Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૩. સારિપુત્તસુત્તં
3. Sāriputtasuttaṃ
૩૩. અથ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં ભગવા એતદવોચ – ‘‘સંખિત્તેનપિ ખો અહં, સારિપુત્ત, ધમ્મં દેસેય્યં; વિત્થારેનપિ ખો અહં, સારિપુત્ત, ધમ્મં દેસેય્યં; સંખિત્તવિત્થારેનપિ ખો અહં, સારિપુત્ત, ધમ્મં દેસેય્યં; અઞ્ઞાતારો ચ દુલ્લભા’’તિ. ‘‘એતસ્સ, ભગવા, કાલો, એતસ્સ, સુગત, કાલો યં ભગવા સંખિત્તેનપિ ધમ્મં દેસેય્ય, વિત્થારેનપિ ધમ્મં દેસેય્ય, સંખિત્તવિત્થારેનપિ ધમ્મં દેસેય્ય. ભવિસ્સન્તિ ધમ્મસ્સ અઞ્ઞાતારો’’તિ.
33. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saṃkhittenapi kho ahaṃ, sāriputta, dhammaṃ deseyyaṃ; vitthārenapi kho ahaṃ, sāriputta, dhammaṃ deseyyaṃ; saṃkhittavitthārenapi kho ahaṃ, sāriputta, dhammaṃ deseyyaṃ; aññātāro ca dullabhā’’ti. ‘‘Etassa, bhagavā, kālo, etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā saṃkhittenapi dhammaṃ deseyya, vitthārenapi dhammaṃ deseyya, saṃkhittavitthārenapi dhammaṃ deseyya. Bhavissanti dhammassa aññātāro’’ti.
‘‘તસ્માતિહ, સારિપુત્ત, એવં સિક્ખિતબ્બં – ‘ઇમસ્મિઞ્ચ સવિઞ્ઞાણકે કાયે અહઙ્કારમમઙ્કારમાનાનુસયા ન ભવિસ્સન્તિ, બહિદ્ધા ચ સબ્બનિમિત્તેસુ અહઙ્કારમમઙ્કારમાનાનુસયા ન ભવિસ્સન્તિ, યઞ્ચ ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતો અહઙ્કારમમઙ્કારમાનાનુસયા ન હોન્તિ તઞ્ચ ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં ઉપસમ્પજ્જ વિહરિસ્સામા’તિ. એવઞ્હિ ખો, સારિપુત્ત, સિક્ખિતબ્બં.
‘‘Tasmātiha, sāriputta, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘imasmiñca saviññāṇake kāye ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na bhavissanti, bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na bhavissanti, yañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharato ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharissāmā’ti. Evañhi kho, sāriputta, sikkhitabbaṃ.
‘‘યતો ચ ખો, સારિપુત્ત, ભિક્ખુનો ઇમસ્મિઞ્ચ સવિઞ્ઞાણકે કાયે અહઙ્કારમમઙ્કારમાનાનુસયા ન હોન્તિ, બહિદ્ધા ચ સબ્બનિમિત્તેસુ અહઙ્કારમમઙ્કારમાનાનુસયા ન હોન્તિ, યઞ્ચ ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતો અહઙ્કારમમઙ્કારમાનાનુસયા ન હોન્તિ તઞ્ચ ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ; અયં વુચ્ચતિ, સારિપુત્ત – ‘ભિક્ખુ અચ્છેચ્છિ 1 તણ્હં, વિવત્તયિ 2 સંયોજનં, સમ્મા માનાભિસમયા અન્તમકાસિ દુક્ખસ્સ’. ઇદઞ્ચ પન મેતં, સારિપુત્ત, સન્ધાય ભાસિતં પારાયને 3 ઉદયપઞ્હે –
‘‘Yato ca kho, sāriputta, bhikkhuno imasmiñca saviññāṇake kāye ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti, bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti, yañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharato ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharati; ayaṃ vuccati, sāriputta – ‘bhikkhu acchecchi 4 taṇhaṃ, vivattayi 5 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassa’. Idañca pana metaṃ, sāriputta, sandhāya bhāsitaṃ pārāyane 6 udayapañhe –
‘‘પહાનં કામસઞ્ઞાનં, દોમનસ્સાન ચૂભયં;
‘‘Pahānaṃ kāmasaññānaṃ, domanassāna cūbhayaṃ;
થિનસ્સ ચ પનૂદનં, કુક્કુચ્ચાનં નિવારણં.
Thinassa ca panūdanaṃ, kukkuccānaṃ nivāraṇaṃ.
‘‘ઉપેક્ખાસતિસંસુદ્ધં , ધમ્મતક્કપુરેજવં;
‘‘Upekkhāsatisaṃsuddhaṃ , dhammatakkapurejavaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૩. સારિપુત્તસુત્તવણ્ણના • 3. Sāriputtasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૩. સારિપુત્તસુત્તવણ્ણના • 3. Sāriputtasuttavaṇṇanā