Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
౨. సీహనాదవగ్గో
2. Sīhanādavaggo
౧. సీహనాదసుత్తవణ్ణనా
1. Sīhanādasuttavaṇṇanā
౧౧. దుతియస్స పఠమే యేన భగవా తేనుపసఙ్కమీతి ‘‘సచే సత్థా చారికం పక్కమితుకామో అస్స , ఇమస్మిం కాలే పక్కమేయ్య. హన్దాహం చారికం గమనత్థాయ సత్థారం ఆపుచ్ఛామీ’’తి చిన్తేత్వా భిక్ఖుసఙ్ఘపరివుతో ఉపసఙ్కమి. ఆయస్మా మం, భన్తేతి సో కిర భిక్ఖు థేరం మహతా భిక్ఖుపరివారేన గచ్ఛన్తం దిస్వా ‘‘ఇమే భిక్ఖూ తథాగతం పహాయ సారిపుత్తం పరివారేత్వా నిక్ఖన్తా, గమనవిచ్ఛేదమస్స కరిస్సామీ’’తి అట్ఠానే కోపం బన్ధిత్వా ఏవమాహ. తత్థ ఆసజ్జాతి ఘట్టేత్వా. అప్పటినిస్సజ్జాతి అక్ఖమాపేత్వా అచ్చయం అదేసేత్వా. కిస్మిం పన సో కారణే ఆఘాతం బన్ధీతి? థేరస్స కిర దసబలం వన్దిత్వా ఉట్ఠాయ గచ్ఛతో చీవరకణ్ణో తస్స సరీరం ఫుసి, వాతో పహరీతిపి వదన్తి. ఏత్తకేన ఆఘాతం బన్ధిత్వా థేరం మహతా పరివారేన గచ్ఛన్తం దిస్వా ఉసూయమానో ‘‘గమనవిచ్ఛేదమస్స కరిస్సామీ’’తి ఏవమాహ. ఏహి త్వం భిక్ఖూతి సత్థా తస్స భిక్ఖునో వచనం సుత్వా ‘‘న తం భిక్ఖు సారిపుత్తో పహరీతి వుత్తే, ‘భన్తే, తుమ్హే అత్తనో అగ్గసావకస్సేవ పక్ఖం వహథ, న మయ్హ’న్తి మయి మనోపదోసం కత్వా అపాయే నిబ్బత్తేయ్యా’’తి ఞత్వా ‘‘సారిపుత్తం పక్కోసాపేత్వా ఇమమత్థం పుచ్ఛిస్సామీ’’తి ఏకం భిక్ఖుం ఆమన్తేత్వా ఏవమాహ. అవాపురణం ఆదాయాతి కుఞ్చికం గహేత్వా. సీహనాదన్తి సేట్ఠనాదం పముఖనాదం అప్పటివత్తియనాదం. ఏవం ద్వీహి మహాథేరేహి ఆరోచితో భిక్ఖుసఙ్ఘో రత్తిట్ఠానదివాట్ఠానాని పహాయ సత్థు సన్తికం అగమాసి. ఖీయనధమ్మన్తి కథాధమ్మం.
11. Dutiyassa paṭhame yena bhagavā tenupasaṅkamīti ‘‘sace satthā cārikaṃ pakkamitukāmo assa , imasmiṃ kāle pakkameyya. Handāhaṃ cārikaṃ gamanatthāya satthāraṃ āpucchāmī’’ti cintetvā bhikkhusaṅghaparivuto upasaṅkami. Āyasmā maṃ, bhanteti so kira bhikkhu theraṃ mahatā bhikkhuparivārena gacchantaṃ disvā ‘‘ime bhikkhū tathāgataṃ pahāya sāriputtaṃ parivāretvā nikkhantā, gamanavicchedamassa karissāmī’’ti aṭṭhāne kopaṃ bandhitvā evamāha. Tattha āsajjāti ghaṭṭetvā. Appaṭinissajjāti akkhamāpetvā accayaṃ adesetvā. Kismiṃ pana so kāraṇe āghātaṃ bandhīti? Therassa kira dasabalaṃ vanditvā uṭṭhāya gacchato cīvarakaṇṇo tassa sarīraṃ phusi, vāto paharītipi vadanti. Ettakena āghātaṃ bandhitvā theraṃ mahatā parivārena gacchantaṃ disvā usūyamāno ‘‘gamanavicchedamassa karissāmī’’ti evamāha. Ehi tvaṃ bhikkhūti satthā tassa bhikkhuno vacanaṃ sutvā ‘‘na taṃ bhikkhu sāriputto paharīti vutte, ‘bhante, tumhe attano aggasāvakasseva pakkhaṃ vahatha, na mayha’nti mayi manopadosaṃ katvā apāye nibbatteyyā’’ti ñatvā ‘‘sāriputtaṃ pakkosāpetvā imamatthaṃ pucchissāmī’’ti ekaṃ bhikkhuṃ āmantetvā evamāha. Avāpuraṇaṃ ādāyāti kuñcikaṃ gahetvā. Sīhanādanti seṭṭhanādaṃ pamukhanādaṃ appaṭivattiyanādaṃ. Evaṃ dvīhi mahātherehi ārocito bhikkhusaṅgho rattiṭṭhānadivāṭṭhānāni pahāya satthu santikaṃ agamāsi. Khīyanadhammanti kathādhammaṃ.
గూథగతన్తి గూథమేవ. సేసేసుపి ఏసేవ నయో. పథవీసమేనాతి అకుజ్ఝనట్ఠేన పథవియా సమానేన. న హి పథవీ ‘‘మయి సుచిం నిక్ఖిపన్తీ’’తి సోమనస్సం కరోతి, న ‘‘అసుచిం నిక్ఖిపన్తీ’’తి దోమనస్సం. మయ్హమ్పి ఏవరూపం చిత్తన్తి దస్సేతి. విపులేనాతి అపరిత్తేన. మహగ్గతేనాతి మహన్తభావం గతేన. అప్పమాణేనాతి వడ్ఢితప్పమాణేన. అవేరేనాతి అకుసలవేరపుగ్గలవేరరహితేన. అబ్యాపజ్ఝేనాతి నిద్దుక్ఖేన విగతదోమనస్సేన. సో ఇధాతి సో అనుపట్ఠితకాయానుపస్సనాసతిపట్ఠానో భిక్ఖు ఏవం కరేయ్య, మాదిసో కథం ఏవరూపం కరిస్సతి, భన్తేతి పఠమం సీహనాదం నది. ఏవం సబ్బత్థ యోజనా వేదితబ్బా.
Gūthagatanti gūthameva. Sesesupi eseva nayo. Pathavīsamenāti akujjhanaṭṭhena pathaviyā samānena. Na hi pathavī ‘‘mayi suciṃ nikkhipantī’’ti somanassaṃ karoti, na ‘‘asuciṃ nikkhipantī’’ti domanassaṃ. Mayhampi evarūpaṃ cittanti dasseti. Vipulenāti aparittena. Mahaggatenāti mahantabhāvaṃ gatena. Appamāṇenāti vaḍḍhitappamāṇena. Averenāti akusalaverapuggalaverarahitena. Abyāpajjhenāti niddukkhena vigatadomanassena. So idhāti so anupaṭṭhitakāyānupassanāsatipaṭṭhāno bhikkhu evaṃ kareyya, mādiso kathaṃ evarūpaṃ karissati, bhanteti paṭhamaṃ sīhanādaṃ nadi. Evaṃ sabbattha yojanā veditabbā.
రజోహరణన్తి రజసమ్మజ్జనచోళకం, పాదపుఞ్ఛన్తి, తస్సేవ నామం. కళోపిహత్థోతి పచ్ఛిహత్థో ఉక్ఖలిహత్థో వా. నన్తకవాసీతి అన్తచ్ఛిన్నపిలోతికవసనో. సూరతోతి సుచిసీలో సోరచ్చేన సమన్నాగతో. సుదన్తోతి సుట్ఠు దమథం ఉపగతో. సువినీతోతి సుట్ఠు సిక్ఖితో. న కఞ్చి హింసతీతి విసాణాదీసు గణ్హన్తమ్పి పిట్ఠిం పరిమజ్జన్తమ్పి న కఞ్చి విహేఠేతి. ఉసభఛిన్నవిసాణసమేనాతి ఉసభస్స ఛిన్నవిసాణస్స చిత్తసదిసేన.
Rajoharaṇanti rajasammajjanacoḷakaṃ, pādapuñchanti, tasseva nāmaṃ. Kaḷopihatthoti pacchihattho ukkhalihattho vā. Nantakavāsīti antacchinnapilotikavasano. Sūratoti sucisīlo soraccena samannāgato. Sudantoti suṭṭhu damathaṃ upagato. Suvinītoti suṭṭhu sikkhito. Na kañci hiṃsatīti visāṇādīsu gaṇhantampi piṭṭhiṃ parimajjantampi na kañci viheṭheti. Usabhachinnavisāṇasamenāti usabhassa chinnavisāṇassa cittasadisena.
అట్టీయేయ్యాతి అట్టో పీళితో భవేయ్య. హరాయేయ్యాతి లజ్జేయ్య. జిగుచ్ఛేయ్యాతి జిగుచ్ఛం ఆపజ్జేయ్య.
Aṭṭīyeyyāti aṭṭo pīḷito bhaveyya. Harāyeyyāti lajjeyya. Jiguccheyyāti jigucchaṃ āpajjeyya.
మేదకథాలికన్తి మేదకథాలికా వుచ్చతి సూనకారకేహి యూసనిక్ఖమనత్థాయ తత్థ తత్థ కతఛిద్దా థాలికా. పరిహరేయ్యాతి మంసస్స పూరేత్వా ఉక్ఖిపిత్వా గచ్ఛేయ్య. ఛిద్దావఛిద్దన్తి పరిత్తమహన్తేహి ఛిద్దేహి సమన్నాగతం. ఉగ్ఘరన్తన్తి ఉపరిముఖేహి ఛిద్దేహి నిక్ఖమమానయూసం. పగ్ఘరన్తన్తి అధోముఖేహి నిక్ఖమమానయూసం. ఏవమస్స సకలసరీరం యూసమక్ఖితం భవేయ్య. ఛిద్దావఛిద్దన్తి నవహి వణముఖేహి పరిత్తమహన్త ఛిద్దం. ఏవమేత్థ అట్ఠమనవమేహి ద్వీహి అఙ్గేహి థేరో అత్తనో సరీరే నిచ్ఛన్దరాగతం కథేసి.
Medakathālikanti medakathālikā vuccati sūnakārakehi yūsanikkhamanatthāya tattha tattha katachiddā thālikā. Parihareyyāti maṃsassa pūretvā ukkhipitvā gaccheyya. Chiddāvachiddanti parittamahantehi chiddehi samannāgataṃ. Uggharantanti uparimukhehi chiddehi nikkhamamānayūsaṃ. Paggharantanti adhomukhehi nikkhamamānayūsaṃ. Evamassa sakalasarīraṃ yūsamakkhitaṃ bhaveyya. Chiddāvachiddanti navahi vaṇamukhehi parittamahanta chiddaṃ. Evamettha aṭṭhamanavamehi dvīhi aṅgehi thero attano sarīre nicchandarāgataṃ kathesi.
అథ ఖో సో భిక్ఖూతి ఏవం థేరేన నవహి కారణేహి సీహనాదే నదితే అథ సో భిక్ఖు. అచ్చయోతి అపరాధో. మం అచ్చగమాతి మం అతిక్కమ్మ అభిభవిత్వా పవత్తో. పతిగ్గణ్హతూతి ఖమతు. ఆయతిం సంవరాయాతి అనాగతే సంవరణత్థాయ, పున ఏవరూపస్స అపరాధస్స అకరణత్థాయ. తగ్ఘాతి ఏకంసేన. యథాధమ్మం పటికరోసీతి యథా ధమ్మో ఠితో, తథేవ కరోసి, ఖమాపేసీతి వుత్తం హోతి. తం తే మయం పటిగ్గణ్హామాతి తం తవ అపరాధం మయం ఖమామ. వుద్ధిహేసా భిక్ఖు అరియస్స వినయేతి ఏసా భిక్ఖు అరియస్స వినయే బుద్ధస్స భగవతో సాసనే వుడ్ఢి నామ. కతమా? అచ్చయం అచ్చయతో దిస్వా యథాధమ్మం పటికరిత్వా ఆయతిం సంవరాపజ్జనా. దేసనం పన పుగ్గలాధిట్ఠానం కరోన్తో యో అచ్చయం అచ్చయతో దిస్వా యథాధమ్మం పటికరోతి, ఆయతిం సంవరం ఆపజ్జతీతి ఆహ. ఫలతీతి సచే హి థేరో న ఖమేయ్య, తస్స భిక్ఖునో తత్థేవ సత్తధా ముద్ధా ఫలేయ్య. తస్మా భగవా ఏవమాహ. సచే మం సోతి సచే మం అయం భిక్ఖు ఖమాహీతి ఏవం వదతి. ఖమతు చ మే సోతి అయమ్పి చాయస్మా మయ్హం ఖమతూతి ఏవం థేరో తస్స అచ్చయం పటిగ్గణ్హిత్వా సయమ్పి తం సత్థు సమ్ముఖే ఖమాపేసీతి.
Atha kho so bhikkhūti evaṃ therena navahi kāraṇehi sīhanāde nadite atha so bhikkhu. Accayoti aparādho. Maṃ accagamāti maṃ atikkamma abhibhavitvā pavatto. Patiggaṇhatūti khamatu. Āyatiṃ saṃvarāyāti anāgate saṃvaraṇatthāya, puna evarūpassa aparādhassa akaraṇatthāya. Tagghāti ekaṃsena. Yathādhammaṃ paṭikarosīti yathā dhammo ṭhito, tatheva karosi, khamāpesīti vuttaṃ hoti. Taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāmāti taṃ tava aparādhaṃ mayaṃ khamāma. Vuddhihesā bhikkhu ariyassa vinayeti esā bhikkhu ariyassa vinaye buddhassa bhagavato sāsane vuḍḍhi nāma. Katamā? Accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaritvā āyatiṃ saṃvarāpajjanā. Desanaṃ pana puggalādhiṭṭhānaṃ karonto yo accayaṃ accayatodisvā yathādhammaṃ paṭikaroti, āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatīti āha. Phalatīti sace hi thero na khameyya, tassa bhikkhuno tattheva sattadhā muddhā phaleyya. Tasmā bhagavā evamāha. Sace maṃ soti sace maṃ ayaṃ bhikkhu khamāhīti evaṃ vadati. Khamatu ca me soti ayampi cāyasmā mayhaṃ khamatūti evaṃ thero tassa accayaṃ paṭiggaṇhitvā sayampi taṃ satthu sammukhe khamāpesīti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౧. సీహనాదసుత్తం • 1. Sīhanādasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧. సీహనాదసుత్తవణ్ణనా • 1. Sīhanādasuttavaṇṇanā