Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / थेरगाथापाळि • Theragāthāpāḷi

    ६. सेलत्थेरगाथा

    6. Selattheragāthā

    ८१८.

    818.

    ‘‘परिपुण्णकायो सुरुचि, सुजातो चारुदस्सनो।

    ‘‘Paripuṇṇakāyo suruci, sujāto cārudassano;

    सुवण्णवण्णोसि भगवा, सुसुक्‍कदाठोसि वीरियवा 1

    Suvaṇṇavaṇṇosi bhagavā, susukkadāṭhosi vīriyavā 2.

    ८१९.

    819.

    ‘‘नरस्स हि सुजातस्स, ये भवन्ति वियञ्‍जना।

    ‘‘Narassa hi sujātassa, ye bhavanti viyañjanā;

    सब्बे ते तव कायस्मिं, महापुरिसलक्खणा॥

    Sabbe te tava kāyasmiṃ, mahāpurisalakkhaṇā.

    ८२०.

    820.

    ‘‘पसन्‍ननेत्तो सुमुखो, ब्रहा उजु पतापवा।

    ‘‘Pasannanetto sumukho, brahā uju patāpavā;

    मज्झे समणसङ्घस्स, आदिच्‍चोव विरोचसि॥

    Majjhe samaṇasaṅghassa, ādiccova virocasi.

    ८२१.

    821.

    ‘‘कल्याणदस्सनो भिक्खु, कञ्‍चनसन्‍निभत्तचो।

    ‘‘Kalyāṇadassano bhikkhu, kañcanasannibhattaco;

    किं ते समणभावेन, एवं उत्तमवण्णिनो॥

    Kiṃ te samaṇabhāvena, evaṃ uttamavaṇṇino.

    ८२२.

    822.

    ‘‘राजा अरहसि भवितुं, चक्‍कवत्ती रथेसभो।

    ‘‘Rājā arahasi bhavituṃ, cakkavattī rathesabho;

    चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स 3 इस्सरो॥

    Cāturanto vijitāvī, jambusaṇḍassa 4 issaro.

    ८२३.

    823.

    ‘‘खत्तिया भोगी राजानो 5, अनुयन्ता भवन्ति ते।

    ‘‘Khattiyā bhogī rājāno 6, anuyantā bhavanti te;

    राजाभिराजा 7 मनुजिन्दो, रज्‍जं कारेहि गोतम’’॥

    Rājābhirājā 8 manujindo, rajjaṃ kārehi gotama’’.

    ८२४.

    824.

    ‘‘राजाहमस्मि सेल, (सेलाति भगवा) धम्मराजा अनुत्तरो।

    ‘‘Rājāhamasmi sela, (selāti bhagavā) dhammarājā anuttaro;

    धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि, चक्‍कं अप्पटिवत्तियं’’॥

    Dhammena cakkaṃ vattemi, cakkaṃ appaṭivattiyaṃ’’.

    ८२५.

    825.

    ‘‘सम्बुद्धो पटिजानासि, (इति सेलो ब्राह्मणो) धम्मराजा अनुत्तरो।

    ‘‘Sambuddho paṭijānāsi, (iti selo brāhmaṇo) dhammarājā anuttaro;

    ‘धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि’, इति भासथ गोतम॥

    ‘Dhammena cakkaṃ vattemi’, iti bhāsatha gotama.

    ८२६.

    826.

    ‘‘को नु सेनापति भोतो, सावको सत्थुरन्वयो 9

    ‘‘Ko nu senāpati bhoto, sāvako satthuranvayo 10;

    को तेतमनुवत्तेति, धम्मचक्‍कं पवत्तितं’’॥

    Ko tetamanuvatteti, dhammacakkaṃ pavattitaṃ’’.

    ८२७.

    827.

    ‘‘मया पवत्तितं चक्‍कं, (सेलाति भगवा) धम्मचक्‍कं अनुत्तरं।

    ‘‘Mayā pavattitaṃ cakkaṃ, (selāti bhagavā) dhammacakkaṃ anuttaraṃ;

    सारिपुत्तो अनुवत्तेति, अनुजातो तथागतं॥

    Sāriputto anuvatteti, anujāto tathāgataṃ.

    ८२८.

    828.

    ‘‘अभिञ्‍ञेय्यं अभिञ्‍ञातं, भावेतब्बञ्‍च भावितं।

    ‘‘Abhiññeyyaṃ abhiññātaṃ, bhāvetabbañca bhāvitaṃ;

    पहातब्बं पहीनं मे, तस्मा बुद्धोस्मि ब्राह्मण॥

    Pahātabbaṃ pahīnaṃ me, tasmā buddhosmi brāhmaṇa.

    ८२९.

    829.

    ‘‘विनयस्सु मयि कङ्खं, अधिमुञ्‍चस्सु ब्राह्मण।

    ‘‘Vinayassu mayi kaṅkhaṃ, adhimuñcassu brāhmaṇa;

    दुल्‍लभं दस्सनं होति, सम्बुद्धानं अभिण्हसो॥

    Dullabhaṃ dassanaṃ hoti, sambuddhānaṃ abhiṇhaso.

    ८३०.

    830.

    ‘‘येसं वे दुल्‍लभो लोके, पातुभावो अभिण्हसो।

    ‘‘Yesaṃ ve dullabho loke, pātubhāvo abhiṇhaso;

    सोहं ब्राह्मण बुद्धोस्मि, सल्‍लकत्तो 11 अनुत्तरो॥

    Sohaṃ brāhmaṇa buddhosmi, sallakatto 12 anuttaro.

    ८३१.

    831.

    ‘‘ब्रह्मभूतो अतितुलो, मारसेनप्पमद्दनो।

    ‘‘Brahmabhūto atitulo, mārasenappamaddano;

    सब्बामित्ते वसे 13 कत्वा, मोदामि अकुतोभयो’’॥

    Sabbāmitte vase 14 katvā, modāmi akutobhayo’’.

    ८३२.

    832.

    ‘‘इदं भोन्तो निसामेथ, यथा भासति चक्खुमा।

    ‘‘Idaṃ bhonto nisāmetha, yathā bhāsati cakkhumā;

    सल्‍लकत्तो महावीरो, सीहोव नदती वने॥

    Sallakatto mahāvīro, sīhova nadatī vane.

    ८३३.

    833.

    ‘‘ब्रह्मभूतं अतितुलं, मारसेनप्पमद्दनं।

    ‘‘Brahmabhūtaṃ atitulaṃ, mārasenappamaddanaṃ;

    को दिस्वा नप्पसीदेय्य, अपि कण्हाभिजातिको॥

    Ko disvā nappasīdeyya, api kaṇhābhijātiko.

    ८३४.

    834.

    ‘‘यो मं इच्छति अन्वेतु, यो वा निच्छति गच्छतु।

    ‘‘Yo maṃ icchati anvetu, yo vā nicchati gacchatu;

    इधाहं पब्बजिस्सामि, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥

    Idhāhaṃ pabbajissāmi, varapaññassa santike’’.

    ८३५.

    835.

    ‘‘एतं चे रुच्‍चति भोतो, सम्मासम्बुद्धसासनं।

    ‘‘Etaṃ ce ruccati bhoto, sammāsambuddhasāsanaṃ;

    मयम्पि पब्बजिस्साम, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके॥

    Mayampi pabbajissāma, varapaññassa santike.

    ८३६.

    836.

    ‘‘ब्राह्मणा तिसता इमे, याचन्ति पञ्‍जलीकता।

    ‘‘Brāhmaṇā tisatā ime, yācanti pañjalīkatā;

    ‘ब्रह्मचरियं चरिस्साम, भगवा तव सन्तिके’’’॥

    ‘Brahmacariyaṃ carissāma, bhagavā tava santike’’’.

    ८३७.

    837.

    ‘‘स्वाखातं ब्रह्मचरियं, (सेलाति भगवा) सन्दिट्ठिकमकालिकं।

    ‘‘Svākhātaṃ brahmacariyaṃ, (selāti bhagavā) sandiṭṭhikamakālikaṃ;

    यत्थ अमोघा पब्बज्‍जा, अप्पमत्तस्स सिक्खतो’’॥

    Yattha amoghā pabbajjā, appamattassa sikkhato’’.

    ८३८.

    838.

    ‘‘यं तं सरणमागम्ह 15, इतो अट्ठमे 16 चक्खुम।

    ‘‘Yaṃ taṃ saraṇamāgamha 17, ito aṭṭhame 18 cakkhuma;

    सत्तरत्तेन भगवा, दन्ताम्ह तव सासने॥

    Sattarattena bhagavā, dantāmha tava sāsane.

    ८३९.

    839.

    ‘‘तुवं बुद्धो तुवं सत्था, तुवं माराभिभू मुनि।

    ‘‘Tuvaṃ buddho tuvaṃ satthā, tuvaṃ mārābhibhū muni;

    तुवं अनुसये छेत्वा, तिण्णो तारेसिमं पजं॥

    Tuvaṃ anusaye chetvā, tiṇṇo tāresimaṃ pajaṃ.

    ८४०.

    840.

    ‘‘उपधी ते समतिक्‍कन्ता, आसवा ते पदालिता।

    ‘‘Upadhī te samatikkantā, āsavā te padālitā;

    सीहोव अनुपादानो, पहीनभयभेरवो॥

    Sīhova anupādāno, pahīnabhayabheravo.

    ८४१.

    841.

    ‘‘भिक्खवो तिसता इमे, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता।

    ‘‘Bhikkhavo tisatā ime, tiṭṭhanti pañjalīkatā;

    पादे वीर पसारेहि, नागा वन्दन्तु सत्थुनो’’ति॥

    Pāde vīra pasārehi, nāgā vandantu satthuno’’ti.

    … सेलो थेरो…।

    … Selo thero….







    Footnotes:
    1. सुसुक्‍कदाठो विरीयवा (सी॰)
    2. susukkadāṭho virīyavā (sī.)
    3. जम्बुमण्डस्स (क॰)
    4. jambumaṇḍassa (ka.)
    5. भोगा राजानो (सी॰ क॰), भोजराजानो (स्या॰)
    6. bhogā rājāno (sī. ka.), bhojarājāno (syā.)
    7. राजाधिराजा (सी॰ क॰)
    8. rājādhirājā (sī. ka.)
    9. अन्वयो (सी॰)
    10. anvayo (sī.)
    11. सल्‍लकन्तो (सी॰)
    12. sallakanto (sī.)
    13. वसी (स्या॰ क॰, म॰ नि॰ २.३९९; सु॰ नि॰ ९६६)
    14. vasī (syā. ka., ma. ni. 2.399; su. ni. 966)
    15. सरणमागम्म (सब्बत्थ)
    16. अट्ठमि (स्या॰ क॰)
    17. saraṇamāgamma (sabbattha)
    18. aṭṭhami (syā. ka.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / थेरगाथा-अट्ठकथा • Theragāthā-aṭṭhakathā / ६. सेलत्थेरगाथावण्णना • 6. Selattheragāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact