| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
੭. ਸਤ੍ਤਮਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ
7. Sattamanayo sampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā
੩੦੬. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਭਾવਤੋ ਨ ਗਹਿਤਾ। ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਸਤਿਪਿ ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਚ વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ વਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾવਤੋ। ਨ ਹਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦੇਹਿ વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦੀਸੁ ਕੇਨਚਿ વਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਅਤ੍ਥਿ। ਨਨੁ ਚ ਤੇ ਏવ ਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ ਅਡ੍ਢਦੁਤਿਯਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਅਡ੍ਢਦੁਤਿਯਾ ਧਾਤੁਯੋ ਚ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਹਿ વਿਪ੍ਪਯੋਗੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ? ਨ, ਤਦਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿਭਾવਤੋ। ਨ ਹਿ ਤੇ ਏવ ਧਮ੍ਮਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਖਨ੍ਧਾ, ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਚ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਚ, ਤਥਾ ਅਡ੍ਢਦੁਤਿਯਾਯਤਨਧਾਤੁਯੋਪਿ। ਨ ਚ ਤਦਞ੍ਞਸਮੁਦਾਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇ વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸਮੁਦਾਯੇਕਦੇਸਾਨਂ ਏਕਦੇਸਞ੍ਞਸਮੁਦਾਯਾਨਞ੍ਚ વਿਪ੍ਪਯੋਗਾਭਾવਤੋ। ਏਸ ਨਯੋ ਮਗ੍ਗਸਚ੍ਚਸੁਖਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਸੁ। ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤੇਸੁਪਿ ਨਿਰવਸੇਸੇਸੁ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੇਸੁ ਤੇਸਂ ਸવਿਤਕ੍ਕਸવਿਚਾਰਸਮਾਨਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ।
306. Sampayuttenavippayuttapadaniddese rūpakkhandhādayo tehi sampayuttābhāvato na gahitā. Samudayasaccādīni satipi tehi sampayutte, sampayuttehi ca vippayutte sampayuttenavippayuttānaṃ khandhādīhi vippayogābhāvato. Na hi samudayasaccena sampayuttehi lobhasahagatacittuppādehi vippayuttānaṃ tato aññadhammānaṃ khandhādīsu kenaci vippayogo atthi. Nanu ca te eva cittuppādā cattāro khandhā aḍḍhadutiyāni āyatanāni aḍḍhadutiyā dhātuyo ca hontīti tehi vippayogo vattabboti? Na, tadaññadhammānaṃ khandhādibhāvato. Na hi te eva dhammā cattāro khandhā, atha kho te ca tato aññe ca, tathā aḍḍhadutiyāyatanadhātuyopi. Na ca tadaññasamudāyehi aññe vippayuttā honti samudāyekadesānaṃ ekadesaññasamudāyānañca vippayogābhāvato. Esa nayo maggasaccasukhindriyādīsu. Avitakkavicāramattesupi niravasesesu adhippetesu tesaṃ savitakkasavicārasamānagatikattā aggahaṇe kāraṇaṃ na dissati.
ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਏવਰੂਪਾਨੀਤਿ ਯਥਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਏવਂ ਯੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਨਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਅਯੋਗੇਨ ‘‘ਏવਰੂਪਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਭਾવੇਨਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਾਨਿ ਪਨ ਪਦਾਨਿ ਧਮ੍ਮਧਾਤੁਯਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੀਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇਨ વੇਦਨਾਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਮਨਾਯਤਨਾਦਿਪਦਾਨਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਾਯવੇਦਨਾਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਾਨਿਪਿ ਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸવਿਞ੍ਞਾਣਦੀਪਕਾਨਿ ਇਧ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ। ਏਤੇਨ ਚ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਏવਰੂਪਾਨੇવ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਨ ਏવਰੂਪਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੇવਾਤਿ ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚਾਦਿਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾਦਿਪਦਾਨਂ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ। ‘‘ਅਥ ਫਸ੍ਸਸਤ੍ਤਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਹ ਯੁਤ੍ਤਪਦੇਹਿ ਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਪੁਰਾਣਪਾਠੋ, ਅਯਂ ਪਨ ਊਨੋਤਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਅਥ ਫਸ੍ਸਸਤ੍ਤਕਂ, ਤਿਕੇ ਤਯੋ ਸਤ੍ਤ ਮਹਨ੍ਤਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਕਤੋ।
Aṭṭhakathāyaṃ pana evarūpānīti yathā rūpakkhandhe vissajjanaṃ na yujjati, evaṃ yesu aññesupi na yujjati, tāni vissajjanassa ayogena ‘‘evarūpānī’’ti vuttāni, na sampayuttābhāvenāti daṭṭhabbaṃ. Yāni pana padāni dhammadhātuyā sampayutte dhamme dīpentīti etena vedanākkhandhādipadāni dasseti, viññāṇañca aññena asammissanti viññāṇakkhandhamanāyatanādipadāni. Tattha aññena asammissanti asampayuttena asammissanti attho. Adukkhamasukhāyavedanāyasampayuttapadānipi hi sampayuttehi sammissaviññāṇadīpakāni idha gahitānīti. Etena ca lakkhaṇena evarūpāneva gahitānīti dasseti, na evarūpāni gahitānevāti samudayasaccādiiddhipādādipadānaṃ asaṅgahitattā. ‘‘Atha phassasattakaṃ cittaṃ saha yuttapadehi sattā’’ti purāṇapāṭho, ayaṃ pana ūnoti katvā ‘‘atha phassasattakaṃ, tike tayo satta mahantare cā’’ti pāṭho kato.
੩੦੯. ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਪਦੇਨੇવ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ વਸੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਉਦ੍ਧਟਪਦੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਹਿ વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਲ਼ਿਉਦ੍ਦਾਨਗਾਥਾਯਂ ਦ੍વੇ ਚ ਮਨੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ, વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਣਾਤਿ ਮਨੋਧਾਤੁਯਾ ਏਕਨ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਦ੍વੇ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਤਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਪਦਂ ਸવਿਚਾਰਪਦਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
309. Pucchāya uddhaṭapadeneva saddhiṃ vippayuttānaṃ vasenāti idaṃ pucchāya uddhaṭapadena sampayuttehi vippayuttā tena saddhiṃ vippayuttā hontīti katvā vuttaṃ. Pāḷiuddānagāthāyaṃ dve ca manena yuttā, vitakkavicāraṇāti manodhātuyā ekantasampayuttā dve vitakkavicārāti savitakkapadaṃ savicārapadañca dasseti.
ਸਤ੍ਤਮਨਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sattamanayasampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਾਤੁਕਥਾਪਾਲ਼ਿ • Dhātukathāpāḷi / ੭. ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 7. Sampayuttenavippayuttapadaniddeso
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੭. ਸਤ੍ਤਮਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Sattamanayo sampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਸਤ੍ਤਮਨਯੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤੇਨવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 7. Sattamanayo sampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā
