Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā

    ੮. ਸਙ੍ਘਭੇਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    8. Saṅghabhedasuttavaṇṇanā

    ੪੮. ਅਟ੍ਠਮੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ਅਭਿਮਾਰੇ ਪਯੋਜੇਤ੍વਾ ਨਾਲ਼ਾਗਿਰਿਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਤ੍વਾ ਸਿਲਂ ਪવਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਅਨਤ੍ਥਂ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਚਕ੍ਕਭੇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਏਤਂ ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਭਗવਤਾਤਿ વਿਨਾ ਏવ ਭਗવਨ੍ਤਂ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਅਕਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਾਤਿ વਿਨਾ ਏવ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ। ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਚਾਤਿ ਭਗવਤੋ ਓવਾਦਕਾਰਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ વਿਸੁਂ ਕਤ੍વਾ ਮਂ ਅਨੁવਤ੍ਤਨ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਆવੇਣਿਕਂ ਉਪੋਸਥਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਾਨਿ ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਭੇਦਕਰਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਦੇવਦਤ੍ਤੇਨ ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ ਏਕਂਸੇਨੇવ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਅਜ੍ਜ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਦ੍વਿਧਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਅਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਹਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਏਕਮ੍ਪਿ વਤ੍ਥੁਂ ਦੀਪੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ‘‘ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਥ, ਇਮਂ ਰੋਚੇਥਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਸਲਾਕਂ ਗਾਹੇਤ੍વਾ વਿਸੁਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮੇ ਕਤੇ ਸਙ੍ਘੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

    48. Aṭṭhame āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocāti abhimāre payojetvā nāḷāgiriṃ vissajjāpetvā silaṃ pavaṭṭetvā bhagavato anatthaṃ kātuṃ asakkonto ‘‘saṅghaṃ bhinditvā cakkabhedaṃ karissāmī’’ti adhippāyena etaṃ ‘‘ajjatagge’’tiādivacanaṃ avoca. Aññatreva bhagavatāti vinā eva bhagavantaṃ, satthāraṃ akatvāti attho. Aññatra bhikkhusaṅghāti vinā eva bhikkhusaṅghaṃ. Uposathaṃ karissāmi saṅghakammāni cāti bhagavato ovādakārakaṃ bhikkhusaṅghaṃ visuṃ katvā maṃ anuvattantehi bhikkhūhi saddhiṃ āveṇikaṃ uposathaṃ saṅghakammāni ca karissāmīti attho. Devadatto saṅghaṃ bhindissatīti bhedakarānaṃ sabbesaṃ devadattena sajjitattā ekaṃseneva devadatto ajja saṅghaṃ bhindissati dvidhā karissati. ‘‘Adhammaṃ dhammo’’tiādīsu hi aṭṭhārasasu bhedakaravatthūsu yaṃkiñci ekampi vatthuṃ dīpetvā tena tena kāraṇena ‘‘imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’’ti saññāpetvā salākaṃ gāhetvā visuṃ saṅghakamme kate saṅgho bhinno hoti. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ, ਉਪਾਲਿ, ਆਕਾਰੇਹਿ ਸਙ੍ਘੋ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਕਮ੍ਮੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸੇਨ વੋਹਰਨ੍ਤੋ ਅਨੁਸ੍ਸਾવਨੇਨ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੇਨਾ’’ਤਿ (ਪਰਿ॰ ੪੫੮)।

    ‘‘Pañcahi, upāli, ākārehi saṅgho bhijjati kammena uddesena voharanto anussāvanena salākaggāhenā’’ti (pari. 458).

    ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਕਮ੍ਮੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ। ਉਦ੍ਦੇਸੇਨਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਉਦ੍ਦੇਸੇਨ। વੋਹਰਨ੍ਤੋਤਿ ਤਾਹਿ ਤਾਹਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤੀਹਿ ‘‘ਅਧਮ੍ਮਂ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੧੦.੩੭; ਚੂਲ਼વ॰ ੩੫੨) ਅਟ੍ਠਾਰਸਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਨਿ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ। ਅਨੁਸ੍ਸਾવਨੇਨਾਤਿ ‘‘ਨਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇ ਜਾਨਾਥ ਮਯ੍ਹਂ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾવਂ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾવਞ੍ਚ, ਮਾਦਿਸੋ ਨਾਮ ਉਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਉਬ੍ਬਿਨਯਂ ਗਾਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਿਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਚਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਕਿਮਹਂ ਅਪਾਯਤੋ ਨ ਭਾਯਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਕਣ੍ਣਮੂਲੇ વਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍વਾ ਅਨੁਸ੍ਸਾવਨੇਨ। ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੇਨਾਤਿ ਏવਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾવੇਤ੍વਾ ਤੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਗਣ੍ਹਥ ਇਮਂ ਸਲਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੇਨ।

    Tattha kammenāti apalokanakammādīsu catūsu kammesu aññatarena kammena. Uddesenāti pañcasu pātimokkhuddesesu aññatarena uddesena. Voharantoti tāhi tāhi uppattīhi ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni (a. ni. 10.37; cūḷava. 352) aṭṭhārasabhedakaravatthūni dīpento. Anussāvanenāti ‘‘nanu tumhe jānātha mayhaṃ uccākulā pabbajitabhāvaṃ bahussutabhāvañca, mādiso nāma uddhammaṃ ubbinayaṃ gāheyyāti kiṃ tumhākaṃ cittampi uppādetuṃ yuttaṃ, kimahaṃ apāyato na bhāyāmī’’tiādinā nayena kaṇṇamūle vacībhedaṃ katvā anussāvanena. Salākaggāhenāti evaṃ anussāvetvā tesaṃ cittaṃ upatthambhetvā anāvattidhamme katvā ‘‘gaṇhatha imaṃ salāka’’nti salākaggāhena.

    ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਮ੍ਮਮੇવ ਉਦ੍ਦੇਸੋ વਾ ਪਮਾਣਂ, વੋਹਾਰਾਨੁਸ੍ਸਾવਨਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾ ਪਨ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾ। ਅਟ੍ਠਾਰਸવਤ੍ਥੁਦੀਪਨવਸੇਨ ਹਿ વੋਹਰਨ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਥ ਰੁਚਿਜਨਨਤ੍ਥਂ ਅਨੁਸ੍ਸਾવੇਤ੍વਾ ਸਲਾਕਾਯ ਗਾਹਿਤਾਯਪਿ ਅਭਿਨ੍ਨੋવ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਾ ਪਨੇવਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਾ ਅਤਿਰੇਕਾ વਾ ਸਲਾਕਂ ਗਾਹੇਤ੍વਾ ਆવੇਣਿਕਂ ਉਦ੍ਦੇਸਂ વਾ ਕਮ੍ਮਂ વਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਸਙ੍ਘੋ ਭਿਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤ੍વਾ ‘‘ਏਕਂਸੇਨੇવ ਅਜ੍ਜ ਆવੇਣਿਕਂ ਉਪੋਸਥਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਜ੍ਜ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਯਤੋ ਅવੋਚੁਮ੍ਹਾ ‘‘ਭੇਦਕਰਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਦੇવਦਤ੍ਤੇਨ ਸਜ੍ਜਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ।

    Ettha ca kammameva uddeso vā pamāṇaṃ, vohārānussāvanasalākaggāhā pana pubbabhāgā. Aṭṭhārasavatthudīpanavasena hi voharantena tattha rucijananatthaṃ anussāvetvā salākāya gāhitāyapi abhinnova hoti saṅgho. Yadā panevaṃ cattāro vā atirekā vā salākaṃ gāhetvā āveṇikaṃ uddesaṃ vā kammaṃ vā karonti, tadā saṅgho bhinno nāma hoti. Devadatto ca sabbaṃ saṅghabhedassa pubbabhāgaṃ nipphādetvā ‘‘ekaṃseneva ajja āveṇikaṃ uposathaṃ saṅghakammañca karissāmī’’ti cintetvā ‘‘ajjatagge’’tiādivacanaṃ avoca. Tenāha – ‘‘ajja, bhante, devadatto saṅghaṃ bhindissatī’’ti. Yato avocumhā ‘‘bhedakarānaṃ sabbesaṃ devadattena sajjitattā’’ti.

    ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤਂ ਅવੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਯਂ ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਿਯਂ ਅਤੇਕਿਚ੍ਛਂ ਦੇવਦਤ੍ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਮਾਨਂ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ વਿਦਿਤ੍વਾ । ਇਮਂ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇਸੁ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਸਪ੍ਪੁਰਿਸਸਭਾਗવਿਸਭਾਗਪਟਿਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਪਨ ਸੁਕੁਸਲਾਤਿ ਇਦਮਤ੍ਥવਿਭਾવਨਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ।

    Etamatthaṃ viditvāti etaṃ avīcimahānirayuppattisaṃvattaniyaṃ kappaṭṭhiyaṃ atekicchaṃ devadattena nibbattiyamānaṃ saṅghabhedakammaṃ sabbākārato viditvā . Imaṃ udānanti kusalākusalesu yathākkamaṃ sappurisāsappurisasabhāgavisabhāgapaṭipattivasena pana sukusalāti idamatthavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.

    ਤਤ੍ਥ ਸੁਕਰਂ ਸਾਧੁਨਾ ਸਾਧੂਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਹਿਤਂ ਸਾਧੇਤੀਤਿ ਸਾਧੁ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨੋ। ਤੇਨ ਸਾਧੁਨਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਸਾવਕੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਅਞ੍ਞੇਨ વਾ ਲੋਕਿਯਸਾਧੁਨਾ ਸਾਧੁ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਭਦ੍ਦਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਹਿਤਸੁਖਾવਹਂ ਸੁਕਰਂ ਸੁਖੇਨ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ। ਸਾਧੁ ਪਾਪੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ਤਦੇવ ਪਨ વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਸਾਧੁ ਪਾਪੇਨ ਦੇવਦਤ੍ਤਾਦਿਨਾ ਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਨ ਸੋ ਤਂ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਾਪਂ ਪਾਪੇਨ ਸੁਕਰਨ੍ਤਿ ਪਾਪਂ ਅਸੁਨ੍ਦਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਞ੍ਚ ਅਨਤ੍ਥਾવਹਂ ਪਾਪੇਨ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪਾਪਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸੁਕਰਂ ਸੁਖੇਨ ਕਾਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ। ਪਾਪਮਰਿਯੇਹਿ ਦੁਕ੍ਕਰਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯੇਹਿ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਹਿ ਤਂ ਤਂ ਪਾਪਂ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭવਂ। ਸੇਤੁਘਾਤੋਯੇવ ਹਿ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੀਪੇਤਿ।

    Tattha sukaraṃ sādhunā sādhūti attano paresañca hitaṃ sādhetīti sādhu, sammāpaṭipanno. Tena sādhunā sāriputtādinā sāvakena paccekabuddhena sammāsambuddhena aññena vā lokiyasādhunā sādhu sundaraṃ bhaddakaṃ attano paresañca hitasukhāvahaṃ sukaraṃ sukhena kātuṃ sakkā. Sādhu pāpena dukkaranti tadeva pana vuttalakkhaṇaṃ sādhu pāpena devadattādinā pāpapuggalena dukkaraṃ kātuṃ na sakkā, na so taṃ kātuṃ sakkotīti attho. Pāpaṃ pāpena sukaranti pāpaṃ asundaraṃ attano paresañca anatthāvahaṃ pāpena yathāvuttapāpapuggalena sukaraṃ sukhena kātuṃ sakkuṇeyya. Pāpamariyehi dukkaranti ariyehi pana buddhādīhi taṃ taṃ pāpaṃ dukkaraṃ durabhisambhavaṃ. Setughātoyeva hi tesanti satthā dīpeti.

    ਅਟ੍ਠਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੮. ਸਙ੍ਘਭੇਦਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Saṅghabhedasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact