Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કઙ્ખાવિતરણી-પુરાણ-ટીકા • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
સેખિયકણ્ડં
Sekhiyakaṇḍaṃ
સેખિયેસુ સતિપિ વીતિક્કમે અનાદરિયાપેક્ખસ્સેવ આપત્તીતિ દસ્સનત્થં કારકો ન વુત્તો. અયઞ્હિ વિનયધમ્મતા, યદિદં સાપેક્ખે કારકનિદ્દેસો, સો વુત્તનિયમે વિધિ, ભુમ્મકરણઞ્ચ. અટ્ઠઙ્ગુલાધિકમ્પિ ઓતારેત્વા નિવાસેતું વટ્ટતિ. તતો પરં ઓતારેન્તસ્સ દુક્કટન્તિ મહાઅટ્ઠકથાયં વુત્તં. આરામે વાતિ બુદ્ધુપટ્ઠાનાદિકાલે. પારુપિતબ્બન્તિ ઉત્તરાસઙ્ગકિચ્ચવસેન વુત્તં.
Sekhiyesu satipi vītikkame anādariyāpekkhasseva āpattīti dassanatthaṃ kārako na vutto. Ayañhi vinayadhammatā, yadidaṃ sāpekkhe kārakaniddeso, so vuttaniyame vidhi, bhummakaraṇañca. Aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati. Tato paraṃ otārentassa dukkaṭanti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Ārāme vāti buddhupaṭṭhānādikāle. Pārupitabbanti uttarāsaṅgakiccavasena vuttaṃ.
ઠત્વાતિ એત્થ ગચ્છન્તોપિ પરિસ્સયાભાવં ઓલોકેતું લભતિયેવાતિ (વજિર॰ ટી॰ પાચિત્તિય ૫૮૨) લિખિતં. યથા વાસૂપગતસ્સ અન્તરઘરે કાયં વિવરિત્વા નિસીદિતું વટ્ટતિ, તથા તસ્સ સન્તિકે ગન્તુકામસ્સપિ કાયબન્ધનં અબન્ધિત્વા સઙ્ઘાટિં અપારુપિત્વા ગામપ્પવેસનમનારોચેત્વા યથાકામં ગન્તું વટ્ટતિ. તસ્મા અદ્ધાનમગ્ગગમનકાલે એકો ભિક્ખુ ગામપ્પવેસનવત્તં પૂરેત્વા ગામં પવિસિત્વા એકં આવસથં પુરતોવ ઠિતં પત્વા પરિક્ખારં ઠપેત્વા વાસૂપગતો ચે હોતિ, ઇતરેહિ તસ્સ સન્તિકં યથાસુખં ગન્તું વટ્ટતિ. કો પન વાદો ચતૂહપઞ્ચાહં વાસમધિટ્ઠાય વસિતભિક્ખૂનં સન્તિકં ગન્તુઞ્ચ વાસૂપગતાનં સન્તિકં ગન્તુઞ્ચ વટ્ટતીતિ. બુદ્ધપૂજમ્પિ યથાસુખં ગન્તું વટ્ટતિ. વુત્તમ્પિ ચેતં અટ્ઠકથાયં ‘‘અનાપત્તિ કારણં પટિચ્ચ તહં તહં ઓલોકેતી’’તિ. તત્થ કારણં નામ આમિસપૂજાતિ વેદિતબ્બાતિ લિખિતં.
Ṭhatvāti ettha gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyevāti (vajira. ṭī. pācittiya 582) likhitaṃ. Yathā vāsūpagatassa antaraghare kāyaṃ vivaritvā nisīdituṃ vaṭṭati, tathā tassa santike gantukāmassapi kāyabandhanaṃ abandhitvā saṅghāṭiṃ apārupitvā gāmappavesanamanārocetvā yathākāmaṃ gantuṃ vaṭṭati. Tasmā addhānamaggagamanakāle eko bhikkhu gāmappavesanavattaṃ pūretvā gāmaṃ pavisitvā ekaṃ āvasathaṃ puratova ṭhitaṃ patvā parikkhāraṃ ṭhapetvā vāsūpagato ce hoti, itarehi tassa santikaṃ yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Ko pana vādo catūhapañcāhaṃ vāsamadhiṭṭhāya vasitabhikkhūnaṃ santikaṃ gantuñca vāsūpagatānaṃ santikaṃ gantuñca vaṭṭatīti. Buddhapūjampi yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anāpatti kāraṇaṃ paṭicca tahaṃ tahaṃ oloketī’’ti. Tattha kāraṇaṃ nāma āmisapūjāti veditabbāti likhitaṃ.
છબ્બીસતિસારુપ્પવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Chabbīsatisāruppavaṇṇanā niṭṭhitā.
યસ્મા ‘‘સમતિત્તિકો પિણ્ડપાતો પટિગ્ગહેતબ્બો’’તિ (પાચિ॰ ૬૦૨-૬૦૩) વચનં પિણ્ડપાતો સમપુણ્ણો પટિગ્ગહેતબ્બોતિ દીપેતિ, તસ્મા અત્તનો હત્થગતે પત્તે પિણ્ડપાતો દિય્યમાનો થૂપીકતોપિ ચે હોતિ, વટ્ટતીતિ દીપિતો હોતિ. સૂપોદનવિઞ્ઞત્તિયં મુખે પક્ખિપિત્વા વિપ્પટિસારે ઉપ્પન્ને પુન ઉગ્ગિરિતુકામસ્સાપિ સહસા ચે પવિસતિ, એત્થ અસઞ્ચિચ્ચ ભુઞ્જતિ નામ. વિઞ્ઞત્તિકતઞ્ચ અકતઞ્ચ એકસ્મિં ઠાને ઠિતં સહસા અનુપધારેત્વા ગહેત્વા ભુઞ્જતિ, અસ્સતિયા ભુઞ્જતિ નામ.
Yasmā ‘‘samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo’’ti (pāci. 602-603) vacanaṃ piṇḍapāto samapuṇṇo paṭiggahetabboti dīpeti, tasmā attano hatthagate patte piṇḍapāto diyyamāno thūpīkatopi ce hoti, vaṭṭatīti dīpito hoti. Sūpodanaviññattiyaṃ mukhe pakkhipitvā vippaṭisāre uppanne puna uggiritukāmassāpi sahasā ce pavisati, ettha asañciccabhuñjati nāma. Viññattikatañca akatañca ekasmiṃ ṭhāne ṭhitaṃ sahasā anupadhāretvā gahetvā bhuñjati, assatiyā bhuñjati nāma.
સયં યાનગતો હુત્વા, યથા યાનગતસ્સ ચે;
Sayaṃ yānagato hutvā, yathā yānagatassa ce;
અલં વત્થું તથા નાલં, સછત્તો છત્તપાણિનો.
Alaṃ vatthuṃ tathā nālaṃ, sachatto chattapāṇino.
‘‘સૂપોદનવિઞ્ઞત્તિસિક્ખાપદં થેય્યસત્થસમુટ્ઠાનં, કિરિયં, સઞ્ઞાવિમોક્ખં, સચિત્તકં, લોકવજ્જં, કાયકમ્મં, વચીકમ્મં, અકુસલચિત્તં, દુક્ખવેદન’’ન્તિ પાઠો.
‘‘Sūpodanaviññattisikkhāpadaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedana’’nti pāṭho.
સેખિયવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sekhiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ભિક્ખુપાતિમોક્ખવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Bhikkhupātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.