Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
൮. സന്നിധികാരകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
൨൫൩. അപരജ്ജു സന്നിധി നാമ ഹോതീതി അത്ഥോ. അജ്ജ പടിഗ്ഗഹിതന്തി ന കേവലം പടിഗ്ഗഹിതമേവ, അഥ ഖോ ഉഗ്ഗഹിതകമ്പി, തേനേവ അട്ഠകഥായം ‘‘പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാതി ഏവം സന്നിധികതം യം കിഞ്ചി യാവകാലികം വാ യാമകാലികം വാ അജ്ഝോഹരിതുകാമതായ ഗണ്ഹന്തസ്സ പടിഗ്ഗഹണേ താവ ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി വുത്തം. യദി തം പഠമമേവ പടിഗ്ഗഹിതം, ‘‘പടിഗ്ഗഹണേ താവാ’’തി ന വത്തബ്ബം, തസ്മാ വേദിതബ്ബമേതം ‘‘അത്തനോ കാലേ ഗഹിതം അജ്ജ പടിഗ്ഗഹിത’ന്തി വുത്ത’’ന്തി.
253. Aparajju sannidhi nāma hotīti attho. Ajja paṭiggahitanti na kevalaṃ paṭiggahitameva, atha kho uggahitakampi, teneva aṭṭhakathāyaṃ ‘‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassāti evaṃ sannidhikataṃ yaṃ kiñci yāvakālikaṃ vā yāmakālikaṃ vā ajjhoharitukāmatāya gaṇhantassa paṭiggahaṇe tāva āpatti dukkaṭassā’’ti vuttaṃ. Yadi taṃ paṭhamameva paṭiggahitaṃ, ‘‘paṭiggahaṇe tāvā’’ti na vattabbaṃ, tasmā veditabbametaṃ ‘‘attano kāle gahitaṃ ajja paṭiggahita’nti vutta’’nti.
ഏത്ഥാഹ – യഥാ പഞ്ച ഭേസജ്ജാനി ഉഗ്ഗഹിതകാനി അനധിപ്പേതാനി. സത്താഹാതിക്കമേ അനാപത്തി അനജ്ഝോഹരണീയത്താ, തഥാ ഇധാപി ഉഗ്ഗഹിതകം നാധിപ്പേതന്തി? ഏത്ഥ വുച്ചതി – ഭേസജ്ജസിക്ഖാപദേ (പാരാ॰ ൬൧൮ ആദയോ) ഉഗ്ഗഹിതകം നാധിപ്പേതന്തി യുത്തം അത്തനോ കാലാതിക്കമനമത്തേന തത്ഥ ആപത്തിപ്പസങ്ഗതോ. ഏത്ഥ ന യുത്തം അത്തനോ കാലാതിക്കമനമത്തേന ആപത്തിപ്പസങ്ഗാഭാവതോ. അജ്ഝോഹരണേനേവ ഹി ഏത്ഥ ആപത്തീതി അധിപ്പായോ, തസ്മാ അനുഗണ്ഠിപദമതേന അജ്ജ ഉഗ്ഗഹേത്വാ പുനദിവസേ ഭുഞ്ജന്തോ ദ്വേ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി.
Etthāha – yathā pañca bhesajjāni uggahitakāni anadhippetāni. Sattāhātikkame anāpatti anajjhoharaṇīyattā, tathā idhāpi uggahitakaṃ nādhippetanti? Ettha vuccati – bhesajjasikkhāpade (pārā. 618 ādayo) uggahitakaṃ nādhippetanti yuttaṃ attano kālātikkamanamattena tattha āpattippasaṅgato. Ettha na yuttaṃ attano kālātikkamanamattena āpattippasaṅgābhāvato. Ajjhoharaṇeneva hi ettha āpattīti adhippāyo, tasmā anugaṇṭhipadamatena ajja uggahetvā punadivase bhuñjanto dve āpattiyo āpajjati.
തത്രായം വിചാരണാ – അത്തനാ ഭുഞ്ജിതുകാമോ അജ്ജ ഉഗ്ഗഹേത്വാ പുനദിവസേ ഭുഞ്ജതി, ദ്വേ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. സാമണേരാദീനംയേവ അത്ഥായ ഉഗ്ഗഹേത്വാ ഗഹിതം പുനദിവസേ പടിഗ്ഗഹേത്വാ ഭുഞ്ജന്തോ ആപത്തിയാ ന കാരേതബ്ബോതി. പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാതി ഏത്ഥായമധിപ്പായോ – സചേ ബേലട്ഠസീസോ വിയ ദുതിയതതിയാദിദിവസത്ഥായ അജ്ജ പടിഗ്ഗഹേത്വാ സാമണേരാദീനം ഗോപനത്ഥായ ദേതി, തസ്സ പുനദിവസേ അജ്ഝോഹരണത്ഥം പടിഗ്ഗഹണേ ആപത്തി ദുക്കടസ്സാതി സമ്ഭവതി. സയമേവ സചേ തം ഗോപേത്വാ ഠപേതി, പുനദിവസേ പതിതം കചവരം ദിസ്വാ വിമതിവസേന വാ പടിഗ്ഗണ്ഹതോ പടിഗ്ഗഹണതോവ ആപത്തി ദുക്കടസ്സാതി സമ്ഭവതി. നോ ചേ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, തം ദുക്കടം നത്ഥി. ‘‘ഇദഞ്ഹി ‘ഏകം പാദം അതിക്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’തിആദി വിയാ’’തി വുത്തം. യോ പന ഏകപ്പഹാരേനേവ ദ്വേപി പാദേ അതിക്കാമേതി, തസ്സ തം ഥുല്ലച്ചയം നത്ഥി, ഏവംസമ്പദമിദന്തി വേദിതബ്ബം. ഏത്ഥ പടിഗ്ഗഹിതഭാവം അവിജഹന്തമേവ സന്നിധിം ജനേതീതി ധമ്മസിരിത്ഥേരോ, തം ‘‘പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി പാളിയാ വിരുജ്ഝതി. കപാലേന പീതോ പന സ്നേഹോ അബ്ബോഹാരികോ. കിഞ്ചാപി ഉണ്ഹേ ഓതാപേന്തസ്സ പഗ്ഘരതി, തഥാപി ‘‘ഭേസജ്ജസിക്ഖാപദേ വിയാ’’തി വുത്തം. ഇതരഥാ കപാലേന പീതാ സപ്പിആദയോപി സത്താഹാതിക്കമേ ആപത്തിം ജനേയ്യുന്തി. സയം പടിഗ്ഗഹേത്വാതി ഇധാപി പുബ്ബേ വുത്തവിധിയേവ. ദുദ്ധോതപത്തകഥാപി ഏതേന സമേതി വിയ . ആഹാരത്ഥായാതി കാലേപി ലബ്ഭതി. പകതിആമിസേതി കപ്പിയാമിസേ. സാമിസേന മുഖേന അജ്ഝോഹരതോ ദ്വേതി ‘‘ഹിയ്യോ പടിഗ്ഗഹിതയാമകാലികം അജ്ജ പുരേഭത്തം സാമിസേന മുഖേന അജ്ഝോഹരതോ ദ്വേ പാചിത്തിയാനീ’’തി ലിഖിതം. അജ്ജ പടിഗ്ഗഹിതം യാവകാലികമ്പി ഹി യാമാതിക്കന്തപാനകേന സംസട്ഠം സന്നിധിം കരോതി. അകപ്പിയമംസേസു മനുസ്സമംസേ ഥുല്ലച്ചയം, സേസമംസേ ദുക്കടഞ്ച വഡ്ഢതി.
Tatrāyaṃ vicāraṇā – attanā bhuñjitukāmo ajja uggahetvā punadivase bhuñjati, dve āpattiyo āpajjati. Sāmaṇerādīnaṃyeva atthāya uggahetvā gahitaṃ punadivase paṭiggahetvā bhuñjanto āpattiyā na kāretabboti. Paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassāti etthāyamadhippāyo – sace belaṭṭhasīso viya dutiyatatiyādidivasatthāya ajja paṭiggahetvā sāmaṇerādīnaṃ gopanatthāya deti, tassa punadivase ajjhoharaṇatthaṃ paṭiggahaṇe āpatti dukkaṭassāti sambhavati. Sayameva sace taṃ gopetvā ṭhapeti, punadivase patitaṃ kacavaraṃ disvā vimativasena vā paṭiggaṇhato paṭiggahaṇatova āpatti dukkaṭassāti sambhavati. No ce paṭiggaṇhāti, taṃ dukkaṭaṃ natthi. ‘‘Idañhi ‘ekaṃ pādaṃ atikkāmeti, āpatti thullaccayassā’tiādi viyā’’ti vuttaṃ. Yo pana ekappahāreneva dvepi pāde atikkāmeti, tassa taṃ thullaccayaṃ natthi, evaṃsampadamidanti veditabbaṃ. Ettha paṭiggahitabhāvaṃ avijahantameva sannidhiṃ janetīti dhammasiritthero, taṃ ‘‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’ti pāḷiyā virujjhati. Kapālena pīto pana sneho abbohāriko. Kiñcāpi uṇhe otāpentassa paggharati, tathāpi ‘‘bhesajjasikkhāpade viyā’’ti vuttaṃ. Itarathā kapālena pītā sappiādayopi sattāhātikkame āpattiṃ janeyyunti. Sayaṃ paṭiggahetvāti idhāpi pubbe vuttavidhiyeva. Duddhotapattakathāpi etena sameti viya . Āhāratthāyāti kālepi labbhati. Pakatiāmiseti kappiyāmise. Sāmisena mukhena ajjhoharato dveti ‘‘hiyyo paṭiggahitayāmakālikaṃ ajja purebhattaṃ sāmisena mukhena ajjhoharato dve pācittiyānī’’ti likhitaṃ. Ajja paṭiggahitaṃ yāvakālikampi hi yāmātikkantapānakena saṃsaṭṭhaṃ sannidhiṃ karoti. Akappiyamaṃsesu manussamaṃse thullaccayaṃ, sesamaṃse dukkaṭañca vaḍḍhati.
൨൫൫. സത്താഹകാലികം യാവജീവികം ആഹാരത്ഥായാതി കാലേപി ദുക്കടമേവ സന്നിധിം അനാപജ്ജനതോതി കേചി. തദഹു പടിഗ്ഗഹിതം തദഹു പുരേഭത്തം വട്ടതീതി ചേ? ന, പാളിയമ്പി അട്ഠകഥായമ്പി വിസേസസ്സ നത്ഥിതായ. ഭേസജ്ജസിക്ഖാപദേ പുരേഭത്തം യഥാസുഖം പരിഭുഞ്ജനം വുത്തന്തി ചേ? ആഹാരേ സപ്പിആദി സങ്ഗഹം യാതി, തേന തഗ്ഗതികവസേന വുത്തം, ന ഭേസജ്ജവസേന വുത്തന്തി ഉപതിസ്സോ.
255.Sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāyāti kālepi dukkaṭameva sannidhiṃ anāpajjanatoti keci. Tadahu paṭiggahitaṃ tadahu purebhattaṃ vaṭṭatīti ce? Na, pāḷiyampi aṭṭhakathāyampi visesassa natthitāya. Bhesajjasikkhāpade purebhattaṃ yathāsukhaṃ paribhuñjanaṃ vuttanti ce? Āhāre sappiādi saṅgahaṃ yāti, tena taggatikavasena vuttaṃ, na bhesajjavasena vuttanti upatisso.
സന്നിധികാരകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൪. ഭോജനവഗ്ഗോ • 4. Bhojanavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൮. സന്നിധികാരകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൮. സന്നിധികാരകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൮. സന്നിധികാരകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൮. സന്നിധികാരകസിക്ഖാപദം • 8. Sannidhikārakasikkhāpadaṃ