Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
સીહસેનાપતિવત્થુઆદિકથા
Sīhasenāpativatthuādikathā
૨૯૦. ધમ્મસ્સ ચ અનુધમ્મં બ્યાકરોન્તીતિ ભગવતા વુત્તકારણસ્સ અનુકારણં કથેન્તિ. સહધમ્મિકો વાદાનુવાદોતિ અપરેહિ વુત્તકારણેન સકારણો હુત્વા તુમ્હાકં વાદો વિઞ્ઞુગરહિતબ્બં કારણં કોચિ અપ્પમત્તકોપિ કિં ન આગચ્છતિ. ઇદં વુત્તં હોતિ ‘‘કિં સબ્બકારેનાપિ તુમ્હાકં વાદે ગારય્હકારણં નત્થી’’તિ. અનબ્ભક્ખાતુકામાતિ અભિભવિત્વા ન આચિક્ખિતુકામા.
290.Dhammassa ca anudhammaṃ byākarontīti bhagavatā vuttakāraṇassa anukāraṇaṃ kathenti. Sahadhammiko vādānuvādoti aparehi vuttakāraṇena sakāraṇo hutvā tumhākaṃ vādo viññugarahitabbaṃ kāraṇaṃ koci appamattakopi kiṃ na āgacchati. Idaṃ vuttaṃ hoti ‘‘kiṃ sabbakārenāpi tumhākaṃ vāde gārayhakāraṇaṃ natthī’’ti. Anabbhakkhātukāmāti abhibhavitvā na ācikkhitukāmā.
૨૯૩. અનુવિચ્ચકારન્તિ અનુવિદિત્વા ચિન્તેત્વા તુલયિત્વા કાતબ્બં કરોહીતિ વુત્તં હોતિ. ઞાતમનુસ્સાનન્તિ લોકે પાકટાનં. સાધુ હોતીતિ સુન્દરં હોતિ. પટાકં પરિહરેય્યુન્તિ પટાકં ઉક્ખિપિત્વા નગરે ઘોસન્તા આહિણ્ડેય્યું. કસ્મા? ‘‘એવં નો અમ્હાકં મહન્તભાવો ભવિસ્સતી’’તિ. ઓપાનભૂતન્તિ પટિયત્તઉદપાનો વિય ઠિતં. કુલન્તિ નિવેસનં. દાતબ્બં મઞ્ઞેય્યાસીતિ મા ઇમેસં દેય્યધમ્મં ઉપચ્છિન્દિત્થ, સમ્પત્તાનઞ્હિ દાતબ્બમેવાતિ ઓવદતિ. ઓકારોતિ અવકારો લામકભાવો. સામુક્કંસિકાતિ અત્તનાયેવ ઉદ્ધરિત્વા ગહિતા; અસાધારણં અઞ્ઞેસન્તિ અત્થો. ઉદ્દિસ્સ કતન્તિ ઉદ્દિસિત્વા કતં.
293.Anuviccakāranti anuviditvā cintetvā tulayitvā kātabbaṃ karohīti vuttaṃ hoti. Ñātamanussānanti loke pākaṭānaṃ. Sādhu hotīti sundaraṃ hoti. Paṭākaṃ parihareyyunti paṭākaṃ ukkhipitvā nagare ghosantā āhiṇḍeyyuṃ. Kasmā? ‘‘Evaṃ no amhākaṃ mahantabhāvo bhavissatī’’ti. Opānabhūtanti paṭiyattaudapāno viya ṭhitaṃ. Kulanti nivesanaṃ. Dātabbaṃ maññeyyāsīti mā imesaṃ deyyadhammaṃ upacchindittha, sampattānañhi dātabbamevāti ovadati. Okāroti avakāro lāmakabhāvo. Sāmukkaṃsikāti attanāyeva uddharitvā gahitā; asādhāraṇaṃ aññesanti attho. Uddissa katanti uddisitvā kataṃ.
૨૯૪. પટિચ્ચકમ્મન્તિ અત્તાનં પટિચ્ચ કતન્તિ અત્થો. અથ વા પટિચ્ચકમ્મન્તિ નિમિત્તકમ્મસ્સેતં અધિવચનં, તં પટિચ્ચકમ્મં એત્થ અત્થીતિ મંસમ્પિ પટિચ્ચકમ્મન્તિ વુત્તં. યો હિ એવરૂપં મંસં પરિભુઞ્જતિ, સોપિ તસ્સ કમ્મસ્સ દાયાદો હોતિ, વધકસ્સ વિય તસ્સાપિ પાણઘાતકમ્મં હોતીતિ અધિપ્પાયો . જિરિદન્તિતિ જિરન્તિ અબ્ભાચિક્ખન્તા ન જિરન્તિ, અબ્ભક્ખાનસ્સ અન્તં ન ગચ્છન્તીતિ અત્થો. તિકોટિપરિસુદ્ધકથા સઙ્ઘભેદસિક્ખાપદવણ્ણનાયં વુત્તા.
294.Paṭiccakammanti attānaṃ paṭicca katanti attho. Atha vā paṭiccakammanti nimittakammassetaṃ adhivacanaṃ, taṃ paṭiccakammaṃ ettha atthīti maṃsampi paṭiccakammanti vuttaṃ. Yo hi evarūpaṃ maṃsaṃ paribhuñjati, sopi tassa kammassa dāyādo hoti, vadhakassa viya tassāpi pāṇaghātakammaṃ hotīti adhippāyo . Jiridantiti jiranti abbhācikkhantā na jiranti, abbhakkhānassa antaṃ na gacchantīti attho. Tikoṭiparisuddhakathā saṅghabhedasikkhāpadavaṇṇanāyaṃ vuttā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૧૭૮. સીહસેનાપતિવત્થુ • 178. Sīhasenāpativatthu
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / સીહસેનાપતિવત્થુકથાવણ્ણના • Sīhasenāpativatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / સીહસેનાપતિવત્થુઆદિકથાવણ્ણના • Sīhasenāpativatthuādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૭૮. સીહસેનાપતિવત્થુકથા • 178. Sīhasenāpativatthukathā