Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૪. સીહસેનાપતિસુત્તં
4. Sīhasenāpatisuttaṃ
૩૪. એકં સમયં ભગવા વેસાલિયં વિહરતિ મહાવને કૂટાગારસાલાયં. અથ ખો સીહો સેનાપતિ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સીહો સેનાપતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સક્કા નુ ખો, ભન્તે, ભગવા સન્દિટ્ઠિકં દાનફલં પઞ્ઞાપેતુ’’ન્તિ?
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, bhagavā sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘સક્કા, સીહા’’તિ ભગવા અવોચ – ‘‘દાયકો, સીહ, દાનપતિ બહુનો જનસ્સ પિયો હોતિ મનાપો. યમ્પિ, સીહ, દાયકો દાનપતિ બહુનો જનસ્સ પિયો હોતિ મનાપો, ઇદમ્પિ સન્દિટ્ઠિકં દાનફલં.
‘‘Sakkā, sīhā’’ti bhagavā avoca – ‘‘dāyako, sīha, dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo. Yampi, sīha, dāyako dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘પુન ચપરં, સીહ, દાયકં દાનપતિં સન્તો સપ્પુરિસા ભજન્તિ. યમ્પિ, સીહ, દાયકં દાનપતિં સન્તો સપ્પુરિસા ભજન્તિ, ઇદમ્પિ સન્દિટ્ઠિકં દાનફલં.
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti. Yampi, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘પુન ચપરં, સીહ, દાયકસ્સ દાનપતિનો કલ્યાણો કિત્તિસદ્દો અબ્ભુગ્ગચ્છતિ. યમ્પિ, સીહ, દાયકસ્સ દાનપતિનો કલ્યાણો કિત્તિસદ્દો અબ્ભુગ્ગચ્છતિ, ઇદમ્પિ સન્દિટ્ઠિકં દાનફલં.
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati. Yampi, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘પુન ચપરં, સીહ, દાયકો દાનપતિ યં યદેવ પરિસં ઉપસઙ્કમતિ – યદિ ખત્તિયપરિસં યદિ બ્રાહ્મણપરિસં યદિ ગહપતિપરિસં યદિ સમણપરિસં – વિસારદો 1 ઉપસઙ્કમતિ અમઙ્કુભૂતો. યમ્પિ, સીહ, દાયકો દાનપતિ યં યદેવ પરિસં ઉપસઙ્કમતિ – યદિ ખત્તિયપરિસં યદિ બ્રાહ્મણપરિસં યદિ ગહપતિપરિસં યદિ સમણપરિસં – વિસારદો ઉપસઙ્કમતિ અમઙ્કુભૂતો, ઇદમ્પિ સન્દિટ્ઠિકં દાનફલં.
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado 2 upasaṅkamati amaṅkubhūto. Yampi, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘પુન ચપરં, સીહ, દાયકો દાનપતિ કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જતિ. યમ્પિ, સીહ, દાયકો દાનપતિ કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જતિ, ઇદં 3 સમ્પરાયિકં દાનફલ’’ન્તિ.
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yampi, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, idaṃ 4 samparāyikaṃ dānaphala’’nti.
એવં વુત્તે સીહો સેનાપતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘યાનિમાનિ, ભન્તે, ભગવતા ચત્તારિ સન્દિટ્ઠિકાનિ દાનફલાનિ અક્ખાતાનિ, નાહં એત્થ ભગવતો સદ્ધાય ગચ્છામિ; અહં પેતાનિ જાનામિ. અહં, ભન્તે, દાયકો દાનપતિ બહુનો જનસ્સ પિયો મનાપો. અહં, ભન્તે, દાયકો દાનપતિ; મં સન્તો સપ્પુરિસા ભજન્તિ. અહં, ભન્તે, દાયકો દાનપતિ; મય્હં કલ્યાણો કિત્તિસદ્દો અબ્ભુગ્ગતો – ‘સીહો સેનાપતિ દાયકો કારકો સઙ્ઘુપટ્ઠાકો’તિ. અહં, ભન્તે , દાયકો દાનપતિ યં યદેવ પરિસં ઉપસઙ્કમામિ – યદિ ખત્તિયપરિસં યદિ બ્રાહ્મણપરિસં યદિ ગહપતિપરિસં યદિ સમણપરિસં – વિસારદો ઉપસઙ્કમામિ અમઙ્કુભૂતો. યાનિમાનિ, ભન્તે, ભગવતા ચત્તારિ સન્દિટ્ઠિકાનિ દાનફલાનિ અક્ખાતાનિ, નાહં એત્થ ભગવતો સદ્ધાય ગચ્છામિ; અહં પેતાનિ જાનામિ. યઞ્ચ ખો મં, ભન્તે, ભગવા એવમાહ – ‘દાયકો, સીહ, દાનપતિ કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જતી’તિ, એતાહં ન જાનામિ; એત્થ ચ પનાહં ભગવતો સદ્ધાય ગચ્છામી’’તિ. ‘‘એવમેતં, સીહ, એવમેતં, સીહ! દાયકો દાનપતિ કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જતી’’તિ.
Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati bahuno janassa piyo manāpo. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; maṃ santo sappurisā bhajanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti. Ahaṃ, bhante , dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamāmi – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti, etāhaṃ na jānāmi; ettha ca panāhaṃ bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha, evametaṃ, sīha! Dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti.
‘‘દદં પિયો હોતિ ભજન્તિ નં બહૂ,
‘‘Dadaṃ piyo hoti bhajanti naṃ bahū,
અમઙ્કુભૂતો પરિસં વિગાહતિ,
Amaṅkubhūto parisaṃ vigāhati,
વિસારદો હોતિ નરો અમચ્છરી.
Visārado hoti naro amaccharī.
‘‘તસ્મા હિ દાનાનિ દદન્તિ પણ્ડિતા,
‘‘Tasmā hi dānāni dadanti paṇḍitā,
વિનેય્ય મચ્છેરમલં સુખેસિનો;
Vineyya maccheramalaṃ sukhesino;
તે દીઘરત્તં તિદિવે પતિટ્ઠિતા,
Te dīgharattaṃ tidive patiṭṭhitā,
તે તત્થ નન્દન્તિ રમન્તિ મોદરે,
Te tattha nandanti ramanti modare,
સમપ્પિતા કામગુણેહિ પઞ્ચહિ;
Samappitā kāmaguṇehi pañcahi;
‘‘કત્વાન વાક્યં અસિતસ્સ તાદિનો,
‘‘Katvāna vākyaṃ asitassa tādino,
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૪. સીહસેનાપતિસુત્તવણ્ણના • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૪-૫. સીહસેનાપતિસુત્તાદિવણ્ણના • 4-5. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā