Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi

    ੫੨੨. ਸਰਭਙ੍ਗਜਾਤਕਂ (੨)

    522. Sarabhaṅgajātakaṃ (2)

    ੫੦.

    50.

    ‘‘ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਕੁਣ੍ਡਲਿਨੋ ਸੁવਤ੍ਥਾ, વੇਲ਼ੁਰਿਯਮੁਤ੍ਤਾਥਰੁਖਗ੍ਗਬਨ੍ਧਾ 1

    ‘‘Alaṅkatā kuṇḍalino suvatthā, veḷuriyamuttātharukhaggabandhā 2;

    ਰਥੇਸਭਾ ਤਿਟ੍ਠਥ ਕੇ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਕਥਂ વੋ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’॥

    Rathesabhā tiṭṭhatha ke nu tumhe, kathaṃ vo jānanti manussaloke’’.

    ੫੧.

    51.

    ‘‘ਅਹਮਟ੍ਠਕੋ ਭੀਮਰਥੋ ਪਨਾਯਂ, ਕਾਲਿਙ੍ਗਰਾਜਾ ਪਨ ਉਗ੍ਗਤੋਯਂ 3

    ‘‘Ahamaṭṭhako bhīmaratho panāyaṃ, kāliṅgarājā pana uggatoyaṃ 4;

    ਸੁਸਞ੍ਞਤਾਨਂ ਇਸੀਨਂ 5 ਦਸ੍ਸਨਾਯ, ਇਧਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਯੇਮ੍ਹ ਪਞ੍ਹੇ’’॥

    Susaññatānaṃ isīnaṃ 6 dassanāya, idhāgatā pucchitāyemha pañhe’’.

    ੫੨.

    52.

    ‘‘વੇਹਾਯਸਂ ਤਿਟ੍ਠਸਿ 7 ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ, ਪਥਦ੍ਧੁਨੋ ਪਨ੍ਨਰਸੇવ ਚਨ੍ਦੋ।

    ‘‘Vehāyasaṃ tiṭṭhasi 8 antalikkhe, pathaddhuno pannaraseva cando;

    ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਯਕ੍ਖ ਮਹਾਨੁਭਾવ, ਕਥਂ ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’॥

    Pucchāmi taṃ yakkha mahānubhāva, kathaṃ taṃ jānanti manussaloke’’.

    ੫੩.

    53.

    ‘‘ਯਮਾਹੁ ਦੇવੇਸੁ ਸੁਜਮ੍ਪਤੀਤਿ, ਮਘવਾਤਿ ਤਂ ਆਹੁ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ।

    ‘‘Yamāhu devesu sujampatīti, maghavāti taṃ āhu manussaloke;

    ਸ ਦੇવਰਾਜਾ ਇਦਮਜ੍ਜ ਪਤ੍ਤੋ, ਸੁਸਞ੍ਞਤਾਨਂ ਇਸੀਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ’’॥

    Sa devarājā idamajja patto, susaññatānaṃ isīnaṃ dassanāya’’.

    ੫੪.

    54.

    ‘‘ਦੂਰੇ ਸੁਤਾ ਨੋ ਇਸਯੋ ਸਮਾਗਤਾ, ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾ ਇਦ੍ਧਿਗੁਣੂਪਪਨ੍ਨਾ।

    ‘‘Dūre sutā no isayo samāgatā, mahiddhikā iddhiguṇūpapannā;

    વਨ੍ਦਾਮਿ ਤੇ ਅਯਿਰੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਯੇ ਜੀવਲੋਕੇਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਸੇਟ੍ਠਾ’’॥

    Vandāmi te ayire pasannacitto, ye jīvalokettha manussaseṭṭhā’’.

    ੫੫.

    55.

    ਗਨ੍ਧੋ ਇਸੀਨਂ ਚਿਰਦਿਕ੍ਖਿਤਾਨਂ 9, ਕਾਯਾ ਚੁਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਮਾਲੁਤੇਨ।

    Gandho isīnaṃ ciradikkhitānaṃ 10, kāyā cuto gacchati mālutena;

    ਇਤੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਹਸ੍ਸਨੇਤ੍ਤ, ਗਨ੍ਧੋ ਇਸੀਨਂ ਅਸੁਚਿ ਦੇવਰਾਜ’’॥

    Ito paṭikkamma sahassanetta, gandho isīnaṃ asuci devarāja’’.

    ੫੬.

    56.

    ‘‘ਗਨ੍ਧੋ ਇਸੀਨਂ ਚਿਰਦਿਕ੍ਖਿਤਾਨਂ, ਕਾਯਾ ਚੁਤੋ ਗਚ੍ਛਤੁ ਮਾਲੁਤੇਨ।

    ‘‘Gandho isīnaṃ ciradikkhitānaṃ, kāyā cuto gacchatu mālutena;

    વਿਚਿਤ੍ਰਪੁਪ੍ਫਂ ਸੁਰਭਿਂવ ਮਾਲਂ, ਗਨ੍ਧਞ੍ਚ ਏਤਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾਮ ਭਨ੍ਤੇ।

    Vicitrapupphaṃ surabhiṃva mālaṃ, gandhañca etaṃ pāṭikaṅkhāma bhante;

    ਨ ਹੇਤ੍ਥ ਦੇવਾ ਪਟਿਕ੍ਕੂਲਸਞ੍ਞਿਨੋ’’॥

    Na hettha devā paṭikkūlasaññino’’.

    ੫੭.

    57.

    ‘‘ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ ਭੂਤਪਤੀ ਯਸਸ੍ਸੀ, ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਸਕ੍ਕੋ 11 ਮਘવਾ ਸੁਜਮ੍ਪਤਿ।

    ‘‘Purindado bhūtapatī yasassī, devānamindo sakko 12 maghavā sujampati;

    ਸ ਦੇવਰਾਜਾ ਅਸੁਰਗਣਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨੋ, ਓਕਾਸਮਾਕਙ੍ਖਤਿ ਪਞ੍ਹ ਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ॥

    Sa devarājā asuragaṇappamaddano, okāsamākaṅkhati pañha pucchituṃ.

    ੫੮.

    58.

    ‘‘ਕੋ ਨੇવਿਮੇਸਂ ਇਧ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ, ਪਞ੍ਹੇ ਪੁਟ੍ਠੋ ਨਿਪੁਣੇ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ।

    ‘‘Ko nevimesaṃ idha paṇḍitānaṃ, pañhe puṭṭho nipuṇe byākarissati;

    ਤਿਣ੍ਣਞ੍ਚ ਰਞ੍ਞਂ ਮਨੁਜਾਧਿਪਾਨਂ, ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਚ વਾਸવਸ੍ਸ’’॥

    Tiṇṇañca raññaṃ manujādhipānaṃ, devānamindassa ca vāsavassa’’.

    ੫੯.

    59.

    ‘‘ਅਯਂ ਇਸਿ 13 ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਤਪਸ੍ਸੀ 14, ਯਤੋ ਜਾਤੋ વਿਰਤੋ ਮੇਥੁਨਸ੍ਮਾ।

    ‘‘Ayaṃ isi 15 sarabhaṅgo tapassī 16, yato jāto virato methunasmā;

    ਆਚੇਰਪੁਤ੍ਤੋ 17 ਸੁવਿਨੀਤਰੂਪੋ, ਸੋ ਨੇਸਂ ਪਞ੍ਹਾਨਿ વਿਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ’’॥

    Āceraputto 18 suvinītarūpo, so nesaṃ pañhāni viyākarissati’’.

    ੬੦.

    60.

    ‘‘ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਪਞ੍ਹਾਨਿ વਿਯਾਕਰੋਹਿ, ਯਾਚਨ੍ਤਿ ਤਂ ਇਸਯੋ ਸਾਧੁਰੂਪਾ।

    ‘‘Koṇḍañña pañhāni viyākarohi, yācanti taṃ isayo sādhurūpā;

    ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਏਸੋ ਮਨੁਜੇਸੁ ਧਮ੍ਮੋ, ਯਂ વੁਦ੍ਧ 19 ਮਾਗਚ੍ਛਤਿ ਏਸ ਭਾਰੋ’’॥

    Koṇḍañña eso manujesu dhammo, yaṃ vuddha 20 māgacchati esa bhāro’’.

    ੬੧.

    61.

    ‘‘ਕਤਾવਕਾਸਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਞ੍ਹਂ ਮਨਸਾਭਿਪਤ੍ਥਿਤਂ।

    ‘‘Katāvakāsā pucchantu bhonto, yaṃ kiñci pañhaṃ manasābhipatthitaṃ;

    ਅਹਞ੍ਹਿ ਤਂ ਤਂ વੋ વਿਯਾਕਰਿਸ੍ਸਂ, ਞਤ੍વਾ ਸਯਂ ਲੋਕਮਿਮਂ ਪਰਞ੍ਚ’’॥

    Ahañhi taṃ taṃ vo viyākarissaṃ, ñatvā sayaṃ lokamimaṃ parañca’’.

    ੬੨.

    62.

    ‘‘ਤਤੋ ਚ ਮਘવਾ ਸਕ੍ਕੋ, ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸੀ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ।

    ‘‘Tato ca maghavā sakko, atthadassī purindado;

    ਅਪੁਚ੍ਛਿ ਪਠਮਂ ਪਞ੍ਹਂ, ਯਞ੍ਚਾਸਿ ਅਭਿਪਤ੍ਥਿਤਂ’’॥

    Apucchi paṭhamaṃ pañhaṃ, yañcāsi abhipatthitaṃ’’.

    ੬੩.

    63.

    ‘‘ਕਿਂ ਸੂ વਧਿਤ੍વਾ ਨ ਕਦਾਚਿ ਸੋਚਤਿ, ਕਿਸ੍ਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਇਸਯੋ વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Kiṃ sū vadhitvā na kadāci socati, kissappahānaṃ isayo vaṇṇayanti;

    ਕਸ੍ਸੀਧ વੁਤ੍ਤਂ ਫਰੁਸਂ ਖਮੇਥ, ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਮੇ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਏਤਮਤ੍ਥਂ’’॥

    Kassīdha vuttaṃ pharusaṃ khametha, akkhāhi me koṇḍañña etamatthaṃ’’.

    ੬੪.

    64.

    ‘‘ਕੋਧਂ વਧਿਤ੍વਾ ਨ ਕਦਾਚਿ ਸੋਚਤਿ, ਮਕ੍ਖਪ੍ਪਹਾਨਂ ਇਸਯੋ વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Kodhaṃ vadhitvā na kadāci socati, makkhappahānaṃ isayo vaṇṇayanti;

    ਸਬ੍ਬੇਸਂ વੁਤ੍ਤਂ ਫਰੁਸਂ ਖਮੇਥ, ਏਤਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਉਤ੍ਤਮਮਾਹੁ ਸਨ੍ਤੋ’’॥

    Sabbesaṃ vuttaṃ pharusaṃ khametha, etaṃ khantiṃ uttamamāhu santo’’.

    ੬੫.

    65.

    ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਉਭਿਨ੍ਨਂ 21 વਚਨਂ ਤਿਤਿਕ੍ਖਿਤੁਂ, ਸਦਿਸਸ੍ਸ વਾ ਸੇਟ੍ਠਤਰਸ੍ਸ 22 વਾਪਿ।

    ‘‘Sakkā ubhinnaṃ 23 vacanaṃ titikkhituṃ, sadisassa vā seṭṭhatarassa 24 vāpi;

    ਕਥਂ ਨੁ ਹੀਨਸ੍ਸ વਚੋ ਖਮੇਥ, ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਮੇ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞ ਏਤਮਤ੍ਥਂ’’॥

    Kathaṃ nu hīnassa vaco khametha, akkhāhi me koṇḍañña etamatthaṃ’’.

    ੬੬.

    66.

    ‘‘ਭਯਾ ਹਿ ਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ વਚੋ ਖਮੇਥ, ਸਾਰਮ੍ਭਹੇਤੂ ਪਨ ਸਾਦਿਸਸ੍ਸ।

    ‘‘Bhayā hi seṭṭhassa vaco khametha, sārambhahetū pana sādisassa;

    ਯੋ ਚੀਧ ਹੀਨਸ੍ਸ વਚੋ ਖਮੇਥ, ਏਤਂ ਖਨ੍ਤਿਂ ਉਤ੍ਤਮਮਾਹੁ ਸਨ੍ਤੋ’’॥

    Yo cīdha hīnassa vaco khametha, etaṃ khantiṃ uttamamāhu santo’’.

    ੬੭.

    67.

    ‘‘ਕਥਂ વਿਜਞ੍ਞਾ ਚਤੁਪਤ੍ਥਰੂਪਂ 25, ਸੇਟ੍ਠਂ ਸਰਿਕ੍ਖਂ ਅਥવਾਪਿ ਹੀਨਂ।

    ‘‘Kathaṃ vijaññā catupattharūpaṃ 26, seṭṭhaṃ sarikkhaṃ athavāpi hīnaṃ;

    વਿਰੂਪਰੂਪੇਨ ਚਰਨ੍ਤਿ ਸਨ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ વਚੋ ਖਮੇਥ’’॥

    Virūparūpena caranti santo, tasmā hi sabbesaṃ vaco khametha’’.

    ੬੮.

    68.

    ‘‘ਨ ਹੇਤਮਤ੍ਥਂ ਮਹਤੀਪਿ ਸੇਨਾ, ਸਰਾਜਿਕਾ ਯੁਜ੍ਝਮਾਨਾ ਲਭੇਥ।

    ‘‘Na hetamatthaṃ mahatīpi senā, sarājikā yujjhamānā labhetha;

    ਯਂ ਖਨ੍ਤਿਮਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਲਭੇਥ, ਖਨ੍ਤੀ ਬਲਸ੍ਸੂਪਸਮਨ੍ਤਿ વੇਰਾ’’॥

    Yaṃ khantimā sappuriso labhetha, khantī balassūpasamanti verā’’.

    ੬੯.

    69.

    ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਤੇ ਅਨੁਮੋਦਿਯਾਨ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ਯਥਾ ਅਹੁਂ 27 ਦਣ੍ਡਕੀ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰੋ 28, ਅਥਜ੍ਜੁਨੋ ਕਲਾਬੁ ਚਾਪਿ ਰਾਜਾ।

    Yathā ahuṃ 29 daṇḍakī nāḷikero 30, athajjuno kalābu cāpi rājā;

    ਤੇਸਂ ਗਤਿਂ ਬ੍ਰੂਹਿ ਸੁਪਾਪਕਮ੍ਮਿਨਂ, ਕਤ੍ਥੂਪਪਨ੍ਨਾ ਇਸਿਨਂ વਿਹੇਠਕਾ’’॥

    Tesaṃ gatiṃ brūhi supāpakamminaṃ, katthūpapannā isinaṃ viheṭhakā’’.

    ੭੦.

    70.

    ‘‘ਕਿਸਞ੍ਹਿ 31 વਚ੍ਛਂ ਅવਕਿਰਿਯ ਦਣ੍ਡਕੀ, ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਸਜਨੋ ਸਰਟ੍ਠੋ।

    ‘‘Kisañhi 32 vacchaṃ avakiriya daṇḍakī, ucchinnamūlo sajano saraṭṭho;

    ਕੁਕ੍ਕੁਲ਼ਨਾਮੇ ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਫੁਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ ਕਾਯੇ॥

    Kukkuḷanāme nirayamhi paccati, tassa phuliṅgāni patanti kāye.

    ੭੧.

    71.

    ‘‘ਯੋ ਸਞ੍ਞਤੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇ ਅਹੇਠਯਿ 33, ਧਮ੍ਮਂ ਭਣਨ੍ਤੇ ਸਮਣੇ ਅਦੂਸਕੇ।

    ‘‘Yo saññate pabbajite aheṭhayi 34, dhammaṃ bhaṇante samaṇe adūsake;

    ਤਂ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਂ ਸੁਨਖਾ ਪਰਤ੍ਥ, ਸਙ੍ਗਮ੍ਮ ਖਾਦਨ੍ਤਿ વਿਫਨ੍ਦਮਾਨਂ॥

    Taṃ nāḷikeraṃ sunakhā parattha, saṅgamma khādanti viphandamānaṃ.

    ੭੨.

    72.

    ‘‘ਅਥਜ੍ਜੁਨੋ ਨਿਰਯੇ ਸਤ੍ਤਿਸੂਲੇ, ਅવਂਸਿਰੋ ਪਤਿਤੋ ਉਦ੍ਧਂਪਾਦੋ 35

    ‘‘Athajjuno niraye sattisūle, avaṃsiro patito uddhaṃpādo 36;

    ਅਙ੍ਗੀਰਸਂ ਗੋਤਮਂ ਹੇਠਯਿਤ੍વਾ, ਖਨ੍ਤਿਂ ਤਪਸ੍ਸਿਂ ਚਿਰਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਂ॥

    Aṅgīrasaṃ gotamaṃ heṭhayitvā, khantiṃ tapassiṃ cirabrahmacāriṃ.

    ੭੩.

    73.

    ‘‘ਯੋ ਖਣ੍ਡਸੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਅਛੇਦਯਿ, ਖਨ੍ਤਿਂ વਦਨ੍ਤਂ ਸਮਣਂ ਅਦੂਸਕਂ।

    ‘‘Yo khaṇḍaso pabbajitaṃ achedayi, khantiṃ vadantaṃ samaṇaṃ adūsakaṃ;

    ਕਲਾਬੁવੀਚਿਂ ਉਪਪਜ੍ਜ ਪਚ੍ਚਤਿ, ਮਹਾਪਤਾਪਂ 37 ਕਟੁਕਂ ਭਯਾਨਕਂ॥

    Kalābuvīciṃ upapajja paccati, mahāpatāpaṃ 38 kaṭukaṃ bhayānakaṃ.

    ੭੪.

    74.

    ‘‘ਏਤਾਨਿ ਸੁਤ੍વਾ ਨਿਰਯਾਨਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਪਾਪਿਟ੍ਠਤਰਾਨਿ ਚੇਤ੍ਥ।

    ‘‘Etāni sutvā nirayāni paṇḍito, aññāni pāpiṭṭhatarāni cettha;

    ਧਮ੍ਮਂ ਚਰੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ, ਏવਙ੍ਕਰੋ ਸਗ੍ਗਮੁਪੇਤਿ ਠਾਨਂ’’॥

    Dhammaṃ care samaṇabrāhmaṇesu, evaṅkaro saggamupeti ṭhānaṃ’’.

    ੭੫.

    75.

    ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਤੇ ਅਨੁਮੋਦਿਯਾਨ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ਕਥਂવਿਧਂ ਸੀਲવਨ੍ਤਂ વਦਨ੍ਤਿ, ਕਥਂવਿਧਂ ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤਂ વਦਨ੍ਤਿ।

    Kathaṃvidhaṃ sīlavantaṃ vadanti, kathaṃvidhaṃ paññavantaṃ vadanti;

    ਕਥਂવਿਧਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਂ વਦਨ੍ਤਿ, ਕਥਂવਿਧਂ ਨੋ ਸਿਰਿ ਨੋ ਜਹਾਤਿ’’॥

    Kathaṃvidhaṃ sappurisaṃ vadanti, kathaṃvidhaṃ no siri no jahāti’’.

    ੭੬.

    76.

    ‘‘ਕਾਯੇਨ વਾਚਾਯ ਚ ਯੋ’ਧ 39 ਸਞ੍ਞਤੋ, ਮਨਸਾ ਚ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਕਰੋਤਿ ਪਾਪਂ।

    ‘‘Kāyena vācāya ca yo’dha 40 saññato, manasā ca kiñci na karoti pāpaṃ;

    ਨ ਅਤ੍ਤਹੇਤੂ ਅਲਿਕਂ ਭਣੇਤਿ 41, ਤਥਾવਿਧਂ ਸੀਲવਨ੍ਤਂ વਦਨ੍ਤਿ॥

    Na attahetū alikaṃ bhaṇeti 42, tathāvidhaṃ sīlavantaṃ vadanti.

    ੭੭.

    77.

    ‘‘ਗਮ੍ਭੀਰਪਞ੍ਹਂ ਮਨਸਾਭਿਚਿਨ੍ਤਯਂ 43, ਨਾਚ੍ਚਾਹਿਤਂ ਕਮ੍ਮ ਕਰੋਤਿ ਲੁਦ੍ਦਂ।

    ‘‘Gambhīrapañhaṃ manasābhicintayaṃ 44, nāccāhitaṃ kamma karoti luddaṃ;

    ਕਾਲਾਗਤਂ 45 ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਨ ਰਿਞ੍ਚਤਿ, ਤਥਾવਿਧਂ ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤਂ વਦਨ੍ਤਿ॥

    Kālāgataṃ 46 atthapadaṃ na riñcati, tathāvidhaṃ paññavantaṃ vadanti.

    ੭੮.

    78.

    ‘‘ਯੋ વੇ ਕਤਞ੍ਞੂ ਕਤવੇਦਿ ਧੀਰੋ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੋ ਦਲ਼੍ਹਭਤ੍ਤਿ ਚ ਹੋਤਿ।

    ‘‘Yo ve kataññū katavedi dhīro, kalyāṇamitto daḷhabhatti ca hoti;

    ਦੁਖਿਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਕਰੋਤਿ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਤਥਾવਿਧਂ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਂ વਦਨ੍ਤਿ॥

    Dukhitassa sakkacca karoti kiccaṃ, tathāvidhaṃ sappurisaṃ vadanti.

    ੭੯.

    79.

    ‘‘ਏਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਗੁਣੇਹੁਪੇਤੋ, ਸਦ੍ਧੋ ਮੁਦੂ ਸਂવਿਭਾਗੀ વਦਞ੍ਞੂ।

    ‘‘Etehi sabbehi guṇehupeto, saddho mudū saṃvibhāgī vadaññū;

    ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਖਿਲਂ ਸਣ੍ਹવਾਚਂ, ਤਥਾવਿਧਂ ਨੋ ਸਿਰਿ ਨੋ ਜਹਾਤਿ’’॥

    Saṅgāhakaṃ sakhilaṃ saṇhavācaṃ, tathāvidhaṃ no siri no jahāti’’.

    ੮੦.

    80.

    ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਤੇ ਅਨੁਮੋਦਿਯਾਨ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ਸੀਲਂ ਸਿਰਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ, ਪਞ੍ਞਞ੍ਚ ਕਂ ਸੇਟ੍ਠਤਰਂ વਦਨ੍ਤਿ’’॥

    Sīlaṃ siriñcāpi satañca dhammaṃ, paññañca kaṃ seṭṭhataraṃ vadanti’’.

    ੮੧.

    81.

    ‘‘ਪਞ੍ਞਾ ਹਿ ਸੇਟ੍ਠਾ ਕੁਸਲਾ વਦਨ੍ਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਰਾਜਾਰਿવ ਤਾਰਕਾਨਂ।

    ‘‘Paññā hi seṭṭhā kusalā vadanti, nakkhattarājāriva tārakānaṃ;

    ਸੀਲਂ ਸੀਰੀ ਚਾਪਿ ਸਤਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ 47, ਅਨ੍વਾਯਿਕਾ ਪਞ੍ਞવਤੋ ਭવਨ੍ਤਿ’’॥

    Sīlaṃ sīrī cāpi satañca dhammo 48, anvāyikā paññavato bhavanti’’.

    ੮੨.

    82.

    ‘‘ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਤੇ ਅਨੁਮੋਦਿਯਾਨ, ਅਞ੍ਞਂ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਦਿਙ੍ਘ ਬ੍ਰੂਹਿ।

    ‘‘Subhāsitaṃ te anumodiyāna, aññaṃ taṃ pucchāmi tadiṅgha brūhi;

    ਕਥਂਕਰੋ ਕਿਨ੍ਤਿਕਰੋ ਕਿਮਾਚਰਂ, ਕਿਂ ਸੇવਮਾਨੋ ਲਭਤੀਧ ਪਞ੍ਞਂ।

    Kathaṃkaro kintikaro kimācaraṃ, kiṃ sevamāno labhatīdha paññaṃ;

    ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਾਨਿਪ੍ਪਟਿਪਂ 49 વਦੇਹਿ, ਕਥਂਕਰੋ ਪਞ੍ਞવਾ ਹੋਤਿ ਮਚ੍ਚੋ’’॥

    Paññāya dānippaṭipaṃ 50 vadehi, kathaṃkaro paññavā hoti macco’’.

    ੮੩.

    83.

    ‘‘ਸੇવੇਥ વੁਦ੍ਧੇ ਨਿਪੁਣੇ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੇ, ਉਗ੍ਗਾਹਕੋ ਚ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਕੋ ਸਿਯਾ।

    ‘‘Sevetha vuddhe nipuṇe bahussute, uggāhako ca paripucchako siyā;

    ਸੁਣੇਯ੍ਯ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚ ਸੁਭਾਸਿਤਾਨਿ, ਏવਂਕਰੋ ਪਞ੍ਞવਾ ਹੋਤਿ ਮਚ੍ਚੋ॥

    Suṇeyya sakkacca subhāsitāni, evaṃkaro paññavā hoti macco.

    ੮੪.

    84.

    ‘‘ ਪਞ੍ਞવਾ ਕਾਮਗੁਣੇ ਅવੇਕ੍ਖਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋ ਚ।

    ‘‘ Paññavā kāmaguṇe avekkhati, aniccato dukkhato rogato ca;

    ਏવਂ વਿਪਸ੍ਸੀ ਪਜਹਾਤਿ ਛਨ੍ਦਂ, ਦੁਕ੍ਖੇਸੁ ਕਾਮੇਸੁ ਮਹਬ੍ਭਯੇਸੁ॥

    Evaṃ vipassī pajahāti chandaṃ, dukkhesu kāmesu mahabbhayesu.

    ੮੫.

    85.

    ‘‘ਸ વੀਤਰਾਗੋ ਪવਿਨੇਯ੍ਯ ਦੋਸਂ, ਮੇਤ੍ਤਂ 51 ਚਿਤ੍ਤਂ ਭਾવਯੇ 52 ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ।

    ‘‘Sa vītarāgo pavineyya dosaṃ, mettaṃ 53 cittaṃ bhāvaye 54 appamāṇaṃ;

    ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਭੂਤੇਸੁ ਨਿਧਾਯ ਦਣ੍ਡਂ, ਅਨਿਨ੍ਦਿਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮੁਪੇਤਿ ਠਾਨਂ’’॥

    Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, anindito brahmamupeti ṭhānaṃ’’.

    ੮੬.

    86.

    ‘‘ਮਹਤ੍ਥਿਯਂ 55 ਆਗਮਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਤવਮਟ੍ਠਕਾ 56 ਭੀਮਰਥਸ੍ਸ ਚਾਪਿ।

    ‘‘Mahatthiyaṃ 57 āgamanaṃ ahosi, tavamaṭṭhakā 58 bhīmarathassa cāpi;

    ਕਾਲਿਙ੍ਗਰਾਜਸ੍ਸ ਚ ਉਗ੍ਗਤਸ੍ਸ, ਸਬ੍ਬੇਸ વੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ’’॥

    Kāliṅgarājassa ca uggatassa, sabbesa vo kāmarāgo pahīno’’.

    ੮੭.

    87.

    ‘‘ਏવਮੇਤਂ ਪਰਚਿਤ੍ਤવੇਦਿ, ਸਬ੍ਬੇਸ ਨੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ।

    ‘‘Evametaṃ paracittavedi, sabbesa no kāmarāgo pahīno;

    ਕਰੋਹਿ ਓਕਾਸਮਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਯਥਾ ਗਤਿਂ ਤੇ ਅਭਿਸਮ੍ਭવੇਮ’’॥

    Karohi okāsamanuggahāya, yathā gatiṃ te abhisambhavema’’.

    ੮੮.

    88.

    ‘‘ਕਰੋਮਿ ਓਕਾਸਮਨੁਗ੍ਗਹਾਯ, ਤਥਾ ਹਿ વੋ ਕਾਮਰਾਗੋ ਪਹੀਨੋ।

    ‘‘Karomi okāsamanuggahāya, tathā hi vo kāmarāgo pahīno;

    ਫਰਾਥ ਕਾਯਂ વਿਪੁਲਾਯ ਪੀਤਿਯਾ, ਯਥਾ ਗਤਿਂ ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਭવੇਥ’’॥

    Pharātha kāyaṃ vipulāya pītiyā, yathā gatiṃ me abhisambhavetha’’.

    ੮੯.

    89.

    ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ ਤવਾਨੁਸਾਸਨਿਂ, ਯਂ ਯਂ ਤੁવਂ વਕ੍ਖਸਿ ਭੂਰਿਪਞ੍ਞ।

    ‘‘Sabbaṃ karissāma tavānusāsaniṃ, yaṃ yaṃ tuvaṃ vakkhasi bhūripañña;

    ਫਰਾਮ ਕਾਯਂ વਿਪੁਲਾਯ ਪੀਤਿਯਾ, ਯਥਾ ਗਤਿਂ ਤੇ ਅਭਿਸਮ੍ਭવੇਮ’’॥

    Pharāma kāyaṃ vipulāya pītiyā, yathā gatiṃ te abhisambhavema’’.

    ੯੦.

    90.

    ‘‘ਕਤਾਯ 59 વਚ੍ਛਸ੍ਸ ਕਿਸਸ੍ਸ ਪੂਜਾ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਇਸਯੋ ਸਾਧੁਰੂਪਾ।

    ‘‘Katāya 60 vacchassa kisassa pūjā, gacchantu bhonto isayo sādhurūpā;

    ਝਾਨੇ ਰਤਾ ਹੋਥ ਸਦਾ ਸਮਾਹਿਤਾ, ਏਸਾ ਰਤੀ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਸੇਟ੍ਠਾ’’॥

    Jhāne ratā hotha sadā samāhitā, esā ratī pabbajitassa seṭṭhā’’.

    ੯੧.

    91.

    ‘‘ਸੁਤ੍વਾਨ ਗਾਥਾ ਪਰਮਤ੍ਥਸਂਹਿਤਾ, ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਇਸਿਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇਨ।

    ‘‘Sutvāna gāthā paramatthasaṃhitā, subhāsitā isinā paṇḍitena;

    ਤੇ વੇਦਜਾਤਾ ਅਨੁਮੋਦਮਾਨਾ, ਪਕ੍ਕਾਮੁ 61 ਦੇવਾ ਦੇવਪੁਰਂ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ॥

    Te vedajātā anumodamānā, pakkāmu 62 devā devapuraṃ yasassino.

    ੯੨.

    92.

    ‘‘ਗਾਥਾ ਇਮਾ ਅਤ੍ਥવਤੀ ਸੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ, ਸੁਭਾਸਿਤਾ ਇਸਿਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤੇਨ।

    ‘‘Gāthā imā atthavatī subyañjanā, subhāsitā isinā paṇḍitena;

    ਯੋ ਕੋਚਿਮਾ ਅਟ੍ਠਿਕਤ੍વਾ 63 ਸੁਣੇਯ੍ਯ, ਲਭੇਥ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਿਯਂ વਿਸੇਸਂ।

    Yo kocimā aṭṭhikatvā 64 suṇeyya, labhetha pubbāpariyaṃ visesaṃ;

    ਲਦ੍ਧਾਨ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਿਯਂ વਿਸੇਸਂ, ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਮਚ੍ਚੁਰਾਜਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛੇ’’॥

    Laddhāna pubbāpariyaṃ visesaṃ, adassanaṃ maccurājassa gacche’’.

    ੯੩.

    93.

    ‘‘ਸਾਲਿਸ੍ਸਰੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਮੇਣ੍ਡਿਸ੍ਸਰੋ ਚ ਕਸ੍ਸਪੋ।

    ‘‘Sālissaro sāriputto, meṇḍissaro ca kassapo;

    ਪਬ੍ਬਤੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਚ, ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਚ ਦੇવਲੋ 65

    Pabbato anuruddho ca, kaccāyano ca devalo 66.

    ੯੪.

    94.

    ‘‘ਅਨੁਸਿਸ੍ਸੋ ਚ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਕਿਸવਚ੍ਛੋ ਚ ਕੋਲਿਤੋ।

    ‘‘Anusisso ca ānando, kisavaccho ca kolito;

    ਨਾਰਦੋ ਉਦਾਯੀ ਥੇਰੋ 67, ਪਰਿਸਾ ਬੁਦ੍ਧਪਰਿਸਾ।

    Nārado udāyī thero 68, parisā buddhaparisā;

    ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਲੋਕਨਾਥੋ, ਏવਂ ਧਾਰੇਥ ਜਾਤਕ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Sarabhaṅgo lokanātho, evaṃ dhāretha jātaka’’nti.

    ਸਰਭਙ੍ਗਜਾਤਕਂ ਦੁਤਿਯਂ।

    Sarabhaṅgajātakaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ਬਦ੍ਧਾ (ਪੀ॰)
    2. baddhā (pī.)
    3. ਉਗ੍ਗਤੋ ਅਯਂ (ਪੀ॰), ਉਗ੍ਗਤਾਯਂ (ਕ॰)
    4. uggato ayaṃ (pī.), uggatāyaṃ (ka.)
    5. ਸੁਸਞ੍ਞਤਾਨਿਸਿਨਂ (ਪੀ॰)
    6. susaññatānisinaṃ (pī.)
    7. ਤਿਟ੍ਠਤਿ (ਪੀ॰)
    8. tiṭṭhati (pī.)
    9. ਦਕ੍ਖਿਤਾਨਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    10. dakkhitānaṃ (syā. pī.)
    11. ਇਦਂ ਪਦਂ ਨਤ੍ਥਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ)
    12. idaṃ padaṃ natthi (sī. syā. pī. potthakesu)
    13. ਇਸੀ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    14. ਯਸਸ੍ਸੀ (ਸੀ॰)
    15. isī (sī. pī.)
    16. yasassī (sī.)
    17. ਆਚਰਿਯਪੁਤ੍ਤੋ (ਪੀ॰ ਕ॰)
    18. ācariyaputto (pī. ka.)
    19. વਦ੍ਧ (ਪੀ॰), ਬੁਦ੍ਧ (ਕ॰)
    20. vaddha (pī.), buddha (ka.)
    21. ਹਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ (ਪੀ॰)
    22. ਸੇਟ੍ਠਨਰਸ੍ਸ (ਪੀ॰)
    23. hi dvinnaṃ (pī.)
    24. seṭṭhanarassa (pī.)
    25. ਚਤੁਮਟ੍ਠਰੂਪਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    26. catumaṭṭharūpaṃ (syā. pī.)
    27. ਅਹੂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    28. ਨਾਲ਼ਿਕੀਰੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    29. ahū (sī. syā. pī.)
    30. nāḷikīro (sī. syā. pī.)
    31. ਕਿਸਂਪਿ (ਪੀ॰)
    32. kisaṃpi (pī.)
    33. ਅવਞ੍ਚਸਿ (ਪੀ॰)
    34. avañcasi (pī.)
    35. ਉਦ੍ਧਪਾਦੋ (ਸ੍ਯਾ॰), ਅਦ੍ਧਪਾਦੋ (ਪੀ॰)
    36. uddhapādo (syā.), addhapādo (pī.)
    37. ਮਹਾਭਿਤਾਪਂ (ਪੀ॰)
    38. mahābhitāpaṃ (pī.)
    39. ਯੋ ਚ (ਪੀ॰)
    40. yo ca (pī.)
    41. ਭਣਾਤਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    42. bhaṇāti (sī. syā. pī.)
    43. ਮਨਸਾ વਿਚਿਨ੍ਤਯਂ (ਸੀ॰)
    44. manasā vicintayaṃ (sī.)
    45. ਕਾਲਾਭਤਂ (ਪੀ॰)
    46. kālābhataṃ (pī.)
    47. ਧਮ੍ਮਾ (ਪੀ॰)
    48. dhammā (pī.)
    49. ਦਾਨਿ ਪਟਿਪਦਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    50. dāni paṭipadaṃ (sī. syā. pī.)
    51. ਮੇਤ੍ਤ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    52. ਭਾવੇਯ੍ਯ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    53. metta (syā. ka.)
    54. bhāveyya (sī. syā. ka.)
    55. ਮਹਿਦ੍ਧਿਯਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    56. ਮਟ੍ਠਕ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    57. mahiddhiyaṃ (sī. syā. pī.)
    58. maṭṭhaka (sī. syā. ka.)
    59. ਕਤਾਯਂ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    60. katāyaṃ (sī. pī.)
    61. ਪਕ੍ਕਮੁ (ਕ॰)
    62. pakkamu (ka.)
    63. ਅਟ੍ਠਿਂ ਕਤ੍વਾ (ਕ॰)
    64. aṭṭhiṃ katvā (ka.)
    65. ਦੇવਿਲੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    66. devilo (syā. ka.)
    67. ਨਾਰਦੋ ਪੁਣ੍ਣੋ ਮਨ੍ਤਾਨੀਪੁਤ੍ਤੋ (ਸੀ॰)
    68. nārado puṇṇo mantānīputto (sī.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [੫੨੨] ੨. ਸਰਭਙ੍ਗਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ • [522] 2. Sarabhaṅgajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact