| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. ஸங்கா³ரவஸுத்தவண்ணனா
10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
61. த³ஸமே ஸங்கா³ரவோதி ஏவங்னாமகோ ராஜக³ஹனக³ரே ஜிண்ணபடிஸங்க²ரணகாரகோ ஆயுத்தகப்³ராஹ்மணோ. உபஸங்கமீதி பு⁴த்தபாதராஸோ ஹுத்வா மஹாஜனபரிவுதோ உபஸங்கமி. மயமஸ்ஸூதி எத்த² அஸ்ஸூதி நிபாதமத்தங், மயங், போ⁴ கோ³தம, ப்³ராஹ்மணா நாமாதி இத³மேவ அத்த²பத³ங். யஞ்ஞங் யஜாமாதி பா³ஹிரஸமயே ஸப்³ப³சதுக்கேன ஸப்³ப³ட்ட²கேன ஸப்³ப³ஸோளஸகேன ஸப்³ப³த்³வத்திங்ஸாய ஸப்³ப³சதுஸட்டி²யா ஸப்³ப³ஸதேன ஸப்³ப³பஞ்சஸதேனாதி ச ஏவங் பாணகா⁴தபடிஸங்யுத்தோ யஞ்ஞோ நாம ஹோதி. தங் ஸந்தா⁴யேவமாஹ. அனேகஸாரீரிகந்தி அனேகஸரீரஸம்ப⁴வங். யதி³த³ந்தி யா ஏஸா. யஞ்ஞாதி⁴கரணந்தி யஜனகாரணா சேவ யாஜனகாரணா சாதி அத்தோ². ஏகஸ்மிஞ்ஹி ப³ஹூனங் த³த³ந்தேபி தா³பெந்தேபி ப³ஹூஸுபி ப³ஹூனங் தெ³ந்தேஸுபி தா³பெந்தேஸுபி புஞ்ஞபடிபதா³ அனேகஸாரீரிகா நாம ஹோதி. தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங். துய்ஹஞ்ச துய்ஹஞ்ச யஜாமீதி வத³ந்தஸ்ஸாபி த்வஞ்ச த்வஞ்ச யஜாஹீதி ஆணாபெந்தஸ்ஸாபி ச அனேகஸாரீரிகாவ ஹோதி. தம்பி ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங். யஸ்ஸ வா தஸ்ஸ வாதி யஸ்மா வா தஸ்மா வா. ஏகமத்தானங் த³மேதீதி அத்தனோ இந்த்³ரியத³மனவஸேன ஏகங் அத்தானமேவ த³மேதி. ஏகமத்தானங் ஸமேதீதி அத்தனோ ராகா³தி³ஸமனவஸேன ஏகங் அத்தானமேவ ஸமேதி. பரினிப்³பா³பேதீதி ராகா³தி³பரினிப்³பா³னேனேவ பரினிப்³பா³பேதி. ஏவமஸ்ஸாயந்தி ஏவங் ஸந்தேபி அயங்.
61. Dasame saṅgāravoti evaṃnāmako rājagahanagare jiṇṇapaṭisaṅkharaṇakārako āyuttakabrāhmaṇo. Upasaṅkamīti bhuttapātarāso hutvā mahājanaparivuto upasaṅkami. Mayamassūti ettha assūti nipātamattaṃ, mayaṃ, bho gotama, brāhmaṇā nāmāti idameva atthapadaṃ. Yaññaṃ yajāmāti bāhirasamaye sabbacatukkena sabbaṭṭhakena sabbasoḷasakena sabbadvattiṃsāya sabbacatusaṭṭhiyā sabbasatena sabbapañcasatenāti ca evaṃ pāṇaghātapaṭisaṃyutto yañño nāma hoti. Taṃ sandhāyevamāha. Anekasārīrikanti anekasarīrasambhavaṃ. Yadidanti yā esā. Yaññādhikaraṇanti yajanakāraṇā ceva yājanakāraṇā cāti attho. Ekasmiñhi bahūnaṃ dadantepi dāpentepi bahūsupi bahūnaṃ dentesupi dāpentesupi puññapaṭipadā anekasārīrikā nāma hoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tuyhañca tuyhañca yajāmīti vadantassāpi tvañca tvañca yajāhīti āṇāpentassāpi ca anekasārīrikāva hoti. Tampi sandhāyetaṃ vuttaṃ. Yassa vā tassa vāti yasmā vā tasmā vā. Ekamattānaṃ dametīti attano indriyadamanavasena ekaṃ attānameva dameti. Ekamattānaṃ sametīti attano rāgādisamanavasena ekaṃ attānameva sameti. Parinibbāpetīti rāgādiparinibbāneneva parinibbāpeti. Evamassāyanti evaṃ santepi ayaṃ.
ஏவமித³ங் ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ கத²ங் ஸுத்வா ஸத்தா² சிந்தேஸி – ‘‘அயங் ப்³ராஹ்மணோ பஸுகா⁴தகஸங்யுத்தங் மஹாயஞ்ஞங் அனேகஸாரீரிகங் புஞ்ஞபடிபத³ங் வதே³தி, பப்³ப³ஜ்ஜாமூலகங் பன புஞ்ஞுப்பத்திபடிபத³ங் ஏகஸாரீரிகந்தி வதே³தி. நேவாயங் ஏகஸாரீரிகங் ஜானாதி, ந அனேகஸாரீரிகங், ஹந்த³ஸ்ஸ ஏகஸாரீரிகஞ்ச அனேகஸாரீரிகஞ்ச படிபத³ங் தே³ஸெஸ்ஸாமீ’’தி உபரி தே³ஸனங் வட்³டெ⁴ந்தோ தேன ஹி ப்³ராஹ்மணாதிஆதி³மாஹ. தத்த² யதா² தே க²மெய்யாதி யதா² துய்ஹங் ருச்செய்ய. இத⁴ ததா²க³தோ லோகே உப்பஜ்ஜதீதிஆதி³ விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ வித்தா²ரிதமேவ. ஏதா²யங் மக்³கோ³தி ஏத² தும்ஹே, அஹமனுஸாஸாமி, அயங் மக்³கோ³. அயங் படிபதா³தி தஸ்ஸேவ வேவசனங். யதா² படிபன்னோதி யேன மக்³கே³ன படிபன்னோ. அனுத்தரங் ப்³ரஹ்மசரியோக³த⁴ந்தி அரஹத்தமக்³க³ஸங்கா²தஸ்ஸ ப்³ரஹ்மசரியஸ்ஸ அனுத்தரங் ஓக³த⁴ங் உத்தமபதிட்டா²பூ⁴தங் நிப்³பா³னங். இச்சாயந்தி இதி அயங்.
Evamidaṃ brāhmaṇassa kathaṃ sutvā satthā cintesi – ‘‘ayaṃ brāhmaṇo pasughātakasaṃyuttaṃ mahāyaññaṃ anekasārīrikaṃ puññapaṭipadaṃ vadeti, pabbajjāmūlakaṃ pana puññuppattipaṭipadaṃ ekasārīrikanti vadeti. Nevāyaṃ ekasārīrikaṃ jānāti, na anekasārīrikaṃ, handassa ekasārīrikañca anekasārīrikañca paṭipadaṃ desessāmī’’ti upari desanaṃ vaḍḍhento tena hi brāhmaṇātiādimāha. Tattha yathā te khameyyāti yathā tuyhaṃ rucceyya. Idha tathāgato loke uppajjatītiādi visuddhimagge vitthāritameva. Ethāyaṃ maggoti etha tumhe, ahamanusāsāmi, ayaṃ maggo. Ayaṃ paṭipadāti tasseva vevacanaṃ. Yathā paṭipannoti yena maggena paṭipanno. Anuttaraṃ brahmacariyogadhanti arahattamaggasaṅkhātassa brahmacariyassa anuttaraṃ ogadhaṃ uttamapatiṭṭhābhūtaṃ nibbānaṃ. Iccāyanti iti ayaṃ.
அப்பட்ட²தராதி யத்த² ப³ஹூஹி வெய்யாவச்சகரேஹி வா உபகரணேஹி வா அத்தோ² நத்தி². அப்பஸமாரம்ப⁴தராதி யத்த² ப³ஹூனங் கம்மச்சே²த³வஸேன பீளாஸங்கா²தோ ஸமாரம்போ⁴ நத்தி². ஸெய்யதா²பி ப⁴வங் கோ³தமோ , ப⁴வங் சானந்தோ³, ஏதே மே புஜ்ஜாதி யதா² ப⁴வங் கோ³தமோ, ப⁴வஞ்சானந்தோ³, ஏவரூபா மம பூஜிதா, தும்ஹேயேவ த்³வே ஜனா மய்ஹங் புஜ்ஜா ச பாஸங்ஸா சாதி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴யேதங் வத³தி. தஸ்ஸ கிர ஏவங் அஹோஸி – ‘‘ஆனந்த³த்தே²ரோ மங்யேவ இமங் பஞ்ஹங் கதா²பேதுகாமோ, அத்தனோ கோ² பன வண்ணே வுத்தே பது³ஸ்ஸனகோ நாம நத்தீ²’’தி. தஸ்மா பஞ்ஹங் அகதே²துகாமோ வண்ணப⁴ணனேன விக்கே²பங் கரொந்தோ ஏவமாஹ.
Appaṭṭhatarāti yattha bahūhi veyyāvaccakarehi vā upakaraṇehi vā attho natthi. Appasamārambhatarāti yattha bahūnaṃ kammacchedavasena pīḷāsaṅkhāto samārambho natthi. Seyyathāpi bhavaṃ gotamo , bhavaṃ cānando, ete me pujjāti yathā bhavaṃ gotamo, bhavañcānando, evarūpā mama pūjitā, tumheyeva dve janā mayhaṃ pujjā ca pāsaṃsā cāti imamatthaṃ sandhāyetaṃ vadati. Tassa kira evaṃ ahosi – ‘‘ānandatthero maṃyeva imaṃ pañhaṃ kathāpetukāmo, attano kho pana vaṇṇe vutte padussanako nāma natthī’’ti. Tasmā pañhaṃ akathetukāmo vaṇṇabhaṇanena vikkhepaṃ karonto evamāha.
ந கோ² த்யாஹந்தி ந கோ² தே அஹங். தே²ரோபி கிர சிந்தேஸி – ‘‘அயங் ப்³ராஹ்மணோ பஞ்ஹங் அகதே²துகாமோ பரிவத்ததி, இமங் பஞ்ஹங் ஏதங்யேவ கதா²பெஸ்ஸாமீ’’தி. தஸ்மா நங் ஏவமாஹ.
Nakho tyāhanti na kho te ahaṃ. Theropi kira cintesi – ‘‘ayaṃ brāhmaṇo pañhaṃ akathetukāmo parivattati, imaṃ pañhaṃ etaṃyeva kathāpessāmī’’ti. Tasmā naṃ evamāha.
ஸஹத⁴ம்மிகந்தி ஸகாரணங். ஸங்ஸாதே³தீதி ஸங்ஸீதா³பேதி. நோ விஸ்ஸஜ்ஜேதீதி ந கதே²தி. யங்னூனாஹங் பரிமோசெய்யந்தி யங்னூனாஹங் உபோ⁴பேதே விஹேஸதோ பரிமோசெய்யங். ப்³ராஹ்மணோ ஹி ஆனந்தே³ன புச்சி²தங் பஞ்ஹங் அகதெ²ந்தோ விஹேஸேதி, ஆனந்தோ³பி ப்³ராஹ்மணங் அகதெ²ந்தங் கதா²பெந்தோ. இதி உபோ⁴பேதே விஹேஸதோ மோசெஸ்ஸாமீதி சிந்தெத்வா ஏவமாஹ. கா ந்வஜ்ஜாதி கா நு அஜ்ஜ. அந்தராகதா² உத³பாதீ³தி அஞ்ஞிஸ்ஸா கதா²ய அந்தரந்தரே கதரா கதா² உப்பஜ்ஜீதி புச்ச²தி. ததா³ கிர ராஜந்தேபுரே தீணி பாடிஹாரியானி ஆரப்³ப⁴ கதா² உத³பாதி³, தங் புச்சா²மீதி ஸத்தா² ஏவமாஹ. அத² ப்³ராஹ்மணோ ‘‘இதா³னி வத்துங் ஸக்கி²ஸ்ஸாமீ’’தி ராஜந்தேபுரே உப்பன்னங் கத²ங் ஆரோசெந்தோ அயங் க்²வஜ்ஜ, போ⁴ கோ³தமாதிஆதி³மாஹ. தத்த² அயங் க்²வஜ்ஜாதி அயங் கோ² அஜ்ஜ. புப்³பே³ ஸுத³ந்தி எத்த² ஸுத³ந்தி நிபாதமத்தங். உத்தரி மனுஸ்ஸத⁴ம்மாதி த³ஸகுஸலகம்மபத²ஸங்கா²தா மனுஸ்ஸத⁴ம்மா உத்தரிங். இத்³தி⁴பாடிஹாரியங் த³ஸ்ஸேஸுந்தி பி⁴க்கா²சாரங் க³ச்ச²ந்தா ஆகாஸேனேவ க³மிங்ஸு சேவ ஆக³மிங்ஸு சாதி ஏவங் புப்³பே³ பவத்தங் ஆகாஸக³மனங் ஸந்தா⁴யேவமாஹ. ஏதரஹி பன ப³ஹுதரா ச பி⁴க்கூ²தி இத³ங் ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ‘‘புப்³பே³ பி⁴க்கூ² ‘சத்தாரோ பச்சயே உப்பாதெ³ஸ்ஸாமா’தி மஞ்ஞே ஏவமகங்ஸு, இதா³னி பச்சயானங் உப்பன்னபா⁴வங் ஞத்வா ஸொப்பேன சேவ பமாதே³ன ச வீதினாமெந்தீ’’தி லத்³தி⁴யா ஏவமாஹ.
Sahadhammikanti sakāraṇaṃ. Saṃsādetīti saṃsīdāpeti. No vissajjetīti na katheti. Yaṃnūnāhaṃ parimoceyyanti yaṃnūnāhaṃ ubhopete vihesato parimoceyyaṃ. Brāhmaṇo hi ānandena pucchitaṃ pañhaṃ akathento viheseti, ānandopi brāhmaṇaṃ akathentaṃ kathāpento. Iti ubhopete vihesato mocessāmīti cintetvā evamāha. Kā nvajjāti kā nu ajja. Antarākathā udapādīti aññissā kathāya antarantare katarā kathā uppajjīti pucchati. Tadā kira rājantepure tīṇi pāṭihāriyāni ārabbha kathā udapādi, taṃ pucchāmīti satthā evamāha. Atha brāhmaṇo ‘‘idāni vattuṃ sakkhissāmī’’ti rājantepure uppannaṃ kathaṃ ārocento ayaṃ khvajja, bho gotamātiādimāha. Tattha ayaṃ khvajjāti ayaṃ kho ajja. Pubbe sudanti ettha sudanti nipātamattaṃ. Uttari manussadhammāti dasakusalakammapathasaṅkhātā manussadhammā uttariṃ. Iddhipāṭihāriyaṃ dassesunti bhikkhācāraṃ gacchantā ākāseneva gamiṃsu ceva āgamiṃsu cāti evaṃ pubbe pavattaṃ ākāsagamanaṃ sandhāyevamāha. Etarahi pana bahutarā ca bhikkhūti idaṃ so brāhmaṇo ‘‘pubbe bhikkhū ‘cattāro paccaye uppādessāmā’ti maññe evamakaṃsu, idāni paccayānaṃ uppannabhāvaṃ ñatvā soppena ceva pamādena ca vītināmentī’’ti laddhiyā evamāha.
பாடிஹாரியானீதி பச்சனீகபடிஹரணவஸேன பாடிஹாரியானி. இத்³தி⁴பாடிஹாரியந்தி இஜ்ஜ²னவஸேன இத்³தி⁴, படிஹரணவஸேன பாடிஹாரியங், இத்³தி⁴யேவ பாடிஹாரியங் இத்³தி⁴பாடிஹாரியங். இதரேஸுபி ஏஸேவ நயோ. அனேகவிஹிதங் இத்³தி⁴வித⁴ந்திஆதீ³னங் அத்தோ² சேவ பா⁴வனானயோ ச விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 2.365) வித்தா²ரிதோவ.
Pāṭihāriyānīti paccanīkapaṭiharaṇavasena pāṭihāriyāni. Iddhipāṭihāriyanti ijjhanavasena iddhi, paṭiharaṇavasena pāṭihāriyaṃ, iddhiyeva pāṭihāriyaṃ iddhipāṭihāriyaṃ. Itaresupi eseva nayo. Anekavihitaṃ iddhividhantiādīnaṃ attho ceva bhāvanānayo ca visuddhimagge (visuddhi. 2.365) vitthāritova.
நிமித்தேன ஆதி³ஸதீதி ஆக³தனிமித்தேன வா க³தனிமித்தேன வா டி²தனிமித்தேன வா ‘‘இத³ங் நாம ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி கதே²தி. தத்ரித³ங் வத்து² – ஏகோ கிர ராஜா திஸ்ஸோ முத்தா க³ஹெத்வா புரோஹிதங் புச்சி² ‘‘கிங் மே, ஆசரிய, ஹத்தே²’’தி. ஸோ இதோ சிதோ ச ஓலோகேஸி, தேன ச ஸமயேன ஏகா ஸரபூ³ ‘‘மக்கி²கங் க³ஹெஸ்ஸாமீ’’தி பக்க²ந்தா, க³ஹணகாலே மக்கி²கா பலாதா. ஸோ மக்கி²காய முத்தத்தா ‘‘முத்தா மஹாராஜா’’தி ஆஹ. முத்தா தாவ ஹொந்து, கதி முத்தாதி. ஸோ புன நிமித்தங் ஓலோகேஸி. அதா²விதூ³ரே குக்குடோ திக்க²த்துங் ஸத்³த³ங் நிச்சா²ரேஸி. ப்³ராஹ்மணோ ‘‘திஸ்ஸோ மஹாராஜா’’தி ஆஹ. ஏவங் ஏகச்சோ ஆக³தனிமித்தேன கதே²தி. ஏதேனுபாயேன க³தடி²தனிமித்தேஹிபி கத²னங் வேதி³தப்³ப³ங். ஏவம்பி தே மனோதி ஏவங் தவ மனோ ஸோமனஸ்ஸிதோ வா தோ³மனஸ்ஸிதோ வா காமவிதக்காதி³ஸங்யுத்தோ வாதி. து³தியங் தஸ்ஸேவ வேவசனங். இதிபி தே சித்தந்தி இதிபி தவ சித்தங், இமஞ்ச இமஞ்ச அத்த²ங் சிந்தயமானங் பவத்ததீதி அத்தோ². ப³ஹுங் சேபி ஆதி³ஸதீதி ப³ஹுங் சேபி கதே²தி. ததே²வ தங் ஹோதீதி யதா² கதி²தங், ததே²வ ஹோதி.
Nimittenaādisatīti āgatanimittena vā gatanimittena vā ṭhitanimittena vā ‘‘idaṃ nāma bhavissatī’’ti katheti. Tatridaṃ vatthu – eko kira rājā tisso muttā gahetvā purohitaṃ pucchi ‘‘kiṃ me, ācariya, hatthe’’ti. So ito cito ca olokesi, tena ca samayena ekā sarabū ‘‘makkhikaṃ gahessāmī’’ti pakkhantā, gahaṇakāle makkhikā palātā. So makkhikāya muttattā ‘‘muttā mahārājā’’ti āha. Muttā tāva hontu, kati muttāti. So puna nimittaṃ olokesi. Athāvidūre kukkuṭo tikkhattuṃ saddaṃ nicchāresi. Brāhmaṇo ‘‘tisso mahārājā’’ti āha. Evaṃ ekacco āgatanimittena katheti. Etenupāyena gataṭhitanimittehipi kathanaṃ veditabbaṃ. Evampi te manoti evaṃ tava mano somanassito vā domanassito vā kāmavitakkādisaṃyutto vāti. Dutiyaṃ tasseva vevacanaṃ. Itipi te cittanti itipi tava cittaṃ, imañca imañca atthaṃ cintayamānaṃ pavattatīti attho. Bahuṃ cepi ādisatīti bahuṃ cepi katheti. Tatheva taṃ hotīti yathā kathitaṃ, tatheva hoti.
அமனுஸ்ஸானந்தி யக்க²பிஸாசாதீ³னங். தே³வதானந்தி சாதுமஹாராஜிகாதீ³னங். ஸத்³த³ங் ஸுத்வாதி அஞ்ஞஸ்ஸ சித்தங் ஞத்வா கதெ²ந்தானங் ஸுத்வா. விதக்கவிப்பா²ரஸத்³த³ந்தி விதக்கவிப்பா²ரவஸேன உப்பன்னங் விப்பலபந்தானங் ஸுத்தப்பமத்தாதீ³னங் ஸத்³த³ங். ஸுத்வாதி தங் ஸுத்வா. யங் விதக்கயதோ தஸ்ஸ ஸோ ஸத்³தோ³ உப்பன்னோ, தஸ்ஸ வஸேன ‘‘ஏவம்பி தே மனோ’’திஆதி³ஸதி.
Amanussānanti yakkhapisācādīnaṃ. Devatānanti cātumahārājikādīnaṃ. Saddaṃ sutvāti aññassa cittaṃ ñatvā kathentānaṃ sutvā. Vitakkavipphārasaddanti vitakkavipphāravasena uppannaṃ vippalapantānaṃ suttappamattādīnaṃ saddaṃ. Sutvāti taṃ sutvā. Yaṃ vitakkayato tassa so saddo uppanno, tassa vasena ‘‘evampi te mano’’tiādisati.
தத்ரிமானி வத்தூ²னி – ஏகோ கிர மனுஸ்ஸோ ‘‘அட்டங் கரிஸ்ஸாமீ’’தி கா³மா நக³ரங் க³ச்ச²ந்தோ நிக்க²ந்தட்டா²னதோ பட்டா²ய ‘‘வினிச்ச²யஸபா⁴யங் ரஞ்ஞோ ச ராஜமஹாமத்தானஞ்ச இத³ங் கதெ²ஸ்ஸாமி இத³ங் கதெ²ஸ்ஸாமீ’’தி விதக்கெந்தோ ராஜகுலங் க³தோ விய ரஞ்ஞோ புரதோ டி²தோ விய அட்டகாரகேன ஸத்³தி⁴ங் கதெ²ந்தோ விய ச அஹோஸி, தஸ்ஸ தங் விதக்கவிப்பா²ரவஸேன நிச்ச²ரந்தங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வா ஏகோ புரிஸோ ‘‘கேனட்டே²ன க³ச்ச²ஸீ’’தி ஆஹ. அட்டகம்மேனாதி. க³ச்ச², ஜயோ தே ப⁴விஸ்ஸதீதி. ஸோ க³ந்த்வா அட்டங் கத்வா ஜயமேவ பாபுணி.
Tatrimāni vatthūni – eko kira manusso ‘‘aṭṭaṃ karissāmī’’ti gāmā nagaraṃ gacchanto nikkhantaṭṭhānato paṭṭhāya ‘‘vinicchayasabhāyaṃ rañño ca rājamahāmattānañca idaṃ kathessāmi idaṃ kathessāmī’’ti vitakkento rājakulaṃ gato viya rañño purato ṭhito viya aṭṭakārakena saddhiṃ kathento viya ca ahosi, tassa taṃ vitakkavipphāravasena niccharantaṃ saddaṃ sutvā eko puriso ‘‘kenaṭṭhena gacchasī’’ti āha. Aṭṭakammenāti. Gaccha, jayo te bhavissatīti. So gantvā aṭṭaṃ katvā jayameva pāpuṇi.
அபரோபி தே²ரோ மோளியகா³மே பிண்டா³ய சரி. அத² நங் நிக்க²மந்தங் ஏகா தா³ரிகா அஞ்ஞவிஹிதா ந அத்³த³ஸ. ஸோ கா³மத்³வாரே ட²த்வா நிவத்தித்வா ஓலோகெத்வா தங் தி³ஸ்வா விதக்கெந்தோ அக³மாஸி. க³ச்ச²ந்தோயேவ ச ‘‘கிங் நு கோ² குருமானா தா³ரிகா ந அத்³த³ஸா’’தி வசீபே⁴த³ங் அகாஸி. பஸ்ஸே டி²தோ ஏகோ புரிஸோ ஸுத்வா ‘‘தும்ஹே, ப⁴ந்தே, மோளியகா³மே சரித்தா²’’தி ஆஹ.
Aparopi thero moḷiyagāme piṇḍāya cari. Atha naṃ nikkhamantaṃ ekā dārikā aññavihitā na addasa. So gāmadvāre ṭhatvā nivattitvā oloketvā taṃ disvā vitakkento agamāsi. Gacchantoyeva ca ‘‘kiṃ nu kho kurumānā dārikā na addasā’’ti vacībhedaṃ akāsi. Passe ṭhito eko puriso sutvā ‘‘tumhe, bhante, moḷiyagāme caritthā’’ti āha.
மனோஸங்கா²ரா பணிஹிதாதி சித்தஸங்கா²ரா ஸுட்ட²பிதா. விதக்கெஸ்ஸதீதி விதக்கயிஸ்ஸதி பவத்தயிஸ்ஸதீதி பஜானாதி. பஜானந்தோ ச ஆக³மனேன ஜானாதி, புப்³ப³பா⁴கே³ன ஜானாதி, அந்தோஸமாபத்தியங் சித்தங் அபலோகெத்வா ஜானாதி. ஆக³மனேன ஜானாதி நாம கஸிணபரிகம்மகாலேயேவ ‘‘யேனாகாரேனேஸ கஸிணபா⁴வனங் ஆரத்³தோ⁴ பட²மஜ்ஜா²னங் வா…பே॰… சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் வா அட்ட² வா ஸமாபத்தியோ நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதீ’’தி ஜானாதி. புப்³ப³பா⁴கே³ன ஜானாதி நாம பட²மவிபஸ்ஸனாய ஆரத்³தா⁴யயேவ ஜானாதி, ‘‘யேனாகாரேன ஏஸ விபஸ்ஸனங் ஆரத்³தோ⁴ ஸோதாபத்திமக்³க³ங் வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதி…பே॰… அரஹத்தமக்³க³ங் வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதீ’’தி ஜானாதி. அந்தோஸமாபத்தியங் சித்தங் ஓலோகெத்வா ஜானாதி நாம – ‘‘யேனாகாரேன இமஸ்ஸ மனோஸங்கா²ரா ஸுட்ட²பிதா, இமஸ்ஸ நாம சித்தஸ்ஸ அனந்தரா இமங் நாம விதக்கங் விதக்கெஸ்ஸதி, இதோ வுட்டி²தஸ்ஸ ஏதஸ்ஸ ஹானபா⁴கி³யோ வா ஸமாதி⁴ ப⁴விஸ்ஸதி டி²திபா⁴கி³யோ வா விஸேஸபா⁴கி³யோ வா நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ வா, அபி⁴ஞ்ஞாயோ வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதீ’’தி ஜானாதி. தத்த² புது²ஜ்ஜனோ சேதோபரியஞாணலாபீ⁴ புது²ஜ்ஜனானங்யேவ சித்தங் ஜானாதி, ந அரியானங். அரியேஸுபி ஹெட்டி²மோ உபரிமஸ்ஸ சித்தங் ந ஜானாதி, உபரிமோ பன ஹெட்டி²மஸ்ஸ ஜானாதி. ஏதேஸு ச ஸோதாபன்னோ ஸோதாபத்திப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜதி…பே॰… அரஹா அரஹத்தப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜதி. உபரிமோ ஹெட்டி²மங் ந ஸமாபஜ்ஜதி. தேஸஞ்ஹி ஹெட்டி²மா ஹெட்டி²மா ஸமாபத்தி தத்ரவத்தியேவ ஹோதி. ததே²வ தங் ஹோதீதி ஏதங் ஏகங்ஸேன ததே²வ ஹோதி. சேதோபரியஞாணவஸேன ஞாதஞ்ஹி அஞ்ஞதா²பா⁴வி நாம நத்தி².
Manosaṅkhārāpaṇihitāti cittasaṅkhārā suṭṭhapitā. Vitakkessatīti vitakkayissati pavattayissatīti pajānāti. Pajānanto ca āgamanena jānāti, pubbabhāgena jānāti, antosamāpattiyaṃ cittaṃ apaloketvā jānāti. Āgamanena jānāti nāma kasiṇaparikammakāleyeva ‘‘yenākārenesa kasiṇabhāvanaṃ āraddho paṭhamajjhānaṃ vā…pe… catutthajjhānaṃ vā aṭṭha vā samāpattiyo nibbattessatī’’ti jānāti. Pubbabhāgena jānāti nāma paṭhamavipassanāya āraddhāyayeva jānāti, ‘‘yenākārena esa vipassanaṃ āraddho sotāpattimaggaṃ vā nibbattessati…pe… arahattamaggaṃ vā nibbattessatī’’ti jānāti. Antosamāpattiyaṃ cittaṃ oloketvā jānāti nāma – ‘‘yenākārena imassa manosaṅkhārā suṭṭhapitā, imassa nāma cittassa anantarā imaṃ nāma vitakkaṃ vitakkessati, ito vuṭṭhitassa etassa hānabhāgiyo vā samādhi bhavissati ṭhitibhāgiyo vā visesabhāgiyo vā nibbedhabhāgiyo vā, abhiññāyo vā nibbattessatī’’ti jānāti. Tattha puthujjano cetopariyañāṇalābhī puthujjanānaṃyeva cittaṃ jānāti, na ariyānaṃ. Ariyesupi heṭṭhimo uparimassa cittaṃ na jānāti, uparimo pana heṭṭhimassa jānāti. Etesu ca sotāpanno sotāpattiphalasamāpattiṃ samāpajjati…pe… arahā arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjati. Uparimo heṭṭhimaṃ na samāpajjati. Tesañhi heṭṭhimā heṭṭhimā samāpatti tatravattiyeva hoti. Tatheva taṃhotīti etaṃ ekaṃsena tatheva hoti. Cetopariyañāṇavasena ñātañhi aññathābhāvi nāma natthi.
ஏவங் விதக்கேதா²தி ஏவங் நெக்க²ம்மவிதக்காத³யோ பவத்தெந்தா விதக்கேத². மா ஏவங் விதக்கயித்தா²தி ஏவங் காமவிதக்காத³யோ பவத்தெந்தா மா விதக்கயித்த². ஏவங் மனஸி கரோதா²தி ஏவங் அனிச்சஸஞ்ஞமேவ, து³க்க²ஸஞ்ஞாதீ³ஸு வா அஞ்ஞதரங் மனஸி கரோத². மா ஏவந்தி நிச்சந்திஆதி³னா நயேன மா மனஸா கரித்த². இத³ந்தி இத³ங் பஞ்சகாமகு³ணராக³ங் பஜஹத². இத³ஞ்ச உபஸம்பஜ்ஜாதி இத³ங் சதுமக்³க³ப²லப்பபே⁴த³ங் லோகுத்தரத⁴ம்மமேவ உபஸம்பஜ்ஜ பாபுணித்வா நிப்பா²தெ³த்வா விஹரத².
Evaṃ vitakkethāti evaṃ nekkhammavitakkādayo pavattentā vitakketha. Mā evaṃ vitakkayitthāti evaṃ kāmavitakkādayo pavattentā mā vitakkayittha. Evaṃ manasi karothāti evaṃ aniccasaññameva, dukkhasaññādīsu vā aññataraṃ manasi karotha. Mā evanti niccantiādinā nayena mā manasā karittha. Idanti idaṃ pañcakāmaguṇarāgaṃ pajahatha. Idañca upasampajjāti idaṃ catumaggaphalappabhedaṃ lokuttaradhammameva upasampajja pāpuṇitvā nipphādetvā viharatha.
மாயாஸஹத⁴ம்மரூபங் விய கா²யதீதி மாயாய ஸமானகாரணஜாதிகங் விய ஹுத்வா உபட்டா²தி. மாயாகாரோபி ஹி உத³கங் க³ஹெத்வா தேலங் கரோதி, தேலங் க³ஹெத்வா உத³கந்தி ஏவங் அனேகரூபங் மாயங் த³ஸ்ஸேதி. இத³ம்பி பாடிஹாரியங் ததா²ரூபமேவாதி. இத³ம்பி மே, போ⁴ கோ³தம, பாடிஹாரியங் மாயாஸஹத⁴ம்மரூபங் விய கா²யதீதி சிந்தாமணிகவிஜ்ஜாஸரிக்க²கதங் ஸந்தா⁴ய ஏவங் ஆஹ. சிந்தாமணிகவிஜ்ஜங் ஜானந்தாபி ஹி ஆக³ச்ச²ந்தமேவ தி³ஸ்வா ‘‘அயங் இத³ங் நாம விதக்கெந்தோ ஆக³ச்ச²தீ’’தி ஜானந்தி. ததா² ‘‘இத³ங் நாம விதக்கெந்தோ டி²தோ, இத³ங் நாம விதக்கெந்தோ நிஸின்னோ, இத³ங் நாம விதக்கெந்தோ நிபன்னோ’’தி ஜானந்தி.
Māyāsahadhammarūpaṃ viya khāyatīti māyāya samānakāraṇajātikaṃ viya hutvā upaṭṭhāti. Māyākāropi hi udakaṃ gahetvā telaṃ karoti, telaṃ gahetvā udakanti evaṃ anekarūpaṃ māyaṃ dasseti. Idampi pāṭihāriyaṃ tathārūpamevāti. Idampi me, bho gotama, pāṭihāriyaṃ māyāsahadhammarūpaṃ viya khāyatīti cintāmaṇikavijjāsarikkhakataṃ sandhāya evaṃ āha. Cintāmaṇikavijjaṃ jānantāpi hi āgacchantameva disvā ‘‘ayaṃ idaṃ nāma vitakkento āgacchatī’’ti jānanti. Tathā ‘‘idaṃ nāma vitakkento ṭhito, idaṃ nāma vitakkento nisinno, idaṃ nāma vitakkento nipanno’’ti jānanti.
அபி⁴க்கந்ததரந்தி ஸுந்த³ரதரங். பணீததரந்தி உத்தமதரங். ப⁴வஞ்ஹி கோ³தமோ அவிதக்கங் அவிசாரந்தி இத⁴ ப்³ராஹ்மணோ அவஸேஸங் ஆதே³ஸனாபாடிஹாரியங் பா³ஹிரகந்தி ந க³ண்ஹி. இத³ஞ்ச பன ஸப்³ப³ங் ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ததா²க³தஸ்ஸ வண்ணங் கதெ²ந்தோயேவ ஆஹ. அத்³தா⁴ கோ² த்யாயந்தி ஏகங்ஸேனேவ தயா அயங். ஆஸஜ்ஜ உபனீய வாசா பா⁴ஸிதாதி மம கு³ணே க⁴ட்டெத்வா மமேவ கு³ணானங் ஸந்திகங் உபனீதா வாசா பா⁴ஸிதா. அபிச த்யாஹங் ப்³யாகரிஸ்ஸாமீதி அபிச தே அஹமேவ கதெ²ஸ்ஸாமீதி. ஸேஸங் உத்தானத்த²மேவாதி.
Abhikkantataranti sundarataraṃ. Paṇītataranti uttamataraṃ. Bhavañhi gotamo avitakkaṃ avicāranti idha brāhmaṇo avasesaṃ ādesanāpāṭihāriyaṃ bāhirakanti na gaṇhi. Idañca pana sabbaṃ so brāhmaṇo tathāgatassa vaṇṇaṃ kathentoyeva āha. Addhā kho tyāyanti ekaṃseneva tayā ayaṃ. Āsajja upanīya vācā bhāsitāti mama guṇe ghaṭṭetvā mameva guṇānaṃ santikaṃ upanītā vācā bhāsitā. Apica tyāhaṃ byākarissāmīti apica te ahameva kathessāmīti. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ப்³ராஹ்மணவக்³கோ³ பட²மோ.
Brāhmaṇavaggo paṭhamo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 10. ஸங்கா³ரவஸுத்தங் • 10. Saṅgāravasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. ஸங்கா³ரவஸுத்தவண்ணனா • 10. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
