Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विनयविनिच्छय-उत्तरविनिच्छय • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya

    सेनासनक्खन्धककथा

    Senāsanakkhandhakakathā

    २८२७.

    2827.

    आसन्दिको अतिक्‍कन्त-पमाणोपि च वट्टति।

    Āsandiko atikkanta-pamāṇopi ca vaṭṭati;

    तथा पञ्‍चङ्गपीठम्पि, सत्तङ्गम्पि च वट्टति॥

    Tathā pañcaṅgapīṭhampi, sattaṅgampi ca vaṭṭati.

    २८२८.

    2828.

    तूलोनद्धा घरेयेव, मञ्‍चपीठा निसीदितुं।

    Tūlonaddhā ghareyeva, mañcapīṭhā nisīdituṃ;

    सीसपादूपधानञ्‍च, अगिलानस्स वट्टति॥

    Sīsapādūpadhānañca, agilānassa vaṭṭati.

    २८२९.

    2829.

    सन्थरित्वा गिलानस्स, उपधानानि तत्थ च।

    Santharitvā gilānassa, upadhānāni tattha ca;

    पच्‍चत्थरणकं दत्वा, निपज्‍जन्तस्स वट्टति॥

    Paccattharaṇakaṃ datvā, nipajjantassa vaṭṭati.

    २८३०.

    2830.

    तिरियं मुट्ठिरतनं, होति बिम्बोहनं मितं।

    Tiriyaṃ muṭṭhiratanaṃ, hoti bimbohanaṃ mitaṃ;

    दीघतो च दियड्ढं वा, द्विहत्थन्ति कुरुन्दियं

    Dīghato ca diyaḍḍhaṃ vā, dvihatthanti kurundiyaṃ.

    २८३१.

    2831.

    पूरिता चोळपण्णुण्ण-तिणवाकेहि पञ्‍चहि।

    Pūritā coḷapaṇṇuṇṇa-tiṇavākehi pañcahi;

    भिसियो भासिता पञ्‍च, तूलानं गणनावसा॥

    Bhisiyo bhāsitā pañca, tūlānaṃ gaṇanāvasā.

    २८३२.

    2832.

    भिसितूलानि पञ्‍चेव, तथा तूलानि तीणिपि।

    Bhisitūlāni pañceva, tathā tūlāni tīṇipi;

    लोमानि मिगपक्खीनं, गब्भा बिम्बोहनस्सिमे॥

    Lomāni migapakkhīnaṃ, gabbhā bimbohanassime.

    २८३३.

    2833.

    मनुस्सलोमं लोमेसु, पुप्फेसु बकुलादिकं।

    Manussalomaṃ lomesu, pupphesu bakulādikaṃ;

    सुद्धं तमालपत्तञ्‍च, पण्णेसु न च वट्टति॥

    Suddhaṃ tamālapattañca, paṇṇesu na ca vaṭṭati.

    २८३४.

    2834.

    उण्णादिकं पञ्‍चविधञ्‍च तूलं।

    Uṇṇādikaṃ pañcavidhañca tūlaṃ;

    महेसिना यं भिसियं पवुत्तं।

    Mahesinā yaṃ bhisiyaṃ pavuttaṃ;

    मसूरके तं पन वट्टतीति।

    Masūrake taṃ pana vaṭṭatīti;

    कुरुन्दियं अट्ठकथाय वुत्तं॥

    Kurundiyaṃ aṭṭhakathāya vuttaṃ.

    २८३५.

    2835.

    यदेतं तिविधं तूलं, भिसियं तं अकप्पियं।

    Yadetaṃ tividhaṃ tūlaṃ, bhisiyaṃ taṃ akappiyaṃ;

    मिस्सं तमालपत्तं तु, सब्बत्थ पन वट्टति॥

    Missaṃ tamālapattaṃ tu, sabbattha pana vaṭṭati.

    २८३६.

    2836.

    रूपं तु पुरिसित्थीनं, तिरच्छानगतस्स वा।

    Rūpaṃ tu purisitthīnaṃ, tiracchānagatassa vā;

    कारेन्तस्स करोतो वा, होति आपत्ति दुक्‍कटं॥

    Kārentassa karoto vā, hoti āpatti dukkaṭaṃ.

    २८३७.

    2837.

    जातकं पन वत्थुं वा, कारापेतुं परेहि वा।

    Jātakaṃ pana vatthuṃ vā, kārāpetuṃ parehi vā;

    मालाकम्मं लताकम्मं, सयं कातुम्पि वट्टति॥

    Mālākammaṃ latākammaṃ, sayaṃ kātumpi vaṭṭati.

    २८३८.

    2838.

    समानासनिको नाम, द्वीहि वस्सेहि यो पन।

    Samānāsaniko nāma, dvīhi vassehi yo pana;

    वुड्ढो वा दहरो वापि, वस्सेनेकेन वा पन॥

    Vuḍḍho vā daharo vāpi, vassenekena vā pana.

    २८३९.

    2839.

    समानवस्से वत्तब्बं, किञ्‍च नामिध विज्‍जति।

    Samānavasse vattabbaṃ, kiñca nāmidha vijjati;

    सत्तवस्सतिवस्सेहि, पञ्‍चवस्सो निसीदति॥

    Sattavassativassehi, pañcavasso nisīdati.

    २८४०.

    2840.

    हेट्ठा दीघासनं तिण्णं, यं पहोति निसीदितुं।

    Heṭṭhā dīghāsanaṃ tiṇṇaṃ, yaṃ pahoti nisīdituṃ;

    एकमञ्‍चेपि पीठे वा, द्वे निसीदन्ति वट्टति॥

    Ekamañcepi pīṭhe vā, dve nisīdanti vaṭṭati.

    २८४१.

    2841.

    उभतोब्यञ्‍जनं इत्थिं, ठपेत्वा पण्डकं पन।

    Ubhatobyañjanaṃ itthiṃ, ṭhapetvā paṇḍakaṃ pana;

    दीघासने अनुञ्‍ञातं, सब्बेहिपि निसीदितुं॥

    Dīghāsane anuññātaṃ, sabbehipi nisīdituṃ.

    २८४२.

    2842.

    पुरिमिको पच्छिमिको, तथेवन्तरमुत्तको।

    Purimiko pacchimiko, tathevantaramuttako;

    तयो सेनासनग्गाहा, सम्बुद्धेन पकासिता॥

    Tayo senāsanaggāhā, sambuddhena pakāsitā.

    २८४३.

    2843.

    पुब्बारुणा पाटिपदस्स याव।

    Pubbāruṇā pāṭipadassa yāva;

    पुनारुणो भिज्‍जति नेव ताव।

    Punāruṇo bhijjati neva tāva;

    इदञ्हि सेनासनगाहकस्स।

    Idañhi senāsanagāhakassa;

    खेत्तन्ति वस्सूपगमे वदन्ति॥

    Khettanti vassūpagame vadanti.

    २८४४.

    2844.

    पातोव गाहिते अञ्‍ञो, भिक्खु सेनासने पन।

    Pātova gāhite añño, bhikkhu senāsane pana;

    सचे याचति आगन्त्वा, वत्तब्बो गाहितन्ति सो॥

    Sace yācati āgantvā, vattabbo gāhitanti so.

    २८४५.

    2845.

    सङ्घिकं अपलोकेत्वा, गहितं वस्सवासिकं।

    Saṅghikaṃ apaloketvā, gahitaṃ vassavāsikaṃ;

    अन्तोवस्सेपि विब्भन्तो, लभते तत्रजं सचे॥

    Antovassepi vibbhanto, labhate tatrajaṃ sace.

    २८४६.

    2846.

    वुट्ठवस्सो सचे भिक्खु, किञ्‍चि आवासिहत्थतो।

    Vuṭṭhavasso sace bhikkhu, kiñci āvāsihatthato;

    गहेत्वा कप्पियं भण्डं, दत्वा तस्सत्तनो पन॥

    Gahetvā kappiyaṃ bhaṇḍaṃ, datvā tassattano pana.

    २८४७.

    2847.

    ‘‘असुकस्मिं कुले मय्हं, वस्सावासिकचीवरं।

    ‘‘Asukasmiṃ kule mayhaṃ, vassāvāsikacīvaraṃ;

    गाहितं गण्ह’’इच्‍चेवं, वत्वा गच्छति सो दिसं॥

    Gāhitaṃ gaṇha’’iccevaṃ, vatvā gacchati so disaṃ.

    २८४८.

    2848.

    उप्पब्बजति चे तत्थ, गतट्ठाने, न लब्भति।

    Uppabbajati ce tattha, gataṭṭhāne, na labbhati;

    गहेतुं तस्स सम्पत्तं, सङ्घिकंयेव तं सिया॥

    Gahetuṃ tassa sampattaṃ, saṅghikaṃyeva taṃ siyā.

    २८४९.

    2849.

    मनुस्से सम्मुखा तत्थ, पटिच्छापेति चे पन।

    Manusse sammukhā tattha, paṭicchāpeti ce pana;

    सब्बं लभति सम्पत्तं, वस्सावासिकचीवरं॥

    Sabbaṃ labhati sampattaṃ, vassāvāsikacīvaraṃ.

    २८५०.

    2850.

    आरामो च विहारो च, वत्थूनि दुविधस्सपि।

    Ārāmo ca vihāro ca, vatthūni duvidhassapi;

    भिसि बिम्बोहनं मञ्‍च-पीठन्ति ततियं पन॥

    Bhisi bimbohanaṃ mañca-pīṭhanti tatiyaṃ pana.

    २८५१.

    2851.

    लोहकुम्भी कटाहञ्‍च, भाणको लोहवारको।

    Lohakumbhī kaṭāhañca, bhāṇako lohavārako;

    वासि फरसु कुद्दालो, कुठारी च निखादनं॥

    Vāsi pharasu kuddālo, kuṭhārī ca nikhādanaṃ.

    २८५२.

    2852.

    वल्‍लि वेळु तिणं पण्णं, मुञ्‍जपब्बजमेव च।

    Valli veḷu tiṇaṃ paṇṇaṃ, muñjapabbajameva ca;

    मत्तिका दारुभण्डञ्‍च, पञ्‍चमं तु यथाह च॥

    Mattikā dārubhaṇḍañca, pañcamaṃ tu yathāha ca.

    २८५३.

    2853.

    ‘‘द्वीहि सङ्गहितानि द्वे, ततियं चतुसङ्गहं।

    ‘‘Dvīhi saṅgahitāni dve, tatiyaṃ catusaṅgahaṃ;

    चतुत्थं नवकोट्ठासं, पञ्‍चमं अट्ठधा मतं॥

    Catutthaṃ navakoṭṭhāsaṃ, pañcamaṃ aṭṭhadhā mataṃ.

    २८५४.

    2854.

    इति पञ्‍चहि रासीहि, पञ्‍चनिम्मललोचनो।

    Iti pañcahi rāsīhi, pañcanimmalalocano;

    पञ्‍चवीसविधं नाथो, गरुभण्डं पकासयि’’॥

    Pañcavīsavidhaṃ nātho, garubhaṇḍaṃ pakāsayi’’.

    २८५५.

    2855.

    इदञ्हि पन सङ्घस्स, सन्तकं गरुभण्डकं।

    Idañhi pana saṅghassa, santakaṃ garubhaṇḍakaṃ;

    विस्सज्‍जेन्तो विभाजेन्तो, भिक्खु थुल्‍लच्‍चयं फुसे॥

    Vissajjento vibhājento, bhikkhu thullaccayaṃ phuse.

    २८५६.

    2856.

    भिक्खुना गरुभण्डं तु, सङ्घेन हि गणेन वा।

    Bhikkhunā garubhaṇḍaṃ tu, saṅghena hi gaṇena vā;

    विस्सज्‍जितमविस्सट्ठं, विभत्तमविभाजितं॥

    Vissajjitamavissaṭṭhaṃ, vibhattamavibhājitaṃ.

    २८५७.

    2857.

    पुरिमेसु हि तीस्वेत्थ, न चत्थागरुभण्डकं।

    Purimesu hi tīsvettha, na catthāgarubhaṇḍakaṃ;

    लोहकुम्भी कटाहो च, लोहभाणकमेव च॥

    Lohakumbhī kaṭāho ca, lohabhāṇakameva ca.

    २८५८.

    2858.

    तिविधं खुद्दकं वापि, गरुभण्डकमेविदं।

    Tividhaṃ khuddakaṃ vāpi, garubhaṇḍakamevidaṃ;

    पादगण्हनको लोह-वारको भाजियो मतो॥

    Pādagaṇhanako loha-vārako bhājiyo mato.

    २८५९.

    2859.

    उद्धं पन ततो लोह-वारको गरुभण्डकं।

    Uddhaṃ pana tato loha-vārako garubhaṇḍakaṃ;

    भिङ्कारादीनि सब्बानि, गरुभण्डानि होन्ति हि॥

    Bhiṅkārādīni sabbāni, garubhaṇḍāni honti hi.

    २८६०.

    2860.

    भाजेतब्बो अयोपत्तो।

    Bhājetabbo ayopatto;

    तम्बायोथालकापि च।

    Tambāyothālakāpi ca;

    धूमनेत्तादिकं नेव।

    Dhūmanettādikaṃ neva;

    भाजेतब्बन्ति दीपितं॥

    Bhājetabbanti dīpitaṃ.

    २८६१.

    2861.

    अत्तना पटिलद्धं तं, लोहभण्डं तु किञ्‍चिपि।

    Attanā paṭiladdhaṃ taṃ, lohabhaṇḍaṃ tu kiñcipi;

    न पुग्गलिकभोगेन, भुञ्‍जितब्बञ्हि भिक्खुना॥

    Na puggalikabhogena, bhuñjitabbañhi bhikkhunā.

    २८६२.

    2862.

    कंसवट्टकलोहानं, भाजनानिपि सब्बसो।

    Kaṃsavaṭṭakalohānaṃ, bhājanānipi sabbaso;

    न पुग्गलिकभोगेन, वट्टन्ति परिभुञ्‍जितुं॥

    Na puggalikabhogena, vaṭṭanti paribhuñjituṃ.

    २८६३.

    2863.

    तिपुभण्डेपि एसेव, नयो ञेय्यो विभाविना।

    Tipubhaṇḍepi eseva, nayo ñeyyo vibhāvinā;

    न दोसो सङ्घिके अत्थि, गिहीनं सन्तकेसु वा॥

    Na doso saṅghike atthi, gihīnaṃ santakesu vā.

    २८६४.

    2864.

    खीरपासाणसम्भूतं, गरुकं तट्टकादिकं।

    Khīrapāsāṇasambhūtaṃ, garukaṃ taṭṭakādikaṃ;

    पादगण्हनतो उद्धं, घटको गरुभण्डको॥

    Pādagaṇhanato uddhaṃ, ghaṭako garubhaṇḍako.

    २८६५.

    2865.

    सिङ्गिसज्झुमयं हार-कूटजं फलिकुब्भवं।

    Siṅgisajjhumayaṃ hāra-kūṭajaṃ phalikubbhavaṃ;

    भाजनानि न वट्टन्ति, गिहीनं सन्तकानिपि॥

    Bhājanāni na vaṭṭanti, gihīnaṃ santakānipi.

    २८६६.

    2866.

    वासि भाजनिया खुद्दा, गरुभण्डं महत्तरी।

    Vāsi bhājaniyā khuddā, garubhaṇḍaṃ mahattarī;

    तथा फरसु वेज्‍जानं, सिरावेधनकम्पि च॥

    Tathā pharasu vejjānaṃ, sirāvedhanakampi ca.

    २८६७.

    2867.

    कुठारि वासि कुद्दालो, गरुभण्डं निखादनं।

    Kuṭhāri vāsi kuddālo, garubhaṇḍaṃ nikhādanaṃ;

    सिखरम्पि च तेनेव, गहितन्ति पकासितं॥

    Sikharampi ca teneva, gahitanti pakāsitaṃ.

    २८६८.

    2868.

    चतुरस्समुखं दोणि-मुखं वङ्कम्पि तत्थ च।

    Caturassamukhaṃ doṇi-mukhaṃ vaṅkampi tattha ca;

    सदण्डं खुद्दकं सब्बं, गरुभण्डं निखादनं॥

    Sadaṇḍaṃ khuddakaṃ sabbaṃ, garubhaṇḍaṃ nikhādanaṃ.

    २८६९.

    2869.

    मुट्ठिकमधिकरणी , सण्डासो वा तुलादिकं।

    Muṭṭhikamadhikaraṇī , saṇḍāso vā tulādikaṃ;

    किञ्‍चि सङ्घस्स दिन्‍नं चे, तं सब्बं गरुभण्डकं॥

    Kiñci saṅghassa dinnaṃ ce, taṃ sabbaṃ garubhaṇḍakaṃ.

    २८७०.

    2870.

    न्हापितस्स च सण्डासो, कत्तरी च महत्तरी।

    Nhāpitassa ca saṇḍāso, kattarī ca mahattarī;

    महापिप्फलकं तुन्‍न-कारानं गरुभण्डकं॥

    Mahāpipphalakaṃ tunna-kārānaṃ garubhaṇḍakaṃ.

    २८७१.

    2871.

    वल्‍लि सङ्घस्स दिन्‍ना वा, तत्थजातापि रक्खिता।

    Valli saṅghassa dinnā vā, tatthajātāpi rakkhitā;

    अड्ढबाहुप्पमाणापि, गरु वेत्तलतादिका॥

    Aḍḍhabāhuppamāṇāpi, garu vettalatādikā.

    २८७२.

    2872.

    सुत्तवाकादिनिब्बत्ता, रज्‍जुका योत्तकानि वा।

    Suttavākādinibbattā, rajjukā yottakāni vā;

    सङ्घस्स दिन्‍नकाले तु, गच्छन्ति गरुभण्डतं॥

    Saṅghassa dinnakāle tu, gacchanti garubhaṇḍataṃ.

    २८७३.

    2873.

    नाळिकेरस्स हीरे वा, वाके वा पन केनचि।

    Nāḷikerassa hīre vā, vāke vā pana kenaci;

    वट्टेत्वा हि कता एक-वट्टापि गरुभण्डकं॥

    Vaṭṭetvā hi katā eka-vaṭṭāpi garubhaṇḍakaṃ.

    २८७४.

    2874.

    वेळु सङ्घस्स दिन्‍नो वा, रक्खितो तत्थजातको।

    Veḷu saṅghassa dinno vā, rakkhito tatthajātako;

    अट्ठङ्गुलायतो सूचि-दण्डमत्तो गरुं सिया॥

    Aṭṭhaṅgulāyato sūci-daṇḍamatto garuṃ siyā.

    २८७५.

    2875.

    छत्तदण्डसलाकायो, दण्डो कत्तरयट्ठिपि।

    Chattadaṇḍasalākāyo, daṇḍo kattarayaṭṭhipi;

    पादगण्हनका तेल-नाळी भाजनिया इमे॥

    Pādagaṇhanakā tela-nāḷī bhājaniyā ime.

    २८७६.

    2876.

    मुञ्‍जादीसुपि यं किञ्‍चि, मुट्ठिमत्तं गरुं सिया।

    Muñjādīsupi yaṃ kiñci, muṭṭhimattaṃ garuṃ siyā;

    तालपण्णादिमेकम्पि, दिन्‍नं वा तत्थजातकं॥

    Tālapaṇṇādimekampi, dinnaṃ vā tatthajātakaṃ.

    २८७७.

    2877.

    अट्ठङ्गुलप्पमाणोपि, गरुकं रित्तपोत्थको।

    Aṭṭhaṅgulappamāṇopi, garukaṃ rittapotthako;

    मत्तिका पकती वापि, पञ्‍चवण्णा सुधापि वा॥

    Mattikā pakatī vāpi, pañcavaṇṇā sudhāpi vā.

    २८७८.

    2878.

    सिलेसादीसु वा किञ्‍चि, दिन्‍नं वा तत्थजातकं।

    Silesādīsu vā kiñci, dinnaṃ vā tatthajātakaṃ;

    तालपक्‍कपमाणं तु, गरुभण्डन्ति दीपितं॥

    Tālapakkapamāṇaṃ tu, garubhaṇḍanti dīpitaṃ.

    २८७९.

    2879.

    वल्‍लिवेळादिकं किञ्‍चि, अरक्खितमगोपितं।

    Valliveḷādikaṃ kiñci, arakkhitamagopitaṃ;

    गरुभण्डं न होतेव, गहेतब्बं यथासुखं॥

    Garubhaṇḍaṃ na hoteva, gahetabbaṃ yathāsukhaṃ.

    २८८०.

    2880.

    रक्खितं गोपितं वापि, गहेतब्बं तु गण्हता।

    Rakkhitaṃ gopitaṃ vāpi, gahetabbaṃ tu gaṇhatā;

    समकं अतिरेकं वा, दत्वा फातिकमेव वा॥

    Samakaṃ atirekaṃ vā, datvā phātikameva vā.

    २८८१.

    2881.

    अञ्‍जनं हरितालञ्‍च, तथा हिङ्गु मनोसिला।

    Añjanaṃ haritālañca, tathā hiṅgu manosilā;

    भाजेतब्बन्ति विञ्‍ञेय्यं, विञ्‍ञुना विनयञ्‍ञुना॥

    Bhājetabbanti viññeyyaṃ, viññunā vinayaññunā.

    २८८२.

    2882.

    दारुभण्डेपि यो कोचि, सूचिदण्डप्पमाणको।

    Dārubhaṇḍepi yo koci, sūcidaṇḍappamāṇako;

    अट्ठङ्गुलायतो दारु-भण्डको गरुभण्डकं॥

    Aṭṭhaṅgulāyato dāru-bhaṇḍako garubhaṇḍakaṃ.

    २८८३.

    2883.

    महाअट्ठकथायं तु, विभजित्वाव दस्सितं।

    Mahāaṭṭhakathāyaṃ tu, vibhajitvāva dassitaṃ;

    आसन्दिकोपि सत्तङ्गो, भद्दपीठञ्‍च पीठिका॥

    Āsandikopi sattaṅgo, bhaddapīṭhañca pīṭhikā.

    २८८४.

    2884.

    पीठमेळकपादञ्‍च, तथामण्डकवट्टकं।

    Pīṭhameḷakapādañca, tathāmaṇḍakavaṭṭakaṃ;

    कोच्छं पलालपीठञ्‍च, धोवने फलकम्पि च॥

    Kocchaṃ palālapīṭhañca, dhovane phalakampi ca.

    २८८५.

    2885.

    भण्डिका मुग्गरो चेव, वत्थघट्टनमुग्गरो।

    Bhaṇḍikā muggaro ceva, vatthaghaṭṭanamuggaro;

    अम्बणम्पि च मञ्‍जूसा, नावा रजनदोणिका॥

    Ambaṇampi ca mañjūsā, nāvā rajanadoṇikā.

    २८८६.

    2886.

    उळुङ्कोपि समुग्गोपि, करण्डम्पि कटच्छुपि।

    Uḷuṅkopi samuggopi, karaṇḍampi kaṭacchupi;

    एवमादि तु सब्बम्पि, सङ्घिकं गरुभण्डकं॥

    Evamādi tu sabbampi, saṅghikaṃ garubhaṇḍakaṃ.

    २८८७.

    2887.

    सब्बं दारुमयं गेह-सम्भारं गरुकं मतं।

    Sabbaṃ dārumayaṃ geha-sambhāraṃ garukaṃ mataṃ;

    भाजियं कप्पियं चम्मं, अकप्पियमभाजियं॥

    Bhājiyaṃ kappiyaṃ cammaṃ, akappiyamabhājiyaṃ.

    २८८८.

    2888.

    एळचम्मं गरुं वुत्तं, तथेवोदुक्खलादिकं।

    Eḷacammaṃ garuṃ vuttaṃ, tathevodukkhalādikaṃ;

    पेसकारादिभण्डञ्‍च, कसिभण्डञ्‍च सङ्घिकं॥

    Pesakārādibhaṇḍañca, kasibhaṇḍañca saṅghikaṃ.

    २८८९.

    2889.

    तथेवाधारको पत्त-पिधानं तालवण्टकं।

    Tathevādhārako patta-pidhānaṃ tālavaṇṭakaṃ;

    बीजनी पच्छि चङ्कोटं, सब्बा सम्मुञ्‍जनी गरु॥

    Bījanī pacchi caṅkoṭaṃ, sabbā sammuñjanī garu.

    २८९०.

    2890.

    यं किञ्‍चि भूमत्थरणं, यो कोचि कटसारको।

    Yaṃ kiñci bhūmattharaṇaṃ, yo koci kaṭasārako;

    चक्‍कयुत्तकयानञ्‍च, सब्बम्पि गरुभण्डकं॥

    Cakkayuttakayānañca, sabbampi garubhaṇḍakaṃ.

    २८९१.

    2891.

    छत्तञ्‍च मुट्ठिपण्णञ्‍च, विसाणंतुम्बभाजनं।

    Chattañca muṭṭhipaṇṇañca, visāṇaṃtumbabhājanaṃ;

    उपाहनारणीधम्म-करणादि लहुं इदं॥

    Upāhanāraṇīdhamma-karaṇādi lahuṃ idaṃ.

    २८९२.

    2892.

    हत्थिदन्तो विसाणञ्‍च, यथागतमतच्छितं।

    Hatthidanto visāṇañca, yathāgatamatacchitaṃ;

    मञ्‍चपादादि यं किञ्‍चि, भाजनीयमनिट्ठितं॥

    Mañcapādādi yaṃ kiñci, bhājanīyamaniṭṭhitaṃ.

    २८९३.

    2893.

    निट्ठितो तच्छितो वापि, विधो हिङ्गुकरण्डको।

    Niṭṭhito tacchito vāpi, vidho hiṅgukaraṇḍako;

    अञ्‍जनी च सलाकायो, भाजनी उदपुञ्छनी॥

    Añjanī ca salākāyo, bhājanī udapuñchanī.

    २८९४.

    2894.

    सब्बं कुलालभण्डम्पि, परिभोगारहं पन।

    Sabbaṃ kulālabhaṇḍampi, paribhogārahaṃ pana;

    पत्तङ्गारकटाहञ्‍च, धूमदानं कपल्‍लिका॥

    Pattaṅgārakaṭāhañca, dhūmadānaṃ kapallikā.

    २८९५.

    2895.

    थूपिका दीपरुक्खो च, चयनच्छदनिट्ठका।

    Thūpikā dīparukkho ca, cayanacchadaniṭṭhakā;

    सङ्घिकं पन सब्बम्पि, गरुभण्डन्ति दीपितं॥

    Saṅghikaṃ pana sabbampi, garubhaṇḍanti dīpitaṃ.

    २८९६.

    2896.

    पत्तो कञ्‍चनको चेव, थालकं कुण्डिकापि च।

    Patto kañcanako ceva, thālakaṃ kuṇḍikāpi ca;

    घटको लोहभण्डेपि, कुण्डिकापि च भाजिया॥

    Ghaṭako lohabhaṇḍepi, kuṇḍikāpi ca bhājiyā.

    २८९७.

    2897.

    गरुना गरुभण्डञ्‍च, थावरेन च थावरं।

    Garunā garubhaṇḍañca, thāvarena ca thāvaraṃ;

    सङ्घस्स परिवत्तेत्वा, गण्हितुं पन वट्टति॥

    Saṅghassa parivattetvā, gaṇhituṃ pana vaṭṭati.

    २८९८.

    2898.

    अधोतेन च पादेन, नक्‍कमे सयनासनं।

    Adhotena ca pādena, nakkame sayanāsanaṃ;

    अल्‍लपादेन वा भिक्खु, तथेव सउपाहनो॥

    Allapādena vā bhikkhu, tatheva saupāhano.

    २८९९.

    2899.

    भूमिया निट्ठुभन्तस्स, परिकम्मकताय वा।

    Bhūmiyā niṭṭhubhantassa, parikammakatāya vā;

    परिकम्मकतं भित्तिं, अपस्सेन्तस्स दुक्‍कटं॥

    Parikammakataṃ bhittiṃ, apassentassa dukkaṭaṃ.

    २९००.

    2900.

    परिकम्मकतं भूमिं, सङ्घिकं मञ्‍चपीठकं।

    Parikammakataṃ bhūmiṃ, saṅghikaṃ mañcapīṭhakaṃ;

    अत्तनो सन्तकेनेव, पत्थरित्वान केनचि॥

    Attano santakeneva, pattharitvāna kenaci.

    २९०१.

    2901.

    निपज्‍जितब्बं, सहसा, तस्स निद्दायतो यदि।

    Nipajjitabbaṃ, sahasā, tassa niddāyato yadi;

    सरीरावयवो कोचि, मञ्‍चं फुसति दुक्‍कटं॥

    Sarīrāvayavo koci, mañcaṃ phusati dukkaṭaṃ.

    २९०२.

    2902.

    लोमेसु पन लोमानं, गणनायेव दुक्‍कटं।

    Lomesu pana lomānaṃ, gaṇanāyeva dukkaṭaṃ;

    तलेन हत्थपादानं, वट्टतक्‍कमितुं पन॥

    Talena hatthapādānaṃ, vaṭṭatakkamituṃ pana.

    २९०३.

    2903.

    सहस्सग्घनको कोचि, पिण्डपातो सचीवरो।

    Sahassagghanako koci, piṇḍapāto sacīvaro;

    पत्तो अवस्सिकं भिक्खुं, लिखित्वा ठपितोपि च॥

    Patto avassikaṃ bhikkhuṃ, likhitvā ṭhapitopi ca.

    २९०४.

    2904.

    तादिसो पिण्डपातोव, सट्ठिवस्सानमच्‍चये।

    Tādiso piṇḍapātova, saṭṭhivassānamaccaye;

    उप्पन्‍नो सट्ठिवस्सस्स, ठितिकाय ददे बुधो॥

    Uppanno saṭṭhivassassa, ṭhitikāya dade budho.

    २९०५.

    2905.

    उद्देसभत्तं भुञ्‍जित्वा, जातो चे सामणेरको।

    Uddesabhattaṃ bhuñjitvā, jāto ce sāmaṇerako;

    गहेतुं लभति तं पच्छा, सामणेरस्स पाळिया॥

    Gahetuṃ labhati taṃ pacchā, sāmaṇerassa pāḷiyā.

    २९०६.

    2906.

    सम्पुण्णवीसवस्सो यो, स्वे उद्देसं लभिस्सति।

    Sampuṇṇavīsavasso yo, sve uddesaṃ labhissati;

    अज्‍ज सो उपसम्पन्‍नो, अतीता ठितिका सिया॥

    Ajja so upasampanno, atītā ṭhitikā siyā.

    २९०७.

    2907.

    सचे पन सलाका तु, लद्धा भत्तं न तंदिने।

    Sace pana salākā tu, laddhā bhattaṃ na taṃdine;

    लद्धं, पुनदिने तस्स, गाहेतब्बं, न संसयो॥

    Laddhaṃ, punadine tassa, gāhetabbaṃ, na saṃsayo.

    २९०८.

    2908.

    उत्तरुत्तरिभङ्गस्स, भत्तस्सेकचरस्स हि।

    Uttaruttaribhaṅgassa, bhattassekacarassa hi;

    विसुञ्हि ठितिका कत्वा, दातब्बा तु सलाकिका॥

    Visuñhi ṭhitikā katvā, dātabbā tu salākikā.

    २९०९.

    2909.

    भत्तमेव सचे लद्धं, न पनुत्तरिभङ्गकं।

    Bhattameva sace laddhaṃ, na panuttaribhaṅgakaṃ;

    लद्धमुत्तरिभङ्गं वा, न लद्धं भत्तमेव वा॥

    Laddhamuttaribhaṅgaṃ vā, na laddhaṃ bhattameva vā.

    २९१०.

    2910.

    येन येन हि यं यं तु, न लद्धं, तस्स तस्स च।

    Yena yena hi yaṃ yaṃ tu, na laddhaṃ, tassa tassa ca;

    तं तं पुनदिने चापि, गाहेतब्बन्ति दीपितं॥

    Taṃ taṃ punadine cāpi, gāhetabbanti dīpitaṃ.

    २९११.

    2911.

    सङ्घुद्देसादिकं भत्तं, इदं सत्तविधम्पि च।

    Saṅghuddesādikaṃ bhattaṃ, idaṃ sattavidhampi ca;

    आगन्तुकादिभत्तञ्‍च, चतुब्बिधमुदीरितं॥

    Āgantukādibhattañca, catubbidhamudīritaṃ.

    २९१२.

    2912.

    विहारवारभत्तञ्‍च, निच्‍चञ्‍च कुटिभत्तकं।

    Vihāravārabhattañca, niccañca kuṭibhattakaṃ;

    पन्‍नरसविधं भत्तं, उद्दिट्ठं सब्बमेविध॥

    Pannarasavidhaṃ bhattaṃ, uddiṭṭhaṃ sabbamevidha.

    २९१३.

    2913.

    पाळिमट्ठकथञ्‍चेव, ओलोकेत्वा पुनप्पुनं।

    Pāḷimaṭṭhakathañceva, oloketvā punappunaṃ;

    सङ्घिके पच्‍चये सम्मा, विभजेय्य विचक्खणो॥

    Saṅghike paccaye sammā, vibhajeyya vicakkhaṇo.

    सेनासनक्खन्धककथा।

    Senāsanakkhandhakakathā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact