Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi |
൨൦൬. സേട്ഠിപുത്തവത്ഥു
206. Seṭṭhiputtavatthu
൩൩൩. തേന ഖോ പന സമയേന ബാരാണസേയ്യകസ്സ സേട്ഠിപുത്തസ്സ മോക്ഖചികായ കീളന്തസ്സ അന്തഗണ്ഠാബാധോ ഹോതി, യേന യാഗുപി പീതാ ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഭത്തമ്പി ഭുത്തം ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഉച്ചാരോപി പസ്സാവോപി ന പഗുണോ. സോ തേന കിസോ ഹോതി ലൂഖോ ദുബ്ബണ്ണോ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതോ ധമനിസന്ഥതഗത്തോ. അഥ ഖോ ബാരാണസേയ്യകസ്സ സേട്ഠിസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘മയ്ഹം ഖോ പുത്തസ്സ താദിസോ ആബാധോ, യേന യാഗുപി പീതാ ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഭത്തമ്പി ഭുത്തം ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഉച്ചാരോപി പസ്സാവോപി ന പഗുണോ. സോ തേന കിസോ ലൂഖോ ദുബ്ബണ്ണോ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതോ ധമനിസന്ഥതഗത്തോ. യംനൂനാഹം രാജഗഹം ഗന്ത്വാ രാജാനം ജീവകം വേജ്ജം യാചേയ്യം പുത്തം മേ തികിച്ഛിതു’’ന്തി. അഥ ഖോ ബാരാണസേയ്യകോ സേട്ഠി രാജഗഹം ഗന്ത്വാ യേന രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ രാജാനം മാഗധം സേനിയം ബിമ്ബിസാരം ഏതദവോച – ‘‘മയ്ഹം ഖോ, ദേവ, പുത്തസ്സ താദിസോ ആബാധോ, യേന യാഗുപി പീതാ ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഭത്തമ്പി ഭുത്തം ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഉച്ചാരോപി പസ്സാവോപി ന പഗുണോ. സോ തേന കിസോ ലൂഖോ ദുബ്ബണ്ണോ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതോ ധമനിസന്ഥതഗത്തോ. സാധു ദേവോ ജീവകം വേജ്ജം ആണാപേതു പുത്തം മേ തികിച്ഛിതു’’ന്തി.
333. Tena kho pana samayena bārāṇaseyyakassa seṭṭhiputtassa mokkhacikāya kīḷantassa antagaṇṭhābādho hoti, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso hoti lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Atha kho bārāṇaseyyakassa seṭṭhissa etadahosi – ‘‘mayhaṃ kho puttassa tādiso ābādho, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Yaṃnūnāhaṃ rājagahaṃ gantvā rājānaṃ jīvakaṃ vejjaṃ yāceyyaṃ puttaṃ me tikicchitu’’nti. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhi rājagahaṃ gantvā yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘mayhaṃ kho, deva, puttassa tādiso ābādho, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Sādhu devo jīvakaṃ vejjaṃ āṇāpetu puttaṃ me tikicchitu’’nti.
അഥ ഖോ രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ജീവകം കോമാരഭച്ചം ആണാപേസി – ‘‘ഗച്ഛ, ഭണേ ജീവക, ബാരാണസിം ഗന്ത്വാ ബാരാണസേയ്യകം സേട്ഠിപുത്തം തികിച്ഛാഹീ’’തി. ‘‘ഏവം, ദേവാ’’തി ഖോ ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ രഞ്ഞോ മാഗധസ്സ സേനിയസ്സ ബിമ്ബിസാരസ്സ പടിസ്സുത്വാ ബാരാണസിം ഗന്ത്വാ യേന ബാരാണസേയ്യകോ സേട്ഠിപുത്തോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ബാരാണസേയ്യകസ്സ സേട്ഠിപുത്തസ്സ വികാരം സല്ലക്ഖേത്വാ ജനം ഉസ്സാരേത്വാ തിരോകരണിയം പരിക്ഖിപിത്വാ ഥമ്ഭേ ഉബ്ബന്ധിത്വാ 1 ഭരിയം പുരതോ ഠപേത്വാ ഉദരച്ഛവിം ഉപ്പാടേത്വാ അന്തഗണ്ഠിം നീഹരിത്വാ ഭരിയായ ദസ്സേസി – ‘‘പസ്സ തേ സാമികസ്സ ആബാധം, ഇമിനാ യാഗുപി പീതാ ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഭത്തമ്പി ഭുത്തം ന സമ്മാ പരിണാമം ഗച്ഛതി, ഉച്ചാരോപി പസ്സാവോപി ന പഗുണോ; ഇമിനായം കിസോ ലൂഖോ ദുബ്ബണ്ണോ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതോ ധമനിസന്ഥതഗത്തോ’’തി. അന്തഗണ്ഠിം വിനിവേഠേത്വാ അന്താനി പടിപവേസേത്വാ ഉദരച്ഛവിം സിബ്ബിത്വാ ആലേപം അദാസി. അഥ ഖോ ബാരാണസേയ്യകോ സേട്ഠിപുത്തോ നചിരസ്സേവ അരോഗോ അഹോസി. അഥ ഖോ ബാരാണസേയ്യകോ സേട്ഠി ‘പുത്തോ മേ അരോഗോ ഠിതോ’തി 2 ജീവകസ്സ കോമാരഭച്ചസ്സ സോളസസഹസ്സാനി പാദാസി. അഥ ഖോ ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ താനി സോളസസഹസ്സാനി ആദായ പുനദേവ രാജഗഹം പച്ചാഗഞ്ഛി .
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro jīvakaṃ komārabhaccaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe jīvaka, bārāṇasiṃ gantvā bārāṇaseyyakaṃ seṭṭhiputtaṃ tikicchāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissutvā bārāṇasiṃ gantvā yena bārāṇaseyyako seṭṭhiputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bārāṇaseyyakassa seṭṭhiputtassa vikāraṃ sallakkhetvā janaṃ ussāretvā tirokaraṇiyaṃ parikkhipitvā thambhe ubbandhitvā 3 bhariyaṃ purato ṭhapetvā udaracchaviṃ uppāṭetvā antagaṇṭhiṃ nīharitvā bhariyāya dassesi – ‘‘passa te sāmikassa ābādhaṃ, iminā yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo; imināyaṃ kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto’’ti. Antagaṇṭhiṃ viniveṭhetvā antāni paṭipavesetvā udaracchaviṃ sibbitvā ālepaṃ adāsi. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhiputto nacirasseva arogo ahosi. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhi ‘putto me arogo ṭhito’ti 4 jīvakassa komārabhaccassa soḷasasahassāni pādāsi. Atha kho jīvako komārabhacco tāni soḷasasahassāni ādāya punadeva rājagahaṃ paccāgañchi .
സേട്ഠിപുത്തവത്ഥു നിട്ഠിതം.
Seṭṭhiputtavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / രാജഗഹസേട്ഠിവത്ഥുകഥാ • Rājagahaseṭṭhivatthukathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨൦൫. രാജഗഹസേട്ഠിവത്ഥുകഥാ • 205. Rājagahaseṭṭhivatthukathā