Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၂. သီဟနာဒဝဂ္ဂော
2. Sīhanādavaggo
၁. သီဟနာဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Sīhanādasuttavaṇṇanā
၁၁. ဒုတိယသ္သ ပဌမေ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမီတိ ‘‘သစေ သတ္ထာ စာရိကံ ပက္ကမိတုကာမော အသ္သ , ဣမသ္မိံ ကာလေ ပက္ကမေယ္ယ။ ဟန္ဒာဟံ စာရိကံ ဂမနတ္ထာယ သတ္ထာရံ အာပုစ္ဆာမီ’’တိ စိန္တေတ္ဝာ ဘိက္ခုသင္ဃပရိဝုတော ဥပသင္ကမိ။ အာယသ္မာ မံ, ဘန္တေတိ သော ကိရ ဘိက္ခု ထေရံ မဟတာ ဘိက္ခုပရိဝာရေန ဂစ္ဆန္တံ ဒိသ္ဝာ ‘‘ဣမေ ဘိက္ခူ တထာဂတံ ပဟာယ သာရိပုတ္တံ ပရိဝာရေတ္ဝာ နိက္ခန္တာ, ဂမနဝိစ္ဆေဒမသ္သ ကရိသ္သာမီ’’တိ အဋ္ဌာနေ ကောပံ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဧဝမာဟ။ တတ္ထ အာသဇ္ဇာတိ ဃဋ္ဋေတ္ဝာ။ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇာတိ အက္ခမာပေတ္ဝာ အစ္စယံ အဒေသေတ္ဝာ။ ကိသ္မိံ ပန သော ကာရဏေ အာဃာတံ ဗန္ဓီတိ? ထေရသ္သ ကိရ ဒသဗလံ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယ ဂစ္ဆတော စီဝရကဏ္ဏော တသ္သ သရီရံ ဖုသိ, ဝာတော ပဟရီတိပိ ဝဒန္တိ။ ဧတ္တကေန အာဃာတံ ဗန္ဓိတ္ဝာ ထေရံ မဟတာ ပရိဝာရေန ဂစ္ဆန္တံ ဒိသ္ဝာ ဥသူယမာနော ‘‘ဂမနဝိစ္ဆေဒမသ္သ ကရိသ္သာမီ’’တိ ဧဝမာဟ။ ဧဟိ တ္ဝံ ဘိက္ခူတိ သတ္ထာ တသ္သ ဘိက္ခုနော ဝစနံ သုတ္ဝာ ‘‘န တံ ဘိက္ခု သာရိပုတ္တော ပဟရီတိ ဝုတ္တေ, ‘ဘန္တေ, တုမ္ဟေ အတ္တနော အဂ္ဂသာဝကသ္သေဝ ပက္ခံ ဝဟထ, န မယ္ဟ’န္တိ မယိ မနောပဒောသံ ကတ္ဝာ အပာယေ နိဗ္ဗတ္တေယ္ယာ’’တိ ဉတ္ဝာ ‘‘သာရိပုတ္တံ ပက္ကောသာပေတ္ဝာ ဣမမတ္ထံ ပုစ္ဆိသ္သာမီ’’တိ ဧကံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေတ္ဝာ ဧဝမာဟ။ အဝာပုရဏံ အာဒာယာတိ ကုဉ္စိကံ ဂဟေတ္ဝာ။ သီဟနာဒန္တိ သေဋ္ဌနာဒံ ပမုခနာဒံ အပ္ပဋိဝတ္တိယနာဒံ။ ဧဝံ ဒ္ဝီဟိ မဟာထေရေဟိ အာရောစိတော ဘိက္ခုသင္ဃော ရတ္တိဋ္ဌာနဒိဝာဋ္ဌာနာနိ ပဟာယ သတ္ထု သန္တိကံ အဂမာသိ။ ခီယနဓမ္မန္တိ ကထာဓမ္မံ။
11. Dutiyassa paṭhame yena bhagavā tenupasaṅkamīti ‘‘sace satthā cārikaṃ pakkamitukāmo assa , imasmiṃ kāle pakkameyya. Handāhaṃ cārikaṃ gamanatthāya satthāraṃ āpucchāmī’’ti cintetvā bhikkhusaṅghaparivuto upasaṅkami. Āyasmā maṃ, bhanteti so kira bhikkhu theraṃ mahatā bhikkhuparivārena gacchantaṃ disvā ‘‘ime bhikkhū tathāgataṃ pahāya sāriputtaṃ parivāretvā nikkhantā, gamanavicchedamassa karissāmī’’ti aṭṭhāne kopaṃ bandhitvā evamāha. Tattha āsajjāti ghaṭṭetvā. Appaṭinissajjāti akkhamāpetvā accayaṃ adesetvā. Kismiṃ pana so kāraṇe āghātaṃ bandhīti? Therassa kira dasabalaṃ vanditvā uṭṭhāya gacchato cīvarakaṇṇo tassa sarīraṃ phusi, vāto paharītipi vadanti. Ettakena āghātaṃ bandhitvā theraṃ mahatā parivārena gacchantaṃ disvā usūyamāno ‘‘gamanavicchedamassa karissāmī’’ti evamāha. Ehi tvaṃ bhikkhūti satthā tassa bhikkhuno vacanaṃ sutvā ‘‘na taṃ bhikkhu sāriputto paharīti vutte, ‘bhante, tumhe attano aggasāvakasseva pakkhaṃ vahatha, na mayha’nti mayi manopadosaṃ katvā apāye nibbatteyyā’’ti ñatvā ‘‘sāriputtaṃ pakkosāpetvā imamatthaṃ pucchissāmī’’ti ekaṃ bhikkhuṃ āmantetvā evamāha. Avāpuraṇaṃ ādāyāti kuñcikaṃ gahetvā. Sīhanādanti seṭṭhanādaṃ pamukhanādaṃ appaṭivattiyanādaṃ. Evaṃ dvīhi mahātherehi ārocito bhikkhusaṅgho rattiṭṭhānadivāṭṭhānāni pahāya satthu santikaṃ agamāsi. Khīyanadhammanti kathādhammaṃ.
ဂူထဂတန္တိ ဂူထမေဝ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပထဝီသမေနာတိ အကုဇ္ဈနဋ္ဌေန ပထဝိယာ သမာနေန။ န ဟိ ပထဝီ ‘‘မယိ သုစိံ နိက္ခိပန္တီ’’တိ သောမနသ္သံ ကရောတိ, န ‘‘အသုစိံ နိက္ခိပန္တီ’’တိ ဒောမနသ္သံ။ မယ္ဟမ္ပိ ဧဝရူပံ စိတ္တန္တိ ဒသ္သေတိ။ ဝိပုလေနာတိ အပရိတ္တေန။ မဟဂ္ဂတေနာတိ မဟန္တဘာဝံ ဂတေန။ အပ္ပမာဏေနာတိ ဝဍ္ဎိတပ္ပမာဏေန။ အဝေရေနာတိ အကုသလဝေရပုဂ္ဂလဝေရရဟိတေန။ အဗ္ယာပဇ္ဈေနာတိ နိဒ္ဒုက္ခေန ဝိဂတဒောမနသ္သေန။ သော ဣဓာတိ သော အနုပဋ္ဌိတကာယာနုပသ္သနာသတိပဋ္ဌာနော ဘိက္ခု ဧဝံ ကရေယ္ယ, မာဒိသော ကထံ ဧဝရူပံ ကရိသ္သတိ, ဘန္တေတိ ပဌမံ သီဟနာဒံ နဒိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Gūthagatanti gūthameva. Sesesupi eseva nayo. Pathavīsamenāti akujjhanaṭṭhena pathaviyā samānena. Na hi pathavī ‘‘mayi suciṃ nikkhipantī’’ti somanassaṃ karoti, na ‘‘asuciṃ nikkhipantī’’ti domanassaṃ. Mayhampi evarūpaṃ cittanti dasseti. Vipulenāti aparittena. Mahaggatenāti mahantabhāvaṃ gatena. Appamāṇenāti vaḍḍhitappamāṇena. Averenāti akusalaverapuggalaverarahitena. Abyāpajjhenāti niddukkhena vigatadomanassena. So idhāti so anupaṭṭhitakāyānupassanāsatipaṭṭhāno bhikkhu evaṃ kareyya, mādiso kathaṃ evarūpaṃ karissati, bhanteti paṭhamaṃ sīhanādaṃ nadi. Evaṃ sabbattha yojanā veditabbā.
ရဇောဟရဏန္တိ ရဇသမ္မဇ္ဇနစောဠကံ, ပာဒပုဉ္ဆန္တိ, တသ္သေဝ နာမံ။ ကဠောပိဟတ္ထောတိ ပစ္ဆိဟတ္ထော ဥက္ခလိဟတ္ထော ဝာ။ နန္တကဝာသီတိ အန္တစ္ဆိန္နပိလောတိကဝသနော။ သူရတောတိ သုစိသီလော သောရစ္စေန သမန္နာဂတော။ သုဒန္တောတိ သုဋ္ဌု ဒမထံ ဥပဂတော။ သုဝိနီတောတိ သုဋ္ဌု သိက္ခိတော။ န ကဉ္စိ ဟိံသတီတိ ဝိသာဏာဒီသု ဂဏ္ဟန္တမ္ပိ ပိဋ္ဌိံ ပရိမဇ္ဇန္တမ္ပိ န ကဉ္စိ ဝိဟေဌေတိ။ ဥသဘဆိန္နဝိသာဏသမေနာတိ ဥသဘသ္သ ဆိန္နဝိသာဏသ္သ စိတ္တသဒိသေန။
Rajoharaṇanti rajasammajjanacoḷakaṃ, pādapuñchanti, tasseva nāmaṃ. Kaḷopihatthoti pacchihattho ukkhalihattho vā. Nantakavāsīti antacchinnapilotikavasano. Sūratoti sucisīlo soraccena samannāgato. Sudantoti suṭṭhu damathaṃ upagato. Suvinītoti suṭṭhu sikkhito. Na kañci hiṃsatīti visāṇādīsu gaṇhantampi piṭṭhiṃ parimajjantampi na kañci viheṭheti. Usabhachinnavisāṇasamenāti usabhassa chinnavisāṇassa cittasadisena.
အဋ္ဋီယေယ္ယာတိ အဋ္ဋော ပီဠိတော ဘဝေယ္ယ။ ဟရာယေယ္ယာတိ လဇ္ဇေယ္ယ။ ဇိဂုစ္ဆေယ္ယာတိ ဇိဂုစ္ဆံ အာပဇ္ဇေယ္ယ။
Aṭṭīyeyyāti aṭṭo pīḷito bhaveyya. Harāyeyyāti lajjeyya. Jiguccheyyāti jigucchaṃ āpajjeyya.
မေဒကထာလိကန္တိ မေဒကထာလိကာ ဝုစ္စတိ သူနကာရကေဟိ ယူသနိက္ခမနတ္ထာယ တတ္ထ တတ္ထ ကတဆိဒ္ဒာ ထာလိကာ။ ပရိဟရေယ္ယာတိ မံသသ္သ ပူရေတ္ဝာ ဥက္ခိပိတ္ဝာ ဂစ္ဆေယ္ယ။ ဆိဒ္ဒာဝဆိဒ္ဒန္တိ ပရိတ္တမဟန္တေဟိ ဆိဒ္ဒေဟိ သမန္နာဂတံ။ ဥဂ္ဃရန္တန္တိ ဥပရိမုခေဟိ ဆိဒ္ဒေဟိ နိက္ခမမာနယူသံ။ ပဂ္ဃရန္တန္တိ အဓောမုခေဟိ နိက္ခမမာနယူသံ။ ဧဝမသ္သ သကလသရီရံ ယူသမက္ခိတံ ဘဝေယ္ယ။ ဆိဒ္ဒာဝဆိဒ္ဒန္တိ နဝဟိ ဝဏမုခေဟိ ပရိတ္တမဟန္တ ဆိဒ္ဒံ။ ဧဝမေတ္ထ အဋ္ဌမနဝမေဟိ ဒ္ဝီဟိ အင္ဂေဟိ ထေရော အတ္တနော သရီရေ နိစ္ဆန္ဒရာဂတံ ကထေသိ။
Medakathālikanti medakathālikā vuccati sūnakārakehi yūsanikkhamanatthāya tattha tattha katachiddā thālikā. Parihareyyāti maṃsassa pūretvā ukkhipitvā gaccheyya. Chiddāvachiddanti parittamahantehi chiddehi samannāgataṃ. Uggharantanti uparimukhehi chiddehi nikkhamamānayūsaṃ. Paggharantanti adhomukhehi nikkhamamānayūsaṃ. Evamassa sakalasarīraṃ yūsamakkhitaṃ bhaveyya. Chiddāvachiddanti navahi vaṇamukhehi parittamahanta chiddaṃ. Evamettha aṭṭhamanavamehi dvīhi aṅgehi thero attano sarīre nicchandarāgataṃ kathesi.
အထ ခော သော ဘိက္ခူတိ ဧဝံ ထေရေန နဝဟိ ကာရဏေဟိ သီဟနာဒေ နဒိတေ အထ သော ဘိက္ခု။ အစ္စယောတိ အပရာဓော။ မံ အစ္စဂမာတိ မံ အတိက္ကမ္မ အဘိဘဝိတ္ဝာ ပဝတ္တော။ ပတိဂ္ဂဏ္ဟတူတိ ခမတု။ အာယတိံ သံဝရာယာတိ အနာဂတေ သံဝရဏတ္ထာယ, ပုန ဧဝရူပသ္သ အပရာဓသ္သ အကရဏတ္ထာယ။ တဂ္ဃာတိ ဧကံသေန။ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသီတိ ယထာ ဓမ္မော ဌိတော, တထေဝ ကရောသိ, ခမာပေသီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာမာတိ တံ တဝ အပရာဓံ မယံ ခမာမ။ ဝုဒ္ဓိဟေသာ ဘိက္ခု အရိယသ္သ ဝိနယေတိ ဧသာ ဘိက္ခု အရိယသ္သ ဝိနယေ ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော သာသနေ ဝုဍ္ဎိ နာမ။ ကတမာ? အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသ္ဝာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရိတ္ဝာ အာယတိံ သံဝရာပဇ္ဇနာ။ ဒေသနံ ပန ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနံ ကရောန္တော ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသ္ဝာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ, အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီတိ အာဟ။ ဖလတီတိ သစေ ဟိ ထေရော န ခမေယ္ယ, တသ္သ ဘိက္ခုနော တတ္ထေဝ သတ္တဓာ မုဒ္ဓာ ဖလေယ္ယ။ တသ္မာ ဘဂဝာ ဧဝမာဟ။ သစေ မံ သောတိ သစေ မံ အယံ ဘိက္ခု ခမာဟီတိ ဧဝံ ဝဒတိ။ ခမတု စ မေ သောတိ အယမ္ပိ စာယသ္မာ မယ္ဟံ ခမတူတိ ဧဝံ ထေရော တသ္သ အစ္စယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ သယမ္ပိ တံ သတ္ထု သမ္မုခေ ခမာပေသီတိ။
Atha kho so bhikkhūti evaṃ therena navahi kāraṇehi sīhanāde nadite atha so bhikkhu. Accayoti aparādho. Maṃ accagamāti maṃ atikkamma abhibhavitvā pavatto. Patiggaṇhatūti khamatu. Āyatiṃ saṃvarāyāti anāgate saṃvaraṇatthāya, puna evarūpassa aparādhassa akaraṇatthāya. Tagghāti ekaṃsena. Yathādhammaṃ paṭikarosīti yathā dhammo ṭhito, tatheva karosi, khamāpesīti vuttaṃ hoti. Taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāmāti taṃ tava aparādhaṃ mayaṃ khamāma. Vuddhihesā bhikkhu ariyassa vinayeti esā bhikkhu ariyassa vinaye buddhassa bhagavato sāsane vuḍḍhi nāma. Katamā? Accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaritvā āyatiṃ saṃvarāpajjanā. Desanaṃ pana puggalādhiṭṭhānaṃ karonto yo accayaṃ accayatodisvā yathādhammaṃ paṭikaroti, āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatīti āha. Phalatīti sace hi thero na khameyya, tassa bhikkhuno tattheva sattadhā muddhā phaleyya. Tasmā bhagavā evamāha. Sace maṃ soti sace maṃ ayaṃ bhikkhu khamāhīti evaṃ vadati. Khamatu ca me soti ayampi cāyasmā mayhaṃ khamatūti evaṃ thero tassa accayaṃ paṭiggaṇhitvā sayampi taṃ satthu sammukhe khamāpesīti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁. သီဟနာဒသုတ္တံ • 1. Sīhanādasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁. သီဟနာဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Sīhanādasuttavaṇṇanā