Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi |
൧൪. സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാ
14. Sāriputtamoggallānapabbajjākathā
൬൦. തേന ഖോ പന സമയേന സഞ്ചയോ 1 പരിബ്ബാജകോ രാജഗഹേ പടിവസതി മഹതിയാ പരിബ്ബാജകപരിസായ സദ്ധിം അഡ്ഢതേയ്യേഹി പരിബ്ബാജകസതേഹി. തേന ഖോ പന സമയേന സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ സഞ്ചയേ പരിബ്ബാജകേ ബ്രഹ്മചരിയം ചരന്തി. തേഹി കതികാ കതാ ഹോതി – യോ പഠമം അമതം അധിഗച്ഛതി, സോ ഇതരസ്സ ആരോചേതൂതി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അസ്സജി പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ രാജഗഹം പിണ്ഡായ പാവിസി പാസാദികേന അഭിക്കന്തേന പടിക്കന്തേന ആലോകിതേന വിലോകിതേന സമിഞ്ജിതേന പസാരിതേന, ഓക്ഖിത്തചക്ഖു ഇരിയാപഥസമ്പന്നോ. അദ്ദസാ ഖോ സാരിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ ആയസ്മന്തം അസ്സജിം രാജഗഹേ പിണ്ഡായ ചരന്തം പാസാദികേന അഭിക്കന്തേന പടിക്കന്തേന ആലോകിതേന വിലോകിതേന സമിഞ്ജിതേന പസാരിതേന ഓക്ഖിത്തചക്ഖും ഇരിയാപഥസമ്പന്നം. ദിസ്വാനസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യേ വത ലോകേ അരഹന്തോ വാ അരഹത്തമഗ്ഗം വാ സമാപന്നാ, അയം തേസം ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരോ. യംനൂനാഹം ഇമം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ പുച്ഛേയ്യം – ‘കംസി ത്വം, ആവുസോ, ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, കോ വാ തേ സത്ഥാ, കസ്സ വാ ത്വം ധമ്മം രോചേസീ’’’തി? അഥ ഖോ സാരിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘അകാലോ ഖോ ഇമം ഭിക്ഖും പുച്ഛിതും, അന്തരഘരം പവിട്ഠോ പിണ്ഡായ ചരതി. യംനൂനാഹം ഇമം ഭിക്ഖും പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധേയ്യം, അത്ഥികേഹി ഉപഞ്ഞാതം മഗ്ഗ’’ന്തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അസ്സജി രാജഗഹേ പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പിണ്ഡപാതം ആദായ പടിക്കമി. അഥ ഖോ സാരിപുത്തോപി പരിബ്ബാജകോ യേനായസ്മാ അസ്സജി തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ അസ്സജിനാ സദ്ധിം സമ്മോദി, സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ സാരിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ ആയസ്മന്തം അസ്സജിം ഏതദവോച – ‘‘വിപ്പസന്നാനി ഖോ തേ, ആവുസോ, ഇന്ദ്രിയാനി, പരിസുദ്ധോ ഛവിവണ്ണോ പരിയോദാതോ. കംസി ത്വം, ആവുസോ, ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, കോ വാ തേ സത്ഥാ, കസ്സ വാ ത്വം ധമ്മം രോചേസീ’’തി? ‘‘അത്ഥാവുസോ, മഹാസമണോ സക്യപുത്തോ സക്യകുലാ പബ്ബജിതോ, താഹം ഭഗവന്തം ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, സോ ച മേ ഭഗവാ സത്ഥാ, തസ്സ ചാഹം ഭഗവതോ ധമ്മം രോചേമീ’’തി. ‘‘കിംവാദീ പനായസ്മതോ സത്ഥാ, കിമക്ഖായീ’’തി? ‘‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, നവോ അചിരപബ്ബജിതോ, അധുനാഗതോ ഇമം ധമ്മവിനയം, ന താഹം സക്കോമി വിത്ഥാരേന ധമ്മം ദേസേതും, അപി ച തേ സംഖിത്തേന അത്ഥം വക്ഖാമീ’’തി. അഥ ഖോ സാരിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ ആയസ്മന്തം അസ്സജിം ഏതദവോച – ‘‘ഹോതു, ആവുസോ –
60. Tena kho pana samayena sañcayo 2 paribbājako rājagahe paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ aḍḍhateyyehi paribbājakasatehi. Tena kho pana samayena sāriputtamoggallānā sañcaye paribbājake brahmacariyaṃ caranti. Tehi katikā katā hoti – yo paṭhamaṃ amataṃ adhigacchati, so itarassa ārocetūti. Atha kho āyasmā assaji pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi pāsādikena abhikkantena paṭikkantena ālokitena vilokitena samiñjitena pasāritena, okkhittacakkhu iriyāpathasampanno. Addasā kho sāriputto paribbājako āyasmantaṃ assajiṃ rājagahe piṇḍāya carantaṃ pāsādikena abhikkantena paṭikkantena ālokitena vilokitena samiñjitena pasāritena okkhittacakkhuṃ iriyāpathasampannaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘‘ye vata loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā, ayaṃ tesaṃ bhikkhu aññataro. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā puccheyyaṃ – ‘kaṃsi tvaṃ, āvuso, uddissa pabbajito, ko vā te satthā, kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’’’ti? Atha kho sāriputtassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘akālo kho imaṃ bhikkhuṃ pucchituṃ, antaragharaṃ paviṭṭho piṇḍāya carati. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ bhikkhuṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandheyyaṃ, atthikehi upaññātaṃ magga’’nti. Atha kho āyasmā assaji rājagahe piṇḍāya caritvā piṇḍapātaṃ ādāya paṭikkami. Atha kho sāriputtopi paribbājako yenāyasmā assaji tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmatā assajinā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho sāriputto paribbājako āyasmantaṃ assajiṃ etadavoca – ‘‘vippasannāni kho te, āvuso, indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Kaṃsi tvaṃ, āvuso, uddissa pabbajito, ko vā te satthā, kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’’ti? ‘‘Atthāvuso, mahāsamaṇo sakyaputto sakyakulā pabbajito, tāhaṃ bhagavantaṃ uddissa pabbajito, so ca me bhagavā satthā, tassa cāhaṃ bhagavato dhammaṃ rocemī’’ti. ‘‘Kiṃvādī panāyasmato satthā, kimakkhāyī’’ti? ‘‘Ahaṃ kho, āvuso, navo acirapabbajito, adhunāgato imaṃ dhammavinayaṃ, na tāhaṃ sakkomi vitthārena dhammaṃ desetuṃ, api ca te saṃkhittena atthaṃ vakkhāmī’’ti. Atha kho sāriputto paribbājako āyasmantaṃ assajiṃ etadavoca – ‘‘hotu, āvuso –
‘‘അപ്പം വാ ബഹും വാ ഭാസസ്സു, അത്ഥംയേവ മേ ബ്രൂഹി;
‘‘Appaṃ vā bahuṃ vā bhāsassu, atthaṃyeva me brūhi;
അത്ഥേനേവ മേ അത്ഥോ, കിം കാഹസി ബ്യഞ്ജനം ബഹു’’ന്തി.
Attheneva me attho, kiṃ kāhasi byañjanaṃ bahu’’nti.
അഥ ഖോ ആയസ്മാ അസ്സജി സാരിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ ഇമം ധമ്മപരിയായം അഭാസി –
Atha kho āyasmā assaji sāriputtassa paribbājakassa imaṃ dhammapariyāyaṃ abhāsi –
3 ‘‘യേ ധമ്മാ ഹേതുപ്പഭവാ, തേസം ഹേതും തഥാഗതോ ആഹ;
4 ‘‘Ye dhammā hetuppabhavā, tesaṃ hetuṃ tathāgato āha;
തേസഞ്ച യോ നിരോധോ, ഏവംവാദീ മഹാസമണോ’’തി.
Tesañca yo nirodho, evaṃvādī mahāsamaṇo’’ti.
അഥ ഖോ സാരിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ ഇമം ധമ്മപരിയായം സുത്വാ വിരജം വീതമലം ധമ്മചക്ഖും ഉദപാദി – ‘‘യം കിഞ്ചി സമുദയധമ്മം, സബ്ബം തം നിരോധധമ്മ’’ന്തി.
Atha kho sāriputtassa paribbājakassa imaṃ dhammapariyāyaṃ sutvā virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.
5 ഏസേവ ധമ്മോ യദി താവദേവ, പച്ചബ്യത്ഥ പദമസോകം;
6 Eseva dhammo yadi tāvadeva, paccabyattha padamasokaṃ;
അദിട്ഠം അബ്ഭതീതം, ബഹുകേഹി കപ്പനഹുതേഹീതി.
Adiṭṭhaṃ abbhatītaṃ, bahukehi kappanahutehīti.
൬൧. അഥ ഖോ സാരിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ യേന മോഗ്ഗല്ലാനോ പരിബ്ബാജകോ തേനുപസങ്കമി. അദ്ദസാ ഖോ മോഗ്ഗല്ലാനോ പരിബ്ബാജകോ സാരിപുത്തം പരിബ്ബാജകം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം, ദിസ്വാന സാരിപുത്തം പരിബ്ബാജകം ഏതദവോച – ‘‘വിപ്പസന്നാനി ഖോ തേ, ആവുസോ, ഇന്ദ്രിയാനി, പരിസുദ്ധോ ഛവിവണ്ണോ പരിയോദാതോ. കച്ചി നു ത്വം, ആവുസോ, അമതം അധിഗതോ’’തി? ‘‘ആമാവുസോ, അമതം അധിഗതോ’’തി. ‘‘യഥാകഥം പന ത്വം, ആവുസോ, അമതം അധിഗതോ’’തി? ‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, അദ്ദസം അസ്സജിം ഭിക്ഖും രാജഗഹേ പിണ്ഡായ ചരന്തം പാസാദികേന അഭിക്കന്തേന പടിക്കന്തേന ആലോകിതേന വിലോകിതേന സമിഞ്ജിതേന പസാരിതേന ഓക്ഖിത്തചക്ഖും ഇരിയാപഥസമ്പന്നം. ദിസ്വാന മേ ഏതദഹോസി – ‘യേ വത ലോകേ അരഹന്തോ വാ അരഹത്തമഗ്ഗം വാ സമാപന്നാ, അയം തേസം ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരോ. യംനൂനാഹം ഇമം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ പുച്ഛേയ്യം – കംസി ത്വം, ആവുസോ ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, കോ വാ തേ സത്ഥാ, കസ്സ വാ ത്വം ധമ്മം രോചേസീ’’’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആവുസോ, ഏതദഹോസി – ‘‘അകാലോ ഖോ ഇമം ഭിക്ഖും പുച്ഛിതും അന്തരഘരം പവിട്ഠോ പിണ്ഡായ ചരതി, യംനൂനാഹം ഇമം ഭിക്ഖും പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധേയ്യം അത്ഥികേഹി ഉപഞ്ഞാതം മഗ്ഗ’’ന്തി. അഥ ഖോ, ആവുസോ, അസ്സജി ഭിക്ഖു രാജഗഹേ പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പിണ്ഡപാതം ആദായ പടിക്കമി. അഥ ഖ്വാഹം, ആവുസോ, യേന അസ്സജി ഭിക്ഖു തേനുപസങ്കമിം, ഉപസങ്കമിത്വാ അസ്സജിനാ ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം സമ്മോദിം, സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസിം. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ അഹം, ആവുസോ, അസ്സജിം ഭിക്ഖും ഏതദവോചം – ‘‘വിപ്പസന്നാനി ഖോ തേ, ആവുസോ, ഇന്ദ്രിയാനി, പരിസുദ്ധോ ഛവിവണ്ണോ പരിയോദാതോ. ‘കംസി ത്വം, ആവുസോ, ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, കോ വാ തേ സത്ഥാ, കസ്സ വാ ത്വം ധമ്മം രോചേസീ’’’തി? ‘അത്ഥാവുസോ, മഹാസമണോ സക്യപുത്തോ സക്യകുലാ പബ്ബജിതോ, താഹം ഭഗവന്തം ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, സോ ച മേ ഭഗവാ സത്ഥാ, തസ്സ ചാഹം ഭഗവതോ ധമ്മം രോചേമീ’തി. ‘കിംവാദീ പനായസ്മതോ സത്ഥാ കിമക്ഖായീ’തി . ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, നവോ അചിരപബ്ബജിതോ അധുനാഗതോ ഇമം ധമ്മവിനയം, ന താഹം സക്കോമി വിത്ഥാരേന ധമ്മം ദേസേതും, അപി ച തേ സംഖിത്തേന അത്ഥം വക്ഖാമീ’’’തി . അഥ ഖ്വാഹം, ആവുസോ, അസ്സജിം ഭിക്ഖും ഏതദവോചം – ‘‘ഹോതു, ആവുസോ,
61. Atha kho sāriputto paribbājako yena moggallāno paribbājako tenupasaṅkami. Addasā kho moggallāno paribbājako sāriputtaṃ paribbājakaṃ dūratova āgacchantaṃ, disvāna sāriputtaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘vippasannāni kho te, āvuso, indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. Kacci nu tvaṃ, āvuso, amataṃ adhigato’’ti? ‘‘Āmāvuso, amataṃ adhigato’’ti. ‘‘Yathākathaṃ pana tvaṃ, āvuso, amataṃ adhigato’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, āvuso, addasaṃ assajiṃ bhikkhuṃ rājagahe piṇḍāya carantaṃ pāsādikena abhikkantena paṭikkantena ālokitena vilokitena samiñjitena pasāritena okkhittacakkhuṃ iriyāpathasampannaṃ. Disvāna me etadahosi – ‘ye vata loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā, ayaṃ tesaṃ bhikkhu aññataro. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā puccheyyaṃ – kaṃsi tvaṃ, āvuso uddissa pabbajito, ko vā te satthā, kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’’’ti. Tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – ‘‘akālo kho imaṃ bhikkhuṃ pucchituṃ antaragharaṃ paviṭṭho piṇḍāya carati, yaṃnūnāhaṃ imaṃ bhikkhuṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandheyyaṃ atthikehi upaññātaṃ magga’’nti. Atha kho, āvuso, assaji bhikkhu rājagahe piṇḍāya caritvā piṇḍapātaṃ ādāya paṭikkami. Atha khvāhaṃ, āvuso, yena assaji bhikkhu tenupasaṅkamiṃ, upasaṅkamitvā assajinā bhikkhunā saddhiṃ sammodiṃ, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsiṃ. Ekamantaṃ ṭhito kho ahaṃ, āvuso, assajiṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – ‘‘vippasannāni kho te, āvuso, indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto. ‘Kaṃsi tvaṃ, āvuso, uddissa pabbajito, ko vā te satthā, kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’’’ti? ‘Atthāvuso, mahāsamaṇo sakyaputto sakyakulā pabbajito, tāhaṃ bhagavantaṃ uddissa pabbajito, so ca me bhagavā satthā, tassa cāhaṃ bhagavato dhammaṃ rocemī’ti. ‘Kiṃvādī panāyasmato satthā kimakkhāyī’ti . ‘Ahaṃ kho, āvuso, navo acirapabbajito adhunāgato imaṃ dhammavinayaṃ, na tāhaṃ sakkomi vitthārena dhammaṃ desetuṃ, api ca te saṃkhittena atthaṃ vakkhāmī’’’ti . Atha khvāhaṃ, āvuso, assajiṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – ‘‘hotu, āvuso,
അപ്പം വാ ബഹും വാ ഭാസസ്സു, അത്ഥംയേവ മേ ബ്രൂഹി;
Appaṃ vā bahuṃ vā bhāsassu, atthaṃyeva me brūhi;
അത്ഥേനേവ മേ അത്ഥോ, കിം കാഹസി ബ്യഞ്ജനം ബഹു’’ന്തി.
Attheneva me attho, kiṃ kāhasi byañjanaṃ bahu’’nti.
അഥ ഖോ, ആവുസോ, അസ്സജി ഭിക്ഖു ഇമം ധമ്മപരിയായം അഭാസി –
Atha kho, āvuso, assaji bhikkhu imaṃ dhammapariyāyaṃ abhāsi –
‘‘യേ ധമ്മാ ഹേതുപ്പഭവാ, തേസം ഹേതും തഥാഗതോ ആഹ;
‘‘Ye dhammā hetuppabhavā, tesaṃ hetuṃ tathāgato āha;
തേസഞ്ച യോ നിരോധോ, ഏവംവാദീ മഹാസമണോ’’തി.
Tesañca yo nirodho, evaṃvādī mahāsamaṇo’’ti.
അഥ ഖോ മോഗ്ഗല്ലാനസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ ഇമം ധമ്മപരിയായം സുത്വാ വിരജം വീതമലം ധമ്മചക്ഖും ഉദപാദി – യം കിഞ്ചി സമുദയധമ്മം, സബ്ബം തം നിരോധധമ്മന്തി.
Atha kho moggallānassa paribbājakassa imaṃ dhammapariyāyaṃ sutvā virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti.
ഏസേവ ധമ്മോ യദി താവദേവ, പച്ചബ്യത്ഥ പദമസോകം;
Eseva dhammo yadi tāvadeva, paccabyattha padamasokaṃ;
അദിട്ഠം അബ്ഭതീതം, ബഹുകേഹി കപ്പനഹുതേഹീതി.
Adiṭṭhaṃ abbhatītaṃ, bahukehi kappanahutehīti.
൬൨. അഥ ഖോ മോഗ്ഗല്ലാനോ പരിബ്ബാജകോ സാരിപുത്തം പരിബ്ബാജകം ഏതദവോച ‘‘ഗച്ഛാമ മയം, ആവുസോ, ഭഗവതോ സന്തികേ, സോ നോ ഭഗവാ സത്ഥാ’’തി. ‘‘ഇമാനി ഖോ, ആവുസോ, അഡ്ഢതേയ്യാനി പരിബ്ബാജകസതാനി അമ്ഹേ നിസ്സായ അമ്ഹേ സമ്പസ്സന്താ ഇധ വിഹരന്തി, തേപി താവ അപലോകേമ 7. യഥാ തേ മഞ്ഞിസ്സന്തി, തഥാ തേ കരിസ്സന്തീ’’തി. അഥ ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ യേന തേ പരിബ്ബാജകാ തേനുപസങ്കമിംസു, ഉപസങ്കമിത്വാ തേ പരിബ്ബാജകേ ഏതദവോചും – ‘‘ഗച്ഛാമ മയം, ആവുസോ, ഭഗവതോ സന്തികേ, സോ നോ ഭഗവാ സത്ഥാ’’തി. ‘‘മയം ആയസ്മന്തേ നിസ്സായ ആയസ്മന്തേ സമ്പസ്സന്താ ഇധ വിഹരാമ, സചേ ആയസ്മന്താ മഹാസമണേ ബ്രഹ്മചരിയം ചരിസ്സന്തി, സബ്ബേവ മയം മഹാസമണേ ബ്രഹ്മചരിയം ചരിസ്സാമാ’’തി. അഥ ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ യേന സഞ്ചയോ പരിബ്ബാജകോ തേനുപസങ്കമിംസു, ഉപസങ്കമിത്വാ സഞ്ചയം പരിബ്ബാജകം ഏതദവോചും – ‘‘ഗച്ഛാമ മയം, ആവുസോ, ഭഗവതോ സന്തികേ, സോ നോ ഭഗവാ സത്ഥാ’’തി. ‘‘അലം, ആവുസോ, മാ അഗമിത്ഥ, സബ്ബേവ തയോ ഇമം ഗണം പരിഹരിസ്സാമാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ സഞ്ചയം പരിബ്ബാജകം ഏതദവോചും – ‘‘ഗച്ഛാമ മയം, ആവുസോ, ഭഗവതോ സന്തികേ, സോ നോ ഭഗവാ സത്ഥാ’’തി. ‘‘അലം, ആവുസോ, മാ അഗമിത്ഥ, സബ്ബേവ തയോ ഇമം ഗണം പരിഹരിസ്സാമാ’’തി. അഥ ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ താനി അഡ്ഢതേയ്യാനി പരിബ്ബാജകസതാനി ആദായ യേന വേളുവനം തേനുപസങ്കമിംസു. സഞ്ചയസ്സ പന പരിബ്ബാജകസ്സ തത്ഥേവ ഉണ്ഹം ലോഹിതം മുഖതോ ഉഗ്ഗഞ്ഛി.
62. Atha kho moggallāno paribbājako sāriputtaṃ paribbājakaṃ etadavoca ‘‘gacchāma mayaṃ, āvuso, bhagavato santike, so no bhagavā satthā’’ti. ‘‘Imāni kho, āvuso, aḍḍhateyyāni paribbājakasatāni amhe nissāya amhe sampassantā idha viharanti, tepi tāva apalokema 8. Yathā te maññissanti, tathā te karissantī’’ti. Atha kho sāriputtamoggallānā yena te paribbājakā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā te paribbājake etadavocuṃ – ‘‘gacchāma mayaṃ, āvuso, bhagavato santike, so no bhagavā satthā’’ti. ‘‘Mayaṃ āyasmante nissāya āyasmante sampassantā idha viharāma, sace āyasmantā mahāsamaṇe brahmacariyaṃ carissanti, sabbeva mayaṃ mahāsamaṇe brahmacariyaṃ carissāmā’’ti. Atha kho sāriputtamoggallānā yena sañcayo paribbājako tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā sañcayaṃ paribbājakaṃ etadavocuṃ – ‘‘gacchāma mayaṃ, āvuso, bhagavato santike, so no bhagavā satthā’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso, mā agamittha, sabbeva tayo imaṃ gaṇaṃ pariharissāmā’’ti. Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho sāriputtamoggallānā sañcayaṃ paribbājakaṃ etadavocuṃ – ‘‘gacchāma mayaṃ, āvuso, bhagavato santike, so no bhagavā satthā’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso, mā agamittha, sabbeva tayo imaṃ gaṇaṃ pariharissāmā’’ti. Atha kho sāriputtamoggallānā tāni aḍḍhateyyāni paribbājakasatāni ādāya yena veḷuvanaṃ tenupasaṅkamiṃsu. Sañcayassa pana paribbājakassa tattheva uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggañchi.
അദ്ദസാ ഖോ ഭഗവാ 9 സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനേ ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തേ, ദിസ്വാന ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഏതേ, ഭിക്ഖവേ, ദ്വേ സഹായകാ ആഗച്ഛന്തി, കോലിതോ ഉപതിസ്സോ ച. ഏതം മേ സാവകയുഗം ഭവിസ്സതി അഗ്ഗം ഭദ്ദയുഗ’’ന്തി.
Addasā kho bhagavā 10 sāriputtamoggallāne dūratova āgacchante, disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘ete, bhikkhave, dve sahāyakā āgacchanti, kolito upatisso ca. Etaṃ me sāvakayugaṃ bhavissati aggaṃ bhaddayuga’’nti.
ഗമ്ഭീരേ ഞാണവിസയേ, അനുത്തരേ ഉപധിസങ്ഖയേ;
Gambhīre ñāṇavisaye, anuttare upadhisaṅkhaye;
വിമുത്തേ അപ്പത്തേ വേളുവനം, അഥ നേ സത്ഥാ ബ്യാകാസി.
Vimutte appatte veḷuvanaṃ, atha ne satthā byākāsi.
ഏതേ ദ്വേ സഹായകാ, ആഗച്ഛന്തി കോലിതോ ഉപതിസ്സോ ച;
Ete dve sahāyakā, āgacchanti kolito upatisso ca;
ഏതം മേ സാവകയുഗം, ഭവിസ്സതി അഗ്ഗം ഭദ്ദയുഗന്തി.
Etaṃ me sāvakayugaṃ, bhavissati aggaṃ bhaddayuganti.
അഥ ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു , ഉപസങ്കമിത്വാ
Atha kho sāriputtamoggallānā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu , upasaṅkamitvā
ഭഗവതോ പാദേസു സിരസാ നിപതിത്വാ ഭഗവന്തം ഏതദവോചും – ‘‘ലഭേയ്യാമ മയം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സന്തികേ പബ്ബജ്ജം, ലഭേയ്യാമ ഉപസമ്പദ’’ന്തി. ‘‘ഏഥ ഭിക്ഖവോ’’തി ഭഗവാ അവോച – ‘‘സ്വാക്ഖാതോ ധമ്മോ, ചരഥ ബ്രഹ്മചരിയം സമ്മാ ദുക്ഖസ്സ അന്തകിരിയായാ’’തി. സാവ തേസം ആയസ്മന്താനം ഉപസമ്പദാ അഹോസി.
Bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
അഭിഞ്ഞാതാനം പബ്ബജ്ജാ
Abhiññātānaṃ pabbajjā
൬൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഭിഞ്ഞാതാ അഭിഞ്ഞാതാ മാഗധികാ കുലപുത്താ ഭഗവതി ബ്രഹ്മചരിയം ചരന്തി. മനുസ്സാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – അപുത്തകതായ പടിപന്നോ സമണോ ഗോതമോ, വേധബ്യായ പടിപന്നോ സമണോ ഗോതമോ, കുലുപച്ഛേദായ പടിപന്നോ സമണോ ഗോതമോ, ഇദാനി അനേന ജടിലസഹസ്സം പബ്ബാജിതം, ഇമാനി ച അഡ്ഢതേയ്യാനി പരിബ്ബാജകസതാനി സഞ്ചയാനി 11 പബ്ബാജിതാനി. ഇമേ ച അഭിഞ്ഞാതാ അഭിഞ്ഞാതാ മാഗധികാ കുലപുത്താ സമണേ ഗോതമേ ബ്രഹ്മചരിയം ചരന്തീതി. അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ ദിസ്വാ ഇമായ ഗാഥായ ചോദേന്തി –
63. Tena kho pana samayena abhiññātā abhiññātā māgadhikā kulaputtā bhagavati brahmacariyaṃ caranti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – aputtakatāya paṭipanno samaṇo gotamo, vedhabyāya paṭipanno samaṇo gotamo, kulupacchedāya paṭipanno samaṇo gotamo, idāni anena jaṭilasahassaṃ pabbājitaṃ, imāni ca aḍḍhateyyāni paribbājakasatāni sañcayāni 12 pabbājitāni. Ime ca abhiññātā abhiññātā māgadhikā kulaputtā samaṇe gotame brahmacariyaṃ carantīti. Apissu bhikkhū disvā imāya gāthāya codenti –
‘‘ആഗതോ ഖോ മഹാസമണോ, മാഗധാനം ഗിരിബ്ബജം;
‘‘Āgato kho mahāsamaṇo, māgadhānaṃ giribbajaṃ;
സബ്ബേ സഞ്ചയേ നേത്വാന 13, കംസു ദാനി നയിസ്സതീ’’തി.
Sabbe sañcaye netvāna 14, kaṃsu dāni nayissatī’’ti.
അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖൂ തേസം മനുസ്സാനം ഉജ്ഝായന്താനം ഖിയ്യന്താനം വിപാചേന്താനം. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… ന, ഭിക്ഖവേ, സോ സദ്ദോ ചിരം ഭവിസ്സതി, സത്താഹമേവ ഭവിസ്സതി, സത്താഹസ്സ അച്ചയേന അന്തരധായിസ്സതി. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, യേ തുമ്ഹേ ഇമായ ഗാഥായ ചോദേന്തി –
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… na, bhikkhave, so saddo ciraṃ bhavissati, sattāhameva bhavissati, sattāhassa accayena antaradhāyissati. Tena hi, bhikkhave, ye tumhe imāya gāthāya codenti –
‘‘ആഗതോ ഖോ മഹാസമണോ, മാഗധാനം ഗിരിബ്ബജം;
‘‘Āgato kho mahāsamaṇo, māgadhānaṃ giribbajaṃ;
സബ്ബേ സഞ്ചയേ നേത്വാന, കംസു ദാനി നയിസ്സതീ’’തി.
Sabbe sañcaye netvāna, kaṃsu dāni nayissatī’’ti.
തേ തുമ്ഹേ ഇമായ ഗാഥായ പടിചോദേഥ –
Te tumhe imāya gāthāya paṭicodetha –
‘‘നയന്തി വേ മഹാവീരാ, സദ്ധമ്മേന തഥാഗതാ;
‘‘Nayanti ve mahāvīrā, saddhammena tathāgatā;
തേന ഖോ പന സമയേന മനുസ്സാ ഭിക്ഖൂ ദിസ്വാ ഇമായ ഗാഥായ ചോദേന്തി –
Tena kho pana samayena manussā bhikkhū disvā imāya gāthāya codenti –
‘‘ആഗതോ ഖോ മഹാസമണോ, മാഗധാനം ഗിരിബ്ബജം;
‘‘Āgato kho mahāsamaṇo, māgadhānaṃ giribbajaṃ;
സബ്ബേ സഞ്ചയേ നേത്വാന, കംസു ദാനി നയിസ്സതീ’’തി.
Sabbe sañcaye netvāna, kaṃsu dāni nayissatī’’ti.
ഭിക്ഖൂ തേ മനുസ്സേ ഇമായ ഗാഥായ പടിചോദേന്തി –
Bhikkhū te manusse imāya gāthāya paṭicodenti –
‘‘നയന്തി വേ മഹാവീരാ, സദ്ധമ്മേന തഥാഗതാ;
‘‘Nayanti ve mahāvīrā, saddhammena tathāgatā;
ധമ്മേന നയമാനാനം, കാ ഉസൂയാ വിജാനത’’ന്തി.
Dhammena nayamānānaṃ, kā usūyā vijānata’’nti.
മനുസ്സാ ധമ്മേന കിര സമണാ സക്യപുത്തിയാ നേന്തി നോ അധമ്മേനാതി സത്താഹമേവ സോ സദ്ദോ അഹോസി, സത്താഹസ്സ അച്ചയേന അന്തരധായി.
Manussā dhammena kira samaṇā sakyaputtiyā nenti no adhammenāti sattāhameva so saddo ahosi, sattāhassa accayena antaradhāyi.
സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാ നിട്ഠിതാ.
Sāriputtamoggallānapabbajjākathā niṭṭhitā.
ചതുത്ഥഭാണവാരോ നിട്ഠിതോ.
Catutthabhāṇavāro niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൪. സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാന പബ്ബജ്ജാകഥാ • 14. Sāriputtamoggallāna pabbajjākathā