A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಜಾತಕಪಾಳಿ • Jātakapāḷi

    ೫೨೨. ಸರಭಙ್ಗಜಾತಕಂ (೨)

    522. Sarabhaṅgajātakaṃ (2)

    ೫೦.

    50.

    ‘‘ಅಲಙ್ಕತಾ ಕುಣ್ಡಲಿನೋ ಸುವತ್ಥಾ, ವೇಳುರಿಯಮುತ್ತಾಥರುಖಗ್ಗಬನ್ಧಾ 1

    ‘‘Alaṅkatā kuṇḍalino suvatthā, veḷuriyamuttātharukhaggabandhā 2;

    ರಥೇಸಭಾ ತಿಟ್ಠಥ ಕೇ ನು ತುಮ್ಹೇ, ಕಥಂ ವೋ ಜಾನನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ’’॥

    Rathesabhā tiṭṭhatha ke nu tumhe, kathaṃ vo jānanti manussaloke’’.

    ೫೧.

    51.

    ‘‘ಅಹಮಟ್ಠಕೋ ಭೀಮರಥೋ ಪನಾಯಂ, ಕಾಲಿಙ್ಗರಾಜಾ ಪನ ಉಗ್ಗತೋಯಂ 3

    ‘‘Ahamaṭṭhako bhīmaratho panāyaṃ, kāliṅgarājā pana uggatoyaṃ 4;

    ಸುಸಞ್ಞತಾನಂ ಇಸೀನಂ 5 ದಸ್ಸನಾಯ, ಇಧಾಗತಾ ಪುಚ್ಛಿತಾಯೇಮ್ಹ ಪಞ್ಹೇ’’॥

    Susaññatānaṃ isīnaṃ 6 dassanāya, idhāgatā pucchitāyemha pañhe’’.

    ೫೨.

    52.

    ‘‘ವೇಹಾಯಸಂ ತಿಟ್ಠಸಿ 7 ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ, ಪಥದ್ಧುನೋ ಪನ್ನರಸೇವ ಚನ್ದೋ।

    ‘‘Vehāyasaṃ tiṭṭhasi 8 antalikkhe, pathaddhuno pannaraseva cando;

    ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ಯಕ್ಖ ಮಹಾನುಭಾವ, ಕಥಂ ತಂ ಜಾನನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ’’॥

    Pucchāmi taṃ yakkha mahānubhāva, kathaṃ taṃ jānanti manussaloke’’.

    ೫೩.

    53.

    ‘‘ಯಮಾಹು ದೇವೇಸು ಸುಜಮ್ಪತೀತಿ, ಮಘವಾತಿ ತಂ ಆಹು ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ।

    ‘‘Yamāhu devesu sujampatīti, maghavāti taṃ āhu manussaloke;

    ಸ ದೇವರಾಜಾ ಇದಮಜ್ಜ ಪತ್ತೋ, ಸುಸಞ್ಞತಾನಂ ಇಸೀನಂ ದಸ್ಸನಾಯ’’॥

    Sa devarājā idamajja patto, susaññatānaṃ isīnaṃ dassanāya’’.

    ೫೪.

    54.

    ‘‘ದೂರೇ ಸುತಾ ನೋ ಇಸಯೋ ಸಮಾಗತಾ, ಮಹಿದ್ಧಿಕಾ ಇದ್ಧಿಗುಣೂಪಪನ್ನಾ।

    ‘‘Dūre sutā no isayo samāgatā, mahiddhikā iddhiguṇūpapannā;

    ವನ್ದಾಮಿ ತೇ ಅಯಿರೇ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ, ಯೇ ಜೀವಲೋಕೇತ್ಥ ಮನುಸ್ಸಸೇಟ್ಠಾ’’॥

    Vandāmi te ayire pasannacitto, ye jīvalokettha manussaseṭṭhā’’.

    ೫೫.

    55.

    ಗನ್ಧೋ ಇಸೀನಂ ಚಿರದಿಕ್ಖಿತಾನಂ 9, ಕಾಯಾ ಚುತೋ ಗಚ್ಛತಿ ಮಾಲುತೇನ।

    Gandho isīnaṃ ciradikkhitānaṃ 10, kāyā cuto gacchati mālutena;

    ಇತೋ ಪಟಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಹಸ್ಸನೇತ್ತ, ಗನ್ಧೋ ಇಸೀನಂ ಅಸುಚಿ ದೇವರಾಜ’’॥

    Ito paṭikkamma sahassanetta, gandho isīnaṃ asuci devarāja’’.

    ೫೬.

    56.

    ‘‘ಗನ್ಧೋ ಇಸೀನಂ ಚಿರದಿಕ್ಖಿತಾನಂ, ಕಾಯಾ ಚುತೋ ಗಚ್ಛತು ಮಾಲುತೇನ।

    ‘‘Gandho isīnaṃ ciradikkhitānaṃ, kāyā cuto gacchatu mālutena;

    ವಿಚಿತ್ರಪುಪ್ಫಂ ಸುರಭಿಂವ ಮಾಲಂ, ಗನ್ಧಞ್ಚ ಏತಂ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾಮ ಭನ್ತೇ।

    Vicitrapupphaṃ surabhiṃva mālaṃ, gandhañca etaṃ pāṭikaṅkhāma bhante;

    ನ ಹೇತ್ಥ ದೇವಾ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಸಞ್ಞಿನೋ’’॥

    Na hettha devā paṭikkūlasaññino’’.

    ೫೭.

    57.

    ‘‘ಪುರಿನ್ದದೋ ಭೂತಪತೀ ಯಸಸ್ಸೀ, ದೇವಾನಮಿನ್ದೋ ಸಕ್ಕೋ 11 ಮಘವಾ ಸುಜಮ್ಪತಿ।

    ‘‘Purindado bhūtapatī yasassī, devānamindo sakko 12 maghavā sujampati;

    ಸ ದೇವರಾಜಾ ಅಸುರಗಣಪ್ಪಮದ್ದನೋ, ಓಕಾಸಮಾಕಙ್ಖತಿ ಪಞ್ಹ ಪುಚ್ಛಿತುಂ॥

    Sa devarājā asuragaṇappamaddano, okāsamākaṅkhati pañha pucchituṃ.

    ೫೮.

    58.

    ‘‘ಕೋ ನೇವಿಮೇಸಂ ಇಧ ಪಣ್ಡಿತಾನಂ, ಪಞ್ಹೇ ಪುಟ್ಠೋ ನಿಪುಣೇ ಬ್ಯಾಕರಿಸ್ಸತಿ।

    ‘‘Ko nevimesaṃ idha paṇḍitānaṃ, pañhe puṭṭho nipuṇe byākarissati;

    ತಿಣ್ಣಞ್ಚ ರಞ್ಞಂ ಮನುಜಾಧಿಪಾನಂ, ದೇವಾನಮಿನ್ದಸ್ಸ ಚ ವಾಸವಸ್ಸ’’॥

    Tiṇṇañca raññaṃ manujādhipānaṃ, devānamindassa ca vāsavassa’’.

    ೫೯.

    59.

    ‘‘ಅಯಂ ಇಸಿ 13 ಸರಭಙ್ಗೋ ತಪಸ್ಸೀ 14, ಯತೋ ಜಾತೋ ವಿರತೋ ಮೇಥುನಸ್ಮಾ।

    ‘‘Ayaṃ isi 15 sarabhaṅgo tapassī 16, yato jāto virato methunasmā;

    ಆಚೇರಪುತ್ತೋ 17 ಸುವಿನೀತರೂಪೋ, ಸೋ ನೇಸಂ ಪಞ್ಹಾನಿ ವಿಯಾಕರಿಸ್ಸತಿ’’॥

    Āceraputto 18 suvinītarūpo, so nesaṃ pañhāni viyākarissati’’.

    ೬೦.

    60.

    ‘‘ಕೋಣ್ಡಞ್ಞ ಪಞ್ಹಾನಿ ವಿಯಾಕರೋಹಿ, ಯಾಚನ್ತಿ ತಂ ಇಸಯೋ ಸಾಧುರೂಪಾ।

    ‘‘Koṇḍañña pañhāni viyākarohi, yācanti taṃ isayo sādhurūpā;

    ಕೋಣ್ಡಞ್ಞ ಏಸೋ ಮನುಜೇಸು ಧಮ್ಮೋ, ಯಂ ವುದ್ಧ 19 ಮಾಗಚ್ಛತಿ ಏಸ ಭಾರೋ’’॥

    Koṇḍañña eso manujesu dhammo, yaṃ vuddha 20 māgacchati esa bhāro’’.

    ೬೧.

    61.

    ‘‘ಕತಾವಕಾಸಾ ಪುಚ್ಛನ್ತು ಭೋನ್ತೋ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಞ್ಹಂ ಮನಸಾಭಿಪತ್ಥಿತಂ।

    ‘‘Katāvakāsā pucchantu bhonto, yaṃ kiñci pañhaṃ manasābhipatthitaṃ;

    ಅಹಞ್ಹಿ ತಂ ತಂ ವೋ ವಿಯಾಕರಿಸ್ಸಂ, ಞತ್ವಾ ಸಯಂ ಲೋಕಮಿಮಂ ಪರಞ್ಚ’’॥

    Ahañhi taṃ taṃ vo viyākarissaṃ, ñatvā sayaṃ lokamimaṃ parañca’’.

    ೬೨.

    62.

    ‘‘ತತೋ ಚ ಮಘವಾ ಸಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥದಸ್ಸೀ ಪುರಿನ್ದದೋ।

    ‘‘Tato ca maghavā sakko, atthadassī purindado;

    ಅಪುಚ್ಛಿ ಪಠಮಂ ಪಞ್ಹಂ, ಯಞ್ಚಾಸಿ ಅಭಿಪತ್ಥಿತಂ’’॥

    Apucchi paṭhamaṃ pañhaṃ, yañcāsi abhipatthitaṃ’’.

    ೬೩.

    63.

    ‘‘ಕಿಂ ಸೂ ವಧಿತ್ವಾ ನ ಕದಾಚಿ ಸೋಚತಿ, ಕಿಸ್ಸಪ್ಪಹಾನಂ ಇಸಯೋ ವಣ್ಣಯನ್ತಿ।

    ‘‘Kiṃ sū vadhitvā na kadāci socati, kissappahānaṃ isayo vaṇṇayanti;

    ಕಸ್ಸೀಧ ವುತ್ತಂ ಫರುಸಂ ಖಮೇಥ, ಅಕ್ಖಾಹಿ ಮೇ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞ ಏತಮತ್ಥಂ’’॥

    Kassīdha vuttaṃ pharusaṃ khametha, akkhāhi me koṇḍañña etamatthaṃ’’.

    ೬೪.

    64.

    ‘‘ಕೋಧಂ ವಧಿತ್ವಾ ನ ಕದಾಚಿ ಸೋಚತಿ, ಮಕ್ಖಪ್ಪಹಾನಂ ಇಸಯೋ ವಣ್ಣಯನ್ತಿ।

    ‘‘Kodhaṃ vadhitvā na kadāci socati, makkhappahānaṃ isayo vaṇṇayanti;

    ಸಬ್ಬೇಸಂ ವುತ್ತಂ ಫರುಸಂ ಖಮೇಥ, ಏತಂ ಖನ್ತಿಂ ಉತ್ತಮಮಾಹು ಸನ್ತೋ’’॥

    Sabbesaṃ vuttaṃ pharusaṃ khametha, etaṃ khantiṃ uttamamāhu santo’’.

    ೬೫.

    65.

    ‘‘ಸಕ್ಕಾ ಉಭಿನ್ನಂ 21 ವಚನಂ ತಿತಿಕ್ಖಿತುಂ, ಸದಿಸಸ್ಸ ವಾ ಸೇಟ್ಠತರಸ್ಸ 22 ವಾಪಿ।

    ‘‘Sakkā ubhinnaṃ 23 vacanaṃ titikkhituṃ, sadisassa vā seṭṭhatarassa 24 vāpi;

    ಕಥಂ ನು ಹೀನಸ್ಸ ವಚೋ ಖಮೇಥ, ಅಕ್ಖಾಹಿ ಮೇ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞ ಏತಮತ್ಥಂ’’॥

    Kathaṃ nu hīnassa vaco khametha, akkhāhi me koṇḍañña etamatthaṃ’’.

    ೬೬.

    66.

    ‘‘ಭಯಾ ಹಿ ಸೇಟ್ಠಸ್ಸ ವಚೋ ಖಮೇಥ, ಸಾರಮ್ಭಹೇತೂ ಪನ ಸಾದಿಸಸ್ಸ।

    ‘‘Bhayā hi seṭṭhassa vaco khametha, sārambhahetū pana sādisassa;

    ಯೋ ಚೀಧ ಹೀನಸ್ಸ ವಚೋ ಖಮೇಥ, ಏತಂ ಖನ್ತಿಂ ಉತ್ತಮಮಾಹು ಸನ್ತೋ’’॥

    Yo cīdha hīnassa vaco khametha, etaṃ khantiṃ uttamamāhu santo’’.

    ೬೭.

    67.

    ‘‘ಕಥಂ ವಿಜಞ್ಞಾ ಚತುಪತ್ಥರೂಪಂ 25, ಸೇಟ್ಠಂ ಸರಿಕ್ಖಂ ಅಥವಾಪಿ ಹೀನಂ।

    ‘‘Kathaṃ vijaññā catupattharūpaṃ 26, seṭṭhaṃ sarikkhaṃ athavāpi hīnaṃ;

    ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಚರನ್ತಿ ಸನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ವಚೋ ಖಮೇಥ’’॥

    Virūparūpena caranti santo, tasmā hi sabbesaṃ vaco khametha’’.

    ೬೮.

    68.

    ‘‘ನ ಹೇತಮತ್ಥಂ ಮಹತೀಪಿ ಸೇನಾ, ಸರಾಜಿಕಾ ಯುಜ್ಝಮಾನಾ ಲಭೇಥ।

    ‘‘Na hetamatthaṃ mahatīpi senā, sarājikā yujjhamānā labhetha;

    ಯಂ ಖನ್ತಿಮಾ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಲಭೇಥ, ಖನ್ತೀ ಬಲಸ್ಸೂಪಸಮನ್ತಿ ವೇರಾ’’॥

    Yaṃ khantimā sappuriso labhetha, khantī balassūpasamanti verā’’.

    ೬೯.

    69.

    ‘‘ಸುಭಾಸಿತಂ ತೇ ಅನುಮೋದಿಯಾನ, ಅಞ್ಞಂ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತದಿಙ್ಘ ಬ್ರೂಹಿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ಯಥಾ ಅಹುಂ 27 ದಣ್ಡಕೀ ನಾಳಿಕೇರೋ 28, ಅಥಜ್ಜುನೋ ಕಲಾಬು ಚಾಪಿ ರಾಜಾ।

    Yathā ahuṃ 29 daṇḍakī nāḷikero 30, athajjuno kalābu cāpi rājā;

    ತೇಸಂ ಗತಿಂ ಬ್ರೂಹಿ ಸುಪಾಪಕಮ್ಮಿನಂ, ಕತ್ಥೂಪಪನ್ನಾ ಇಸಿನಂ ವಿಹೇಠಕಾ’’॥

    Tesaṃ gatiṃ brūhi supāpakamminaṃ, katthūpapannā isinaṃ viheṭhakā’’.

    ೭೦.

    70.

    ‘‘ಕಿಸಞ್ಹಿ 31 ವಚ್ಛಂ ಅವಕಿರಿಯ ದಣ್ಡಕೀ, ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೋ ಸಜನೋ ಸರಟ್ಠೋ।

    ‘‘Kisañhi 32 vacchaṃ avakiriya daṇḍakī, ucchinnamūlo sajano saraṭṭho;

    ಕುಕ್ಕುಳನಾಮೇ ನಿರಯಮ್ಹಿ ಪಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಸ ಫುಲಿಙ್ಗಾನಿ ಪತನ್ತಿ ಕಾಯೇ॥

    Kukkuḷanāme nirayamhi paccati, tassa phuliṅgāni patanti kāye.

    ೭೧.

    71.

    ‘‘ಯೋ ಸಞ್ಞತೇ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ಅಹೇಠಯಿ 33, ಧಮ್ಮಂ ಭಣನ್ತೇ ಸಮಣೇ ಅದೂಸಕೇ।

    ‘‘Yo saññate pabbajite aheṭhayi 34, dhammaṃ bhaṇante samaṇe adūsake;

    ತಂ ನಾಳಿಕೇರಂ ಸುನಖಾ ಪರತ್ಥ, ಸಙ್ಗಮ್ಮ ಖಾದನ್ತಿ ವಿಫನ್ದಮಾನಂ॥

    Taṃ nāḷikeraṃ sunakhā parattha, saṅgamma khādanti viphandamānaṃ.

    ೭೨.

    72.

    ‘‘ಅಥಜ್ಜುನೋ ನಿರಯೇ ಸತ್ತಿಸೂಲೇ, ಅವಂಸಿರೋ ಪತಿತೋ ಉದ್ಧಂಪಾದೋ 35

    ‘‘Athajjuno niraye sattisūle, avaṃsiro patito uddhaṃpādo 36;

    ಅಙ್ಗೀರಸಂ ಗೋತಮಂ ಹೇಠಯಿತ್ವಾ, ಖನ್ತಿಂ ತಪಸ್ಸಿಂ ಚಿರಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ॥

    Aṅgīrasaṃ gotamaṃ heṭhayitvā, khantiṃ tapassiṃ cirabrahmacāriṃ.

    ೭೩.

    73.

    ‘‘ಯೋ ಖಣ್ಡಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಅಛೇದಯಿ, ಖನ್ತಿಂ ವದನ್ತಂ ಸಮಣಂ ಅದೂಸಕಂ।

    ‘‘Yo khaṇḍaso pabbajitaṃ achedayi, khantiṃ vadantaṃ samaṇaṃ adūsakaṃ;

    ಕಲಾಬುವೀಚಿಂ ಉಪಪಜ್ಜ ಪಚ್ಚತಿ, ಮಹಾಪತಾಪಂ 37 ಕಟುಕಂ ಭಯಾನಕಂ॥

    Kalābuvīciṃ upapajja paccati, mahāpatāpaṃ 38 kaṭukaṃ bhayānakaṃ.

    ೭೪.

    74.

    ‘‘ಏತಾನಿ ಸುತ್ವಾ ನಿರಯಾನಿ ಪಣ್ಡಿತೋ, ಅಞ್ಞಾನಿ ಪಾಪಿಟ್ಠತರಾನಿ ಚೇತ್ಥ।

    ‘‘Etāni sutvā nirayāni paṇḍito, aññāni pāpiṭṭhatarāni cettha;

    ಧಮ್ಮಂ ಚರೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು, ಏವಙ್ಕರೋ ಸಗ್ಗಮುಪೇತಿ ಠಾನಂ’’॥

    Dhammaṃ care samaṇabrāhmaṇesu, evaṅkaro saggamupeti ṭhānaṃ’’.

    ೭೫.

    75.

    ‘‘ಸುಭಾಸಿತಂ ತೇ ಅನುಮೋದಿಯಾನ, ಅಞ್ಞಂ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತದಿಙ್ಘ ಬ್ರೂಹಿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ಕಥಂವಿಧಂ ಸೀಲವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ, ಕಥಂವಿಧಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ।

    Kathaṃvidhaṃ sīlavantaṃ vadanti, kathaṃvidhaṃ paññavantaṃ vadanti;

    ಕಥಂವಿಧಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ ವದನ್ತಿ, ಕಥಂವಿಧಂ ನೋ ಸಿರಿ ನೋ ಜಹಾತಿ’’॥

    Kathaṃvidhaṃ sappurisaṃ vadanti, kathaṃvidhaṃ no siri no jahāti’’.

    ೭೬.

    76.

    ‘‘ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಚ ಯೋ’ಧ 39 ಸಞ್ಞತೋ, ಮನಸಾ ಚ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಕರೋತಿ ಪಾಪಂ।

    ‘‘Kāyena vācāya ca yo’dha 40 saññato, manasā ca kiñci na karoti pāpaṃ;

    ನ ಅತ್ತಹೇತೂ ಅಲಿಕಂ ಭಣೇತಿ 41, ತಥಾವಿಧಂ ಸೀಲವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ॥

    Na attahetū alikaṃ bhaṇeti 42, tathāvidhaṃ sīlavantaṃ vadanti.

    ೭೭.

    77.

    ‘‘ಗಮ್ಭೀರಪಞ್ಹಂ ಮನಸಾಭಿಚಿನ್ತಯಂ 43, ನಾಚ್ಚಾಹಿತಂ ಕಮ್ಮ ಕರೋತಿ ಲುದ್ದಂ।

    ‘‘Gambhīrapañhaṃ manasābhicintayaṃ 44, nāccāhitaṃ kamma karoti luddaṃ;

    ಕಾಲಾಗತಂ 45 ಅತ್ಥಪದಂ ನ ರಿಞ್ಚತಿ, ತಥಾವಿಧಂ ಪಞ್ಞವನ್ತಂ ವದನ್ತಿ॥

    Kālāgataṃ 46 atthapadaṃ na riñcati, tathāvidhaṃ paññavantaṃ vadanti.

    ೭೮.

    78.

    ‘‘ಯೋ ವೇ ಕತಞ್ಞೂ ಕತವೇದಿ ಧೀರೋ, ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ದಳ್ಹಭತ್ತಿ ಚ ಹೋತಿ।

    ‘‘Yo ve kataññū katavedi dhīro, kalyāṇamitto daḷhabhatti ca hoti;

    ದುಖಿತಸ್ಸ ಸಕ್ಕಚ್ಚ ಕರೋತಿ ಕಿಚ್ಚಂ, ತಥಾವಿಧಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ ವದನ್ತಿ॥

    Dukhitassa sakkacca karoti kiccaṃ, tathāvidhaṃ sappurisaṃ vadanti.

    ೭೯.

    79.

    ‘‘ಏತೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಗುಣೇಹುಪೇತೋ, ಸದ್ಧೋ ಮುದೂ ಸಂವಿಭಾಗೀ ವದಞ್ಞೂ।

    ‘‘Etehi sabbehi guṇehupeto, saddho mudū saṃvibhāgī vadaññū;

    ಸಙ್ಗಾಹಕಂ ಸಖಿಲಂ ಸಣ್ಹವಾಚಂ, ತಥಾವಿಧಂ ನೋ ಸಿರಿ ನೋ ಜಹಾತಿ’’॥

    Saṅgāhakaṃ sakhilaṃ saṇhavācaṃ, tathāvidhaṃ no siri no jahāti’’.

    ೮೦.

    80.

    ‘‘ಸುಭಾಸಿತಂ ತೇ ಅನುಮೋದಿಯಾನ, ಅಞ್ಞಂ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತದಿಙ್ಘ ಬ್ರೂಹಿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ಸೀಲಂ ಸಿರಿಞ್ಚಾಪಿ ಸತಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ, ಪಞ್ಞಞ್ಚ ಕಂ ಸೇಟ್ಠತರಂ ವದನ್ತಿ’’॥

    Sīlaṃ siriñcāpi satañca dhammaṃ, paññañca kaṃ seṭṭhataraṃ vadanti’’.

    ೮೧.

    81.

    ‘‘ಪಞ್ಞಾ ಹಿ ಸೇಟ್ಠಾ ಕುಸಲಾ ವದನ್ತಿ, ನಕ್ಖತ್ತರಾಜಾರಿವ ತಾರಕಾನಂ।

    ‘‘Paññā hi seṭṭhā kusalā vadanti, nakkhattarājāriva tārakānaṃ;

    ಸೀಲಂ ಸೀರೀ ಚಾಪಿ ಸತಞ್ಚ ಧಮ್ಮೋ 47, ಅನ್ವಾಯಿಕಾ ಪಞ್ಞವತೋ ಭವನ್ತಿ’’॥

    Sīlaṃ sīrī cāpi satañca dhammo 48, anvāyikā paññavato bhavanti’’.

    ೮೨.

    82.

    ‘‘ಸುಭಾಸಿತಂ ತೇ ಅನುಮೋದಿಯಾನ, ಅಞ್ಞಂ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತದಿಙ್ಘ ಬ್ರೂಹಿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ಕಥಂಕರೋ ಕಿನ್ತಿಕರೋ ಕಿಮಾಚರಂ, ಕಿಂ ಸೇವಮಾನೋ ಲಭತೀಧ ಪಞ್ಞಂ।

    Kathaṃkaro kintikaro kimācaraṃ, kiṃ sevamāno labhatīdha paññaṃ;

    ಪಞ್ಞಾಯ ದಾನಿಪ್ಪಟಿಪಂ 49 ವದೇಹಿ, ಕಥಂಕರೋ ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ ಮಚ್ಚೋ’’॥

    Paññāya dānippaṭipaṃ 50 vadehi, kathaṃkaro paññavā hoti macco’’.

    ೮೩.

    83.

    ‘‘ಸೇವೇಥ ವುದ್ಧೇ ನಿಪುಣೇ ಬಹುಸ್ಸುತೇ, ಉಗ್ಗಾಹಕೋ ಚ ಪರಿಪುಚ್ಛಕೋ ಸಿಯಾ।

    ‘‘Sevetha vuddhe nipuṇe bahussute, uggāhako ca paripucchako siyā;

    ಸುಣೇಯ್ಯ ಸಕ್ಕಚ್ಚ ಸುಭಾಸಿತಾನಿ, ಏವಂಕರೋ ಪಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ ಮಚ್ಚೋ॥

    Suṇeyya sakkacca subhāsitāni, evaṃkaro paññavā hoti macco.

    ೮೪.

    84.

    ‘‘ ಪಞ್ಞವಾ ಕಾಮಗುಣೇ ಅವೇಕ್ಖತಿ, ಅನಿಚ್ಚತೋ ದುಕ್ಖತೋ ರೋಗತೋ ಚ।

    ‘‘ Paññavā kāmaguṇe avekkhati, aniccato dukkhato rogato ca;

    ಏವಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಪಜಹಾತಿ ಛನ್ದಂ, ದುಕ್ಖೇಸು ಕಾಮೇಸು ಮಹಬ್ಭಯೇಸು॥

    Evaṃ vipassī pajahāti chandaṃ, dukkhesu kāmesu mahabbhayesu.

    ೮೫.

    85.

    ‘‘ಸ ವೀತರಾಗೋ ಪವಿನೇಯ್ಯ ದೋಸಂ, ಮೇತ್ತಂ 51 ಚಿತ್ತಂ ಭಾವಯೇ 52 ಅಪ್ಪಮಾಣಂ।

    ‘‘Sa vītarāgo pavineyya dosaṃ, mettaṃ 53 cittaṃ bhāvaye 54 appamāṇaṃ;

    ಸಬ್ಬೇಸು ಭೂತೇಸು ನಿಧಾಯ ದಣ್ಡಂ, ಅನಿನ್ದಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಮುಪೇತಿ ಠಾನಂ’’॥

    Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, anindito brahmamupeti ṭhānaṃ’’.

    ೮೬.

    86.

    ‘‘ಮಹತ್ಥಿಯಂ 55 ಆಗಮನಂ ಅಹೋಸಿ, ತವಮಟ್ಠಕಾ 56 ಭೀಮರಥಸ್ಸ ಚಾಪಿ।

    ‘‘Mahatthiyaṃ 57 āgamanaṃ ahosi, tavamaṭṭhakā 58 bhīmarathassa cāpi;

    ಕಾಲಿಙ್ಗರಾಜಸ್ಸ ಚ ಉಗ್ಗತಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇಸ ವೋ ಕಾಮರಾಗೋ ಪಹೀನೋ’’॥

    Kāliṅgarājassa ca uggatassa, sabbesa vo kāmarāgo pahīno’’.

    ೮೭.

    87.

    ‘‘ಏವಮೇತಂ ಪರಚಿತ್ತವೇದಿ, ಸಬ್ಬೇಸ ನೋ ಕಾಮರಾಗೋ ಪಹೀನೋ।

    ‘‘Evametaṃ paracittavedi, sabbesa no kāmarāgo pahīno;

    ಕರೋಹಿ ಓಕಾಸಮನುಗ್ಗಹಾಯ, ಯಥಾ ಗತಿಂ ತೇ ಅಭಿಸಮ್ಭವೇಮ’’॥

    Karohi okāsamanuggahāya, yathā gatiṃ te abhisambhavema’’.

    ೮೮.

    88.

    ‘‘ಕರೋಮಿ ಓಕಾಸಮನುಗ್ಗಹಾಯ, ತಥಾ ಹಿ ವೋ ಕಾಮರಾಗೋ ಪಹೀನೋ।

    ‘‘Karomi okāsamanuggahāya, tathā hi vo kāmarāgo pahīno;

    ಫರಾಥ ಕಾಯಂ ವಿಪುಲಾಯ ಪೀತಿಯಾ, ಯಥಾ ಗತಿಂ ಮೇ ಅಭಿಸಮ್ಭವೇಥ’’॥

    Pharātha kāyaṃ vipulāya pītiyā, yathā gatiṃ me abhisambhavetha’’.

    ೮೯.

    89.

    ‘‘ಸಬ್ಬಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ತವಾನುಸಾಸನಿಂ, ಯಂ ಯಂ ತುವಂ ವಕ್ಖಸಿ ಭೂರಿಪಞ್ಞ।

    ‘‘Sabbaṃ karissāma tavānusāsaniṃ, yaṃ yaṃ tuvaṃ vakkhasi bhūripañña;

    ಫರಾಮ ಕಾಯಂ ವಿಪುಲಾಯ ಪೀತಿಯಾ, ಯಥಾ ಗತಿಂ ತೇ ಅಭಿಸಮ್ಭವೇಮ’’॥

    Pharāma kāyaṃ vipulāya pītiyā, yathā gatiṃ te abhisambhavema’’.

    ೯೦.

    90.

    ‘‘ಕತಾಯ 59 ವಚ್ಛಸ್ಸ ಕಿಸಸ್ಸ ಪೂಜಾ, ಗಚ್ಛನ್ತು ಭೋನ್ತೋ ಇಸಯೋ ಸಾಧುರೂಪಾ।

    ‘‘Katāya 60 vacchassa kisassa pūjā, gacchantu bhonto isayo sādhurūpā;

    ಝಾನೇ ರತಾ ಹೋಥ ಸದಾ ಸಮಾಹಿತಾ, ಏಸಾ ರತೀ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಸೇಟ್ಠಾ’’॥

    Jhāne ratā hotha sadā samāhitā, esā ratī pabbajitassa seṭṭhā’’.

    ೯೧.

    91.

    ‘‘ಸುತ್ವಾನ ಗಾಥಾ ಪರಮತ್ಥಸಂಹಿತಾ, ಸುಭಾಸಿತಾ ಇಸಿನಾ ಪಣ್ಡಿತೇನ।

    ‘‘Sutvāna gāthā paramatthasaṃhitā, subhāsitā isinā paṇḍitena;

    ತೇ ವೇದಜಾತಾ ಅನುಮೋದಮಾನಾ, ಪಕ್ಕಾಮು 61 ದೇವಾ ದೇವಪುರಂ ಯಸಸ್ಸಿನೋ॥

    Te vedajātā anumodamānā, pakkāmu 62 devā devapuraṃ yasassino.

    ೯೨.

    92.

    ‘‘ಗಾಥಾ ಇಮಾ ಅತ್ಥವತೀ ಸುಬ್ಯಞ್ಜನಾ, ಸುಭಾಸಿತಾ ಇಸಿನಾ ಪಣ್ಡಿತೇನ।

    ‘‘Gāthā imā atthavatī subyañjanā, subhāsitā isinā paṇḍitena;

    ಯೋ ಕೋಚಿಮಾ ಅಟ್ಠಿಕತ್ವಾ 63 ಸುಣೇಯ್ಯ, ಲಭೇಥ ಪುಬ್ಬಾಪರಿಯಂ ವಿಸೇಸಂ।

    Yo kocimā aṭṭhikatvā 64 suṇeyya, labhetha pubbāpariyaṃ visesaṃ;

    ಲದ್ಧಾನ ಪುಬ್ಬಾಪರಿಯಂ ವಿಸೇಸಂ, ಅದಸ್ಸನಂ ಮಚ್ಚುರಾಜಸ್ಸ ಗಚ್ಛೇ’’॥

    Laddhāna pubbāpariyaṃ visesaṃ, adassanaṃ maccurājassa gacche’’.

    ೯೩.

    93.

    ‘‘ಸಾಲಿಸ್ಸರೋ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ, ಮೇಣ್ಡಿಸ್ಸರೋ ಚ ಕಸ್ಸಪೋ।

    ‘‘Sālissaro sāriputto, meṇḍissaro ca kassapo;

    ಪಬ್ಬತೋ ಅನುರುದ್ಧೋ ಚ, ಕಚ್ಚಾಯನೋ ಚ ದೇವಲೋ 65

    Pabbato anuruddho ca, kaccāyano ca devalo 66.

    ೯೪.

    94.

    ‘‘ಅನುಸಿಸ್ಸೋ ಚ ಆನನ್ದೋ, ಕಿಸವಚ್ಛೋ ಚ ಕೋಲಿತೋ।

    ‘‘Anusisso ca ānando, kisavaccho ca kolito;

    ನಾರದೋ ಉದಾಯೀ ಥೇರೋ 67, ಪರಿಸಾ ಬುದ್ಧಪರಿಸಾ।

    Nārado udāyī thero 68, parisā buddhaparisā;

    ಸರಭಙ್ಗೋ ಲೋಕನಾಥೋ, ಏವಂ ಧಾರೇಥ ಜಾತಕ’’ನ್ತಿ॥

    Sarabhaṅgo lokanātho, evaṃ dhāretha jātaka’’nti.

    ಸರಭಙ್ಗಜಾತಕಂ ದುತಿಯಂ।

    Sarabhaṅgajātakaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ಬದ್ಧಾ (ಪೀ॰)
    2. baddhā (pī.)
    3. ಉಗ್ಗತೋ ಅಯಂ (ಪೀ॰), ಉಗ್ಗತಾಯಂ (ಕ॰)
    4. uggato ayaṃ (pī.), uggatāyaṃ (ka.)
    5. ಸುಸಞ್ಞತಾನಿಸಿನಂ (ಪೀ॰)
    6. susaññatānisinaṃ (pī.)
    7. ತಿಟ್ಠತಿ (ಪೀ॰)
    8. tiṭṭhati (pī.)
    9. ದಕ್ಖಿತಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    10. dakkhitānaṃ (syā. pī.)
    11. ಇದಂ ಪದಂ ನತ್ಥಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰ ಪೋತ್ಥಕೇಸು)
    12. idaṃ padaṃ natthi (sī. syā. pī. potthakesu)
    13. ಇಸೀ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    14. ಯಸಸ್ಸೀ (ಸೀ॰)
    15. isī (sī. pī.)
    16. yasassī (sī.)
    17. ಆಚರಿಯಪುತ್ತೋ (ಪೀ॰ ಕ॰)
    18. ācariyaputto (pī. ka.)
    19. ವದ್ಧ (ಪೀ॰), ಬುದ್ಧ (ಕ॰)
    20. vaddha (pī.), buddha (ka.)
    21. ಹಿ ದ್ವಿನ್ನಂ (ಪೀ॰)
    22. ಸೇಟ್ಠನರಸ್ಸ (ಪೀ॰)
    23. hi dvinnaṃ (pī.)
    24. seṭṭhanarassa (pī.)
    25. ಚತುಮಟ್ಠರೂಪಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    26. catumaṭṭharūpaṃ (syā. pī.)
    27. ಅಹೂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    28. ನಾಳಿಕೀರೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    29. ahū (sī. syā. pī.)
    30. nāḷikīro (sī. syā. pī.)
    31. ಕಿಸಂಪಿ (ಪೀ॰)
    32. kisaṃpi (pī.)
    33. ಅವಞ್ಚಸಿ (ಪೀ॰)
    34. avañcasi (pī.)
    35. ಉದ್ಧಪಾದೋ (ಸ್ಯಾ॰), ಅದ್ಧಪಾದೋ (ಪೀ॰)
    36. uddhapādo (syā.), addhapādo (pī.)
    37. ಮಹಾಭಿತಾಪಂ (ಪೀ॰)
    38. mahābhitāpaṃ (pī.)
    39. ಯೋ ಚ (ಪೀ॰)
    40. yo ca (pī.)
    41. ಭಣಾತಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    42. bhaṇāti (sī. syā. pī.)
    43. ಮನಸಾ ವಿಚಿನ್ತಯಂ (ಸೀ॰)
    44. manasā vicintayaṃ (sī.)
    45. ಕಾಲಾಭತಂ (ಪೀ॰)
    46. kālābhataṃ (pī.)
    47. ಧಮ್ಮಾ (ಪೀ॰)
    48. dhammā (pī.)
    49. ದಾನಿ ಪಟಿಪದಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    50. dāni paṭipadaṃ (sī. syā. pī.)
    51. ಮೇತ್ತ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    52. ಭಾವೇಯ್ಯ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    53. metta (syā. ka.)
    54. bhāveyya (sī. syā. ka.)
    55. ಮಹಿದ್ಧಿಯಂ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    56. ಮಟ್ಠಕ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    57. mahiddhiyaṃ (sī. syā. pī.)
    58. maṭṭhaka (sī. syā. ka.)
    59. ಕತಾಯಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    60. katāyaṃ (sī. pī.)
    61. ಪಕ್ಕಮು (ಕ॰)
    62. pakkamu (ka.)
    63. ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ (ಕ॰)
    64. aṭṭhiṃ katvā (ka.)
    65. ದೇವಿಲೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    66. devilo (syā. ka.)
    67. ನಾರದೋ ಪುಣ್ಣೋ ಮನ್ತಾನೀಪುತ್ತೋ (ಸೀ॰)
    68. nārado puṇṇo mantānīputto (sī.)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಜಾತಕ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [೫೨೨] ೨. ಸರಭಙ್ಗಜಾತಕವಣ್ಣನಾ • [522] 2. Sarabhaṅgajātakavaṇṇanā


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact