Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပုဂ္ဂလပညတ္တိပာဠိ • Puggalapaññattipāḷi |
၇. သတ္တကပုဂ္ဂလပညတ္တိ
7. Sattakapuggalapaññatti
၂၀၃. ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော သကိံ နိမုဂ္ဂော နိမုဂ္ဂောဝ ဟောတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော သမန္နာဂတော ဟောတိ ဧကန္တကာဠကေဟိ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော သကိံ နိမုဂ္ဂော နိမုဂ္ဂောဝ ဟောတိ။
203. Kathañca puggalo sakiṃ nimuggo nimuggova hoti? Idhekacco puggalo samannāgato hoti ekantakāḷakehi akusalehi dhammehi. Evaṃ puggalo sakiṃ nimuggo nimuggova hoti.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ နိမုဇ္ဇတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ ‘‘သာဟု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု 1 ဟိရီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဩတ္တပ္ပံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဝီရိယံ 2 ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူ’’တိ။ တသ္သ သာ သဒ္ဓာ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ , တသ္သ သာ ဟိရီ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ, တသ္သ တံ ဩတ္တပ္ပံ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ, တသ္သ တံ ဝီရိယံ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ, တသ္သ သာ ပညာ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ နိမုဇ္ဇတိ။
Kathañca puggalo ummujjitvā nimujjati? Idhekacco puggalo ummujjati ‘‘sāhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu 3 hirī kusalesu dhammesu, sādhu ottappaṃ kusalesu dhammesu, sādhu vīriyaṃ 4 kusalesu dhammesu, sādhu paññā kusalesu dhammesū’’ti. Tassa sā saddhā neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva , tassa sā hirī neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva, tassa taṃ ottappaṃ neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva, tassa taṃ vīriyaṃ neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva, tassa sā paññā neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva. Evaṃ puggalo ummujjitvā nimujjati.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဌိတော ဟောတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ ‘‘သာဟု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဩတ္တပ္ပံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဝီရိယံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူ’’တိ။ တသ္သ သာ သဒ္ဓာ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတာ ဟောတိ, တသ္သ သာ ဟိရီ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတာ ဟောတိ, တသ္သ တံ ဩတ္တပ္ပံ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတံ ဟောတိ, တသ္သ တံ ဝီရိယံ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတံ ဟောတိ, တသ္သ သာ ပညာ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဌိတော ဟောတိ။
Kathañca puggalo ummujjitvā ṭhito hoti? Idhekacco puggalo ummujjati ‘‘sāhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī kusalesu dhammesu, sādhu ottappaṃ kusalesu dhammesu, sādhu vīriyaṃ kusalesu dhammesu, sādhu paññā kusalesu dhammesū’’ti. Tassa sā saddhā neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitā hoti, tassa sā hirī neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitā hoti, tassa taṃ ottappaṃ neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitaṃ hoti, tassa taṃ vīriyaṃ neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitaṃ hoti, tassa sā paññā neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitā hoti. Evaṃ puggalo ummujjitvā ṭhito hoti.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝိလောကေတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ ‘‘သာဟု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဩတ္တပ္ပံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဝီရိယံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူ’’တိ။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပာတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယနော။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝိလောကေတိ။
Kathañca puggalo ummujjitvā vipassati viloketi? Idhekacco puggalo ummujjati ‘‘sāhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī kusalesu dhammesu, sādhu ottappaṃ kusalesu dhammesu, sādhu vīriyaṃ kusalesu dhammesu, sādhu paññā kusalesu dhammesū’’ti. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano. Evaṃ puggalo ummujjitvā vipassati viloketi.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတရတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ ‘‘သာဟု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဩတ္တပ္ပံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဝီရိယံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူ’’တိ။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒောသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒာဂာမီ ဟောတိ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တ္ဝာ ဒုက္ခသ္သန္တကရော ဟောတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတရတိ။
Kathañca puggalo ummujjitvā patarati? Idhekacco puggalo ummujjati ‘‘sāhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī kusalesu dhammesu, sādhu ottappaṃ kusalesu dhammesu, sādhu vīriyaṃ kusalesu dhammesu, sādhu paññā kusalesu dhammesū’’ti. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantakaro hoti. Evaṃ puggalo ummujjitvā patarati.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တော ဟောတိ? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ ‘‘သာဟု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဩတ္တပ္ပံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဝီရိယံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူ’’တိ။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တော ဟောတိ။
Kathañca puggalo ummujjitvā patigādhappatto hoti? Idhekacco puggalo ummujjati ‘‘sāhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī kusalesu dhammesu, sādhu ottappaṃ kusalesu dhammesu, sādhu vīriyaṃ kusalesu dhammesu, sādhu paññā kusalesu dhammesū’’ti. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Evaṃ puggalo ummujjitvā patigādhappatto hoti.
ကထဉ္စ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ တိဏ္ဏော ဟောတိ ပာရင္ဂတော ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏော? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ ‘‘သာဟု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု , သာဓု ဟိရီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဩတ္တပ္ပံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဝီရိယံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူ’’တိ။ သော အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ တိဏ္ဏော ဟောတိ ပာရင္ဂတော ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏော။
Kathañca puggalo ummujjitvā tiṇṇo hoti pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo? Idhekacco puggalo ummujjati ‘‘sāhu saddhā kusalesu dhammesu , sādhu hirī kusalesu dhammesu, sādhu ottappaṃ kusalesu dhammesu, sādhu vīriyaṃ kusalesu dhammesu, sādhu paññā kusalesu dhammesū’’ti. So āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Evaṃ puggalo ummujjitvā tiṇṇo hoti pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo.
၂၀၄. ကတမော စ ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော? ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော အဋ္ဌ ဝိမောက္ခေ ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော။
204. Katamo ca puggalo ubhatobhāgavimutto? Idhekacco puggalo aṭṭha vimokkhe kāyena phusitvā viharati paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati puggalo ubhatobhāgavimutto.
၂၀၅. ကတမော စ ပုဂ္ဂလော ပညာဝိမုတ္တော။ပေ.။ ကာယသက္ခီ။ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော။ သဒ္ဓာဝိမုတ္တော။ ဓမ္မာနုသာရီ ။။
205. Katamo ca puggalo paññāvimutto…pe… kāyasakkhī… diṭṭhippatto… saddhāvimutto… dhammānusārī ….
၂၀၆. ကတမော စ ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာနုသာရီ? ယသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နသ္သ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ အဓိမတ္တံ ဟောတိ, သဒ္ဓာဝာဟိံ သဒ္ဓာပုဗ္ဗင္ဂမံ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာနုသာရီ။ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာနုသာရီ, ဖလေ ဌိတော သဒ္ဓာဝိမုတ္တောတိ။
206. Katamo ca puggalo saddhānusārī? Yassa puggalassa sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipannassa saddhindriyaṃ adhimattaṃ hoti, saddhāvāhiṃ saddhāpubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati puggalo saddhānusārī. Sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno puggalo saddhānusārī, phale ṭhito saddhāvimuttoti.
သတ္တကနိဒ္ဒေသော။
Sattakaniddeso.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၇. သတ္တကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၇. သတ္တကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၇. သတ္တကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā