Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၆. သံယောဇနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Saṃyojanasuttavaṇṇanā
၆. ဆဋ္ဌေ သံယောဇနာနံ ဟိတာ ပစ္စယဘာဝေနာတိ သံယောဇနိယာ, တေဘူမကာ ဓမ္မာ။ တေနာဟ ‘‘ဒသန္နံ သံယောဇနာန’’န္တိအာဒိ။ သံယောဇနိယေ ဓမ္မေ အသ္သာဒတော အနုပသ္သတိ သီလေနာတိ အသ္သာဒာနုပသ္သီ, တသ္သ ဘာဝော အသ္သာဒာနုပသ္သိတာ။ နိဗ္ဗိဒာနုပသ္သိတာတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ ဥက္ကဏ္ဌနဝသေနာတိ သံယောဇနိယေသု တေဘူမကဓမ္မေသု နိဗ္ဗိန္ဒနဝသေန။ ဇနနံ ဇာတိ, ခန္ဓာနံ ပာတုဘာဝောတိ အာဟ ‘‘ဇာတိယာတိ ခန္ဓနိဗ္ဗတ္တိတော’’တိ, ခန္ဓာနံ တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ အပရာပရံ နိဗ္ဗတ္တိတောတိ အတ္ထော။ ခန္ဓပရိပာကော ဧကဘဝပရိယာပန္နာနံ ခန္ဓာနံ ပုရာဏဘာဝော။ ဧကဘဝပရိယာပန္နဇီဝိတိန္ဒ္ရိယပ္ပဗန္ဓဝိစ္ဆေဒဝသေန ခန္ဓာနံ ဘေဒော ဣဓ မရဏန္တိ အာဟ ‘‘မရဏေနာတိ ခန္ဓဘေဒတော’’တိ။ အန္တောနိဇ္ဈာနံ စိတ္တသန္တာပော။ ပရိဒေဝော နာမ ဉာတိဗ္ယသနာဒီဟိ ဖုဋ္ဌသ္သ ဝာစာဝိပ္ပလာပော။ သော စ သောကသမုဋ္ဌာနောတိ အာဟ ‘‘တန္နိသ္သိတလာလပ္ပိတလက္ခဏေဟိ ပရိဒေဝေဟီ’’တိ။ လာလပ္ပိတံ ဝာစာဝိပ္ပလာပော, သော စ အတ္ထတော သဒ္ဒောယေဝ။
6. Chaṭṭhe saṃyojanānaṃ hitā paccayabhāvenāti saṃyojaniyā, tebhūmakā dhammā. Tenāha ‘‘dasannaṃ saṃyojanāna’’ntiādi. Saṃyojaniye dhamme assādato anupassati sīlenāti assādānupassī, tassa bhāvo assādānupassitā. Nibbidānupassitāti etthāpi eseva nayo. Ukkaṇṭhanavasenāti saṃyojaniyesu tebhūmakadhammesu nibbindanavasena. Jananaṃ jāti, khandhānaṃ pātubhāvoti āha ‘‘jātiyāti khandhanibbattito’’ti, khandhānaṃ tattha tattha bhave aparāparaṃ nibbattitoti attho. Khandhaparipāko ekabhavapariyāpannānaṃ khandhānaṃ purāṇabhāvo. Ekabhavapariyāpannajīvitindriyappabandhavicchedavasena khandhānaṃ bhedo idha maraṇanti āha ‘‘maraṇenāti khandhabhedato’’ti. Antonijjhānaṃ cittasantāpo. Paridevo nāma ñātibyasanādīhi phuṭṭhassa vācāvippalāpo. So ca sokasamuṭṭhānoti āha ‘‘tannissitalālappitalakkhaṇehi paridevehī’’ti. Lālappitaṃ vācāvippalāpo, so ca atthato saddoyeva.
ဒုက္ခန္တိ ဣဓ ကာယိကံ ဒုက္ခံ အဓိပ္ပေတန္တိ အာဟ ‘‘ကာယပဋိပီဠနဒုက္ခေဟီ’’တိ။ မနောဝိဃာတဒောမနသ္သေဟီတိ မနသော ဝိဃာတကရေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ။ ဗ္ယာပာဒသမ္ပယောဂေန မနသော ဝိဟနနရသဉ္ဟိ ဒောမနသ္သံ။ ဘုသော အာယာသော ဥပာယာသော ယထာ ‘‘ဘုသမာဒာနံ ဥပာဒာန’’န္တိ, သော စ အတ္ထတော ဉာတိဗ္ယသနာဒီဟိ ဖုဋ္ဌသ္သ အဓိမတ္တစေတောဒုက္ခပ္ပဘာဝိတော ဒောသောယေဝ။ ကာယစိတ္တာနဉ္ဟိ အာယာသနဝသေန ဒောသသ္သေဝ ပဝတ္တိအာကာရော ဥပာယာသောတိ ဝုစ္စတိ သင္ခာရက္ခန္ဓပရိယာပန္နော။ တံ စုဒ္ဒသဟိ အကုသလစေတသိကေဟိ အညော ဧကော စေတသိကဓမ္မောတိ ဧကေ။ ယံ ဝိသာဒောတိ စ ဝဒန္တိ။
Dukkhanti idha kāyikaṃ dukkhaṃ adhippetanti āha ‘‘kāyapaṭipīḷanadukkhehī’’ti. Manovighātadomanassehīti manaso vighātakarehi domanassehi. Byāpādasampayogena manaso vihananarasañhi domanassaṃ. Bhuso āyāso upāyāso yathā ‘‘bhusamādānaṃ upādāna’’nti, so ca atthato ñātibyasanādīhi phuṭṭhassa adhimattacetodukkhappabhāvito dosoyeva. Kāyacittānañhi āyāsanavasena dosasseva pavattiākāro upāyāsoti vuccati saṅkhārakkhandhapariyāpanno. Taṃ cuddasahi akusalacetasikehi añño eko cetasikadhammoti eke. Yaṃ visādoti ca vadanti.
သံယောဇနသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Saṃyojanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၆. သံယောဇနသုတ္တံ • 6. Saṃyojanasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. သံယောဇနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Saṃyojanasuttavaṇṇanā