Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi

    ੧੧. ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ

    11. Pañcasatikakkhandhakaṃ

    ੧. ਸਙ੍ਗੀਤਿਨਿਦਾਨਂ

    1. Saṅgītinidānaṃ

    ੪੩੭. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਮਯਂ ਪਾવਾਯ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ। ਅਥ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸੀਦਿਂ।

    437. Atha kho āyasmā mahākassapo bhikkhū āmantesi – ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samayaṃ pāvāya kusināraṃ addhānamaggappaṭipanno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Atha khvāhaṃ, āvuso, maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdiṃ.

    1 ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਆਜੀવਕੋ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾવਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਤਂ ਆਜੀવਕਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਤਂ ਆਜੀવਕਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਅਪਾવੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਜਾਨਾਸੀ’ਤਿ? ‘ਆਮਾવੁਸੋ, ਜਾਨਾਮਿ। ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ। ਤਤੋ ਮੇ ਇਦਂ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਰਾવੁਸੋ, ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅવੀਤਰਾਗਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ વੀਤਰਾਗਾ ਤੇ ਸਤਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾ ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤਿ – ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾਤਿ।

    2 ‘‘Tena kho pana samayena aññataro ājīvako kusinārāya mandāravapupphaṃ gahetvā pāvaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasaṃ kho ahaṃ, āvuso, taṃ ājīvakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna taṃ ājīvakaṃ etadavocaṃ – ‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’ti? ‘Āmāvuso, jānāmi. Ajja sattāhaparinibbuto samaṇo gotamo. Tato me idaṃ mandāravapupphaṃ gahita’nti. Tatrāvuso, ye te bhikkhū avītarāgā appekacce bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahitanti. Ye pana te bhikkhū vītarāgā te satā sampajānā adhivāsenti – aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhāti.

    ‘‘ਅਥ ਖ੍વਾਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ; ਮਾ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍ਥ। ਨਨ੍વੇਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવ ਅਕ੍ਖਾਤਂ – ਸਬ੍ਬੇਹੇવ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ। ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਆવੁਸੋ ਲਬ੍ਭਾ, ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ વਤ ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀਤਿ – ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤੀ’ਤਿ।

    ‘‘Atha khvāhaṃ, āvuso, te bhikkhū etadavocaṃ – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Nanvetaṃ, āvuso, bhagavatā paṭikacceva akkhātaṃ – sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo. Taṃ kutettha āvuso labbhā, yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata mā palujjīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ti.

    ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨਾવੁਸੋ, ਸਮਯੇਨ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਨਾਮ વੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਤਸ੍ਸਂ ਪਰਿਸਾਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ । ਅਥ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸੁਭਦ੍ਦੋ વੁਡ੍ਢਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ; ਮਾ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍ਥ। ਸੁਮੁਤ੍ਤਾ ਮਯਂ ਤੇਨ ਮਹਾਸਮਣੇਨ ; ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਚ ਮਯਂ ਹੋਮ – ਇਦਂ વੋ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਇਦਂ વੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ। ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਮਯਂ ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ ਨ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਾਮ। ਪੁਰੇ ਅਧਮ੍ਮੋ ਦਿਪ੍ਪਤਿ 3, ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਬਾਹਿਯ੍ਯਤਿ; ਪੁਰੇ ਅવਿਨਯੋ ਦਿਪ੍ਪਤਿ વਿਨਯੋ ਪਟਿਬਾਹਿਯ੍ਯਤਿ; ਪੁਰੇ ਅਧਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ ਬਲવਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਪੁਰੇ ਅવਿਨਯવਾਦਿਨੋ ਬਲવਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, વਿਨਯવਾਦਿਨੋ ਦੁਬ੍ਬਲਾ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Tena kho panāvuso, samayena subhaddo nāma vuḍḍhapabbajito tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti . Atha kho, āvuso, subhaddo vuḍḍhapabbajito te bhikkhū etadavoca – ‘alaṃ, āvuso, mā socittha; mā paridevittha. Sumuttā mayaṃ tena mahāsamaṇena ; upaddutā ca mayaṃ homa – idaṃ vo kappati, idaṃ vo na kappatīti. Idāni pana mayaṃ yaṃ icchissāma taṃ karissāma, yaṃ na icchissāma na taṃ karissāmā’ti. Handa mayaṃ, āvuso, dhammañca vinayañca saṅgāyāma. Pure adhammo dippati 4, dhammo paṭibāhiyyati; pure avinayo dippati vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; pure avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti.

    ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਚ੍ਚਿਨਤੂ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਏਕੇਨੂਨਪਞ੍ਚਅਰਹਨ੍ਤਸਤਾਨਿ ਉਚ੍ਚਿਨਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੇਕ੍ਖੋ, ਅਭਬ੍ਬੋ ਛਨ੍ਦਾ ਦੋਸਾ ਮੋਹਾ ਭਯਾ ਅਗਤਿਂ ਗਨ੍ਤੁਂ। ਬਹੁ ਚ ਅਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਧਮ੍ਮੋ ਚ વਿਨਯੋ ਚ ਪਰਿਯਤ੍ਤੋ। ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਥੇਰੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਦਂ ਉਚ੍ਚਿਨਤੂ’’ਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਨਨ੍ਦਂ ਉਚ੍ਚਿਨਿ।

    ‘‘Tena hi, bhante, thero bhikkhū uccinatū’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo ekenūnapañcaarahantasatāni uccini. Bhikkhū āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavocuṃ – ‘‘ayaṃ, bhante, āyasmā ānando kiñcāpi sekkho, abhabbo chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ. Bahu ca anena bhagavato santike dhammo ca vinayo ca pariyatto. Tena hi, bhante, thero āyasmantampi ānandaṃ uccinatū’’ti . Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantampi ānandaṃ uccini.

    ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਕਤ੍ਥ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਰਾਜਗਹਂ ਖੋ ਮਹਾਗੋਚਰਂ ਪਹੂਤਸੇਨਾਸਨਂ, ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਨ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯੇਯ੍ਯਾਮ। ਨ ਅਞ੍ਞੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ।

    Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kattha nu kho mayaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāmā’’ti? Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘rājagahaṃ kho mahāgocaraṃ pahūtasenāsanaṃ, yaṃnūna mayaṃ rājagahe vassaṃ vasantā dhammañca vinayañca saṅgāyeyyāma. Na aññe bhikkhū rājagahe vassaṃ upagaccheyyu’’nti.

    ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

    Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ੪੩੮. ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨੇਯ੍ਯ – ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਨ੍ਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਂ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਏਸਾ ਞਤ੍ਤਿ।

    438. ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imāni pañca bhikkhusatāni sammanneyya – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Esā ñatti.

    ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਤਿ – ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਨ੍ਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਂ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਸਾਯਸ੍ਮਤੋ ਖਮਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਤਿ – ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਂ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ – ਸੋ ਤੁਣ੍ਹਸ੍ਸ; ਯਸ੍ਸ ਨਕ੍ਖਮਤਿ, ਸੋ ਭਾਸੇਯ੍ਯ।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Imāni pañca bhikkhusatāni sammannati – rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Yassāyasmato khamati imesaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ sammuti – rājagahe vassaṃ vasantānaṃ dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti – so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.

    ‘‘ਸਮ੍ਮਤਾਨਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਨ੍ਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਂ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਰਾਜਗਹੇ વਸ੍ਸਂ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਖਮਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਣ੍ਹੀ, ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Sammatāni saṅghena imāni pañca bhikkhusatāni rājagahe vassaṃ vasantāni dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ, na aññehi bhikkhūhi rājagahe vassaṃ vasitabbanti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.

    ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਾਜਗਹਂ ਅਗਮਂਸੁ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਤੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਭਗવਤਾ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਂ વਣ੍ਣਿਤਂ। ਹਨ੍ਦ ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰੋਮ; ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਮਾਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ વਿਨਯਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਾਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।

    Atha kho therā bhikkhū rājagahaṃ agamaṃsu dhammañca vinayañca saṅgāyituṃ. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘bhagavatā kho, āvuso, khaṇḍaphullappaṭisaṅkharaṇaṃ vaṇṇitaṃ. Handa mayaṃ, āvuso, paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkharoma; majjhimaṃ māsaṃ sannipatitvā dhammañca vinayañca saṅgāyissāmā’’ti.

    ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਠਮਂ ਮਾਸਂ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ਸ੍વੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ 5 ਨ ਖੋ ਮੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯੋਹਂ ਸੇਕ੍ਖੋ ਸਮਾਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ – ਬਹੁਦੇવ ਰਤ੍ਤਿਂ ਕਾਯਗਤਾਯ ਸਤਿਯਾ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ‘ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਕਾਯਂ ਆવਜ੍ਜੇਸਿ। ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੀਸਂ ਬਿਬ੍ਬੋਹਨਂ, ਭੂਮਿਤੋ ਚ ਪਾਦਾ ਮੁਤ੍ਤਾ। ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਿ।

    Atha kho therā bhikkhū paṭhamaṃ māsaṃ khaṇḍaphullaṃ paṭisaṅkhariṃsu. Atha kho āyasmā ānando – sve sannipāto 6 na kho metaṃ patirūpaṃ, yohaṃ sekkho samāno sannipātaṃ gaccheyyanti – bahudeva rattiṃ kāyagatāya satiyā vītināmetvā rattiyā paccūsasamayaṃ ‘nipajjissāmī’ti kāyaṃ āvajjesi. Appattañca sīsaṃ bibbohanaṃ, bhūmito ca pādā muttā. Etasmiṃ antare anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci.

    ੪੩੯. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਰਹਾ ਸਮਾਨੋ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

    439. Atha kho āyasmā ānando arahā samāno sannipātaṃ agamāsi. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਉਪਾਲਿਂ વਿਨਯਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ upāliṃ vinayaṃ puccheyya’’nti.

    ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

    Āyasmā upāli saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ વਿਨਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪਠਮਂ, ਆવੁਸੋ ਉਪਾਲਿ , ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘વੇਸਾਲਿਯਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਦਿਨ੍ਨਂ ਕਲਨ੍ਦਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਦੁਤਿਯਂ ਪਨਾવੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਰਾਜਗਹੇ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਧਨਿਯਂ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਪੁਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਤਤਿਯਂ ਪਨਾવੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘વੇਸਾਲਿਯਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਮ੍ਬਹੁਲੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸવਿਗ੍ਗਹੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਪਨਾવੁਸੋ ਉਪਾਲਿ, ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਕਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘વੇਸਾਲਿਯਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘વਗ੍ਗੁਮੁਦਾਤੀਰਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾਲਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਾਰਾਜਿਕਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਏਤੇਨੇવ ਉਪਾਯੇਨ ਉਭਤੋવਿਭਙ੍ਗੇ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਾਲਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ।

    Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ etadavoca – ‘‘paṭhamaṃ, āvuso upāli , pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sudinnaṃ kalandaputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Methunadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ paṭhamassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Dutiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Rājagahe bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Adinnādāne’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ dutiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Tatiyaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Sambahule bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Manussaviggahe’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ tatiyassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. ‘‘Catutthaṃ panāvuso upāli, pārājikaṃ kattha paññatta’’nti? ‘‘Vesāliyaṃ bhante’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Vaggumudātīriye bhikkhū ārabbhā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Uttarimanussadhamme’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ upāliṃ catutthassa pārājikassa vatthumpi pucchi, nidānampi pucchi, puggalampi pucchi, paññattimpi pucchi, anupaññattimpi pucchi, āpattimpi pucchi, anāpattimpi pucchi. Eteneva upāyena ubhatovibhaṅge pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā upāli vissajjesi.

    ੪੪੦. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

    440. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ ānandaṃ dhammaṃ puccheyya’’nti.

    ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਙ੍ਘਂ ਞਾਪੇਸਿ –

    Āyasmā ānando saṅghaṃ ñāpesi –

    ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘੋ। ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਟ੍ਠੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmatā mahākassapena dhammaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.

    ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਂ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਾਜਗਹਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਚ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਂ ਰਾਜਾਗਾਰਕੇ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਂ ਆਰਬ੍ਭਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮਾਣવ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਨਾવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕਤ੍ਥ ਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਰਾਜਗਹੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜੀવਕਮ੍ਬવਨੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨਾ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸ੍ਸ ਨਿਦਾਨਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਏਤੇਨੇવ ਉਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਪਿ ਨਿਕਾਯੇ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਪੁਟ੍ਠੋ ਪੁਟ੍ਠੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ।

    Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘brahmajālaṃ, āvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Antarā ca, bhante, rājagahaṃ antarā ca nāḷandaṃ rājāgārake ambalaṭṭhikāyā’’ti. ‘‘Kaṃ ārabbhā’’ti? ‘‘Suppiyañca paribbājakaṃ brahmadattañca māṇava’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ brahmajālassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. ‘‘Sāmaññaphalaṃ panāvuso ānanda, kattha bhāsita’’nti? ‘‘Rājagahe, bhante, jīvakambavane’’ti. ‘‘Kena saddhi’’nti? ‘‘Ajātasattunā vedehiputtena saddhi’’nti. Atha kho āyasmā mahākassapo āyasmantaṃ ānandaṃ sāmaññaphalassa nidānampi pucchi, puggalampi pucchi. Eteneva upāyena pañcapi nikāye pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā ānando vissajjesi.







    Footnotes:
    1. ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੩੧
    2. dī. ni. 2.231
    3. ਦਿਬ੍ਬਤਿ (ਕ॰)
    4. dibbati (ka.)
    5. ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋਤਿ (ਕ॰)
    6. sannipātoti (ka.)



    Related texts:



    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਸਙ੍ਗੀਤਿਨਿਦਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਸਙ੍ਗੀਤਿਨਿਦਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact