Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ੧੦. ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    10. Sīhanādasuttavaṇṇanā

    ੬੪. ਦਸਮੇ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਾਨਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇવ ਬਲਾਨਿ। ਨਨੁ ਚੇਤਾਨਿ ਸਾવਕਾਨਮ੍ਪਿ ਏਕਚ੍ਚਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਕਾਮਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਯਾਦਿਸਾਨਿ ਪਨ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਠਾਨਾਟ੍ਠਾਨਞਾਣਾਦੀਨਿ, ਨ ਤਾਦਿਸਾਨਿ ਤਦਞ੍ਞੇਸਂ ਕਦਾਚਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਾਨਿ। ਇਮਮੇવ ਹਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਲੇਸਂ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਸਾਧਾਰਣਭਾવਤੋ ਆਸਯਾਨੁਸਯਞਾਣਾਦੀਸੁ ਏવ ਅਸਾਧਾਰਣਸਮਞ੍ਞਾ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹਾ। ਯਥਾ ਪੁਬ੍ਬਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਬਲਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਆਗਤਾਨਿ, ਤਥਾ ਆਗਤਬਲਾਨੀਤਿ વਾ ਤਥਾਗਤਬਲਾਨਿ। ਉਸਭਸ੍ਸ ਇਦਂ ਆਸਭਂ, ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠਾਨਂ। ਪਮੁਖਨਾਦਨ੍ਤਿ ਸੇਟ੍ਠਨਾਦਂ । ਪਟਿવੇਧਞਾਣਞ੍ਚੇવ ਦੇਸਨਾਞਾਣਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਭਾવਿਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਰਿਯਫਲਾવਹਂ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ। ਕਰੁਣਾਯ ਪਭਾવਿਤਂ ਸਾવਕਾਨਂ ਅਰਿਯਫਲਾવਹਂ ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦੁવਿਧਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਤੋ ਯਾવ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ। ਤੁਸਿਤਭવਨਤੋ ਯਾવ ਮਹਾਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ। ਦੀਪਙ੍ਕਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਾਮ। ਦੇਸਨਾਞਾਣਮ੍ਪਿ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦੁવਿਧਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਯਾવ ਅਞ੍ਞਾਤਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਾ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ, ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪવਤ੍ਤਂ ਨਾਮ। ਤੇਸੁ ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ, ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ ਲੋਕਿਯਂ। ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਪਨੇਤਂ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਞੇવ ਓਰਸਞਾਣਂ।

    64. Dasame tathāgatabalānīti aññehi asādhāraṇāni tathāgatasseva balāni. Nanu cetāni sāvakānampi ekaccāni uppajjantīti? Kāmaṃ uppajjanti, yādisāni pana buddhānaṃ ṭhānāṭṭhānañāṇādīni, na tādisāni tadaññesaṃ kadāci uppajjantīti aññehi asādhāraṇāni. Imameva hi yathāvuttaṃ lesaṃ apekkhitvā sādhāraṇabhāvato āsayānusayañāṇādīsu eva asādhāraṇasamaññā niruḷhā. Yathā pubbabuddhānaṃ balāni puññassa sampattiyā āgatāni, tathā āgatabalānīti vā tathāgatabalāni. Usabhassa idaṃ āsabhaṃ, seṭṭhaṭṭhānaṃ. Pamukhanādanti seṭṭhanādaṃ . Paṭivedhañāṇañceva desanāñāṇañcāti ettha paññāya pabhāvitaṃ attano ariyaphalāvahaṃ paṭivedhañāṇaṃ. Karuṇāya pabhāvitaṃ sāvakānaṃ ariyaphalāvahaṃ desanāñāṇaṃ. Tattha paṭivedhañāṇaṃ uppajjamānaṃ uppannanti duvidhaṃ. Tañhi abhinikkhamanato yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Tusitabhavanato yāva mahābodhipallaṅke arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Dīpaṅkarato paṭṭhāya yāva arahattamaggā uppajjamānaṃ, phalakkhaṇe uppannaṃ nāma. Desanāñāṇampi pavattamānaṃ pavattanti duvidhaṃ. Tañhi yāva aññātakoṇḍaññassa sotāpattimaggā pavattamānaṃ, phalakkhaṇe pavattaṃ nāma. Tesu paṭivedhañāṇaṃ lokuttaraṃ, desanāñāṇaṃ lokiyaṃ. Ubhayampi panetaṃ aññehi asādhāraṇaṃ, buddhānaññeva orasañāṇaṃ.

    ਠਾਨਞ੍ਚ ਠਾਨਤੋ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਕਾਰਣਞ੍ਚ ਕਾਰਣਤੋ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਫਲਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਤਦਾਯਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਚੇવ ਪવਤ੍ਤਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਠਾਨਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਭਗવਾ ‘‘ਯੇ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਯੇਸਂ ਯੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਹੇਤੂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ, ਤਂ ਤਂ ਠਾਨਂ, ਯੇ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਯੇਯਂ ਯੇਯਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਨ ਹੇਤੂ ਨ ਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਾਦਾਯ, ਤਂ ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਨ੍ਤੋ ਠਾਨਤੋ ਅਟ੍ਠਾਨਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    Ṭhānañca ṭhānato pajānātīti kāraṇañca kāraṇato pajānāti. Yasmā tattha phalaṃ tiṭṭhati tadāyattavuttitāya uppajjati ceva pavattati ca, tasmā ṭhānanti vuccati. Bhagavā ‘‘ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ hetū paccayā uppādāya, taṃ taṃ ṭhānaṃ, ye ye dhammā yeyaṃ yeyaṃ dhammānaṃ na hetū na paccayā uppādāya, taṃ taṃ aṭṭhāna’’nti pajānanto ṭhānato aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti.

    ਸਮਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮਾਦਾਨਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਪਨ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਕਮ੍ਮਮੇવ વਾ ਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ‘‘ਸਮਾਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਪੁਬ੍ਬਤ੍ਥਾਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਮੁਤ੍ਤਗਤਸਦ੍ਦੇ ਗਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ વਿਯ। ਗਤੀਤਿ ਨਿਰਯਾਦਿਗਤਿਯੋ। ਉਪਧੀਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ। ਕਾਲੋਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਚ੍ਚਨਾਰਹਕਾਲੋ। ਪਯੋਗੋਤਿ વਿਪਾਕੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਕਿਰਿਯਾ।

    Samādiyantīti samādānāni, tāni pana samādiyitvā katāni hontīti āha ‘‘samādiyitvā katāna’’nti. Kammameva vā kammasamādānanti etena ‘‘samādāna’’nti saddassa apubbatthābhāvaṃ dasseti muttagatasadde gatasaddassa viya. Gatīti nirayādigatiyo. Upadhīti attabhāvo. Kāloti kammassa vipaccanārahakālo. Payogoti vipākuppattiyā paccayabhūtā kiriyā.

    ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਜ੍ਝਾਪਨਟ੍ਠੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਜ੍ਝਾਨਟ੍ਠੇਨ ਚ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਰੂਪਾવਚਰਜ੍ਝਾਨਾਨਂ। ਚਤੁਕ੍ਕਨਯੇਨ ਹੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ વਿਮੋਕ੍ਖਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪੀ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਂ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੪੮; ੩.੩੧੨; ਧ॰ ਸ॰ ੨੪੮; ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੨੦੯) ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ વਿਮੋਕ੍ਖਾਨਂ। ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮਾਧੀਨਨ੍ਤਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਸવਿਚਾਰਾਦੀਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਮਾਧੀਨਂ। ਨવਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਨવਨ੍ਨਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤੀਨਂ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਸਮਾਧੀਤਿਪਿ ਨਾਮਂ, ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿਪਿ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਸਬ੍ਭਾવਤੋ, ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਦਭਾવਤੋ ਨ ਸਮਾਧੀਤਿ ਨਾਮਂ। ਹਾਨਭਾਗਿਯਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਗੁਣੇਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਹਿ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਕਾਮਾਦਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ। વਿਸੇਸਭਾਗਿਯਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਗੁਣੇਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਹਿ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਂ। ਇਤਿ ਸਞ੍ਞਾਮਨਸਿਕਾਰਾਨਂ ਕਾਮਾਦਿਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦਿਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਾਨਿ ਹਾਨਭਾਗਿਯવਿਸੇਸਭਾਗਿਯਧਮ੍ਮਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ। ਤੇਹਿ ਪਨ ਝਾਨਾਨਂ ਤਂਸਭਾવਤਾ ਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਹੇਤੁਭਾવੇਨ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ। વੋਦਾਨਨ੍ਤਿ ਪਗੁਣਤਾਸਙ੍ਖਾਤਂ વੋਦਾਨਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਹਿ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਅਧਿਗਮਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ‘‘વੁਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯੇ ਪਨ ‘‘ਨਿਰੋਧਤੋ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤੇ ‘‘ਨਿਰੋਧਾ વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨ੍ਤਰਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਟ੍ਠਾ॰ ੧.੧.੪੧੭) ਪਟਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਾ।

    Catunnaṃ jhānānanti paccanīkajjhāpanaṭṭhena ārammaṇūpanijjhānaṭṭhena ca catunnaṃ rūpāvacarajjhānānaṃ. Catukkanayena hetaṃ vuttaṃ. Aṭṭhannaṃ vimokkhānanti ‘‘rūpī rūpāni passatī’’tiādīnaṃ (ma. ni. 2.248; 3.312; dha. sa. 248; paṭi. ma. 1.209) aṭṭhannaṃ vimokkhānaṃ. Tiṇṇaṃ samādhīnanti savitakkasavicārādīnaṃ tiṇṇaṃ samādhīnaṃ. Navannaṃ anupubbasamāpattīnanti paṭhamajjhānasamāpattiādīnaṃ navannaṃ anupubbasamāpattīnaṃ. Ettha ca paṭipāṭiyā aṭṭhannaṃ samādhītipi nāmaṃ, samāpattītipi cittekaggatāsabbhāvato, nirodhasamāpattiyā tadabhāvato na samādhīti nāmaṃ. Hānabhāgiyaṃ dhammanti appaguṇehi paṭhamajjhānādīhi vuṭṭhitassa saññāmanasikārānaṃ kāmādipakkhandanaṃ. Visesabhāgiyaṃ dhammanti paguṇehi paṭhamajjhānādīhi vuṭṭhitassa saññāmanasikārānaṃ dutiyajjhānādipakkhandanaṃ. Iti saññāmanasikārānaṃ kāmādidutiyajjhānādipakkhandanāni hānabhāgiyavisesabhāgiyadhammāti dassitāni. Tehi pana jhānānaṃ taṃsabhāvatā dhammasaddena vuttā. Tasmāti vuttamevatthaṃ hetubhāvena paccāmasati. Vodānanti paguṇatāsaṅkhātaṃ vodānaṃ. Tañhi paṭhamajjhānādīhi vuṭṭhahitvā dutiyajjhānādīnaṃ adhigamassa paccayattā ‘‘vuṭṭhāna’’nti vuttaṃ. Ye pana ‘‘nirodhato phalasamāpattiyā vuṭṭhānanti pāḷi natthī’’ti vadanti. Te ‘‘nirodhā vuṭṭhahantassa nevasaññānāsaññāyatanaṃ phalasamāpattiyā anantarapaccayena paccayo’’ti imāya pāḷiyaṃ (paṭṭhā. 1.1.417) paṭisedhetabbā.

    ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Sīhanādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ਮਹਾવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Sīhanādasuttaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਸੀਹਨਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Sīhanādasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact