Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
౬. సంయోజనసుత్తవణ్ణనా
6. Saṃyojanasuttavaṇṇanā
౬. ఛట్ఠే సంయోజనానం హితా పచ్చయభావేనాతి సంయోజనియా, తేభూమకా ధమ్మా. తేనాహ ‘‘దసన్నం సంయోజనాన’’న్తిఆది. సంయోజనియే ధమ్మే అస్సాదతో అనుపస్సతి సీలేనాతి అస్సాదానుపస్సీ, తస్స భావో అస్సాదానుపస్సితా. నిబ్బిదానుపస్సితాతి ఏత్థాపి ఏసేవ నయో. ఉక్కణ్ఠనవసేనాతి సంయోజనియేసు తేభూమకధమ్మేసు నిబ్బిన్దనవసేన. జననం జాతి, ఖన్ధానం పాతుభావోతి ఆహ ‘‘జాతియాతి ఖన్ధనిబ్బత్తితో’’తి, ఖన్ధానం తత్థ తత్థ భవే అపరాపరం నిబ్బత్తితోతి అత్థో. ఖన్ధపరిపాకో ఏకభవపరియాపన్నానం ఖన్ధానం పురాణభావో. ఏకభవపరియాపన్నజీవితిన్ద్రియప్పబన్ధవిచ్ఛేదవసేన ఖన్ధానం భేదో ఇధ మరణన్తి ఆహ ‘‘మరణేనాతి ఖన్ధభేదతో’’తి. అన్తోనిజ్ఝానం చిత్తసన్తాపో. పరిదేవో నామ ఞాతిబ్యసనాదీహి ఫుట్ఠస్స వాచావిప్పలాపో. సో చ సోకసముట్ఠానోతి ఆహ ‘‘తన్నిస్సితలాలప్పితలక్ఖణేహి పరిదేవేహీ’’తి. లాలప్పితం వాచావిప్పలాపో, సో చ అత్థతో సద్దోయేవ.
6. Chaṭṭhe saṃyojanānaṃ hitā paccayabhāvenāti saṃyojaniyā, tebhūmakā dhammā. Tenāha ‘‘dasannaṃ saṃyojanāna’’ntiādi. Saṃyojaniye dhamme assādato anupassati sīlenāti assādānupassī, tassa bhāvo assādānupassitā. Nibbidānupassitāti etthāpi eseva nayo. Ukkaṇṭhanavasenāti saṃyojaniyesu tebhūmakadhammesu nibbindanavasena. Jananaṃ jāti, khandhānaṃ pātubhāvoti āha ‘‘jātiyāti khandhanibbattito’’ti, khandhānaṃ tattha tattha bhave aparāparaṃ nibbattitoti attho. Khandhaparipāko ekabhavapariyāpannānaṃ khandhānaṃ purāṇabhāvo. Ekabhavapariyāpannajīvitindriyappabandhavicchedavasena khandhānaṃ bhedo idha maraṇanti āha ‘‘maraṇenāti khandhabhedato’’ti. Antonijjhānaṃ cittasantāpo. Paridevo nāma ñātibyasanādīhi phuṭṭhassa vācāvippalāpo. So ca sokasamuṭṭhānoti āha ‘‘tannissitalālappitalakkhaṇehi paridevehī’’ti. Lālappitaṃ vācāvippalāpo, so ca atthato saddoyeva.
దుక్ఖన్తి ఇధ కాయికం దుక్ఖం అధిప్పేతన్తి ఆహ ‘‘కాయపటిపీళనదుక్ఖేహీ’’తి. మనోవిఘాతదోమనస్సేహీతి మనసో విఘాతకరేహి దోమనస్సేహి. బ్యాపాదసమ్పయోగేన మనసో విహననరసఞ్హి దోమనస్సం. భుసో ఆయాసో ఉపాయాసో యథా ‘‘భుసమాదానం ఉపాదాన’’న్తి, సో చ అత్థతో ఞాతిబ్యసనాదీహి ఫుట్ఠస్స అధిమత్తచేతోదుక్ఖప్పభావితో దోసోయేవ. కాయచిత్తానఞ్హి ఆయాసనవసేన దోసస్సేవ పవత్తిఆకారో ఉపాయాసోతి వుచ్చతి సఙ్ఖారక్ఖన్ధపరియాపన్నో. తం చుద్దసహి అకుసలచేతసికేహి అఞ్ఞో ఏకో చేతసికధమ్మోతి ఏకే. యం విసాదోతి చ వదన్తి.
Dukkhanti idha kāyikaṃ dukkhaṃ adhippetanti āha ‘‘kāyapaṭipīḷanadukkhehī’’ti. Manovighātadomanassehīti manaso vighātakarehi domanassehi. Byāpādasampayogena manaso vihananarasañhi domanassaṃ. Bhuso āyāso upāyāso yathā ‘‘bhusamādānaṃ upādāna’’nti, so ca atthato ñātibyasanādīhi phuṭṭhassa adhimattacetodukkhappabhāvito dosoyeva. Kāyacittānañhi āyāsanavasena dosasseva pavattiākāro upāyāsoti vuccati saṅkhārakkhandhapariyāpanno. Taṃ cuddasahi akusalacetasikehi añño eko cetasikadhammoti eke. Yaṃ visādoti ca vadanti.
సంయోజనసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Saṃyojanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౬. సంయోజనసుత్తం • 6. Saṃyojanasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౬. సంయోజనసుత్తవణ్ణనా • 6. Saṃyojanasuttavaṇṇanā