Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi

    ૧૭૮. સીહસેનાપતિવત્થુ

    178. Sīhasenāpativatthu

    ૨૯૦. 1 તેન ખો પન સમયેન અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા લિચ્છવી સન્ધાગારે 2 સન્નિસિન્ના સન્નિપતિતા અનેકપરિયાયેન બુદ્ધસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, ધમ્મસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, સઙ્ઘસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ. તેન ખો પન સમયેન સીહો સેનાપતિ નિગણ્ઠસાવકો તસ્સં પરિસાયં નિસિન્નો હોતિ. અથ ખો સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ એતદહોસિ – ‘‘નિસ્સંસયં ખો સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો ભવિસ્સતિ, તથા હિમે અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા લિચ્છવી સન્થાગારે સન્નિસિન્ના સન્નિપતિતા અનેકપરિયાયેન બુદ્ધસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, ધમ્મસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, સઙ્ઘસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ. યંનૂનાહં તં ભગવન્તં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમેય્યં અરહન્તં સમ્માસમ્બુદ્ધ’’ન્તિ. અથ ખો સીહો સેનાપતિ યેન નિગણ્ઠો નાટપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા નિગણ્ઠં નાટપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ઇચ્છામહં, ભન્તે, સમણં ગોતમં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમિતુ’’ન્તિ. ‘‘કિં પન ત્વં, સીહ, કિરિયવાદો સમાનો અકિરિયવાદં સમણં ગોતમં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમિસ્સસિ? સમણો હિ, સીહ, ગોતમો અકિરિયવાદો અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતી’’તિ. અથ ખો સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ યો અહોસિ ગમિકાભિસઙ્ખારો ભગવન્તં દસ્સનાય, સો પટિપ્પસ્સમ્ભિ. દુતિયમ્પિ ખો અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા લિચ્છવી સન્ધાગારે સન્નિસિન્ના સન્નિપતિતા અનેકપરિયાનેન બુદ્ધસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, ધમ્મસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, સઙ્ઘસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ. દુતિયમ્પિ ખો સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ એતદહોસિ – ‘‘નિસ્સંસયં ખો સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો ભવિસ્સતિ, તથા હિમે અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા લિચ્છવી સન્ધાગારે સન્નિસિન્ના સન્નિપતિતા અનેકપરિયાયેન બુદ્ધસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, ધમ્મસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, સઙ્ઘસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ. યંનૂનાહં તં ભગવન્તં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમેય્યં અરહન્તં સમ્માસમ્બુદ્ધ’’ન્તિ. દુતિયમ્પિ ખો સીહો સેનાપતિ યેન નિગણ્ઠો નાટપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા નિગણ્ઠં નાટપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ઇચ્છામહં, ભન્તે, સમણં ગોતમં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમિતુ’’ન્તિ. ‘‘કિં પન ત્વં, સીહ, કિરિયવાદો સમાનો અકિરિયવાદં સમણં ગોતમં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમિસ્સસિ? સમણો હિ, સીહ, ગોતમો અકિરિયવાદો અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ , તેન ચ સાવકે વિનેતી’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ યો અહોસિ ગમિકાભિસઙ્ખારો ભગવન્તં દસ્સનાય, સો પટિપ્પસ્સમ્ભિ. તતિયમ્પિ ખો અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા લિચ્છવી સન્ધાગારે સન્નિસિન્ના સન્નિપતિતા અનેકપરિયાયેન બુદ્ધસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, ધમ્મસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, સઙ્ઘસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ. તતિયમ્પિ ખો સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ એતદહોસિ – ‘‘નિસ્સંસયં ખો સો ભગવા અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો ભવિસ્સતિ, તથા હિમે અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા લિચ્છવી સન્ધાગારે સન્નિસિન્ના સન્નિપતિતા અનેકપરિયાયેન બુદ્ધસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, ધમ્મસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ, સઙ્ઘસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ. કિઞ્હિ મે કરિસ્સન્તિ નિગણ્ઠા અપલોકિતા વા અનપલોકિતા વા? યંનૂનાહં અનપલોકેત્વાવ નિગણ્ઠે તં ભગવન્તં દસ્સનાય ઉપસઙ્કમેય્યં અરહન્તં સમ્માસમ્બુદ્ધ’’ન્તિ.

    290.3 Tena kho pana samayena abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre 4 sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Tena kho pana samayena sīho senāpati nigaṇṭhasāvako tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti. Atha kho sīhassa senāpatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, tathā hime abhiññātā abhiññātā licchavī santhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Yaṃnūnāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyyaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. Atha kho sīho senāpati yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, sīha, kiriyavādo samāno akiriyavādaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissasi? Samaṇo hi, sīha, gotamo akiriyavādo akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti. Atha kho sīhassa senāpatissa yo ahosi gamikābhisaṅkhāro bhagavantaṃ dassanāya, so paṭippassambhi. Dutiyampi kho abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyānena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Dutiyampi kho sīhassa senāpatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, tathā hime abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Yaṃnūnāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyyaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. Dutiyampi kho sīho senāpati yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamitu’’nti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, sīha, kiriyavādo samāno akiriyavādaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissasi? Samaṇo hi, sīha, gotamo akiriyavādo akiriyāya dhammaṃ deseti , tena ca sāvake vinetī’’ti. Dutiyampi kho sīhassa senāpatissa yo ahosi gamikābhisaṅkhāro bhagavantaṃ dassanāya, so paṭippassambhi. Tatiyampi kho abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Tatiyampi kho sīhassa senāpatissa etadahosi – ‘‘nissaṃsayaṃ kho so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhavissati, tathā hime abhiññātā abhiññātā licchavī sandhāgāre sannisinnā sannipatitā anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsanti, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsanti, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsanti. Kiñhi me karissanti nigaṇṭhā apalokitā vā anapalokitā vā? Yaṃnūnāhaṃ anapaloketvāva nigaṇṭhe taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyyaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti.

    અથ ખો સીહો સેનાપતિ પઞ્ચહિ રથસતેહિ દિવા દિવસ્સ વેસાલિયા નિય્યાસિ ભગવન્તં દસ્સનાય. યાવતિકા યાનસ્સ ભૂમિ, યાનેન ગન્ત્વા યાના પચ્ચોરોહિત્વા પત્તિકોવ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સીહો સેનાપતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સુતં મે તં, ભન્તે, ‘અકિરિયવાદો સમણો ગોતમો અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતી’તિ. યે તે, ભન્તે, એવમાહંસુ ‘અકિરિયવાદો સમણો ગોતમો, અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતી’તિ. કચ્ચિ તે, ભન્તે, ભગવતો વુત્તવાદિનો, ન ચ ભગવન્તં અભૂતેન અબ્ભાચિક્ખન્તિ, ધમ્મસ્સ ચાનુધમ્મં બ્યાકરોન્તિ, ન ચ કોચિ સહધમ્મિકો વાદાનુવાદો ગારય્હં ઠાનં આગચ્છતિ? અનબ્ભક્ખાતુકામા હિ મયં, ભન્તે, ભગવન્ત’’ન્તિ.

    Atha kho sīho senāpati pañcahi rathasatehi divā divassa vesāliyā niyyāsi bhagavantaṃ dassanāya. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ me taṃ, bhante, ‘akiriyavādo samaṇo gotamo akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’ti. Ye te, bhante, evamāhaṃsu ‘akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’ti. Kacci te, bhante, bhagavato vuttavādino, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchati? Anabbhakkhātukāmā hi mayaṃ, bhante, bhagavanta’’nti.

    ૨૯૧. ‘‘અત્થિ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અકિરિયવાદો સમણો ગોતમો, અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – કિરિયવાદો સમણો ગોતમો કિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ, પરિયાયો યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – ઉચ્છેદવાદો સમણો ગોતમો ઉચ્છેદાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – જેગુચ્છી સમણો ગોતમો, જેગુચ્છિતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – વેનયિકો સમણો ગોતમો, વિનયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – તપસ્સી સમણો ગોતમો, તપસ્સિતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અપગબ્ભો સમણો ગોતમો, અપગબ્ભતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ. અત્થિ, સીહ , પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અસ્સત્થો સમણો ગોતમો, અસ્સાસાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    291. ‘‘Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – kiriyavādo samaṇo gotamo kiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – ucchedavādo samaṇo gotamo ucchedāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – jegucchī samaṇo gotamo, jegucchitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – venayiko samaṇo gotamo, vinayāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – tapassī samaṇo gotamo, tapassitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – apagabbho samaṇo gotamo, apagabbhatāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti. Atthi, sīha , pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – assattho samaṇo gotamo, assāsāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ૨૯૨. ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અકિરિયવાદો સમણો ગોતમો, અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ , તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? અહઞ્હિ, સીહ, અકિરિયં વદામિ કાયદુચ્ચરિતસ્સ વચીદુચ્ચરિતસ્સ મનોદુચ્ચરિતસ્સ; અનેકવિહિતાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં અકિરિયં વદામિ. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો , યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અકિરિયવાદો સમણો ગોતમો, અકિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    292. ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti , tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, akiriyaṃ vadāmi kāyaduccaritassa vacīduccaritassa manoduccaritassa; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ akiriyaṃ vadāmi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo , yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – akiriyavādo samaṇo gotamo, akiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – કિરિયવાદો સમણો ગોતમો, કિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? અહઞ્હિ, સીહ, કિરિયં વદામિ કાયસુચરિતસ્સ વચીસુચરિતસ્સ મનોસુચરિતસ્સ, અનેકવિહિતાનં કુસલાનં ધમ્માનં કિરિયં વદામિ. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – કિરિયવાદો સમણો ગોતમો, કિરિયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – kiriyavādo samaṇo gotamo, kiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, kiriyaṃ vadāmi kāyasucaritassa vacīsucaritassa manosucaritassa, anekavihitānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ kiriyaṃ vadāmi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – kiriyavādo samaṇo gotamo, kiriyāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – ઉચ્છેદવાદો સમણો ગોતમો, ઉચ્છેદાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? અહઞ્હિ, સીહ, ઉચ્છેદં વદામિ રાગસ્સ દોસસ્સ મોહસ્સ; અનેકવિહિતાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં ઉચ્છેદં વદામિ. અયં ખો , સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – ઉચ્છેદવાદો સમણો ગોતમો ઉચ્છેદાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – ucchedavādo samaṇo gotamo, ucchedāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, ucchedaṃ vadāmi rāgassa dosassa mohassa; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ ucchedaṃ vadāmi. Ayaṃ kho , sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – ucchedavādo samaṇo gotamo ucchedāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – જેગુચ્છી સમણો ગોતમો, જેગુચ્છિતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? અહઞ્હિ, સીહ, જિગુચ્છામિ કાયદુચ્ચરિતેન વચીદુચ્ચરિતેન મનોદુચ્ચરિતેન; અનેકવિહિતાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં સમાપત્તિયા જિગુચ્છામિ. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – જેગુચ્છી સમણો ગોતમો, જેગુચ્છિતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – jegucchī samaṇo gotamo, jegucchitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, jigucchāmi kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā jigucchāmi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – jegucchī samaṇo gotamo, jegucchitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – વેનયિકો સમણો ગોતમો, વિનયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? અહઞ્હિ, સીહ, વિનયાય ધમ્મં દેસેમિ રાગસ્સ દોસસ્સ મોહસ્સ; અનેકવિહિતાનં પાપકાનં અકુસલાનં ધમ્માનં વિનયાય ધમ્મં દેસેમિ. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – વેનયિકો સમણો ગોતમો, વિનયાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – venayiko samaṇo gotamo, vinayāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, vinayāya dhammaṃ desemi rāgassa dosassa mohassa; anekavihitānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ vinayāya dhammaṃ desemi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – venayiko samaṇo gotamo, vinayāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – તપસ્સી સમણો ગોતમો, તપસ્સિતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? તપનીયાહં, સીહ, પાપકે અકુસલે ધમ્મે વદામિ – કાયદુચ્ચરિતં વચીદુચ્ચરિતં મનોદુચ્ચરિતં. યસ્સ ખો, સીહ, તપનીયા પાપકા અકુસલા ધમ્મા પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવઙ્કતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા, તમહં તપસ્સીતિ વદામિ. તથાગતસ્સ ખો, સીહ, તપનીયા પાપકા અકુસલા ધમ્મા પહીના ઉચ્છીન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય ‘‘તપસ્સી સમણો ગોતમો તપસ્સિતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતી’’તિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – tapassī samaṇo gotamo, tapassitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Tapanīyāhaṃ, sīha, pāpake akusale dhamme vadāmi – kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ. Yassa kho, sīha, tapanīyā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā, tamahaṃ tapassīti vadāmi. Tathāgatassa kho, sīha, tapanīyā pāpakā akusalā dhammā pahīnā ucchīnnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya ‘‘tapassī samaṇo gotamo tapassitāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અપગબ્ભો સમણો ગોતમો અપગબ્ભતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? યસ્સ ખો, સીહ, આયતિં ગબ્ભસેય્યા પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તિ પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા, તમહં અપગબ્ભોતિ વદામિ. તથાગતસ્સ ખો, સીહ, આયતિં ગબ્ભસેય્યા પુનબ્ભવાભિનિબ્બત્તિ પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અપગબ્ભો સમણો ગોતમો, અપગબ્ભતાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – apagabbho samaṇo gotamo apagabbhatāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Yassa kho, sīha, āyatiṃ gabbhaseyyā punabbhavābhinibbatti pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, tamahaṃ apagabbhoti vadāmi. Tathāgatassa kho, sīha, āyatiṃ gabbhaseyyā punabbhavābhinibbatti pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – apagabbho samaṇo gotamo, apagabbhatāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti.

    ‘‘કતમો ચ, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અસ્સત્થો સમણો ગોતમો અસ્સાસાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતીતિ? અહઞ્હિ, સીહ, અસ્સત્થો પરમેન અસ્સાસેન, અસ્સાસાય ધમ્મં દેસેમિ, તેન ચ સાવકે વિનેમિ. અયં ખો, સીહ, પરિયાયો, યેન મં પરિયાયેન સમ્મા વદમાનો વદેય્ય – અસ્સત્થો સમણો ગોતમો અસ્સાસાય ધમ્મં દેસેતિ, તેન ચ સાવકે વિનેતી’’તિ.

    ‘‘Katamo ca, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – assattho samaṇo gotamo assāsāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetīti? Ahañhi, sīha, assattho paramena assāsena, assāsāya dhammaṃ desemi, tena ca sāvake vinemi. Ayaṃ kho, sīha, pariyāyo, yena maṃ pariyāyena sammā vadamāno vadeyya – assattho samaṇo gotamo assāsāya dhammaṃ deseti, tena ca sāvake vinetī’’ti.

    ૨૯૩. એવં વુત્તે સીહો સેનાપતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભન્તે…પે॰… ઉપાસકં મં ભગવા ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ. ‘‘અનુવિચ્ચકારં 5 ખો, સીહ, કરોહિ; અનુવિચ્ચકારો તુમ્હાદિસાનં ઞાતમનુસ્સાનં સાધુ હોતી’’તિ. ‘‘ઇમિનાપાહં, ભન્તે, ભગવતો ભિય્યોસોમત્તાય અત્તમનો અભિરદ્ધો, યં મં ભગવા એવમાહ – ‘અનુવિચ્ચકારં ખો, સીહ, કરોહિ; અનુવિચ્ચકારો તુમ્હાદિસાનં ઞાતમનુસ્સાનં સાધુ હોતી’તિ. મમઞ્હિ, ભન્તે, અઞ્ઞતિત્થિયા સાવકં લભિત્વા કેવલકપ્પં વેસાલિં પટાકં પરિહરેય્યું – ‘સીહો ખો અમ્હાકં સેનાપતિ સાવકત્તં ઉપગતો’તિ. અથ ચ પન મં ભગવા એવમાહ – ‘અનુવિચ્ચકારં ખો, સીહ, કરોહિ; અનુવિચ્ચકારો તુમ્હાદિસાનં ઞાતમનુસ્સાનં સાધુ હોતી’તિ. એસાહં, ભન્તે, દુતિયમ્પિ ભગવન્તં સરણં ગચ્છામિ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. ઉપાસકં મં ભગવા ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ. ‘‘દીઘરત્તં ખો તે, સીહ, નિગણ્ઠાનં ઓપાનભૂતં કુલં, યેન નેસં ઉપગતાનં પિણ્ડકં દાતબ્બં મઞ્ઞેય્યાસી’’તિ. ‘‘ઇમિનાપાહં, ભન્તે, ભગવતો ભિય્યોસોમત્તાય અત્તમનો અભિરદ્ધો, યં મં ભગવા એવમાહ – ‘દીઘરત્તં ખો તે, સીહ, નિગણ્ઠાનં ઓપાનભૂતં કુલં, યેન નેસં ઉપગતાનં પિણ્ડકં દાતબ્બં મઞ્ઞેય્યાસી’તિ. સુતં મે તં, ભન્તે, સમણો ગોતમો એવમાહ – ‘મય્હમેવ દાનં દાતબ્બં, ન અઞ્ઞેસં દાનં દાતબ્બં; મય્હમેવ સાવકાનં દાનં દાતબ્બં, ન અઞ્ઞેસં સાવકાનં દાનં દાતબ્બં ; મય્હમેવ દિન્નં મહપ્ફલં, ન અઞ્ઞેસં દિન્નં મહપ્ફલં; મય્હમેવ સાવકાનં દિન્નં મહપ્ફલં, ન અઞ્ઞેસં સાવકાનં દિન્નં મહપ્ફલ’ન્તિ. અથ ચ પન મં ભગવા નિગણ્ઠેસુપિ દાને સમાદપેતિ. અપિ ચ, ભન્તે, મયમેત્થ કાલં જાનિસ્સામ. એસાહં, ભન્તે, તતિયમ્પિ ભગવન્તં સરણં ગચ્છામિ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. ઉપાસકં મં ભગવા ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ.

    293. Evaṃ vutte sīho senāpati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. ‘‘Anuviccakāraṃ 6 kho, sīha, karohi; anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’’ti. ‘‘Imināpāhaṃ, bhante, bhagavato bhiyyosomattāya attamano abhiraddho, yaṃ maṃ bhagavā evamāha – ‘anuviccakāraṃ kho, sīha, karohi; anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’ti. Mamañhi, bhante, aññatitthiyā sāvakaṃ labhitvā kevalakappaṃ vesāliṃ paṭākaṃ parihareyyuṃ – ‘sīho kho amhākaṃ senāpati sāvakattaṃ upagato’ti. Atha ca pana maṃ bhagavā evamāha – ‘anuviccakāraṃ kho, sīha, karohi; anuviccakāro tumhādisānaṃ ñātamanussānaṃ sādhu hotī’ti. Esāhaṃ, bhante, dutiyampi bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. ‘‘Dīgharattaṃ kho te, sīha, nigaṇṭhānaṃ opānabhūtaṃ kulaṃ, yena nesaṃ upagatānaṃ piṇḍakaṃ dātabbaṃ maññeyyāsī’’ti. ‘‘Imināpāhaṃ, bhante, bhagavato bhiyyosomattāya attamano abhiraddho, yaṃ maṃ bhagavā evamāha – ‘dīgharattaṃ kho te, sīha, nigaṇṭhānaṃ opānabhūtaṃ kulaṃ, yena nesaṃ upagatānaṃ piṇḍakaṃ dātabbaṃ maññeyyāsī’ti. Sutaṃ me taṃ, bhante, samaṇo gotamo evamāha – ‘mayhameva dānaṃ dātabbaṃ, na aññesaṃ dānaṃ dātabbaṃ; mayhameva sāvakānaṃ dānaṃ dātabbaṃ, na aññesaṃ sāvakānaṃ dānaṃ dātabbaṃ ; mayhameva dinnaṃ mahapphalaṃ, na aññesaṃ dinnaṃ mahapphalaṃ; mayhameva sāvakānaṃ dinnaṃ mahapphalaṃ, na aññesaṃ sāvakānaṃ dinnaṃ mahapphala’nti. Atha ca pana maṃ bhagavā nigaṇṭhesupi dāne samādapeti. Api ca, bhante, mayamettha kālaṃ jānissāma. Esāhaṃ, bhante, tatiyampi bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    અથ ખો ભગવા સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ અનુપુબ્બિં કથં કથેસિ, સેય્યથિદં – દાનકથં…પે॰… અપરપ્પચ્ચયો સત્થુસાસને ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અધિવાસેતુ મે, ભન્તે, ભગવા સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેના’’તિ. અધિવાસેસિ ભગવા તુણ્હીભાવેન. અથ ખો સીહો સેનાપતિ ભગવતો અધિવાસનં વિદિત્વા ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ.

    Atha kho bhagavā sīhassa senāpatissa anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho sīho senāpati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.

    ૨૯૪. અથ ખો સીહો સેનાપતિ અઞ્ઞતરં પુરિસં આણાપેસિ – ‘‘ગચ્છ, ભણે, પવત્તમંસં જાનાહી’’તિ. અથ ખો સીહો સેનાપતિ તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન પણીતં ખાદનીયં ભોજનીયં પટિયાદાપેત્વા ભગવતો કાલં આરોચાપેસિ – ‘‘કાલો, ભન્તે, નિટ્ઠિતં ભત્ત’’ન્તિ. અથ ખો ભગવા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેન.

    294. Atha kho sīho senāpati aññataraṃ purisaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe, pavattamaṃsaṃ jānāhī’’ti. Atha kho sīho senāpati tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena sīhassa senāpatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena.

    તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા નિગણ્ઠા વેસાલિયં રથિકાય રથિકં સિઙ્ઘાટકેન સિઙ્ઘાટકં બાહા પગ્ગય્હ કન્દન્તિ – ‘‘અજ્જ સીહેન સેનાપતિના થૂલં પસું વધિત્વા સમણસ્સ ગોતમસ્સ ભત્તં કતં, તં સમણો ગોતમો જાનં ઉદ્દિસ્સકતં મંસં પરિભુઞ્જતિ પટિચ્ચકમ્મ’’ન્તિ. અથ ખો અઞ્ઞતરો પુરિસો યેન સીહો સેનાપતિ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા સીહસ્સ સેનાપતિસ્સ ઉપકણ્ણકે આરોચેસિ ‘‘યગ્ઘે, ભન્તે, જાનેય્યાસિ, એતે સમ્બહુલા નિગણ્ઠા વેસાલિયં રથિકાય રથિકં સિઙ્ઘાટકેન સિઙ્ઘાટકં બાહા પગ્ગય્હ કન્દન્તિ – ‘અજ્જ સીહેન સેનાપતિના થૂલં પસું વધિત્વા સમણસ્સ ગોતમસ્સ ભત્તં કતં, તં સમણો ગોતમો જાનં ઉદ્દિસ્સકતં મંસં પરિભુઞ્જતિ પટિચ્ચકમ્મ’’’ન્તિ. ‘‘અલં અય્યો, દીઘરત્તમ્પિ તે આયસ્મન્તા અવણ્ણકામા બુદ્ધસ્સ, અવણ્ણકામા ધમ્મસ્સ, અવણ્ણકામા સઙ્ઘસ્સ; ન ચ પન તે આયસ્મન્તા જિરિદન્તિ તં ભગવન્તં અસતા તુચ્છા મુસા અભૂતેન અબ્ભાચિક્ખન્તા; ન ચ મયં જીવિતહેતુપિ સઞ્ચિચ્ચ પાણં જીવિતા વોરોપેય્યામા’’તિ. અથ ખો સીહો સેનાપતિ બુદ્ધપ્પમુખં ભિક્ખુસઙ્ઘં પણીતેન ખાદનીયેન ભોજનીયેન સહત્થા સન્તપ્પેત્વા સમ્પવારેત્વા ભગવન્તં ભુત્તાવિં ઓનીતપત્તપાણિં એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો સીહં સેનાપતિં ભગવા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેત્વા સમાદપેત્વા સમુત્તેજેત્વા સમ્પહંસેત્વા ઉટ્ઠાયાસના પક્કામિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, જા નં ઉદ્દિસ્સકતં મંસં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તિકોટિપરિસુદ્ધં મચ્છમંસં – અદિટ્ઠં અસ્સુતં અપરિસઙ્કિત’’ન્તિ.

    Tena kho pana samayena sambahulā nigaṇṭhā vesāliyaṃ rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ bāhā paggayha kandanti – ‘‘ajja sīhena senāpatinā thūlaṃ pasuṃ vadhitvā samaṇassa gotamassa bhattaṃ kataṃ, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’’nti. Atha kho aññataro puriso yena sīho senāpati tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā sīhassa senāpatissa upakaṇṇake ārocesi ‘‘yagghe, bhante, jāneyyāsi, ete sambahulā nigaṇṭhā vesāliyaṃ rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ bāhā paggayha kandanti – ‘ajja sīhena senāpatinā thūlaṃ pasuṃ vadhitvā samaṇassa gotamassa bhattaṃ kataṃ, taṃ samaṇo gotamo jānaṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjati paṭiccakamma’’’nti. ‘‘Alaṃ ayyo, dīgharattampi te āyasmantā avaṇṇakāmā buddhassa, avaṇṇakāmā dhammassa, avaṇṇakāmā saṅghassa; na ca pana te āyasmantā jiridanti taṃ bhagavantaṃ asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhantā; na ca mayaṃ jīvitahetupi sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropeyyāmā’’ti. Atha kho sīho senāpati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sīhaṃ senāpatiṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, jā naṃ uddissakataṃ maṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, tikoṭiparisuddhaṃ macchamaṃsaṃ – adiṭṭhaṃ assutaṃ aparisaṅkita’’nti.

    સીહસેનાપતિવત્થુ નિટ્ઠિતં.

    Sīhasenāpativatthu niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. અ॰ નિ॰ ૮.૧૨ આદયો
    2. સન્થાગારે (સી॰ સ્યા॰)
    3. a. ni. 8.12 ādayo
    4. santhāgāre (sī. syā.)
    5. અનુવિજ્જકારં (ક॰)
    6. anuvijjakāraṃ (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / સીહસેનાપતિવત્થુઆદિકથા • Sīhasenāpativatthuādikathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / સીહસેનાપતિવત્થુકથાવણ્ણના • Sīhasenāpativatthukathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / સીહસેનાપતિવત્થુઆદિકથાવણ્ણના • Sīhasenāpativatthuādikathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૭૮. સીહસેનાપતિવત્થુકથા • 178. Sīhasenāpativatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact