Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૫. સીહવગ્ગો
5. Sīhavaggo
૧. સીહઙ્ગપઞ્હો
1. Sīhaṅgapañho
૧. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘સીહસ્સ સત્ત અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ સત્ત અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, સીહો નામ સેતવિમલપરિસુદ્ધપણ્ડરો, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન સેતવિમલપરિસુદ્ધપણ્ડરચિત્તેન બ્યપગતકુક્કુચ્ચેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
1. ‘‘Bhante nāgasena, ‘sīhassa satta aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni satta aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, sīho nāma setavimalaparisuddhapaṇḍaro, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena setavimalaparisuddhapaṇḍaracittena byapagatakukkuccena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, સીહો ચતુચરણો વિક્કન્તચારી, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ચતુરિદ્ધિપાદચરણેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sīho catucaraṇo vikkantacārī, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena caturiddhipādacaraṇena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, સીહો અભિરૂપરુચિરકેસરી, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન અભિરૂપરુચિરસીલકેસરિના ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ તતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sīho abhirūparucirakesarī, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena abhirūparucirasīlakesarinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, સીહો જીવિતપરિયાદાનેપિ ન કસ્સચિ ઓનમતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારપરિયાદાનેપિ ન કસ્સચિ ઓનમિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ ચતુત્થં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sīho jīvitapariyādānepi na kassaci onamati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārapariyādānepi na kassaci onamitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, સીહો સપદાનભક્ખો યસ્મિં ઓકાસે નિપતતિ, તત્થેવ યાવદત્થં ભક્ખયતિ, ન વરમંસં વિચિનાતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન સપદાનભક્ખેન ભવિતબ્બં, ન કુલાનિ વિચિનિતબ્બાનિ, ન પુબ્બગેહં હિત્વા કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ, ન ભોજનં વિચિનિતબ્બં, યસ્મિં ઓકાસે કબળં આદીયતિ, તસ્મિં યેવ ઓકાસે ભુઞ્જિતબ્બં સરીરયાપનત્થં 1, ન વરભોજનં વિચિનિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ પઞ્ચમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sīho sapadānabhakkho yasmiṃ okāse nipatati, tattheva yāvadatthaṃ bhakkhayati, na varamaṃsaṃ vicināti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sapadānabhakkhena bhavitabbaṃ, na kulāni vicinitabbāni, na pubbagehaṃ hitvā kulāni upasaṅkamitabbāni, na bhojanaṃ vicinitabbaṃ, yasmiṃ okāse kabaḷaṃ ādīyati, tasmiṃ yeva okāse bhuñjitabbaṃ sarīrayāpanatthaṃ 2, na varabhojanaṃ vicinitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, સીહો અસન્નિધિભક્ખો, સકિં ગોચરં ભક્ખયિત્વા ન પુન તં ઉપગચ્છતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન અસન્નિધિકારપરિભોગિના ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ છટ્ઠં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sīho asannidhibhakkho, sakiṃ gocaraṃ bhakkhayitvā na puna taṃ upagacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena asannidhikāraparibhoginā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa chaṭṭhaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં , મહારાજ, સીહો ભોજનં અલદ્ધા ન પરિતસ્સતિ, લદ્ધાપિ ભોજનં અગધિતો 3 અમુચ્છિતો અનજ્ઝોસન્નો પરિભુઞ્જતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ભોજનં અલદ્ધા ન પરિતસ્સિતબ્બં, લદ્ધાપિ ભોજનં અગધિતેન અમુચ્છિતેન અનજ્ઝોસન્નેન આદીનવદસ્સાવિના નિસ્સરણપઞ્ઞેન પરિભુઞ્જિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, સીહસ્સ સત્તમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા દેવાતિદેવેન સંયુત્તનિકાયવરે થેરં મહાકસ્સપં પરિકિત્તયમાનેન –
‘‘Puna caparaṃ , mahārāja, sīho bhojanaṃ aladdhā na paritassati, laddhāpi bhojanaṃ agadhito 4 amucchito anajjhosanno paribhuñjati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena bhojanaṃ aladdhā na paritassitabbaṃ, laddhāpi bhojanaṃ agadhitena amucchitena anajjhosannena ādīnavadassāvinā nissaraṇapaññena paribhuñjitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sīhassa sattamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavare theraṃ mahākassapaṃ parikittayamānena –
‘સન્તુટ્ઠોયં, ભિક્ખવે, કસ્સપો ઇતરીતરેન પિણ્ડપાતેન, ઇતરીતરપિણ્ડપાતસન્તુટ્ઠિયા ચ વણ્ણવાદી, ન ચ પિણ્ડપાતહેતુ અનેસનં અપ્પતિરૂપં આપજ્જતિ, અલદ્ધા ચ પિણ્ડપાતં ન પરિતસ્સતિ, લદ્ધા ચ પિણ્ડપાતં અગધિતો અમુચ્છિતો અનજ્ઝોસન્નો આદીનવદસ્સાવી નિસ્સરણપઞ્ઞો પરિભુઞ્જતી’’’તિ.
‘Santuṭṭhoyaṃ, bhikkhave, kassapo itarītarena piṇḍapātena, itarītarapiṇḍapātasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī, na ca piṇḍapātahetu anesanaṃ appatirūpaṃ āpajjati, aladdhā ca piṇḍapātaṃ na paritassati, laddhā ca piṇḍapātaṃ agadhito amucchito anajjhosanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjatī’’’ti.
સીહઙ્ગપઞ્હો પઠમો.
Sīhaṅgapañho paṭhamo.
Footnotes: