Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೪. ಸೀಹಸೇನಾಪತಿಸುತ್ತಂ
4. Sīhasenāpatisuttaṃ
೩೪. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ ಸೀಹೋ ಸೇನಾಪತಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಸೀಹೋ ಸೇನಾಪತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಕ್ಕಾ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ದಾನಫಲಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತು’’ನ್ತಿ?
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho sīho senāpati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakkā nu kho, bhante, bhagavā sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ paññāpetu’’nti?
‘‘ಸಕ್ಕಾ, ಸೀಹಾ’’ತಿ ಭಗವಾ ಅವೋಚ – ‘‘ದಾಯಕೋ, ಸೀಹ, ದಾನಪತಿ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಮನಾಪೋ। ಯಮ್ಪಿ, ಸೀಹ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಮನಾಪೋ, ಇದಮ್ಪಿ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ದಾನಫಲಂ।
‘‘Sakkā, sīhā’’ti bhagavā avoca – ‘‘dāyako, sīha, dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo. Yampi, sīha, dāyako dānapati bahuno janassa piyo hoti manāpo, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸೀಹ, ದಾಯಕಂ ದಾನಪತಿಂ ಸನ್ತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾ ಭಜನ್ತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ಸೀಹ, ದಾಯಕಂ ದಾನಪತಿಂ ಸನ್ತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾ ಭಜನ್ತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ದಾನಫಲಂ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti. Yampi, sīha, dāyakaṃ dānapatiṃ santo sappurisā bhajanti, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸೀಹ, ದಾಯಕಸ್ಸ ದಾನಪತಿನೋ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ಸೀಹ, ದಾಯಕಸ್ಸ ದಾನಪತಿನೋ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ದಾನಫಲಂ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati. Yampi, sīha, dāyakassa dānapatino kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸೀಹ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಯಂ ಯದೇವ ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ – ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ ಸಮಣಪರಿಸಂ – ವಿಸಾರದೋ 1 ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ। ಯಮ್ಪಿ, ಸೀಹ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಯಂ ಯದೇವ ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ – ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ ಸಮಣಪರಿಸಂ – ವಿಸಾರದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ, ಇದಮ್ಪಿ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ದಾನಫಲಂ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado 2 upasaṅkamati amaṅkubhūto. Yampi, sīha, dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto, idampi sandiṭṭhikaṃ dānaphalaṃ.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಸೀಹ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ಸೀಹ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಇದಂ 3 ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಂ ದಾನಫಲ’’ನ್ತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yampi, sīha, dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, idaṃ 4 samparāyikaṃ dānaphala’’nti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಸೀಹೋ ಸೇನಾಪತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯಾನಿಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಚತ್ತಾರಿ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಾನಿ ದಾನಫಲಾನಿ ಅಕ್ಖಾತಾನಿ, ನಾಹಂ ಏತ್ಥ ಭಗವತೋ ಸದ್ಧಾಯ ಗಚ್ಛಾಮಿ; ಅಹಂ ಪೇತಾನಿ ಜಾನಾಮಿ। ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಪಿಯೋ ಮನಾಪೋ। ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ; ಮಂ ಸನ್ತೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಾ ಭಜನ್ತಿ। ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ; ಮಯ್ಹಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಸೀಹೋ ಸೇನಾಪತಿ ದಾಯಕೋ ಕಾರಕೋ ಸಙ್ಘುಪಟ್ಠಾಕೋ’ತಿ। ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ , ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಯಂ ಯದೇವ ಪರಿಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಾಮಿ – ಯದಿ ಖತ್ತಿಯಪರಿಸಂ ಯದಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಿಸಂ ಯದಿ ಗಹಪತಿಪರಿಸಂ ಯದಿ ಸಮಣಪರಿಸಂ – ವಿಸಾರದೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಾಮಿ ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ। ಯಾನಿಮಾನಿ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಚತ್ತಾರಿ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಾನಿ ದಾನಫಲಾನಿ ಅಕ್ಖಾತಾನಿ, ನಾಹಂ ಏತ್ಥ ಭಗವತೋ ಸದ್ಧಾಯ ಗಚ್ಛಾಮಿ; ಅಹಂ ಪೇತಾನಿ ಜಾನಾಮಿ। ಯಞ್ಚ ಖೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ದಾಯಕೋ, ಸೀಹ, ದಾನಪತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ, ಏತಾಹಂ ನ ಜಾನಾಮಿ; ಏತ್ಥ ಚ ಪನಾಹಂ ಭಗವತೋ ಸದ್ಧಾಯ ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇತಂ, ಸೀಹ, ಏವಮೇತಂ, ಸೀಹ! ದಾಯಕೋ ದಾನಪತಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati bahuno janassa piyo manāpo. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; maṃ santo sappurisā bhajanti. Ahaṃ, bhante, dāyako dānapati; mayhaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘sīho senāpati dāyako kārako saṅghupaṭṭhāko’ti. Ahaṃ, bhante , dāyako dānapati yaṃ yadeva parisaṃ upasaṅkamāmi – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – visārado upasaṅkamāmi amaṅkubhūto. Yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sandiṭṭhikāni dānaphalāni akkhātāni, nāhaṃ ettha bhagavato saddhāya gacchāmi; ahaṃ petāni jānāmi. Yañca kho maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘dāyako, sīha, dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti, etāhaṃ na jānāmi; ettha ca panāhaṃ bhagavato saddhāya gacchāmī’’ti. ‘‘Evametaṃ, sīha, evametaṃ, sīha! Dāyako dānapati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’’ti.
‘‘ದದಂ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಭಜನ್ತಿ ನಂ ಬಹೂ,
‘‘Dadaṃ piyo hoti bhajanti naṃ bahū,
ಅಮಙ್ಕುಭೂತೋ ಪರಿಸಂ ವಿಗಾಹತಿ,
Amaṅkubhūto parisaṃ vigāhati,
ವಿಸಾರದೋ ಹೋತಿ ನರೋ ಅಮಚ್ಛರೀ॥
Visārado hoti naro amaccharī.
‘‘ತಸ್ಮಾ ಹಿ ದಾನಾನಿ ದದನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ,
‘‘Tasmā hi dānāni dadanti paṇḍitā,
ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಮಲಂ ಸುಖೇಸಿನೋ।
Vineyya maccheramalaṃ sukhesino;
ತೇ ದೀಘರತ್ತಂ ತಿದಿವೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ,
Te dīgharattaṃ tidive patiṭṭhitā,
ತೇ ತತ್ಥ ನನ್ದನ್ತಿ ರಮನ್ತಿ ಮೋದರೇ,
Te tattha nandanti ramanti modare,
ಸಮಪ್ಪಿತಾ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ।
Samappitā kāmaguṇehi pañcahi;
‘‘ಕತ್ವಾನ ವಾಕ್ಯಂ ಅಸಿತಸ್ಸ ತಾದಿನೋ,
‘‘Katvāna vākyaṃ asitassa tādino,
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಸೀಹಸೇನಾಪತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Sīhasenāpatisuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೪-೫. ಸೀಹಸೇನಾಪತಿಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 4-5. Sīhasenāpatisuttādivaṇṇanā