙ્ઘેનાસમ્મતન્તિ ‘‘સિક્ખિતસિક્ખં સિક્ખમાનં સઙ્ઘેન અસમ્મતં વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૮૬) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તિસ્સો ગિહિગતા વુત્તાતિ ‘‘ઊનદ્વાદસવસ્સં ગિહિગતં (પાચિ॰ ૧૦૯૧), પરિપુણ્ણદ્વાદસવસ્સં ગિહિગતં દ્વે વસ્સાનિ છસુ ધમ્મેસુ અસિક્ખિતસિક્ખં (પાચિ॰ ૧૦૯૭), દ્વેવસ્સાનિ સિક્ખિતસિક્ખં સઙ્ઘેન અસમ્મત’’ન્તિ (પાચિ॰ ૧૧૦૩) વુત્તસિક્ખાપદાનિ ચ. તિસ્સોયેવ કુમારિકાતિ ‘‘ઊનવીસતિવસ્સં કુમારિભૂત’’ન્તિઆદિના (પાચિ॰ ૧૧૨૦) નયેન વુત્તા તિસ્સો ચ.
367.Pāyantinti ‘‘pāyantiṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1073) vuttasikkhāpadañca. Dve ca vassānīti ‘‘dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1080) vuttasikkhāpadañca. Saṅghenāsammatanti ‘‘sikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ saṅghena asammataṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1086) vuttasikkhāpadañca. Tisso gihigatā vuttāti ‘‘ūnadvādasavassaṃ gihigataṃ (pāci. 1091), paripuṇṇadvādasavassaṃ gihigataṃ dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ (pāci. 1097), dvevassāni sikkhitasikkhaṃ saṅghena asammata’’nti (pāci. 1103) vuttasikkhāpadāni ca. Tissoyeva kumārikāti ‘‘ūnavīsativassaṃ kumāribhūta’’ntiādinā (pāci. 1120) nayena vuttā tisso ca.
૩૬૮. ઊનદ્વાદસવસ્સા દ્વેતિ ‘‘ઊનદ્વાદસવસ્સા વુટ્ઠાપેય્ય (પાચિ॰ ૧૧૩૭), પરિપુણ્ણદ્વાદસવસ્સા સઙ્ઘેન અસમ્મતા વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૪૨) વુત્તાનિ દ્વે સિક્ખાપદાનિ ચ. અલં તાવ તેતિ ‘‘અલં તાવ તે, અય્યે, વુટ્ઠાપિતેના’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૪૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સોકાવસ્સાતિ ‘‘ચણ્ડિં સોકાવાસં સિક્ખમાનં વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૫૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પારિવાસિકચ્છન્દદાનતોતિ ‘‘પારિવાસિકછન્દદાનેન સિક્ખમાનં વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૬૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
368.Ūnadvādasavassā dveti ‘‘ūnadvādasavassā vuṭṭhāpeyya (pāci. 1137), paripuṇṇadvādasavassā saṅghena asammatā vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1142) vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Alaṃ tāva teti ‘‘alaṃ tāva te, ayye, vuṭṭhāpitenā’’ti (pāci. 1147) vuttasikkhāpadañca. Sokāvassāti ‘‘caṇḍiṃ sokāvāsaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1159) vuttasikkhāpadañca. Pārivāsikacchandadānatoti ‘‘pārivāsikachandadānena sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1167) vuttasikkhāpadañca.
૩૬૯. અનુવસ્સં દુવે ચાતિ ‘‘અનુવસ્સં વુટ્ઠાપેય્ય (પાચિ॰ ૧૧૭૧), એકં વસ્સં દ્વે વુટ્ઠાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૭૫) વુત્તસિક્ખાપદાનિ ચાતિ એકૂનસત્તતિ સિક્ખાપદાનિ. અદિન્નાદાનતુલ્યત્તાતિ અદિન્નાદાનેન સમાનસમુટ્ઠાનત્તા. તિસમુટ્ઠાનિકા કતાતિ સચિત્તકેહિ તીહિ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠહન્તીતિ વુત્તા.
369.Anuvassaṃ duve cāti ‘‘anuvassaṃ vuṭṭhāpeyya (pāci. 1171), ekaṃ vassaṃ dve vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1175) vuttasikkhāpadāni cāti ekūnasattati sikkhāpadāni. Adinnādānatulyattāti adinnādānena samānasamuṭṭhānattā. Tisamuṭṭhānikā katāti sacittakehi tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhahantīti vuttā.
દુતિયપારાજિકસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Dutiyapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૭૦. સઞ્ચરિકુટિમહલ્લકન્તિ સઞ્ચરિત્તં, સઞ્ઞાચિકાય કુટિકરણં, મહલ્લકવિહારકરણઞ્ચ. ધોવાપનઞ્ચ પટિગ્ગહોતિ અઞ્ઞાતિકાય ભિક્ખુનિયા પુરાણચીવરધોવાપનઞ્ચ ચીવરપટિગ્ગહણઞ્ચ. ચીવરસ્સ ચ વિઞ્ઞત્તિન્તિ અઞ્ઞાતકં ગહપતિં વા ગહપતાનિં વા ચીવરવિઞ્ઞાપનસિક્ખાપદઞ્ચ. ગહણઞ્ચ તદુત્તરિન્તિ તદુત્તરિસાદિયનસિક્ખાપદઞ્ચ.
370.Sañcarikuṭimahallakanti sañcarittaṃ, saññācikāya kuṭikaraṇaṃ, mahallakavihārakaraṇañca. Dhovāpanañca paṭiggahoti aññātikāya bhikkhuniyā purāṇacīvaradhovāpanañca cīvarapaṭiggahaṇañca. Cīvarassa ca viññattinti aññātakaṃ gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā cīvaraviññāpanasikkhāpadañca. Gahaṇañca taduttarinti taduttarisādiyanasikkhāpadañca.
૩૭૧. ઉપક્ખટદ્વયઞ્ચેવાતિ ‘‘ચીવરચેતાપન્નં ઉપક્ખટં હોતી’’તિ (પારા॰ ૫૨૮) આગતસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ. તથા દૂતેન ચીવરન્તિ દૂતેનચીવરચેતાપન્નપહિતસિક્ખાપદઞ્ચ. કોસિયન્તિ કોસિયમિસ્સકસિક્ખાપદઞ્ચ. સુદ્ધકાળાનન્તિ ‘‘સુદ્ધકાળકાન’’ન્તિઆદિસિક્ખાપદઞ્ચ (પારા॰ ૫૪૮). દ્વે ભાગાદાનમેવ ચાતિ ‘‘દ્વે ભાગા આદાતબ્બા’’તિ (પારા॰ ૫૫૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
371.Upakkhaṭadvayañcevāti ‘‘cīvaracetāpannaṃ upakkhaṭaṃ hotī’’ti (pārā. 528) āgatasikkhāpadadvayañca. Tathā dūtena cīvaranti dūtenacīvaracetāpannapahitasikkhāpadañca. Kosiyanti kosiyamissakasikkhāpadañca. Suddhakāḷānanti ‘‘suddhakāḷakāna’’ntiādisikkhāpadañca (pārā. 548). Dve bhāgādānameva cāti ‘‘dve bhāgā ādātabbā’’ti (pārā. 553) vuttasikkhāpadañca.
૩૭૨. છબ્બસ્સાનીતિ છબ્બસ્સાનિ ધારણસિક્ખાપદઞ્ચ. પુરાણસ્સાતિ ‘‘પુરાણસન્થતસ્સા’’તિ (પારા॰ ૫૬૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. લોમધોવાપનમ્પિ ચાતિ એળકલોમધોવાપનસિક્ખાપદઞ્ચ. રૂપિયસ્સ પટિગ્ગાહોતિ રૂપિયપટિગ્ગહણસિક્ખાપદઞ્ચ. ઉભો નાનપ્પકારકાતિ રૂપિયસંવોહારકયવિક્કયસિક્ખાપદાનિ ચ.
372.Chabbassānīti chabbassāni dhāraṇasikkhāpadañca. Purāṇassāti ‘‘purāṇasanthatassā’’ti (pārā. 567) vuttasikkhāpadañca. Lomadhovāpanampi cāti eḷakalomadhovāpanasikkhāpadañca. Rūpiyassa paṭiggāhoti rūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpadañca. Ubho nānappakārakāti rūpiyasaṃvohārakayavikkayasikkhāpadāni ca.
૩૭૩. ઊનબન્ધનપત્તો ચાતિ ઊનપઞ્ચબન્ધનપત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વસ્સસાટિકસુત્તકન્તિ વસ્સિકસાટિકસિક્ખાપદઞ્ચ સુત્તં વિઞ્ઞાપેત્વા ચીવરકારાપનસિક્ખાપદઞ્ચ. વિકપ્પાપજ્જનન્તિ તન્તવાયે ઉપસઙ્કમિત્વા ચીવરે વિકપ્પાપજ્જનઞ્ચ. યાવ દ્વારદાનઞ્ચ સિબ્બનન્તિ ‘‘યાવ દ્વારકોસા અગ્ગળટ્ઠપનાયા’’તિ (પાચિ॰ ૧૩૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ ‘‘અઞ્ઞાતિકાય ભિક્ખુનિયા ચીવરં દદેય્ય (પાચિ॰ ૧૭૧), ચીવરં સિબ્બેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૭૬) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ.
373.Ūnabandhanapatto cāti ūnapañcabandhanapattasikkhāpadañca. Vassasāṭikasuttakanti vassikasāṭikasikkhāpadañca suttaṃ viññāpetvā cīvarakārāpanasikkhāpadañca. Vikappāpajjananti tantavāye upasaṅkamitvā cīvare vikappāpajjanañca. Yāva dvāradānañca sibbananti ‘‘yāva dvārakosā aggaḷaṭṭhapanāyā’’ti (pāci. 135) vuttasikkhāpadañca ‘‘aññātikāya bhikkhuniyā cīvaraṃ dadeyya (pāci. 171), cīvaraṃ sibbeyyā’’ti (pāci. 176) vuttasikkhāpadadvayañca.
૩૭૪. પૂવેહીતિ પૂવેહિ વા મન્થેહિ વા અભિહટ્ઠું પવારણસિક્ખાપદઞ્ચ. પચ્ચયોતિ ચતુમાસપચ્ચયપવારણસિક્ખાપદઞ્ચ. જોતીતિ જોતિયા સમાદહનસિક્ખાપદઞ્ચ. રતનન્તિ રતનસિક્ખાપદઞ્ચ. સૂચિ…પે॰… સુગતસ્સ ચાતિ સૂચિઘરસિક્ખાપદાદીનિ સત્ત સિક્ખાપદાનિ ચ.
374.Pūvehīti pūvehi vā manthehi vā abhihaṭṭhuṃ pavāraṇasikkhāpadañca. Paccayoti catumāsapaccayapavāraṇasikkhāpadañca. Jotīti jotiyā samādahanasikkhāpadañca. Ratananti ratanasikkhāpadañca. Sūci…pe… sugatassa cāti sūcigharasikkhāpadādīni satta sikkhāpadāni ca.
૩૭૫. અઞ્ઞવિઞ્ઞત્તિસિક્ખા ચાતિ ‘‘અઞ્ઞં વિઞ્ઞાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૪૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અઞ્ઞં ચેતાપનમ્પિ ચાતિ ‘‘અઞ્ઞં ચેતાપેત્વા અઞ્ઞં ચેતાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૪૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સઙ્ઘિકેન દુવે વુત્તાતિ ‘‘સઙ્ઘિકેન અઞ્ઞં ચેતાપેય્ય (પાચિ॰ ૭૫૯), સઙ્ઘિકેન સઞ્ઞાચિકેન અઞ્ઞં ચેતાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૬૪) વુત્તાનિ દ્વે સિક્ખાપદાનિ ચ. દ્વે મહાજનિકેનાતિ ‘‘મહાજનિકેન અઞ્ઞં ચેતાપેય્ય (પાચિ॰ ૭૬૯), મહાજનિકેન સઞ્ઞાચિકેન અઞ્ઞં ચેતાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૭૪) વુત્તાનિ દ્વે સિક્ખાપદાનિ ચ.
375.Aññaviññattisikkhā cāti ‘‘aññaṃ viññāpeyyā’’ti (pāci. 749) vuttasikkhāpadañca. Aññaṃ cetāpanampi cāti ‘‘aññaṃ cetāpetvā aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 749) vuttasikkhāpadañca. Saṅghikena duve vuttāti ‘‘saṅghikena aññaṃ cetāpeyya (pāci. 759), saṅghikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 764) vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Dve mahājanikenāti ‘‘mahājanikena aññaṃ cetāpeyya (pāci. 769), mahājanikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 774) vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
૩૭૬. તથા પુગ્ગલિકેનેકન્તિ ‘‘પુગ્ગલિકેન સઞ્ઞાચિકેન અઞ્ઞં ચેતાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૭૯) વુત્તમેકસિક્ખાપદઞ્ચ. ગરુપાવુરણન્તિ ગરુપાવુરણચેતાપનસિક્ખાપદઞ્ચ. લહુન્તિ લહુપાવુરણચેતાપનસિક્ખાપદં. ‘‘વિઘાસા ઉદસાટિ ચા’’તિ પદચ્છેદો. દ્વે વિઘાસાતિ ‘‘ઉચ્ચારં વા પસ્સાવં વા સઙ્કારં વા વિઘાસં વા તિરોકુટ્ટે વા તિરોપાકારે વા છડ્ડેય્ય વા છડ્ડાપેય્ય વા (પાચિ॰ ૮૨૫), હરિતે છડ્ડેય્ય વા છડ્ડાપેય્ય વા’’તિ (પાચિ॰ ૮૨૯) એવં વુત્તાનિ દ્વે વિઘાસસિક્ખાપદાનિ ચ. ઉદસાટિ ચાતિ ઉદકસાટિકસિક્ખાપદઞ્ચ. તથા સમણચીવરન્તિ તથા ‘‘સમણચીવરં દદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૧૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચાતિ.
376.Tathāpuggalikenekanti ‘‘puggalikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 779) vuttamekasikkhāpadañca. Garupāvuraṇanti garupāvuraṇacetāpanasikkhāpadañca. Lahunti lahupāvuraṇacetāpanasikkhāpadaṃ. ‘‘Vighāsā udasāṭi cā’’ti padacchedo. Dve vighāsāti ‘‘uccāraṃ vā passāvaṃ vā saṅkāraṃ vā vighāsaṃ vā tirokuṭṭe vā tiropākāre vā chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā (pāci. 825), harite chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā’’ti (pāci. 829) evaṃ vuttāni dve vighāsasikkhāpadāni ca. Udasāṭi cāti udakasāṭikasikkhāpadañca. Tathā samaṇacīvaranti tathā ‘‘samaṇacīvaraṃ dadeyyā’’ti (pāci. 917) vuttasikkhāpadañcāti.
૩૭૭. ઇતિ એતે એકૂનપણ્ણાસ ધમ્મા દુક્ખન્તદસ્સિના ભગવતા છસમુટ્ઠાનિકા તેયેવ સઞ્ચરિત્તસમા સઞ્ચરિત્તસિક્ખાપદેન સમા કતા અનુમતા પઞ્ઞત્તાતિ યોજના.
377. Iti ete ekūnapaṇṇāsa dhammā dukkhantadassinā bhagavatā chasamuṭṭhānikā teyeva sañcarittasamā sañcarittasikkhāpadena samā katā anumatā paññattāti yojanā.
સઞ્ચરિત્તસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Sañcarittasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૭૮. સઙ્ઘભેદોતિ સઙ્ઘભેદસિક્ખાપદઞ્ચ. ભેદાનુવત્તદુબ્બચદૂસકાતિ ભેદાનુવત્તકદુબ્બચકુલદૂસકસિક્ખાપદાનિ ચ. દુટ્ઠુલ્લચ્છાદનન્તિ દુટ્ઠુલ્લપટિચ્છાદનસિક્ખાપદઞ્ચ. દિટ્ઠીતિ દિટ્ઠિઅપ્પટિનિસ્સજ્જનસિક્ખાપદઞ્ચ . છન્દઉજ્જગ્ઘિકા દુવેતિ છન્દંઅદત્વાગમનસિક્ખાપદઞ્ચ ઉજ્જગ્ઘિકાય અન્તરઘરે ગમનનિસીદનસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ.
378.Saṅghabhedoti saṅghabhedasikkhāpadañca. Bhedānuvattadubbacadūsakāti bhedānuvattakadubbacakuladūsakasikkhāpadāni ca. Duṭṭhullacchādananti duṭṭhullapaṭicchādanasikkhāpadañca. Diṭṭhīti diṭṭhiappaṭinissajjanasikkhāpadañca . Chandaujjagghikā duveti chandaṃadatvāgamanasikkhāpadañca ujjagghikāya antaraghare gamananisīdanasikkhāpadadvayañca.
૩૭૯. અપ્પસદ્દા દુવે વુત્તાતિ ‘‘અપ્પસદ્દો અન્તરઘરે ગમિસ્સામિ, નિસીદિસ્સામી’’તિ (પાચિ॰ ૫૮૮, ૫૮૯) વુત્તાનિ દ્વે સિક્ખાપદાનિ ચ. ન બ્યાહરેતિ ‘‘ન સકબળેન મુખેન બ્યાહરિસ્સામી’’તિ (પાચિ॰ ૬૧૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. છમા, નીચાસને, ઠાનન્તિ ‘‘છમાયં નિસીદિત્વા (પાચિ॰ ૬૪૫), નીચે આસને નિસીદિત્વા (પાચિ॰ ૬૪૭), ઠિતો નિસિન્નસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૪૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પચ્છતો ઉપ્પથેન ચાતિ ‘‘પચ્છતો ગચ્છન્તો પુરતો ગચ્છન્તસ્સ (પાચિ॰ ૬૪૯), ઉપ્પથેન ગચ્છન્તો પથેન ગચ્છન્તસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૫૦) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ.
379.Appasaddā duve vuttāti ‘‘appasaddo antaraghare gamissāmi, nisīdissāmī’’ti (pāci. 588, 589) vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Na byāhareti ‘‘na sakabaḷena mukhena byāharissāmī’’ti (pāci. 619) vuttasikkhāpadañca. Chamā, nīcāsane, ṭhānanti ‘‘chamāyaṃ nisīditvā (pāci. 645), nīce āsane nisīditvā (pāci. 647), ṭhito nisinnassā’’ti (pāci. 648) vuttasikkhāpadañca. Pacchato uppathena cāti ‘‘pacchato gacchanto purato gacchantassa (pāci. 649), uppathena gacchanto pathena gacchantassā’’ti (pāci. 650) vuttasikkhāpadadvayañca.
૩૮૦. વજ્જચ્છાદાતિ વજ્જતો પટિચ્છાદનસિક્ખાપદઞ્ચ. અનુવત્તા ચાતિ ઉક્ખિત્તાનુવત્તનસિક્ખાપદઞ્ચ. ગહણન્તિ ‘‘હત્થગ્ગહણં વા સાદિયેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૬૭૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ઓસારેય્ય ચાતિ ‘‘અનપલોકેત્વા કારકસઙ્ઘં અનઞ્ઞાય ગણસ્સ છન્દં ઓસારેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૬૯૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પચ્ચક્ખામીતિ સિક્ખા ચાતિ ‘‘બુદ્ધં પચ્ચાચિક્ખામી’’તિ (પાચિ॰ ૭૧૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથા કિસ્મિઞ્ચિદેવ ચાતિ ‘‘કિસ્મિઞ્ચિદેવ અધિકરણે પચ્ચાકતા’’તિ (પાચિ॰ ૭૧૬) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
380.Vajjacchādāti vajjato paṭicchādanasikkhāpadañca. Anuvattā cāti ukkhittānuvattanasikkhāpadañca. Gahaṇanti ‘‘hatthaggahaṇaṃ vā sādiyeyyā’’ti (pāci. 675) vuttasikkhāpadañca. Osāreyya cāti ‘‘anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāreyyā’’ti (pāci. 695) vuttasikkhāpadañca. Paccakkhāmīti sikkhā cāti ‘‘buddhaṃ paccācikkhāmī’’ti (pāci. 710) vuttasikkhāpadañca. Tathā kismiñcideva cāti ‘‘kismiñcideva adhikaraṇe paccākatā’’ti (pāci. 716) vuttasikkhāpadañca.
૩૮૧. સંસટ્ઠા દ્વે ચાતિ ‘‘ભિક્ખુનિયો પનેવ સંસટ્ઠા વિહરન્તી’’તિ (પાચિ॰ ૭૨૨) ચ ‘‘યા પન ભિક્ખુની એવં વદેય્ય સંસટ્ઠાવ, અય્યે, તુમ્હે વિહરથા’’તિઆદિવચનં (પાચિ॰ ૭૨૮) પટિચ્ચ વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ. વધિત્વા ચાતિ ‘‘અત્તાનં વધિત્વા વધિત્વા રોદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૮૮૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વિસિબ્બેત્વા ચાતિ ‘‘ભિક્ખુનિયા ચીવરં વિસિબ્બેત્વા વા વિસિબ્બાપેત્વા વા’’તિ (પાચિ॰ ૮૯૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. દુક્ખિતન્તિ ‘‘દુક્ખિતં સહજીવિનિ’’ન્તિ (પાચિ॰ ૯૪૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પુનદેવ ચ સંસટ્ઠાતિ ‘‘સંસટ્ઠા વિહરેય્ય ગહપતિના વા ગહપતિપુત્તેન વા’’તિ (પાચિ॰ ૯૫૬) એવં પુન વુત્તસંસટ્ઠસિક્ખાપદઞ્ચ. નેવ વૂપસમેય્ય ચાતિ ‘‘‘એહાય્યે, ઇમં અધિકરણં વૂપસમેહી’તિ (પાચિ॰ ૯૯૫) વુચ્ચમાના ‘સાધૂ’તિ પટિસ્સુણિત્વા સા પચ્છા અનન્તરાયિકિની નેવ વૂપસમેય્યા’’તિ વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
381.Saṃsaṭṭhā dve cāti ‘‘bhikkhuniyo paneva saṃsaṭṭhā viharantī’’ti (pāci. 722) ca ‘‘yā pana bhikkhunī evaṃ vadeyya saṃsaṭṭhāva, ayye, tumhe viharathā’’tiādivacanaṃ (pāci. 728) paṭicca vuttasikkhāpadadvayañca. Vadhitvā cāti ‘‘attānaṃ vadhitvā vadhitvā rodeyyā’’ti (pāci. 880) vuttasikkhāpadañca. Visibbetvā cāti ‘‘bhikkhuniyā cīvaraṃ visibbetvā vā visibbāpetvā vā’’ti (pāci. 893) vuttasikkhāpadañca. Dukkhitanti ‘‘dukkhitaṃ sahajīvini’’nti (pāci. 947) vuttasikkhāpadañca. Punadeva ca saṃsaṭṭhāti ‘‘saṃsaṭṭhā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā’’ti (pāci. 956) evaṃ puna vuttasaṃsaṭṭhasikkhāpadañca. Neva vūpasameyya cāti ‘‘‘ehāyye, imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamehī’ti (pāci. 995) vuccamānā ‘sādhū’ti paṭissuṇitvā sā pacchā anantarāyikinī neva vūpasameyyā’’ti vuttasikkhāpadañca.
૩૮૨. જાનં સભિક્ખુકારામન્તિ ‘‘જાનં સભિક્ખુકં આરામં અનાપુચ્છા પવિસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૨૪) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથેવ ન પવારયેતિ ‘‘ઉભતોસઙ્ઘે તીહિ ઠાનેહિ ન પવારેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૫૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથા અન્વદ્ધમાસઞ્ચાતિ ‘‘અન્વદ્ધમાસં ભિક્ખુનિયા ભિક્ખુસઙ્ઘતો દ્વે ધમ્મા પચ્ચાસીસિતબ્બા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૫૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સહજીવિનિયો દુવેતિ ‘‘સહજીવિનિં વુટ્ઠાપેત્વા દ્વે વસ્સાનિ નેવ અનુગ્ગણ્હેય્ય (પાચિ॰ ૧૧૦૮), સહજીવિનિં વુટ્ઠાપેત્વા નેવ વૂપકાસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૧૬) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ.
382.Jānaṃsabhikkhukārāmanti ‘‘jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyā’’ti (pāci. 1024) vuttasikkhāpadañca. Tatheva na pavārayeti ‘‘ubhatosaṅghe tīhi ṭhānehi na pavāreyyā’’ti (pāci. 1051) vuttasikkhāpadañca. Tathā anvaddhamāsañcāti ‘‘anvaddhamāsaṃ bhikkhuniyā bhikkhusaṅghato dve dhammā paccāsīsitabbā’’ti (pāci. 1059) vuttasikkhāpadañca. Sahajīviniyo duveti ‘‘sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā dve vassāni neva anuggaṇheyya (pāci. 1108), sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā neva vūpakāseyyā’’ti (pāci. 1116) vuttasikkhāpadadvayañca.
૩૮૩-૪. સચે મે ચીવરં અય્યેતિ ‘‘સચે મે ત્વં, અય્યે, ચીવરં દસ્સસિ, એવાહં તં વુટ્ઠાપેસ્સામી’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૫૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અનુબન્ધિસ્સસીતિ ‘‘સચે મં ત્વં, અય્યે, દ્વે વસ્સાનિ અનુબન્ધિસ્સસિ, એવાહં તં વુટ્ઠાપેસ્સામી’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૫૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અસમેન સમ્બુદ્ધેન પકાસિતા ઇમે સત્તતિંસ ધમ્મા સબ્બે કાયવાચાદિતો કાયવાચાચિત્તતો એકસમુટ્ઠાના કતા સમનુભાસના સિયું સમુટ્ઠાનતો સમનુભાસનસિક્ખાપદેન સદિસા સિયુન્તિ યોજના.
383-4.Sace me cīvaraṃ ayyeti ‘‘sace me tvaṃ, ayye, cīvaraṃ dassasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti (pāci. 1151) vuttasikkhāpadañca. Anubandhissasīti ‘‘sace maṃ tvaṃ, ayye, dve vassāni anubandhissasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti (pāci. 1155) vuttasikkhāpadañca. Asamena sambuddhena pakāsitā ime sattatiṃsa dhammā sabbe kāyavācādito kāyavācācittato ekasamuṭṭhānā katā samanubhāsanā siyuṃ samuṭṭhānato samanubhāsanasikkhāpadena sadisā siyunti yojanā.
સમનુભાસનસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Samanubhāsanasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૮૫. કથિનાનિ ચ તીણીતિ ‘‘નિટ્ઠિતચીવરસ્મિં ભિક્ખુના ઉબ્ભતસ્મિં કથિને’’તિ (પારા॰ ૪૬૨) વુત્તાનિ આદિતો તીણિ સિક્ખાપદાનિ. પત્તોતિ ‘‘દસાહપરમં અતિરેકપત્તો’’તિ (પારા॰ ૬૦૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ભેસજ્જમેવ ચાતિ ‘‘પટિસાયનીયાનિ ભેસજ્જાની’’તિ (પારા॰ ૬૨૨) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અચ્ચેકમ્પિ ચાતિ અચ્ચેકસિક્ખાપદઞ્ચ. સાસઙ્કન્તિ તદનન્તરમેવ સાસઙ્કસિક્ખાપદઞ્ચ. પક્કમન્તદ્વયમ્પિ ચાતિ ‘‘તં પક્કમન્તો નેવ ઉદ્ધરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૯, ૧૧૫) ભૂતગામવગ્ગે વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ.
385.Kathināni ca tīṇīti ‘‘niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine’’ti (pārā. 462) vuttāni ādito tīṇi sikkhāpadāni. Pattoti ‘‘dasāhaparamaṃ atirekapatto’’ti (pārā. 601) vuttasikkhāpadañca. Bhesajjameva cāti ‘‘paṭisāyanīyāni bhesajjānī’’ti (pārā. 622) vuttasikkhāpadañca. Accekampi cāti accekasikkhāpadañca. Sāsaṅkanti tadanantarameva sāsaṅkasikkhāpadañca. Pakkamantadvayampi cāti ‘‘taṃ pakkamanto neva uddhareyyā’’ti (pāci. 109, 115) bhūtagāmavagge vuttasikkhāpadadvayañca.
૩૮૬. તથા ઉપસ્સયં ગન્ત્વાતિ ‘‘ભિક્ખુનુપસ્સયં ઉપસઙ્કમિત્વા ભિક્ખુનિયો ઓવદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૫૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પરમ્પરં ભોજનન્તિ ‘‘પરમ્પરભોજને પાચિત્તિય’’ન્તિ (પાચિ॰ ૨૨૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અનતિરિત્તન્તિ ‘‘અનતિરિત્તં ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા’’તિ (પાચિ॰ ૨૩૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સભત્તોતિ ‘‘નિમન્તિતો સભત્તો સમાનો’’તિ (પાચિ॰ ૨૯૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વિકપ્પેત્વા તથેવ ચાતિ ‘‘ચીવરં વિકપ્પેત્વા’’તિ (પાચિ॰ ૩૭૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
386.Tathā upassayaṃ gantvāti ‘‘bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitvā bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 158) vuttasikkhāpadañca. Paramparaṃ bhojananti ‘‘paramparabhojane pācittiya’’nti (pāci. 221) vuttasikkhāpadañca. Anatirittanti ‘‘anatirittaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā’’ti (pāci. 238) vuttasikkhāpadañca. Sabhattoti ‘‘nimantito sabhatto samāno’’ti (pāci. 299) vuttasikkhāpadañca. Vikappetvā tatheva cāti ‘‘cīvaraṃ vikappetvā’’ti (pāci. 373) vuttasikkhāpadañca.
૩૮૭. રઞ્ઞોતિ ‘‘રઞ્ઞો ખત્તિયસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૪૯૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વિકાલેતિ ‘‘વિકાલે ગામં પવિસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૫૦૯-૫૧૨) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વોસાસાતિ ‘‘વોસાસમાનરૂપા ઠિતા’’તિ (પાચિ॰ ૫૫૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ‘‘આરઞ્ઞકે ઉસ્સયવાદિકા’’તિ પદચ્છેદો. આરઞ્ઞકેતિ ‘‘તથારૂપેસુ આરઞ્ઞકેસુ સેનાસનેસુ પુબ્બે અપ્પટિસંવિદિત’’ન્તિ (પાચિ॰ ૫૭૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ઉસ્સયવાદિકાતિ ‘‘ઉસ્સયવાદિકા વિહરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૬૭૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પત્તસન્નિચયઞ્ચેવાતિ ‘‘પત્તસન્નિચયં કરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૩૪) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પુરે, પચ્છા, વિકાલકેતિ ‘‘યા પન ભિક્ખુની પુરેભત્તં કુલાનિ ઉપસઙ્કમિત્વા’’તિ (પાચિ॰ ૮૫૫) ચ ‘‘પચ્છાભત્તં કુલાનિ ઉપસઙ્કમિત્વા’’તિ (પાચિ॰ ૮૬૦) ચ ‘‘વિકાલે કુલાનિ ઉપસઙ્કમિત્વા’’તિ (પાચિ॰ ૮૬૫) ચ વુત્તસિક્ખાપદત્તયઞ્ચ.
387.Raññoti ‘‘rañño khattiyassā’’ti (pāci. 498) vuttasikkhāpadañca. Vikāleti ‘‘vikāle gāmaṃ paviseyyā’’ti (pāci. 509-512) vuttasikkhāpadañca. Vosāsāti ‘‘vosāsamānarūpā ṭhitā’’ti (pāci. 558) vuttasikkhāpadañca. ‘‘Āraññake ussayavādikā’’ti padacchedo. Āraññaketi ‘‘tathārūpesu āraññakesu senāsanesu pubbe appaṭisaṃvidita’’nti (pāci. 570) vuttasikkhāpadañca. Ussayavādikāti ‘‘ussayavādikā vihareyyā’’ti (pāci. 679) vuttasikkhāpadañca. Pattasannicayañcevāti ‘‘pattasannicayaṃ kareyyā’’ti (pāci. 734) vuttasikkhāpadañca. Pure, pacchā, vikālaketi ‘‘yā pana bhikkhunī purebhattaṃ kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 855) ca ‘‘pacchābhattaṃ kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 860) ca ‘‘vikāle kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 865) ca vuttasikkhāpadattayañca.
૩૮૮-૯. પઞ્ચાહિકન્તિ ‘‘પઞ્ચાહિકં સઙ્ઘાટિચારં અતિક્કમેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૮૯૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સઙ્કમનિન્તિ ‘‘ચીવરસઙ્કમનીયં ધારેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૦૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથા આવસથદ્વયન્તિ ‘‘આવસથચીવરં અનિસ્સજ્જિત્વા પરિભુઞ્જેય્ય (પાચિ॰ ૧૦૦૪), આવસથં અનિસ્સજ્જિત્વા ચારિકં પક્કમેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૦૯) એવં આવસથેન સદ્ધિં વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ. પસાખેતિ ‘‘પસાખે જાતં ગણ્ડં વા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૬૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. આસને ચાતિ ‘‘ભિક્ખુસ્સ પુરતો અનાપુચ્છા આસને નિસીદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૨૧૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચાતિ ઇમે પન એકૂનતિંસ ધમ્મા કાયવાચતો, કાયવાચાચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાનતો સબ્બે દ્વિસમુટ્ઠાનિકા, તતોયેવ કથિનસમ્ભવા કથિનસમુટ્ઠાના હોન્તીતિ યોજના.
388-9.Pañcāhikanti ‘‘pañcāhikaṃ saṅghāṭicāraṃ atikkameyyā’’ti (pāci. 898) vuttasikkhāpadañca. Saṅkamaninti ‘‘cīvarasaṅkamanīyaṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 903) vuttasikkhāpadañca. Tathā āvasathadvayanti ‘‘āvasathacīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjeyya (pāci. 1004), āvasathaṃ anissajjitvā cārikaṃ pakkameyyā’’ti (pāci. 1009) evaṃ āvasathena saddhiṃ vuttasikkhāpadadvayañca. Pasākheti ‘‘pasākhe jātaṃ gaṇḍaṃ vā’’ti (pāci. 1063) vuttasikkhāpadañca. Āsane cāti ‘‘bhikkhussa purato anāpucchā āsane nisīdeyyā’’ti (pāci. 1215) vuttasikkhāpadañcāti ime pana ekūnatiṃsa dhammā kāyavācato, kāyavācācittato ca samuṭṭhānato sabbe dvisamuṭṭhānikā, tatoyeva kathinasambhavā kathinasamuṭṭhānā hontīti yojanā.
કથિનસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Kathinasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૯૦. દ્વે સેય્યાતિ દ્વે સહસેય્યસિક્ખાપદાનિ ચ. આહચ્ચપાદો ચાતિ આહચ્ચપાદકસિક્ખાપદઞ્ચ. પિણ્ડઞ્ચાતિ આવસથપિણ્ડભોજનસિક્ખાપદઞ્ચ. ગણભોજનન્તિ ગણભોજનસિક્ખાપદઞ્ચ . વિકાલેતિ વિકાલભોજનસિક્ખાપદઞ્ચ. સન્નિધિઞ્ચેવાતિ સન્નિધિકારકસિક્ખાપદઞ્ચ. દન્તપોનન્તિ દન્તપોનસિક્ખાપદઞ્ચ. અચેલકન્તિ અચેલકસિક્ખાપદઞ્ચ.
390.Dve seyyāti dve sahaseyyasikkhāpadāni ca. Āhaccapādo cāti āhaccapādakasikkhāpadañca. Piṇḍañcāti āvasathapiṇḍabhojanasikkhāpadañca. Gaṇabhojananti gaṇabhojanasikkhāpadañca . Vikāleti vikālabhojanasikkhāpadañca. Sannidhiñcevāti sannidhikārakasikkhāpadañca. Dantaponanti dantaponasikkhāpadañca. Acelakanti acelakasikkhāpadañca.
૩૯૧. ઉય્યુત્તઞ્ચાતિ ‘‘ઉય્યુત્તં સેનં દસ્સનાય ગચ્છેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૩૧૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ‘‘વસે ઉય્યોધિ’’ન્તિ પદચ્છેદો. વસેતિ ‘‘સેનાય વસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૩૧૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ઉય્યોધિન્તિ ‘‘ઉય્યોધિકં વા…પે॰… અનીકદસ્સનં વા ગચ્છેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૩૨૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ . સુરાતિ સુરાપાનસિક્ખાપદઞ્ચ. ઓરેન ન્હાયનન્તિ ઓરેનદ્ધમાસનહાયનસિક્ખાપદઞ્ચ. દુબ્બણ્ણકરણઞ્ચેવાતિ ‘‘તિણ્ણં દુબ્બણ્ણકરણાન’’ન્તિ (પાચિ॰ ૩૬૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પાટિદેસનીયદ્વયન્તિ વુત્તાવસેસં પાટિદેસનીયદ્વયઞ્ચ.
391.Uyyuttañcāti ‘‘uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 311) vuttasikkhāpadañca. ‘‘Vase uyyodhi’’nti padacchedo. Vaseti ‘‘senāya vaseyyā’’ti (pāci. 318) vuttasikkhāpadañca. Uyyodhinti ‘‘uyyodhikaṃ vā…pe… anīkadassanaṃ vā gaccheyyā’’ti (pāci. 323) vuttasikkhāpadañca . Surāti surāpānasikkhāpadañca. Orena nhāyananti orenaddhamāsanahāyanasikkhāpadañca. Dubbaṇṇakaraṇañcevāti ‘‘tiṇṇaṃ dubbaṇṇakaraṇāna’’nti (pāci. 368) vuttasikkhāpadañca. Pāṭidesanīyadvayanti vuttāvasesaṃ pāṭidesanīyadvayañca.
૩૯૨. લસુણન્તિ લસુણસિક્ખાપદઞ્ચ. ઉપતિટ્ઠેય્યાતિ ‘‘ભિક્ખુસ્સ ભુઞ્જન્તસ્સ પાનીયેન વા વિધૂપનેન વા ઉપતિટ્ઠેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૮૧૬) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. નચ્ચદસ્સનમેવ ચાતિ ‘‘નચ્ચં વા ગીતં વા વાદિતં વા દસ્સનાય ગચ્છેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૮૩૪) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. નગ્ગન્તિ ‘‘નગ્ગા નહાયેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૮૮૪) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અત્થરણન્તિ ‘‘એકત્થરણપાવુરણા તુવટ્ટેય્યુ’’ન્તિ (પાચિ॰ ૯૩૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. મઞ્ચેતિ ‘‘એકમઞ્ચે તુવટ્ટેય્યુ’’ન્તિ (પાચિ॰ ૯૩૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અન્તોરટ્ઠેતિ ‘‘અન્તોરટ્ઠે સાસઙ્કસમ્મતે’’તિ (પાચિ॰ ૯૬૨) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથા બહીતિ ‘‘તિરોરટ્ઠે સાસઙ્કસમ્મતે’’તિ (પાચિ॰ ૯૬૬) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
392.Lasuṇanti lasuṇasikkhāpadañca. Upatiṭṭheyyāti ‘‘bhikkhussa bhuñjantassa pānīyena vā vidhūpanena vā upatiṭṭheyyā’’ti (pāci. 816) vuttasikkhāpadañca. Naccadassanameva cāti ‘‘naccaṃ vā gītaṃ vā vāditaṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 834) vuttasikkhāpadañca. Nagganti ‘‘naggā nahāyeyyā’’ti (pāci. 884) vuttasikkhāpadañca. Attharaṇanti ‘‘ekattharaṇapāvuraṇā tuvaṭṭeyyu’’nti (pāci. 937) vuttasikkhāpadañca. Mañceti ‘‘ekamañce tuvaṭṭeyyu’’nti (pāci. 933) vuttasikkhāpadañca. Antoraṭṭheti ‘‘antoraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti (pāci. 962) vuttasikkhāpadañca. Tathā bahīti ‘‘tiroraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti (pāci. 966) vuttasikkhāpadañca.
૩૯૩. અન્તોવસ્સન્તિ ‘‘અન્તોવસ્સં ચારિકં ચરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૭૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અગારઞ્ચાતિ ‘‘રાજાગારં વા ચિત્તાગારં વા…પે॰… પોક્ખરણિં વા દસ્સનાય ગચ્છેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૭૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. આસન્દિન્તિ ‘‘આસન્દિં વા પલ્લઙ્કં વા પરિભુઞ્જેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૮૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સુત્તકન્તનન્તિ ‘‘સુત્તં કન્તેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૮૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. વેય્યાવચ્ચન્તિ ‘‘ગિહિવેય્યાવચ્ચં કરેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૯૯૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સહત્થા ચાતિ ‘‘અગારિકસ્સ વા પરિબ્બાજકસ્સ વા પરિબ્બાજિકાય વા સહત્થા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા દદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૦૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ . આવાસે ચ અભિક્ખુકેતિ ‘‘અભિક્ખુકે આવાસે વસ્સં વસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૪૭) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ.
393.Antovassanti ‘‘antovassaṃ cārikaṃ careyyā’’ti (pāci. 970) vuttasikkhāpadañca. Agārañcāti ‘‘rājāgāraṃ vā cittāgāraṃ vā…pe… pokkharaṇiṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 978) vuttasikkhāpadañca. Āsandinti ‘‘āsandiṃ vā pallaṅkaṃ vā paribhuñjeyyā’’ti (pāci. 983) vuttasikkhāpadañca. Suttakantananti ‘‘suttaṃ kanteyyā’’ti (pāci. 987) vuttasikkhāpadañca. Veyyāvaccanti ‘‘gihiveyyāvaccaṃ kareyyā’’ti (pāci. 991) vuttasikkhāpadañca. Sahatthā cāti ‘‘agārikassa vā paribbājakassa vā paribbājikāya vā sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā dadeyyā’’ti (pāci. 1000) vuttasikkhāpadañca . Āvāse ca abhikkhuketi ‘‘abhikkhuke āvāse vassaṃ vaseyyā’’ti (pāci. 1047) vuttasikkhāpadañca.
૩૯૪. છત્તન્તિ ‘‘છત્તુપાહનં ધારેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૭૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. યાનઞ્ચાતિ ‘‘યાનેન યાયેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૮૬) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સઙ્ઘાણિન્તિ ‘‘સઙ્ઘાણિં ધારેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૯૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અલઙ્કારન્તિ ‘‘ઇત્થાલઙ્કારં ધારેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૧૯૫) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ગન્ધવાસિતન્તિ ‘‘ગન્ધવણ્ણકેન નહાયેય્ય (પાચિ॰ ૧૧૯૯), વાસિતકેન પિઞ્ઞાકેન નહાયેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૨૦૩) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ. ‘‘ભિક્ખુની…પે॰… ગિહિનિયા’’તિ એતેન ‘‘ભિક્ખુનિયા ઉમ્મદ્દાપેય્યા’’તિઆદીનિ (પાચિ॰ ૧૨૦૭) ચત્તારિ સિક્ખાપદાનિ વુત્તાનિ.
394.Chattanti ‘‘chattupāhanaṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1178) vuttasikkhāpadañca. Yānañcāti ‘‘yānena yāyeyyā’’ti (pāci. 1186) vuttasikkhāpadañca. Saṅghāṇinti ‘‘saṅghāṇiṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1191) vuttasikkhāpadañca. Alaṅkāranti ‘‘itthālaṅkāraṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1195) vuttasikkhāpadañca. Gandhavāsitanti ‘‘gandhavaṇṇakena nahāyeyya (pāci. 1199), vāsitakena piññākena nahāyeyyā’’ti (pāci. 1203) vuttasikkhāpadadvayañca. ‘‘Bhikkhunī…pe… gihiniyā’’ti etena ‘‘bhikkhuniyā ummaddāpeyyā’’tiādīni (pāci. 1207) cattāri sikkhāpadāni vuttāni.
૩૯૫. તથાસંકચ્ચિકાતિ ‘‘અસંકચ્ચિકા ગામં પવિસેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૨૨૫) એવં વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ઇમે પન તેચત્તાલીસ ધમ્મા સબ્બે કાયચિત્તવસેન દ્વિસમુટ્ઠાનિકા. એળકલોમેન સમુટ્ઠાનતો સમા હોન્તીતિ યોજના.
395.Tathāsaṃkaccikāti ‘‘asaṃkaccikā gāmaṃ paviseyyā’’ti (pāci. 1225) evaṃ vuttasikkhāpadañca. Ime pana tecattālīsa dhammā sabbe kāyacittavasena dvisamuṭṭhānikā. Eḷakalomena samuṭṭhānato samā hontīti yojanā.
એળકલોમસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Eḷakalomasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૯૬-૭. અઞ્ઞત્રાતિ ‘‘માતુગામસ્સ ઉત્તરિછપ્પઞ્ચવાચાહિ ધમ્મં દેસેય્ય અઞ્ઞત્ર વિઞ્ઞુના પુરિસવિગ્ગહેના’’તિ (પાચિ॰ ૬૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. અસમ્મતો ચેવાતિ ‘‘અસમ્મતો ભિક્ખુનિયો ઓવદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૪૬) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથા અત્થઙ્ગતેન ચાતિ ‘‘અત્થઙ્ગતે સૂરિયે ભિક્ખુનિયો ઓવદેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૫૪) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તિરચ્છાનવિજ્જા દ્વે વુત્તાતિ ‘‘તિરચ્છાનવિજ્જં પરિયાપુણેય્ય, વાચેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૧૪, ૧૦૧૮) એવં વુત્તાનિ દ્વે સિક્ખાપદાનિ ચ. અનોકાસકતમ્પિ ચાતિ ‘‘અનોકાસકતં ભિક્ખું પઞ્હં પુચ્છેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૨૨૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચાતિ ઇમે પન સબ્બે છ ધમ્મા વાચતો, વાચાચિત્તતો ચાતિ ઇમેહિ દ્વીહિ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠાનિકા હોન્તિ. પદસોધમ્મતુલ્યતા અયમેતેસં પદસોધમ્મેન સદિસભાવોતિ યોજના.
396-7.Aññatrāti ‘‘mātugāmassa uttarichappañcavācāhi dhammaṃ deseyya aññatra viññunā purisaviggahenā’’ti (pāci. 63) vuttasikkhāpadañca. Asammato cevāti ‘‘asammato bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 146) vuttasikkhāpadañca. Tathā atthaṅgatena cāti ‘‘atthaṅgate sūriye bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 154) vuttasikkhāpadañca. Tiracchānavijjā dve vuttāti ‘‘tiracchānavijjaṃ pariyāpuṇeyya, vāceyyā’’ti (pāci. 1014, 1018) evaṃ vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Anokāsakatampi cāti ‘‘anokāsakataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ puccheyyā’’ti (pāci. 1220) vuttasikkhāpadañcāti ime pana sabbe cha dhammā vācato, vācācittato cāti imehi dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhānikā honti. Padasodhammatulyatā ayametesaṃ padasodhammena sadisabhāvoti yojanā.
પદસોધમ્મસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Padasodhammasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૩૯૮-૯. એકન્તિ ‘‘ભિક્ખુનિયા સદ્ધિં સંવિધાય એકદ્ધાનમગ્ગં પટિપજ્જેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૮૦) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. નાવન્તિ ‘‘એકનાવં અભિરુહેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૧૮૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પણીતઞ્ચાતિ ‘‘પણીતભોજનાનિ અગિલાનો અત્તનો અત્થાય વિઞ્ઞાપેત્વાભુઞ્જેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૨૫૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. સંવિધાનઞ્ચાતિ માતુગામેન સદ્ધિં સંવિધાય ગમનસિક્ખાપદઞ્ચ. સંહરેતિ ‘‘સમ્બાધે લોમં સંહરાપેય્યા’’તિ (પાચિ॰ ૭૯૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ધઞ્ઞન્તિ ‘‘આમકધઞ્ઞં વિઞ્ઞત્વા વા’’તિ (પાચિ॰ ૮૨૧) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. નિમન્તિતા ચેવાતિ ‘‘નિમન્તિતા વા પવારિતા વા ખાદનીયં વા ભોજનીયં વા ખાદેય્ય વા ભુઞ્જેય્ય વા’’તિ (પાચિ॰ ૧૦૩૮) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. પાટિદેસનિયટ્ઠકન્તિ ભિક્ખુનીનં વુત્તા અટ્ઠ પાટિદેસનીયા ચેતિ બુદ્ધસેટ્ઠેન પઞ્ઞત્તા એતા ચુદ્દસ સિક્ખા ચતુસમુટ્ઠાના કાયતો, કાયવાચતો, કાયચિત્તતો, વાચાચિત્તતો ચાતિ ચતૂહિ સમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠહન્તિ. સમુટ્ઠાનતો અદ્ધાનેન અદ્ધાનસિક્ખાપદેન સમા હોન્તીતિ મતાતિ યોજના.
398-9.Ekanti ‘‘bhikkhuniyā saddhiṃ saṃvidhāya ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyyā’’ti (pāci. 180) vuttasikkhāpadañca. Nāvanti ‘‘ekanāvaṃ abhiruheyyā’’ti (pāci. 188) vuttasikkhāpadañca. Paṇītañcāti ‘‘paṇītabhojanāni agilāno attano atthāya viññāpetvābhuñjeyyā’’ti (pāci. 259) vuttasikkhāpadañca. Saṃvidhānañcāti mātugāmena saddhiṃ saṃvidhāya gamanasikkhāpadañca. Saṃhareti ‘‘sambādhe lomaṃ saṃharāpeyyā’’ti (pāci. 799) vuttasikkhāpadañca. Dhaññanti ‘‘āmakadhaññaṃ viññatvā vā’’ti (pāci. 821) vuttasikkhāpadañca. Nimantitā cevāti ‘‘nimantitā vā pavāritā vā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā’’ti (pāci. 1038) vuttasikkhāpadañca. Pāṭidesaniyaṭṭhakanti bhikkhunīnaṃ vuttā aṭṭha pāṭidesanīyā ceti buddhaseṭṭhena paññattā etā cuddasa sikkhā catusamuṭṭhānā kāyato, kāyavācato, kāyacittato, vācācittato cāti catūhi samuṭṭhānehi samuṭṭhahanti. Samuṭṭhānato addhānena addhānasikkhāpadena samā hontīti matāti yojanā.
અદ્ધાનસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Addhānasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૪૦૦-૧. સુતિન્તિ ઉપસ્સુતિતિટ્ઠનસિક્ખાપદઞ્ચ. સૂપાદિવિઞ્ઞત્તિન્તિ સૂપોદનવિઞ્ઞત્તિસિક્ખાપદઞ્ચ. અન્ધકારેતિ ‘‘રત્તન્ધકારે અપ્પદીપે’’તિ (પાચિ॰ ૮૩૯) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. તથેવ ચ પટિચ્છન્નેતિ ‘‘પટિચ્છન્ને ઓકાસે’’તિ (પાચિ॰ ૮૪૩) વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. ઓકાસેતિ ‘‘અજ્ઝોકાસે પુરિસેન સદ્ધિ’’ન્તિ (પાચિ॰ ૮૪૭) એવં વુત્તસિક્ખાપદઞ્ચ. બ્યૂહે ચાતિ તદનન્તરમેવ ‘‘રથિકાય વા બ્યૂહે વા સિઙ્ઘાટકે વા પુરિસેન સદ્ધિ’’ન્તિ (પાચિ॰ ૮૫૧) આગતસિક્ખાપદઞ્ચાતિ ઇમે સબ્બેપિ આદિચ્ચબન્ધુના દેસિતા છ ધમ્મા ચતુત્થચ્છટ્ઠતો કાયચિત્તતો, કાયવાચાચિત્તતો ચ સમુટ્ઠહન્તા થેય્યસત્થસમુટ્ઠાના થેય્યસત્થસિક્ખાપદેન સમાનસમુટ્ઠાના સિયુન્તિ યોજના.
400-1.Sutinti upassutitiṭṭhanasikkhāpadañca. Sūpādiviññattinti sūpodanaviññattisikkhāpadañca. Andhakāreti ‘‘rattandhakāre appadīpe’’ti (pāci. 839) vuttasikkhāpadañca. Tatheva ca paṭicchanneti ‘‘paṭicchanne okāse’’ti (pāci. 843) vuttasikkhāpadañca. Okāseti ‘‘ajjhokāse purisena saddhi’’nti (pāci. 847) evaṃ vuttasikkhāpadañca. Byūhe cāti tadanantarameva ‘‘rathikāya vā byūhe vā siṅghāṭake vā purisena saddhi’’nti (pāci. 851) āgatasikkhāpadañcāti ime sabbepi ādiccabandhunā desitā cha dhammā catutthacchaṭṭhato kāyacittato, kāyavācācittato ca samuṭṭhahantā theyyasatthasamuṭṭhānā theyyasatthasikkhāpadena samānasamuṭṭhānā siyunti yojanā.
થેય્યસત્થસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Theyyasatthasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૪૦૨. છત્ત, દણ્ડકરસ્સાપીતિ ‘‘ન છત્તપાણિસ્સ દણ્ડપાણિસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૩૫) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ. સત્થાવુધકરસ્સાપીતિ ‘‘ન સત્થપાણિસ્સ (પાચિ॰ ૬૩૬), ન આવુધપાણિસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૩૭) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ. પાદુકૂપાહના, યાનન્તિ ‘‘ન પાદુકારુળ્હસ્સ (પાચિ॰ ૬૩૮), ન ઉપાહનારુળ્હસ્સ (પાચિ॰ ૬૩૯), ન યાનગતસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૪૦) વુત્તસિક્ખાપદત્તયઞ્ચ. સેય્યા, પલ્લત્થિકાય ચાતિ ‘‘ન સયનગતસ્સ (પાચિ॰ ૬૪૧), ન પલ્લત્થિકાય નિસિન્નસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૪૨) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચ.
402.Chatta, daṇḍakarassāpīti ‘‘na chattapāṇissa daṇḍapāṇissā’’ti (pāci. 635) vuttasikkhāpadadvayañca. Satthāvudhakarassāpīti ‘‘na satthapāṇissa (pāci. 636), na āvudhapāṇissā’’ti (pāci. 637) vuttasikkhāpadadvayañca. Pādukūpāhanā, yānanti ‘‘na pādukāruḷhassa (pāci. 638), na upāhanāruḷhassa (pāci. 639), na yānagatassā’’ti (pāci. 640) vuttasikkhāpadattayañca. Seyyā, pallatthikāya cāti ‘‘na sayanagatassa (pāci. 641), na pallatthikāya nisinnassā’’ti (pāci. 642) vuttasikkhāpadadvayañca.
૪૦૩. વેઠિતોગુણ્ઠિતો ચાતિ ‘‘ન વેઠિતસીસસ્સ (પાચિ॰ ૬૪૩), ન ઓગુણ્ઠિતસીસસ્સા’’તિ (પાચિ॰ ૬૪૪) વુત્તસિક્ખાપદદ્વયઞ્ચાતિ નિદસ્સિતા સબ્બે એકાદસ ધમ્મા વાચાચિત્તસઙ્ખાતેન એકેન સમુટ્ઠાનેન સમુટ્ઠિતા ધમ્મદેસનસમુટ્ઠાનાતિ સઞ્ઞિતા સલ્લક્ખિતાતિ યોજના.
403.Veṭhitoguṇṭhito cāti ‘‘na veṭhitasīsassa (pāci. 643), na oguṇṭhitasīsassā’’ti (pāci. 644) vuttasikkhāpadadvayañcāti nidassitā sabbe ekādasa dhammā vācācittasaṅkhātena ekena samuṭṭhānena samuṭṭhitā dhammadesanasamuṭṭhānāti saññitā sallakkhitāti yojanā.
ધમ્મદેસનસમુટ્ઠાનવણ્ણના.
Dhammadesanasamuṭṭhānavaṇṇanā.
૪૦૪. એવં તાવ સમ્ભિન્નસમુટ્ઠાનં વેદિતબ્બં, નિયતસમુટ્ઠાનં તિવિધં, તં એકસ્સેવ સિક્ખાપદસ્સ હોતીતિ વિસુંયેવ દસ્સેતુમાહ ‘‘ભૂતારોચનકઞ્ચેવા’’તિઆદિ. ભૂતારોચનકઞ્ચેવાતિ તીહિ અચિત્તકસમુટ્ઠાનેહિ સમુટ્ઠિતં ભૂતારોચનસિક્ખાપદઞ્ચ. ચોરિવુટ્ઠાપનમ્પિ ચાતિ વાચાચિત્તતો, કાયવાચાચિત્તતો ચાતિ દ્વીહિ સમુટ્ઠિતં ચોરિવુટ્ઠાપનસિક્ખાપદઞ્ચ. અનનુઞ્ઞાતમેવ અનનુઞ્ઞાતમત્તં. અનનુઞ્ઞાતમત્તન્તિ વાચતો, કાયવાચતો, વાચાચિત્તતો, કાયવાચાચિત્તતો ચાતિ ચતૂહિ સમુટ્ઠિતં અનનુઞ્ઞાતસિક્ખાપદઞ્ચાતિ. ઇદં તયન્તિ ઇદં સિક્ખાપદત્તયં. અસમ્ભિન્નન્તિ કેનચિ અઞ્ઞેન સિક્ખાપદેન અસમ્મિસ્સસમુટ્ઠાનં.
404. Evaṃ tāva sambhinnasamuṭṭhānaṃ veditabbaṃ, niyatasamuṭṭhānaṃ tividhaṃ, taṃ ekasseva sikkhāpadassa hotīti visuṃyeva dassetumāha ‘‘bhūtārocanakañcevā’’tiādi. Bhūtārocanakañcevāti tīhi acittakasamuṭṭhānehi samuṭṭhitaṃ bhūtārocanasikkhāpadañca. Corivuṭṭhāpanampi cāti vācācittato, kāyavācācittato cāti dvīhi samuṭṭhitaṃ corivuṭṭhāpanasikkhāpadañca. Ananuññātameva ananuññātamattaṃ. Ananuññātamattanti vācato, kāyavācato, vācācittato, kāyavācācittato cāti catūhi samuṭṭhitaṃ ananuññātasikkhāpadañcāti. Idaṃ tayanti idaṃ sikkhāpadattayaṃ. Asambhinnanti kenaci aññena sikkhāpadena asammissasamuṭṭhānaṃ.
ઇતિ ઉત્તરે લીનત્થપકાસનિયા
Iti uttare līnatthapakāsaniyā
સમુટ્ઠાનસીસકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Samuṭṭhānasīsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.