Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૨૦૬. સેટ્ઠિપુત્તવત્થુ
206. Seṭṭhiputtavatthu
૩૩૩. તેન ખો પન સમયેન બારાણસેય્યકસ્સ સેટ્ઠિપુત્તસ્સ મોક્ખચિકાય કીળન્તસ્સ અન્તગણ્ઠાબાધો હોતિ, યેન યાગુપિ પીતા ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ભત્તમ્પિ ભુત્તં ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ઉચ્ચારોપિ પસ્સાવોપિ ન પગુણો. સો તેન કિસો હોતિ લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તો. અથ ખો બારાણસેય્યકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ એતદહોસિ – ‘‘મય્હં ખો પુત્તસ્સ તાદિસો આબાધો, યેન યાગુપિ પીતા ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ભત્તમ્પિ ભુત્તં ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ઉચ્ચારોપિ પસ્સાવોપિ ન પગુણો. સો તેન કિસો લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તો. યંનૂનાહં રાજગહં ગન્ત્વા રાજાનં જીવકં વેજ્જં યાચેય્યં પુત્તં મે તિકિચ્છિતુ’’ન્તિ. અથ ખો બારાણસેય્યકો સેટ્ઠિ રાજગહં ગન્ત્વા યેન રાજા માગધો સેનિયો બિમ્બિસારો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા રાજાનં માગધં સેનિયં બિમ્બિસારં એતદવોચ – ‘‘મય્હં ખો, દેવ, પુત્તસ્સ તાદિસો આબાધો, યેન યાગુપિ પીતા ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ભત્તમ્પિ ભુત્તં ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ઉચ્ચારોપિ પસ્સાવોપિ ન પગુણો. સો તેન કિસો લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તો. સાધુ દેવો જીવકં વેજ્જં આણાપેતુ પુત્તં મે તિકિચ્છિતુ’’ન્તિ.
333. Tena kho pana samayena bārāṇaseyyakassa seṭṭhiputtassa mokkhacikāya kīḷantassa antagaṇṭhābādho hoti, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso hoti lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Atha kho bārāṇaseyyakassa seṭṭhissa etadahosi – ‘‘mayhaṃ kho puttassa tādiso ābādho, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Yaṃnūnāhaṃ rājagahaṃ gantvā rājānaṃ jīvakaṃ vejjaṃ yāceyyaṃ puttaṃ me tikicchitu’’nti. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhi rājagahaṃ gantvā yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘mayhaṃ kho, deva, puttassa tādiso ābādho, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Sādhu devo jīvakaṃ vejjaṃ āṇāpetu puttaṃ me tikicchitu’’nti.
અથ ખો રાજા માગધો સેનિયો બિમ્બિસારો જીવકં કોમારભચ્ચં આણાપેસિ – ‘‘ગચ્છ, ભણે જીવક, બારાણસિં ગન્ત્વા બારાણસેય્યકં સેટ્ઠિપુત્તં તિકિચ્છાહી’’તિ. ‘‘એવં, દેવા’’તિ ખો જીવકો કોમારભચ્ચો રઞ્ઞો માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ પટિસ્સુત્વા બારાણસિં ગન્ત્વા યેન બારાણસેય્યકો સેટ્ઠિપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા બારાણસેય્યકસ્સ સેટ્ઠિપુત્તસ્સ વિકારં સલ્લક્ખેત્વા જનં ઉસ્સારેત્વા તિરોકરણિયં પરિક્ખિપિત્વા થમ્ભે ઉબ્બન્ધિત્વા 1 ભરિયં પુરતો ઠપેત્વા ઉદરચ્છવિં ઉપ્પાટેત્વા અન્તગણ્ઠિં નીહરિત્વા ભરિયાય દસ્સેસિ – ‘‘પસ્સ તે સામિકસ્સ આબાધં, ઇમિના યાગુપિ પીતા ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ભત્તમ્પિ ભુત્તં ન સમ્મા પરિણામં ગચ્છતિ, ઉચ્ચારોપિ પસ્સાવોપિ ન પગુણો; ઇમિનાયં કિસો લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તો’’તિ. અન્તગણ્ઠિં વિનિવેઠેત્વા અન્તાનિ પટિપવેસેત્વા ઉદરચ્છવિં સિબ્બિત્વા આલેપં અદાસિ. અથ ખો બારાણસેય્યકો સેટ્ઠિપુત્તો નચિરસ્સેવ અરોગો અહોસિ. અથ ખો બારાણસેય્યકો સેટ્ઠિ ‘પુત્તો મે અરોગો ઠિતો’તિ 2 જીવકસ્સ કોમારભચ્ચસ્સ સોળસસહસ્સાનિ પાદાસિ. અથ ખો જીવકો કોમારભચ્ચો તાનિ સોળસસહસ્સાનિ આદાય પુનદેવ રાજગહં પચ્ચાગઞ્છિ .
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro jīvakaṃ komārabhaccaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe jīvaka, bārāṇasiṃ gantvā bārāṇaseyyakaṃ seṭṭhiputtaṃ tikicchāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissutvā bārāṇasiṃ gantvā yena bārāṇaseyyako seṭṭhiputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bārāṇaseyyakassa seṭṭhiputtassa vikāraṃ sallakkhetvā janaṃ ussāretvā tirokaraṇiyaṃ parikkhipitvā thambhe ubbandhitvā 3 bhariyaṃ purato ṭhapetvā udaracchaviṃ uppāṭetvā antagaṇṭhiṃ nīharitvā bhariyāya dassesi – ‘‘passa te sāmikassa ābādhaṃ, iminā yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo; imināyaṃ kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto’’ti. Antagaṇṭhiṃ viniveṭhetvā antāni paṭipavesetvā udaracchaviṃ sibbitvā ālepaṃ adāsi. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhiputto nacirasseva arogo ahosi. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhi ‘putto me arogo ṭhito’ti 4 jīvakassa komārabhaccassa soḷasasahassāni pādāsi. Atha kho jīvako komārabhacco tāni soḷasasahassāni ādāya punadeva rājagahaṃ paccāgañchi .
સેટ્ઠિપુત્તવત્થુ નિટ્ઠિતં.
Seṭṭhiputtavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / રાજગહસેટ્ઠિવત્થુકથા • Rājagahaseṭṭhivatthukathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૨૦૫. રાજગહસેટ્ઠિવત્થુકથા • 205. Rājagahaseṭṭhivatthukathā