| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೨. ಸನಿದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Sanidānasuttavaṇṇanā
೯೬. ಭಾವನಪುಂಸಕಮೇತಂ ‘‘ವಿಸಮಂ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಪರಿವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೭೦) ವಿಯ। ಸನಿದಾನನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಫಲಂ ನಿದದಾತೀತಿ ನಿದಾನಂ, ಕಾರಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸನಿದಾನೋ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯೋ’’ತಿ। ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋತಿ ಕಾಮರಾಗಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಾಮೇನ ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಾ ಕಾಮಪಟಿಬದ್ಧೋ ವಾ। ತಕ್ಕೇತೀತಿ ತಕ್ಕೋ। ಅಭೂತಕಾರಂ ಸಮಾರೋಪೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಆರಮ್ಮಣೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಪ್ಪೇತೀತಿ ಅಪ್ಪನಾ। ವಿಸೇಸೇನ ಅಪ್ಪೇತೀತಿ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ। ಆರಮ್ಮಣೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನಿರೋಪೇನ್ತಂ ವಿಯ ಪವತ್ತತೀತಿ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ। ಮಿಚ್ಛಾ ವಿಪರೀತೋ ಪಾಪಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಅಞ್ಞೇಸು ಚ ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ವಿಜ್ಜಮಾನೇಸು ವಿತಕ್ಕೋ ಏವ ಕಾಮಧಾತುಸದ್ದೇನ ನಿರುಳ್ಹೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ ವಿತಕ್ಕಸ್ಸ ಕಾಮಪಸಙ್ಗಪ್ಪತ್ತಿಸಾತಿಸಯತ್ತಾ। ಏಸ ನಯೋ ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತುಆದೀಸುಪಿ। ಸಬ್ಬೇಪಿ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಕಾಮಧಾತು ಹೀನಜ್ಝಾಸಯೇಹಿ ಕಾಮೇತಬ್ಬಧಾತುಭಾವತೋ।
96.Bhāvanapuṃsakametaṃ ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’tiādīsu (a. ni. 4.70) viya. Sanidānanti attano phalaṃ nidadātīti nidānaṃ, kāraṇanti āha ‘‘sanidānosappaccayo’’ti. Kāmapaṭisaṃyuttoti kāmarāgasaṅkhātena kāmena paṭisaṃyutto vā kāmapaṭibaddho vā. Takketīti takko. Abhūtakāraṃ samāropetvā kappetīti saṅkappo. Ārammaṇe cittaṃ appetīti appanā. Visesena appetīti byappanā. Ārammaṇe cittaṃ abhiniropentaṃ viya pavattatīti cetaso abhiniropanā. Micchā viparīto pāpako saṅkappoti micchāsaṅkappo. Aññesu ca kāmapaṭisaṃyuttesu vijjamānesu vitakko eva kāmadhātusaddena niruḷho daṭṭhabbo vitakkassa kāmapasaṅgappattisātisayattā. Esa nayo byāpādadhātuādīsupi. Sabbepi akusalā dhammā kāmadhātu hīnajjhāsayehi kāmetabbadhātubhāvato.
ಕಿಲೇಸಕಾಮಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಭಾವತ್ತಾ ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಸಂಗಾಹಿಕಾಯ ಕಾಮಧಾತುಯಾ ಇತರಾ ದ್ವೇ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕಥನಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಾ। ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ಧಾತೂನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಅಸಙ್ಕರತೋ ಕಥಾ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾ। ಇಮಂ ಕಾಮಾವಚರಸಞ್ಞಿತಂ ಕಾಮವಿತಕ್ಕಸಞ್ಞಿತಞ್ಚ ಕಾಮಧಾತುಂ। ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ಪಚ್ಚಯಭೂತಂ ಲಭಿತ್ವಾ। ತೀಹಿ ಕಾರಣೇಹೀತಿ ತೀಹಿ ಸಾರಭೂತೇಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ।
Kilesakāmassa ārammaṇabhāvattā sabbākusalasaṃgāhikāya kāmadhātuyā itarā dve saṅgahetvā kathanaṃ sabbasaṅgāhikā. Tissannaṃ dhātūnaṃ aññamaññaṃ asaṅkarato kathā asambhinnā. Imaṃ kāmāvacarasaññitaṃ kāmavitakkasaññitañca kāmadhātuṃ. Paṭiccāti paccayabhūtaṃ labhitvā. Tīhi kāraṇehīti tīhi sārabhūtehi kāraṇehi.
ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ, ಸೋ ಏವ ನಿಜ್ಜೀವಟ್ಠೇನ ಸಭಾವಧಾರಣಟ್ಠೇನ ಧಾತೂತಿ ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು। ಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಏತೇನಾತಿ ಬ್ಯಾಪಾದೋ, ದೋಸೋ। ಬ್ಯಾಪಾದೋಪಿ ಧಾತೂತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯಾದಿವಸೇನಾತಿ ಸಹಜಾತಅಞ್ಞಮಞ್ಞನಿಸ್ಸಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಅತ್ಥಿಅವಿಗತಪಚ್ಚಯವಸೇನ। ವಿಸೇಸೇನ ಹಿ ಪರಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಚ ದುಕ್ಖಾಪನಂ ವಿಹಿಂಸಾ, ಸಾ ಏವ ಧಾತು, ಅತ್ಥತೋ ರೋಸನಾ ಪರೂಪಘಾತೋ, ತಥಾ ಪವತ್ತೋ ವಾ ದೋಸಸಹಗತಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದೋ।
Byāpādavitakko byāpādo uttarapadalopena, so eva nijjīvaṭṭhena sabhāvadhāraṇaṭṭhena dhātūti byāpādadhātu. Byāpajjati cittaṃ etenāti byāpādo, doso. Byāpādopi dhātūti yojanā. Sahajātapaccayādivasenāti sahajātaaññamaññanissayasampayuttaatthiavigatapaccayavasena. Visesena hi parassa attano ca dukkhāpanaṃ vihiṃsā, sā eva dhātu, atthato rosanā parūpaghāto, tathā pavatto vā dosasahagatacittuppādo.
ತಿಣಗಹನೇ ಅರಞ್ಞೇತಿ ತಿಣೇಹಿ ಗಹನಭೂತೇ ಅರಞ್ಞೇ। ಅನಯಬ್ಯಸನನ್ತಿ ಅಪಾಯಬ್ಯಸನಂ, ಪರಿಹರಣೂಪಾಯರಹಿತಂ ವಿಪತ್ತಿನ್ತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ। ಅವಡ್ಢಿಂ ವಿನಾಸನ್ತಿ ಅವಡ್ಢಿಞ್ಚೇವ ವಿನಾಸಞ್ಚಾತಿ ವದನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ವಡ್ಢಿರಹಿತಂ। ಸುಕ್ಖತಿಣದಾಯೋ ವಿಯ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕಿಲೇಸಗ್ಗಿಸಂವದ್ಧನಟ್ಠೇನ। ತಿಣುಕ್ಕಾ ವಿಯ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ ಅನುದಹನಟ್ಠೇನ। ತಿಣಕಟ್ಠ…ಪೇ॰… ಸತ್ತಾ ಅನಯಬ್ಯಸನಾಪತ್ತಿತೋ। ‘‘ಇಮೇ ಸತ್ತಾ’’ತಿ ಹಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯಥಾ ಸುಕ್ಖತಿಣದಾಯೇ’’ತಿಆದಿ।
Tiṇagahane araññeti tiṇehi gahanabhūte araññe. Anayabyasananti apāyabyasanaṃ, pariharaṇūpāyarahitaṃ vipattinti vā attho. Avaḍḍhiṃ vināsanti avaḍḍhiñceva vināsañcāti vadanti sabbaso vaḍḍhirahitaṃ. Sukkhatiṇadāyo viya ārammaṇaṃ kilesaggisaṃvaddhanaṭṭhena. Tiṇukkā viyaakusalasaññā anudahanaṭṭhena. Tiṇakaṭṭha…pe… sattā anayabyasanāpattito. ‘‘Ime sattā’’ti hi ayoniso paṭipajjamānā adhippetā. Tenāha ‘‘yathā sukkhatiṇadāye’’tiādi.
ಸಮತಾಭಾವತೋ ಸಮತಾವಿರೋಧತೋ ವಿಸಮತಾಹೇತುತೋ ಚ ವಿಸಮಾ ರಾಗಾದಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ರಾಗವಿಸಮಾದೀನಿ ಅನುಗತ’’ನ್ತಿ। ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ ಅವಸ್ಸಂಭಾವಿನಿಭಾವೇನ।
Samatābhāvato samatāvirodhato visamatāhetuto ca visamā rāgādayoti āha ‘‘rāgavisamādīni anugata’’nti. Icchitabbā avassaṃbhāvinibhāvena.
ಸಂಕಿಲೇಸತೋ ನಿಕ್ಖಮನಟ್ಠೇನ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೋ, ಸೋ ಏವ ನಿಜ್ಜೀವಟ್ಠೇನ ಧಾತೂತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು। ಸ್ವಾಯಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸದ್ದೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾದೀಸು ಕುಸಲವಿತಕ್ಕೇ ಚ ನಿರುಳ್ಹೋತಿ ಆಹ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮವಿತಕ್ಕೋಪಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತೂ’’ತಿ। ಇತರಾಪಿ ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋತಿ ಅಬ್ಯಾಪಾದಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತುಯೋ ವದತಿ। ವಿಸುಂ ದೀಪೇತಬ್ಬಾ ಸರೂಪೇನ ಆಗತತ್ತಾ। ವಿತಕ್ಕಾದಯೋತಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪಚ್ಛನ್ದಪರಿಳಾಹಪರಿಯೇಸನಾ। ಯಥಾನುರೂಪಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚಯಾನುರೂಪಂ। ಕಥಂ ಪನೇತ್ಥ ಕುಸಲಧಮ್ಮೇಸು ಪರಿಳಾಹೋ ವುತ್ತೋತಿ? ಸಙ್ಖಾರಪರಿಳಾಹಮತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ, ಸೋಳಸಸು ಆಕಾರೇಸು ದುಕ್ಖಸಚ್ಚೇ ಸನ್ತಾಪಟ್ಠೋ ವಿಯ ವುತ್ತೋ, ಯಸ್ಸ ವಿಗಮೇನ ಅರಹತೋ ಸೀತಿಭಾವಪ್ಪತ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ।
Saṃkilesato nikkhamanaṭṭhena nekkhammo, so eva nijjīvaṭṭhena dhātūti nekkhammadhātu. Svāyaṃ nekkhammasaddo pabbajjādīsu kusalavitakke ca niruḷhoti āha ‘‘nekkhammavitakkopi nekkhammadhātū’’ti. Itarāpi dve dhātuyoti abyāpādaavihiṃsādhātuyo vadati. Visuṃ dīpetabbā sarūpena āgatattā. Vitakkādayoti nekkhammasaṅkappacchandapariḷāhapariyesanā. Yathānurūpaṃ attano attano paccayānurūpaṃ. Kathaṃ panettha kusaladhammesu pariḷāho vuttoti? Saṅkhārapariḷāhamattaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ, soḷasasu ākāresu dukkhasacce santāpaṭṭho viya vutto, yassa vigamena arahato sītibhāvappatti vuccati.
ಸಯಂ ನ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಿ, ತೇನ ವಾ ತಂಸಮಙ್ಗೀಪುಗ್ಗಲೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಬ್ಯಾಪಾದೇತೀತಿ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ, ವಿಹಿಂಸಾಯ ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇಹಿ ಸಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಹಿತೇಸಿಭಾವೇನ ಮಿಜ್ಜತಿ ಸಿನಿಯ್ಹತೀತಿ ಮಿತ್ತೋ, ಮಿತ್ತಸ್ಸ ಏಸಾತಿ ಮೇತ್ತಿ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ। ಮೇತ್ತಾಯನಾತಿ ಮೇತ್ತಾಕಾರಣಂ, ಮೇತ್ತಾಯ ವಾ ಅಯನಾ ಪವತ್ತನಾ। ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತನ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯಿತಸ್ಸ ಮೇತ್ತಾಯ ಪವತ್ತಸ್ಸ ಭಾವೋ। ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀತಿ ಮೇತ್ತಾಯನವಸೇನ ಪವತ್ತೋ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Sayaṃ na byāpajjati, tena vā taṃsamaṅgīpuggalo na kiñci byāpādetīti abyāpādo, vihiṃsāya vuttavipariyāyehi sā veditabbā. Hitesibhāvena mijjati siniyhatīti mitto, mittassa esāti metti, abyāpādo. Mettāyanāti mettākāraṇaṃ, mettāya vā ayanā pavattanā. Mettāyitattanti mettāyitassa mettāya pavattassa bhāvo. Mettācetovimuttīti mettāyanavasena pavatto cittasamādhi. Sesaṃ vuttanayameva.
ಸನಿದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sanidānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೨. ಸನಿದಾನಸುತ್ತಂ • 2. Sanidānasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಸನಿದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Sanidānasuttavaṇṇanā
