Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ૯. સઙ્ઘસામગ્ગીસુત્તવણ્ણના

    9. Saṅghasāmaggīsuttavaṇṇanā

    ૧૯. નવમે એકધમ્મોતિ એકો કુસલધમ્મો અનવજ્જધમ્મો. ‘‘અયં ધમ્મો, નાયં ધમ્મો’’તિઆદિના સચે સઙ્ઘે વિવાદો ઉપ્પજ્જેય્ય, તત્થ ધમ્મકામેન વિઞ્ઞુના ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખિતબ્બં ‘‘ઠાનં ખો, પનેતં વિજ્જતિ, યદિદં વિવાદો વડ્ઢમાનો સઙ્ઘરાજિયા વા સઙ્ઘભેદાય વા સંવત્તેય્યા’’તિ. સચે તં અધિકરણં અત્તના પગ્ગહેત્વા ઠિતો, અગ્ગિં અક્કન્તેન વિય સહસા તતો ઓરમિતબ્બં. અથ પરેહિ તં પગ્ગહિતં સયઞ્ચેતં સક્કોતિ વૂપસમેતું, ઉસ્સાહજાતો હુત્વા દૂરમ્પિ ગન્ત્વા તથા પટિપજ્જિતબ્બં, યથા તં વૂપસમ્મતિ. સચે પન સયં ન સક્કોતિ, સો ચ વિવાદો ઉપરૂપરિ વડ્ઢતેવ, ન વૂપસમ્મતિ. યે તત્થ પતિરૂપા સિક્ખાકામા સબ્રહ્મચારિનો, તે ઉસ્સાહેત્વા યેન ધમ્મેન યેન વિનયેન યેન સત્થુસાસનેન તં અધિકરણં યથા વૂપસમ્મતિ, તથા વૂપસમેતબ્બં. એવં વૂપસમેન્તસ્સ યો સઙ્ઘસામગ્ગિકરો કુસલો ધમ્મો, અયમેત્થ એકધમ્મોતિ અધિપ્પેતો. સો હિ ઉભતોપક્ખિયાનં દ્વેળ્હકજાતાનં ભિક્ખૂનં, તેસં અનુવત્તનવસેન ઠિતાનં ભિક્ખુનીનં ઉપાસકાનં ઉપાસિકાનં તેસં આરક્ખદેવતાનં યાવદેવ બ્રહ્માનમ્પિ ઉપ્પજ્જનારહં અહિતં દુક્ખાવહં સંકિલેસધમ્મં અપનેત્વા મહતો પુઞ્ઞરાસિસ્સ કુસલાભિસન્દસ્સ હેતુભાવતો સદેવકસ્સ લોકસ્સ હિતસુખાવહો હોતિ. તેન વુત્તં ‘‘એકધમ્મો, ભિક્ખવે, લોકે ઉપ્પજ્જમાનો ઉપ્પજ્જતિ બહુજનહિતાયા’’તિઆદિ. તસ્સત્થો અનન્તરસુત્તે વુત્તવિપરિયાયેન વેદિતબ્બો. સઙ્ઘસામગ્ગીતિ સઙ્ઘસ્સ સમગ્ગભાવો ભેદાભાવો એકકમ્મતા એકુદ્દેસતા ચ.

    19. Navame ekadhammoti eko kusaladhammo anavajjadhammo. ‘‘Ayaṃ dhammo, nāyaṃ dhammo’’tiādinā sace saṅghe vivādo uppajjeyya, tattha dhammakāmena viññunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ ‘‘ṭhānaṃ kho, panetaṃ vijjati, yadidaṃ vivādo vaḍḍhamāno saṅgharājiyā vā saṅghabhedāya vā saṃvatteyyā’’ti. Sace taṃ adhikaraṇaṃ attanā paggahetvā ṭhito, aggiṃ akkantena viya sahasā tato oramitabbaṃ. Atha parehi taṃ paggahitaṃ sayañcetaṃ sakkoti vūpasametuṃ, ussāhajāto hutvā dūrampi gantvā tathā paṭipajjitabbaṃ, yathā taṃ vūpasammati. Sace pana sayaṃ na sakkoti, so ca vivādo uparūpari vaḍḍhateva, na vūpasammati. Ye tattha patirūpā sikkhākāmā sabrahmacārino, te ussāhetvā yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ yathā vūpasammati, tathā vūpasametabbaṃ. Evaṃ vūpasamentassa yo saṅghasāmaggikaro kusalo dhammo, ayamettha ekadhammoti adhippeto. So hi ubhatopakkhiyānaṃ dveḷhakajātānaṃ bhikkhūnaṃ, tesaṃ anuvattanavasena ṭhitānaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ tesaṃ ārakkhadevatānaṃ yāvadeva brahmānampi uppajjanārahaṃ ahitaṃ dukkhāvahaṃ saṃkilesadhammaṃ apanetvā mahato puññarāsissa kusalābhisandassa hetubhāvato sadevakassa lokassa hitasukhāvaho hoti. Tena vuttaṃ ‘‘ekadhammo, bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāyā’’tiādi. Tassattho anantarasutte vuttavipariyāyena veditabbo. Saṅghasāmaggīti saṅghassa samaggabhāvo bhedābhāvo ekakammatā ekuddesatā ca.

    ગાથાયં સુખા સઙ્ઘસ્સ સામગ્ગીતિ સુખસ્સ પચ્ચયભાવતો સામગ્ગી સુખાતિ વુત્તા. યથા ‘‘સુખો બુદ્ધાનમુપ્પાદો’’તિ (ધ॰ પ॰ ૧૯૪). સમગ્ગાનઞ્ચનુગ્ગહોતિ સમગ્ગાનં સામગ્ગિઅનુમોદનેન અનુગ્ગણ્હનં સામગ્ગિઅનુરૂપં, યથા તે સામગ્ગિં ન વિજહન્તિ, તથા ગહણં ઠપનં અનુબલપ્પદાનન્તિ અત્થો. સઙ્ઘં સમગ્ગં કત્વાનાતિ ભિન્નં સઙ્ઘં રાજિપત્તં વા સમગ્ગં સહિતં કત્વા. કપ્પન્તિ આયુકપ્પમેવ. સગ્ગમ્હિ મોદતીતિ કામાવચરદેવલોકે અઞ્ઞે દેવે દસહિ ઠાનેહિ અભિભવિત્વા દિબ્બસુખં અનુભવન્તો ઇચ્છિતનિપ્ફત્તિયાવ મોદતિ પમોદતિ લલતિ કીળતીતિ.

    Gāthāyaṃ sukhā saṅghassa sāmaggīti sukhassa paccayabhāvato sāmaggī sukhāti vuttā. Yathā ‘‘sukho buddhānamuppādo’’ti (dha. pa. 194). Samaggānañcanuggahoti samaggānaṃ sāmaggianumodanena anuggaṇhanaṃ sāmaggianurūpaṃ, yathā te sāmaggiṃ na vijahanti, tathā gahaṇaṃ ṭhapanaṃ anubalappadānanti attho. Saṅghaṃ samaggaṃ katvānāti bhinnaṃ saṅghaṃ rājipattaṃ vā samaggaṃ sahitaṃ katvā. Kappanti āyukappameva. Saggamhi modatīti kāmāvacaradevaloke aññe deve dasahi ṭhānehi abhibhavitvā dibbasukhaṃ anubhavanto icchitanipphattiyāva modati pamodati lalati kīḷatīti.

    નવમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi / ૯. સઙ્ઘસામગ્ગીસુત્તં • 9. Saṅghasāmaggīsuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact