Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ੫. ਸਰਭਙ੍ਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    5. Sarabhaṅgattheragāthāvaṇṇanā

    ਸਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹੀਤਿਆਦਿਕਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਰਭਙ੍ਗਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕੁਸਲਂ ਉਪਚਿਨਿਤ੍વਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਰਾਜਗਹੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਅਨਭਿਲਕ੍ਖਿਤੋਤਿਸ੍ਸ ਕੁਲવਂਸਾਗਤਂ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ। ਸੋ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸਰਤਿਣਾਨਿ ਸਯਮੇવ ਭਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਤ੍વਾ વਸਤਿ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਰਭਙ੍ਗੋਤਿਸ੍ਸ ਸਮਞ੍ਞਾ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਭਗવਾ ਬੁਦ੍ਧਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ વੋਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤੂਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍વਾ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ। ਸੋ ਪਟਿਲਦ੍ਧਸਦ੍ਧੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ વਸਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਤਾਪਸਕਾਲੇ ਕਤਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾ ਜਿਣ੍ਣਾ ਪਲੁਗ੍ਗਾ ਅਹੋਸਿ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ‘‘ਕਿਸ੍ਸ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਕੁਟਿਕਂ ਨ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰੋਥਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਥੇਰੋ ‘‘ਕੁਟਿਕਾ ਯਥਾ ਤਾਪਸਕਾਲੇ ਕਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਤਥਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ’’ਤਿ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ –

    Sarehatthehītiādikā āyasmato sarabhaṅgattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinitvā imasmiṃ buddhuppāde rājagahe aññatarassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, anabhilakkhitotissa kulavaṃsāgataṃ nāmaṃ ahosi. So vayappatto kāme pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā saratiṇāni sayameva bhañjitvā paṇṇasālaṃ katvā vasati. Tato paṭṭhāya sarabhaṅgotissa samaññā ahosi. Atha bhagavā buddhacakkhunā lokaṃ volokento tassa arahattūpanissayaṃ disvā, tattha gantvā, dhammaṃ desesi. So paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ patvā tattheva vasati. Athassa tāpasakāle katā paṇṇasālā jiṇṇā paluggā ahosi. Taṃ disvā manussā ‘‘kissa, bhante, imaṃ kuṭikaṃ na paṭisaṅkharothā’’ti āhaṃsu. Thero ‘‘kuṭikā yathā tāpasakāle katā, idāni tathā kātuṃ na sakkā’’ti taṃ sabbaṃ pakāsento –

    ੪੮੭.

    487.

    ‘‘ਸਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਭਞ੍ਜਿਤ੍વਾ, ਕਤ੍વਾਨ ਕੁਟਿਮਚ੍ਛਿਸਂ।

    ‘‘Sare hatthehi bhañjitvā, katvāna kuṭimacchisaṃ;

    ਤੇਨ ਮੇ ਸਰਭਙ੍ਗੋਤਿ, ਨਾਮਂ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਹੁ॥

    Tena me sarabhaṅgoti, nāmaṃ sammutiyā ahu.

    ੪੮੮.

    488.

    ‘‘ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਕਪ੍ਪਤੇ ਅਜ੍ਜ, ਸਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਭਞ੍ਜਿਤੁਂ।

    ‘‘Na mayhaṃ kappate ajja, sare hatthehi bhañjituṃ;

    ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾ ਨੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਗੋਤਮੇਨ ਯਸਸ੍ਸਿਨਾ’’ਤਿ॥ – ਦ੍વੇ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ।

    Sikkhāpadā no paññattā, gotamena yasassinā’’ti. – dve gāthā abhāsi;

    ਤਤ੍ਥ ਸਰੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਭਞ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਤਾਪਸਕਾਲੇ ਸਰਤਿਣਾਨਿ ਮਮ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਤਿਣਕੁਟਿਂ ਕਤ੍વਾ ਅਚ੍ਛਿਸਂ વਸਿਂ, ਨਿਸੀਦਿਞ੍ਚੇવ ਨਿਪਜ੍ਜਿਞ੍ਚ। ਤੇਨਾਤਿ ਕੁਟਿਕਰਣਤ੍ਥਂ ਸਰਾਨਂ ਭਞ੍ਜਨੇਨ। ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾਤਿ ਅਨ੍વਤ੍ਥਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਸਰਭਙ੍ਗੋਤਿ, ਨਾਮਂ ਅਹੁ ਅਹੋਸਿ।

    Tattha sare hatthehi bhañjitvāti, pubbe tāpasakāle saratiṇāni mama hatthehi chinditvā tiṇakuṭiṃ katvā acchisaṃ vasiṃ, nisīdiñceva nipajjiñca. Tenāti kuṭikaraṇatthaṃ sarānaṃ bhañjanena. Sammutiyāti anvatthasammutiyā sarabhaṅgoti, nāmaṃ ahu ahosi.

    ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਕਪ੍ਪਤੇ ਅਜ੍ਜਾਤਿ ਅਜ੍ਜ ਇਦਾਨਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਸਰੇ ਸਰਤਿਣੇ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਭਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੇ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾ ਨੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ, ਗੋਤਮੇਨ ਯਸਸ੍ਸਿਨਾਤਿ। ਤੇਨ ਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਮਯਂ ਜੀવਿਤਹੇਤੁਨਾਪਿ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਾਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    Na mayhaṃ kappate ajjāti ajja idāni upasampannassa mayhaṃ sare saratiṇe hatthehi bhañjituṃ na kappate na vaṭṭati. Kasmā? Sikkhāpadā no paññattā, gotamena yasassināti. Tena yaṃ amhākaṃ satthārā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, taṃ mayaṃ jīvitahetunāpi nātikkamāmāti dasseti.

    ਏવਂ ਏਕੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਤਿਣਕੁਟਿਕਾਯ ਅਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣੇ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਪਰੇਨਪਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ –

    Evaṃ ekena pakārena tiṇakuṭikāya apaṭisaṅkharaṇe kāraṇaṃ dassetvā idāni aparenapi pariyāyena naṃ dassento –

    ੪੮੯.

    489.

    ‘‘ਸਕਲਂ ਸਮਤ੍ਤਂ ਰੋਗਂ, ਸਰਭਙ੍ਗੋ ਨਾਦ੍ਦਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇ।

    ‘‘Sakalaṃ samattaṃ rogaṃ, sarabhaṅgo nāddasaṃ pubbe;

    ਸੋਯਂ ਰੋਗੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, વਚਨਕਰੇਨਾਤਿਦੇવਸ੍ਸਾ’’ਤਿ॥ – ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ।

    Soyaṃ rogo diṭṭho, vacanakarenātidevassā’’ti. – imaṃ gāthamāha;

    ਤਤ੍ਥ ਸਕਲਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਂ। ਸਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ, ਸਬ੍ਬਭਾਗਤੋ ਅਨવਸੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਰੋਗਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਦੁਕ੍ਖਤਾਦਿવਸੇਨ ਰੁਜਨਟ੍ਠੇਨ ਰੋਗਭੂਤਂ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਨਾਦ੍ਦਸਂ ਪੁਬ੍ਬੇਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਓવਾਦਪਟਿਲਾਭਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਨ ਅਦ੍ਦਕ੍ਖਿਂ। ਸੋਯਂ ਰੋਗੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, વਚਨਕਰੇਨਾਤਿਦੇવਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਤਿਦੇવਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਦੇવਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਦੇવਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਦੇવੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣੇਹਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਦੇવਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓવਾਦਪਟਿਕਰੇਨ ਸਰਭਙ੍ਗੇਨ ਸੋ ਅਯਂ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸਙ੍ਖਾਤੋ ਰੋਗੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਸਹਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਪਰਿਞ੍ਞਾਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤੇਨ ਏવਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਕੁਟਿਕਾਯਮ੍ਪਿ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਬਾਹਿਰਂ ਤਿਣਕੁਟਿਕਂ ਕਥਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    Tattha sakalanti sabbaṃ. Samattanti sampuṇṇaṃ, sabbabhāgato anavasesanti attho. Roganti dukkhadukkhatādivasena rujanaṭṭhena rogabhūtaṃ upādānakkhandhapañcakaṃ sandhāya vadati. Nāddasaṃ pubbeti satthu ovādapaṭilābhato pubbe na addakkhiṃ. Soyaṃ rogo diṭṭho, vacanakarenātidevassāti sammutidevā upapattidevā visuddhidevāti sabbepi deve attano sīlādiguṇehi atikkamitvā ṭhitattā atidevassa sammāsambuddhassa ovādapaṭikarena sarabhaṅgena so ayaṃ khandhapañcakasaṅkhāto rogo vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya pañcakkhandhato diṭṭho, pariññātoti attho. Etena evaṃ attabhāvakuṭikāyampi anapekkho bāhiraṃ tiṇakuṭikaṃ kathaṃ paṭisaṅkharissatīti dasseti.

    ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ ਮਯਾ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਰੋਗੋ ਯਾਥਾવਤੋ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਸ੍વਾਯਂ ਮਗ੍ਗੋ ਸਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਸਾਧਾਰਣੋ। ਯੇਨ ਨੇਸਂ ਓવਾਦਧਮ੍ਮੋਪਿ ਮਜ੍ਝੇ ਭਿਨ੍ਨਸੁવਣ੍ਣਸਦਿਸੋ ਯਤ੍ਥਾਹਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਏવਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ –

    Idāni yaṃ maggaṃ paṭipajjantena mayā ayaṃ attabhāvarogo yāthāvato diṭṭho, svāyaṃ maggo sabbabuddhasādhāraṇo. Yena nesaṃ ovādadhammopi majjhe bhinnasuvaṇṇasadiso yatthāhaṃ patiṭṭhāya dukkhakkhayaṃ pattoti evaṃ attano arahattapaṭipattiṃ byākaronto –

    ੪੯੦.

    490.

    ‘‘ਯੇਨੇવ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਤੋ વਿਪਸ੍ਸੀ, ਯੇਨੇવ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਿਖੀ ਚ વੇਸ੍ਸਭੂ।

    ‘‘Yeneva maggena gato vipassī, yeneva maggena sikhī ca vessabhū;

    ਕਕੁਸਨ੍ਧਕੋਣਾਗਮਨੋ ਚ ਕਸ੍ਸਪੋ, ਤੇਨਞ੍ਜਸੇਨ ਅਗਮਾਸਿ ਗੋਤਮੋ॥

    Kakusandhakoṇāgamano ca kassapo, tenañjasena agamāsi gotamo.

    ੪੯੧.

    491.

    ‘‘વੀਤਤਣ੍ਹਾ ਅਨਾਦਾਨਾ, ਸਤ੍ਤ ਬੁਦ੍ਧਾ ਖਯੋਗਧਾ।

    ‘‘Vītataṇhā anādānā, satta buddhā khayogadhā;

    ਯੇਹਾਯਂ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਧਮ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਤਾਦਿਭਿ॥

    Yehāyaṃ desito dhammo, dhammabhūtehi tādibhi.

    ੪੯੨.

    492.

    ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਪਾਣਿਨਂ।

    ‘‘Cattāri ariyasaccāni, anukampāya pāṇinaṃ;

    ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮੁਦਯੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਨਿਰੋਧੋ ਦੁਕ੍ਖਸਙ੍ਖਯੋ॥

    Dukkhaṃ samudayo maggo, nirodho dukkhasaṅkhayo.

    ੪੯੩.

    493.

    ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਿવਤ੍ਤਤੇ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਂਸਾਰਸ੍ਮਿਂ ਅਨਨ੍ਤਕਂ।

    ‘‘Yasmiṃ nivattate dukkhaṃ, saṃsārasmiṃ anantakaṃ;

    ਭੇਦਾ ਇਮਸ੍ਸ ਕਾਯਸ੍ਸ, ਜੀવਿਤਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਖਯਾ।

    Bhedā imassa kāyassa, jīvitassa ca saṅkhayā;

    ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧੀ’’ਤਿ॥ –

    Añño punabbhavo natthi, suvimuttomhi sabbadhī’’ti. –

    ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ –

    Imā gāthā abhāsi –

    ਤਤ੍ਥ ਯੇਨੇવ ਮਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਯੇਨੇવ ਸਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਅਰਿਯੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ। ਗਤੋਤਿ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਧਿਗਤੋ। વਿਪਸ੍ਸੀਤਿ વਿਪਸ੍ਸੀ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਕਕੁਸਨ੍ਧਾਤਿ ਅવਿਭਤ੍ਤਿਕੋ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ। ‘‘ਕਕੁਸਨ੍ਧਕੋਣਾਗਮਨਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਤੇਨਞ੍ਜਸੇਨਾਤਿ ਤੇਨੇવ ਅਞ੍ਜਸੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ।

    Tattha yeneva maggenāti yeneva sapubbabhāgena ariyena aṭṭhaṅgikena maggena. Gatoti paṭipanno nibbānaṃ adhigato. Vipassīti vipassī sammāsambuddho. Kakusandhāti avibhattiko niddeso. ‘‘Kakusandhakoṇāgamanā’’tipi pāṭho. Tenañjasenāti teneva añjasena ariyamaggena.

    ਅਨਾਦਾਨਾਤਿ ਅਨੁਪਾਦਾਨਾ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾ વਾ। ਖਯੋਗਧਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨੋਗਧਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਤਿਟ੍ਠਾ। ਯੇਹਾਯਂ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਯੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਯਂ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੋ ਦੇਸਿਤੋ ਪવੇਦਿਤੋ। ਧਮ੍ਮਭੂਤੇਹੀਤਿ ਧਮ੍ਮਕਾਯਤਾਯ ਧਮ੍ਮਸਭਾવੇਹਿ, ਨવਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਤੋ વਾ ਭੂਤੇਹਿ ਜਾਤੇਹਿ, ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਪਤ੍ਤੇਹਿ। ਤਾਦਿਭੀਤਿ, ਇਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਤਾਦਿਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤੇਹਿ।

    Anādānāti anupādānā appaṭisandhikā vā. Khayogadhāti nibbānogadhā nibbānapatiṭṭhā. Yehāyaṃ desito dhammoti yehi sattahi sammāsambuddhehi ayaṃ sāsanadhammo desito pavedito. Dhammabhūtehīti dhammakāyatāya dhammasabhāvehi, navalokuttaradhammato vā bhūtehi jātehi, dhammaṃ vā pattehi. Tādibhīti, iṭṭhādīsu tādibhāvappattehi.

    ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤੇਹਿ ਦੇਸਿਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੀਤਿ ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ। ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਂ। વਚਨਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਅਰਿਯਾਨਿ ਚ ਅવਿਤਥਟ੍ਠੇਨ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਚਾਤਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ વਾ ਭਗવਤੋ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਤੇਨ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਰਿਯਭਾવਕਰਾਨਿ વਾ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ। ਕੁਚ੍ਛਿਤਭਾવਤੋ ਤੁਚ੍ਛਭਾવਤੋ ਚ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਂ। ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਸਮੁਦੇਤਿ ਏਤਸ੍ਮਾਤਿ ਸਮੁਦਯੋ, ਤਣ੍ਹਾ। ਕਿਲੇਸੇ ਮਾਰੇਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਮਗ੍ਗੀਯਤੀਤਿ વਾ ਮਗ੍ਗੋ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਧਮ੍ਮਾ। ਸਂਸਾਰਚਾਰਕਸਙ੍ਖਾਤੋ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਰੋਧੋ, ਏਤਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਧਿਗਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਰੋਧਾਭਾવੋ ਹੋਤਿ, ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਦੁਕ੍ਖਮੇਤ੍ਥਾਤਿ વਾ ਨਿਰੋਧੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਙ੍ਖਯੋ’’ਤਿ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    ‘‘Cattāriariyasaccānī’’tiādinā tehi desitaṃ dhammaṃ dasseti. Tattha cattārīti gaṇanaparicchedo. Ariyasaccānīti paricchinnadhammadassanaṃ. Vacanatthato pana ariyāni ca avitathaṭṭhena saccāni cāti ariyasaccāni, ariyassa vā bhagavato saccāni tena desitattā, ariyabhāvakarāni vā saccānīti ariyasaccāni. Kucchitabhāvato tucchabhāvato ca dukkhaṃ, upādānakkhandhapañcakaṃ. Taṃ dukkhaṃ samudeti etasmāti samudayo, taṇhā. Kilese mārento gacchati, nibbānatthikehi maggīyatīti vā maggo, sammādiṭṭhiādayo aṭṭha dhammā. Saṃsāracārakasaṅkhāto natthi ettha rodho, etasmiṃ vā adhigate puggalassa rodhābhāvo hoti, nirujjhati dukkhametthāti vā nirodho, nibbānaṃ. Tenāha ‘‘dukkhasaṅkhayo’’ti. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimagge vuttanayeneva veditabbo.

    ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਿਰੋਧੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਅਧਿਗਤੇ। ਨਿવਤ੍ਤਤੇਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਭਾવਨਾਯ ਸਤਿ ਅਨਨ੍ਤਕਂ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਂਸਾਰੇ ਜਾਤਿਆਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਨਿਰੋਧੋਤਿ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਭੂਤੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਦੇਸਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਭੇਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਰੋਗੋ ਦਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਸੂਚਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੇ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਪਾਠੇ ਸਕਲਗਾਥਾਯ ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਯੋਜਨਾ – ਯਸ੍ਮਿਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਟਿਪਾਟਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਸਂਸਾਰੇ ਇਦਂ ਅਨਨ੍ਤਕਂ ਜਾਤਿਆਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਸੋ ਇਤੋ ਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਅਞ੍ਞੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਭવਨਭਾવਤੋ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ। ਇਮਸ੍ਸ ਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਯਾ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸ੍ਸ ਭੇਦਾ વਿਨਾਸਾ ਉਦ੍ਧਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਭવੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਮੁਤ੍ਤੋ વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ ਅਮ੍ਹੀਤਿ।

    Yasminti yasmiṃ nirodhe nibbāne adhigate. Nivattateti ariyamaggabhāvanāya sati anantakaṃ apariyantaṃ imasmiṃ saṃsāre jātiādidukkhaṃ na pavattati ucchijjati, so nirodhoti ayaṃ dhammabhūtehi sammāsambuddhehi desito dhammoti yojanā. ‘‘Bhedā’’tiādinā ‘‘rogo diṭṭho’’ti dukkhapariññāya sūcitaṃ attano arahattappattiṃ sarūpato dasseti. ‘‘Yasmiṃ nibbattate dukkha’’nti pana pāṭhe sakalagāthāya tatthāyaṃ yojanā – yasmiṃ khandhādipaṭipāṭisaññite saṃsāre idaṃ anantakaṃ jātiādidukkhaṃ nibbattaṃ, so ito dukkhappattito añño punappunaṃ bhavanabhāvato punabbhavo. Imassa jīvitindriyassa saṅkhayā kāyasaṅkhātassa khandhapañcakassa bhedā vināsā uddhaṃ natthi, tasmā sabbadhi sabbehi kilesehi sabbehi bhavehi suṭṭhu vimutto visaṃyutto amhīti.

    ਸਰਭਙ੍ਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Sarabhaṅgattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    ਸਤ੍ਤਕਨਿਪਾਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Sattakanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੫. ਸਰਭਙ੍ਗਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 5. Sarabhaṅgattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact