| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਸਤ੍ਤਕવਾਰવਣ੍ਣਨਾ
Sattakavāravaṇṇanā
੩੨੭. ਸਤ੍ਤਕੇਸੁ ਛਕ੍ਕੇ વੁਤ੍ਤਾਨਿਯੇવ ਸਤ੍ਤਕવਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਛਕ੍ਕੇ વੁਤ੍ਤਚੁਦ੍ਦਸਪਰਮਾਨਿ ਦ੍વਿਧਾ ਕਤ੍વਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਸਤ੍ਤਕਾਨਂ વਸੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ।
327. Sattakesu chakke vuttāniyeva sattakavasena yojetabbānīti chakke vuttacuddasaparamāni dvidhā katvā dvinnaṃ sattakānaṃ vasena yojetabbāni.
ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂਯੇવ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ (ਮ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੬੬) ਅਭਿਚੇਤੋਤਿ ਪਾਕਤਿਕਕਾਮਾવਚਰਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਸੁਨ੍ਦਰਤਾਯ ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ વਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ વਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਅਭਿਚੇਤਸਿ ਜਾਤਾਨਿ ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਿ, ਅਭਿਚੇਤੋਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾਨੀਤਿ વਾ ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਿ। ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਾਨਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੇ ਸੁਖવਿਹਾਰਾਨਂ। ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੋਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖੋ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸੁਖવਿਹਾਰਭੂਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਰੂਪਾવਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤਾਨਿ ਹਿ ਅਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਝਾਯਿਨੋ ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਂ વਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਾਨੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਨਿਕਾਮਲਾਭੀਤਿ ਨਿਕਾਮੇਨ ਲਾਭੀ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਚ੍ਛਾવਸੇਨ ਲਾਭੀ, ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਕਿਚ੍ਛਲਾਭੀਤਿ ਸੁਖੇਨੇવ ਪਚ੍ਚਨੀਕਧਮ੍ਮੇ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਕਸਿਰਲਾਭੀਤਿ ਅਕਸਿਰਾਨਂ ਲਾਭੀ વਿਪੁਲਾਨਂ, ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨੇવ વੁਟ੍ਠਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਲਾਭੀਯੇવ ਹੋਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ। ਏਕਚ੍ਚੋ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਤਥਾ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ, ਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕੇ ਪਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ। ਏਕਚ੍ਚੋ ਤਥਾ ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਾਰਿਪਨ੍ਥਿਕੇ ਚ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨੇવ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤਿ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਕਾਲਮਾਨਨਾਲ਼ਿਕਯਨ੍ਤਂ વਿਯ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਯੇવ વੁਟ੍ਠਾਤੁਂ।
Āpattiṃ jānātīti āpattiṃyeva ‘‘āpattī’’ti jānāti. Sesapadesupi eseva nayo. Ābhicetasikānanti ettha (ma. ni. aṭṭha. 1.66) abhicetoti pākatikakāmāvacaracittehi sundaratāya paṭipakkhato visuddhattā ca abhikkantaṃ visuddhacittaṃ vuccati, upacārajjhānacittassetaṃ adhivacanaṃ. Abhicetasi jātāni ābhicetasikāni, abhicetosannissitānīti vā ābhicetasikāni. Diṭṭhadhammasukhavihārānanti diṭṭhadhamme sukhavihārānaṃ. Diṭṭhadhammoti paccakkho attabhāvo vuccati, tattha sukhavihārabhūtānanti attho. Rūpāvacarajjhānānametaṃ adhivacanaṃ. Tāni hi appetvā nisinnā jhāyino imasmiññeva attabhāve asaṃkiliṭṭhaṃ nekkhammasukhaṃ vindanti, tasmā ‘‘diṭṭhadhammasukhavihārānī’’ti vuccanti. Nikāmalābhīti nikāmena lābhī, attano icchāvasena lābhī, icchiticchitakkhaṇe samāpajjituṃ samatthoti vuttaṃ hoti. Akicchalābhīti sukheneva paccanīkadhamme vikkhambhetvā samāpajjituṃ samatthoti vuttaṃ hoti. Akasiralābhīti akasirānaṃ lābhī vipulānaṃ, yathāparicchedeneva vuṭṭhātuṃ samatthoti vuttaṃ hoti. Ekacco hi lābhīyeva hoti, na pana sakkoti icchiticchitakkhaṇe samāpajjituṃ. Ekacco sakkoti tathā samāpajjituṃ, pāripanthike pana kicchena vikkhambheti. Ekacco tathā ca samāpajjati, pāripanthike ca akiccheneva vikkhambheti, na sakkoti kālamānanāḷikayantaṃ viya yathāparicchedeyeva vuṭṭhātuṃ.
ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਾਨਂ ਖਯਾ। ਅਨਾਸવਨ੍ਤਿ ਆਸવવਿਰਹਿਤਂ। ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚੇਤੋ-વਚਨੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਞਾ-વਚਨੇਨ ਤਂਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਚ ਸਮਾਧਿ ਰਾਗਤੋ વਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ વਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘‘ਯੋ ਹਿਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਾਧਿ, ਤਦਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੫.੫੨੦)। ਯਾ ਹਿਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਞਾ, ਤਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੫.੫੧੬)। ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਾਗવਿਰਾਗਾ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾવਿਰਾਗਾ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੨)। ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਸਮਥਫਲਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਫਲਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ। ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ। ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾਯੇવ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍વਾ, ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਞਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੁਤਮਯਞਾਣਾਦਿਨਾ વਿਯ ਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਂ ਨਯਗ੍ਗਾਹਞ੍ਚ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਪਰਤੋਘੋਸਾਨੁਗਤਭਾવਨਾਧਿਗਮਭੂਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋਯੇવ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍વਾ, ਨ ਸਯਮ੍ਭੂਞਾਣਭੂਤਾਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੀਤਿ ਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ।
Āsavānaṃ khayāti arahattamaggena sabbakilesānaṃ khayā. Anāsavanti āsavavirahitaṃ. Cetovimuttiṃ paññāvimuttinti ettha ceto-vacanena arahattaphalasampayutto samādhi, paññā-vacanena taṃsampayuttā ca paññā vuttā. Tattha ca samādhi rāgato vimuttattā cetovimutti, paññā avijjāya vimuttattā paññāvimuttīti veditabbā. Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘yo hissa, bhikkhave, samādhi, tadassa samādhindriyaṃ (saṃ. ni. 5.520). Yā hissa, bhikkhave, paññā, tadassa paññindriyaṃ (saṃ. ni. 5.516). Iti kho, bhikkhave, rāgavirāgā cetovimutti avijjāvirāgā paññāvimuttī’’ti (a. ni. 2.32). Apicettha samathaphalaṃ cetovimutti, vipassanāphalaṃ paññāvimuttīti veditabbāti. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Sayaṃ abhiññā sacchikatvāti attanāyeva paññāya paccakkhaṃ katvā, aparappaccayena ñatvāti attho. Sutamayañāṇādinā viya parappaccayataṃ nayaggāhañca muñcitvā paratoghosānugatabhāvanādhigamabhūtāya attanoyeva paññāya paccakkhaṃ katvā, na sayambhūñāṇabhūtāyāti adhippāyo. Upasampajja viharatīti pāpuṇitvā sampādetvā viharati.
ਸਤ੍ਤਕવਾਰવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sattakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ੭. ਸਤ੍ਤਕવਾਰੋ • 7. Sattakavāro
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ਸਤ੍ਤਕવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Sattakavāravaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਸਤ੍ਤਕવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Sattakavāravaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ਏਕੁਤ੍ਤਰਿਕਨਯੋ ਸਤ੍ਤਕવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Ekuttarikanayo sattakavāravaṇṇanā
