| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೨. ದುತಿಯವಗ್ಗೋ
2. Dutiyavaggo
೧. ಸತ್ತಧಾತುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Sattadhātusuttavaṇṇanā
೯೫. ಆಭಾತೀತಿ ಆಭಾ, ಆಲೋಕಭಾವೇನ ನಿಪ್ಫಜ್ಜತಿ, ಉಪಟ್ಠಾತೀತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಏವ ನಿಜ್ಜೀವಟ್ಠೇನ ಧಾತೂತಿ ಆಭಾಧಾತು। ಆಲೋಕಸ್ಸಾತಿ ಆಲೋಕಕಸಿಣಸ್ಸ। ಸುಟ್ಠು, ಸೋಭನಂ ವಾ ಭಾತೀತಿ ಸುಭಂ। ಕಸಿಣಸಹಚರಣತೋ ಝಾನಂ ಸುಭಂ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ಸುಪರಿಸುದ್ಧವಣ್ಣಂ ಕಸಿಣಂ। ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾದಯೋಪಿ ಸುಭಾರಮ್ಮಣಂ ಏವಾತಿ ಕೇಚಿ। ದೇಸನಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇಸೀತಿ ದೇಸನಂ ಉದ್ದೇಸಮತ್ತೇ ಏವ ಠಪೇಸಿ। ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಅನ್ಧಕಾರಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಆರಮ್ಮಣಮೇವ ಗಹಿತಂ, ತಥಾ ‘‘ಅಯಂ ಧಾತು ಅಸುಭಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ। ಯಥಾ ಹಿ ಇಧ ಸುವಣ್ಣಂ ಕಸಿಣಂ ಸುಭನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ಏವಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಂ ಅಸುಭನ್ತಿ।
95. Ābhātīti ābhā, ālokabhāvena nipphajjati, upaṭṭhātīti vā attho. So eva nijjīvaṭṭhena dhātūti ābhādhātu. Ālokassāti ālokakasiṇassa. Suṭṭhu, sobhanaṃ vā bhātīti subhaṃ. Kasiṇasahacaraṇato jhānaṃ subhaṃ. Sesaṃ vuttanayameva. Suparisuddhavaṇṇaṃ kasiṇaṃ. Ākāsānañcādayopi subhārammaṇaṃ evāti keci. Desanaṃ niṭṭhāpesīti desanaṃ uddesamatte eva ṭhapesi. Pāḷiyaṃ ‘‘andhakāraṃ paṭicca paññāyatī’’ti etthāpi ārammaṇameva gahitaṃ, tathā ‘‘ayaṃ dhātu asubhaṃ paṭicca paññāyatī’’ti etthāpi. Yathā hi idha suvaṇṇaṃ kasiṇaṃ subhanti adhippetaṃ, evaṃ dubbaṇṇaṃ asubhanti.
ಅನ್ಧಕಾರಂ ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ಅನ್ಧಕಾರಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದಕಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ। ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪಾಕಟೋ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅನ್ಧಕಾರೋ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಆಲೋಕೋಪಿ, ಅನ್ಧಕಾರೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಅನ್ಧಕಾರೋ ತಾವ ಆಲೋಕೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಹೋತು ‘‘ಯತ್ಥ ಆಲೋಕೋ ನತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಅನ್ಧಕಾರೋ’’ತಿ ಆಲೋಕೋ ಕಥಂ ಅನ್ಧಕಾರೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅನ್ಧಕಾರೇನ ಹಿ ಸೋ ಪಾಕಟೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಪರಿಚ್ಛೇದಲೇಖಾಯ ವಿಯ ಚಿತ್ತರೂಪಂ ಅನ್ಧಕಾರೇನ ಹಿ ಪರಿತೋ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಯಥಾ ತಂ ಛಾಯಾಯ ಆತಪೋ। ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಅಸುಭಸುಭಾನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಪರಿಚ್ಛಿನ್ನತಂ ಅತಿದಿಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪೇತಮೇವ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅಸುಭೇ ಸತಿ ಸುಭಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಆಹ। ಏವಮಾಹಾತಿ ‘‘ಅಸುಭಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಸುಭಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಅವೋಚ। ‘‘ರೂಪೀ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನಾಯಂ ನಿದ್ದೇಸೋತಿ ಆಹ ‘‘ರೂಪಂ ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ರೂಪಾವಚರಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಚಾ’’ತಿ। ತಾಯ ಹಿ ಸತಿ ಅಧಿಗತಾಯ। ರೂಪಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಸಭಾವಾರಮ್ಮಣಾನಂ ರೂಪಜ್ಝಾನಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ದ್ವೇಪಿ ಪಕಾರೇ ಅತಿದಿಸತಿ। ಪಟಿಸಙ್ಖಾತಿ ಪಟಿಸಙ್ಖಾಞಾಣೇನ। ಅಪ್ಪವತ್ತಿನ್ತಿ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಾಲಂ ಅಪ್ಪವತ್ತನಂ। ಏತೇನ ಖಣನಿರೋಧಾದಿಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।
Andhakāraṃ paṭiccāti andhakāraṃ paṭicchādakapaccayaṃ paṭicca. Paññāyatīti pākaṭo hoti. Tenāha ‘‘andhakāro hī’’tiādi. Ālokopi, andhakārena paricchinno hotīti yojanā. Andhakāro tāva ālokena paricchinno hotu ‘‘yattha āloko natthi, tattha andhakāro’’ti āloko kathaṃ andhakārena paricchinno hotīti āha ‘‘andhakārena hi so pākaṭo hotī’’ti. Paricchedalekhāya viya cittarūpaṃ andhakārena hi parito paricchinno hutvā paññāyati, yathā taṃ chāyāya ātapo. Eseva nayoti asubhasubhānaṃ aññamaññaparicchinnataṃ atidisitvā tattha adhippetameva dassento ‘‘asubhe sati subhaṃ paññāyatī’’ti āha. Evamāhāti ‘‘asubhaṃ paṭicca subhaṃ paññāyatī’’ti avoca. ‘‘Rūpī rūpāni passatī’’tiādīsu viya uttarapadalopenāyaṃ niddesoti āha ‘‘rūpaṃ paṭiccāti rūpāvacarasamāpattiṃ paṭiccā’’ti. Tāya hi sati adhigatāya. Rūpasamatikkamā vā hotīti sabhāvārammaṇānaṃ rūpajjhānānaṃ samatikkamā ākāsānañcāyatanasamāpatti nāma hotīti attho. Eseva nayoti iminā ‘‘ākāsānañcāyatanasamatikkamā viññāṇañcāyatanasamāpatti nāma hotī’’tiādinā dvepi pakāre atidisati. Paṭisaṅkhāti paṭisaṅkhāñāṇena. Appavattinti yathāparicchinnakālaṃ appavattanaṃ. Etena khaṇanirodhādiṃ paṭikkhipati.
ಕಥಂ ಸಮಾಪತ್ತಿ ಪತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಇಮಾಸು ಸತ್ತಸು ಧಾತೂಸು ಕಾ ಪಕಾರಾ ಸಞ್ಞಾಸಮಾಪತ್ತಿ ನಾನಾ ಹುತ್ವಾ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕೀದಿಸಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿಆದಿ। ಸಞ್ಞಾಯ ಅತ್ಥಿಭಾವೇನಾತಿ ಪಟುಕಿಚ್ಚಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಅತ್ಥಿಭಾವೇನ। ಸುಖುಮಸಙ್ಖಾರಾನಂ ತತ್ಥ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಂ ಅವಸಿಸ್ಸತಾಯ। ನಿರೋಧೋವಾತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿರೋಧೋ ಏವ।
Kathaṃ samāpatti pattabbāti imāsu sattasu dhātūsu kā pakārā saññāsamāpatti nānā hutvā samāpajjitabbā. Tenāha ‘‘kīdisā samāpattiyo’’tiādi. Saññāya atthibhāvenāti paṭukiccāya saññāya atthibhāvena. Sukhumasaṅkhārānaṃ tattha samāpattiyaṃ avasissatāya. Nirodhovāti saṅkhārānaṃ nirodho eva.
ಸತ್ತಧಾತುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sattadhātusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ಸತ್ತಧಾತುಸುತ್ತಂ • 1. Sattadhātusuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಸತ್ತಧಾತುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Sattadhātusuttavaṇṇanā
