| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੩. ਸੀਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Sīhasuttavaṇṇanā
੩੩. ਤਤਿਯੇ ਸੀਹੋਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਸਹਨਤੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖਹਨਨਤੋ ਚ ‘‘ਸੀਹੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੋ ਮਿਗਾਧਿਪਤਿ। ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਸਮਾਨੇਪਿ ਸੀਹਜਾਤਿਭਾવੇ વਣ੍ਣવਿਸੇਸਾਦਿਸਿਦ੍ਧੇਨ વਿਸੇਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੀਹਾ। ਤੇ ਇਦਾਨਿ ਨਾਮਤੋ વਣ੍ਣਤੋ ਆਹਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਸੀਹਂ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਤੋ વਿਭਾવੇਤੁਂ ‘‘ਤਿਣਸੀਹੋ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਿਣਭਕ੍ਖੋ ਸੀਹੋ ਤਿਣਸੀਹੋ ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਸਾਕਪਤ੍ਥਿવੋ’’ਤਿ (ਪਾਣਿਨਿ ੨.੧.੬੦)। ਕਾਲ਼વਣ੍ਣਤਾਯ ਕਾਲ਼ਸੀਹੋ। ਤਥਾ ਪਣ੍ਡੁਸੀਹੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਾਲ਼ਗਾવਿਸਦਿਸੋ, ਪਣ੍ਡੁਪਲਾਸવਣ੍ਣਗਾવਿਸਦਿਸੋ’’ਤਿ ਚ। ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਸ੍ਸ વਿਯ ਕੇਸਰੋ ਕੇਸਰਕਲੋਮੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕੇਸਰੀ। ਲਾਖਾਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੇਹਿ વਿਯ ਪਾਦਪਰਿਯਨ੍ਤੇਹੀਤਿ ਚ ਯੋਜਨਾ।
33. Tatiye sīhoti parissayasahanato paṭipakkhahananato ca ‘‘sīho’’ti laddhanāmo migādhipati. Cattāroti samānepi sīhajātibhāve vaṇṇavisesādisiddhena visesena cattāro sīhā. Te idāni nāmato vaṇṇato āhārato dassetvā idhādhippetasīhaṃ nānappakārato vibhāvetuṃ ‘‘tiṇasīho’’tiādi āraddhaṃ. Tiṇabhakkho sīho tiṇasīho purimapade uttarapadalopena yathā ‘‘sākapatthivo’’ti (pāṇini 2.1.60). Kāḷavaṇṇatāya kāḷasīho. Tathā paṇḍusīho. Tenāha ‘‘kāḷagāvisadiso, paṇḍupalāsavaṇṇagāvisadiso’’ti ca. Rattakambalassa viya kesaro kesarakalomo etassa atthīti kesarī. Lākhāparikammakatehi viya pādapariyantehīti ca yojanā.
ਕਮ੍ਮਾਨੁਭਾવਸਿਦ੍ਧਅਧਿਪਚ੍ਚਮਹੇਸਕ੍ਖਤਾਹਿ ਸਬ੍ਬਮਿਗਗਣਸ੍ਸ ਰਾਜਾ। ਸੁવਣ੍ਣਗੁਹਤੋ વਾਤਿਆਦਿ ‘‘ਸੀਹਸ੍ਸ વਿਹਾਰੋ ਕਿਰਿਯਾ ਏવਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ।
Kammānubhāvasiddhaadhipaccamahesakkhatāhi sabbamigagaṇassa rājā. Suvaṇṇaguhato vātiādi ‘‘sīhassa vihāro kiriyā evaṃ hotī’’ti katvā vuttaṃ.
ਸਮਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਹਿ ਸਮਮੇવ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ। ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾਤਿ ਪੁਰਤੋ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ। ਅਭਿਹਰਿਤ੍વਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਹਰਿਤ੍વਾ। ਸਙ੍ਘਾਤਨ੍ਤਿ વਿਨਾਸਂ। વੀਸਤਿਯਟ੍ਠਿਕਂ ਠਾਨਂ ਉਸਭਂ।
Samaṃ patiṭṭhāpetvāti sabbabhāgehi samameva bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetvā. Ākaḍḍhitvāti purato ākaḍḍhitvā. Abhiharitvāti abhimukhaṃ haritvā. Saṅghātanti vināsaṃ. Vīsatiyaṭṭhikaṃ ṭhānaṃ usabhaṃ.
ਸਮਸੀਹੋਤਿ ਸਮਜਾਤਿਕੋ ਸਮਪ੍ਪਭਾવੋ ਚ ਸੀਹੋ। ਸਮਾਨੋਸ੍ਮੀਤਿ ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਂ, ਸਮਪ੍ਪਭਾવਤਾਯ ਏવ ਨ ਭਾਯਤਿ। ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਬਲવਤਾਯਾਤਿ ‘‘ਕੇ ਅਞ੍ਞੇ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ, ਅਥ ਖੋ ਮਯਮੇવ ਮਹਾਬਲਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਬਲਾਤਿਮਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਾਯ ਅਹਂਕਾਰਹੇਤੁਭੂਤਾਯ ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਬਲવਭਾવੇਨ। ਸਕ੍ਕਾਯਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਰਹਂਕਾਰਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਸਿਨੇਹਸ੍ਸ ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਤ੍ਤਾ ਨ ਭਾਯਤਿ।
Samasīhoti samajātiko samappabhāvo ca sīho. Samānosmīti desanāmattaṃ, samappabhāvatāya eva na bhāyati. Sakkāyadiṭṭhibalavatāyāti ‘‘ke aññe amhehi uttaritarā, atha kho mayameva mahābalā’’ti evaṃ balātimānanimittāya ahaṃkārahetubhūtāya sakkāyadiṭṭhiyā balavabhāvena. Sakkāyadiṭṭhiyā pahīnattāti nirahaṃkārattā attasinehassa suṭṭhu samugghātattā na bhāyati.
ਤਥਾ ਤਥਾਤਿ ਸੀਹਸਦਿਸਤਾਦਿਨਾ ਤੇਨ ਤੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਕਥੇਸੀਤਿ વਤ੍વਾ ਤਮਤ੍ਥਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸੀਹੋਤਿ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Tathātathāti sīhasadisatādinā tena tena pakārena attānaṃ kathesīti vatvā tamatthaṃ vivaritvā dassetuṃ ‘‘sīhoti kho’’tiādi vuttaṃ.
ਕਤਮਹਾਭਿਨੀਹਾਰਸ੍ਸ ਲੋਕਨਾਥਸ੍ਸ ਬੋਧਿਯਾ ਨਿਯਤਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਨ੍ਤਭਾવੀ ਬੁਦ੍ਧਭਾવੋਤਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਤੀਸੁ ਪਾਸਾਦੇਸੁ ਨਿવਾਸਕਾਲੋ , ਮਗਧਰਞ੍ਞੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾਦਾਨਕਾਲੋ, ਪਾਯਾਸਸ੍ਸ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਕਾਲੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਪੁਰਿਮਾવਤ੍ਥਾਪਿ ਸੀਹਸਦਿਸਾ ਕਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਭਾવਿਨਿ ਭੂਤੂਪਚਾਰੋਪਿ ਹਿ ਲੋਕવੋਹਾਰੋ। વਿਜ੍ਜਾਭਾવਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਦ੍વਿવਿਜ੍ਜਂ ਇਤਰવਿਜ੍ਜਮ੍ਪਿ ਏਕਜ੍ਝਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਸਮ੍ਮਸਨਤੋ ਤਂ ਪੁਰੇਤਰਸਿਦ੍ਧਂ વਿਯ ਕਤ੍વਾ ਆਹ ‘‘ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ ਸੋਧੇਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਅਨੁਲੋਮਪਟਿਲੋਮਤੋ ਪવਤ੍ਤਞਾਣਸ੍ਸ વਸੇਨ ‘‘ਯਮਕਞਾਣਮਨ੍ਥਨੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Katamahābhinīhārassa lokanāthassa bodhiyā niyatabhāvappattiyā ekantabhāvī buddhabhāvoti katvā ‘‘tīsu pāsādesu nivāsakālo , magadharañño paṭiññādānakālo, pāyāsassa paribhuttakālo’’tiādinā abhisambodhito purimāvatthāpi sīhasadisā katvā dassitā. Bhāvini bhūtūpacāropi hi lokavohāro. Vijjābhāvasāmaññato dvivijjaṃ itaravijjampi ekajjhaṃ gahetvā paṭiccasamuppādasammasanato taṃ puretarasiddhaṃ viya katvā āha ‘‘tisso vijjā sodhetvā’’ti. Anulomapaṭilomato pavattañāṇassa vasena ‘‘yamakañāṇamanthanenā’’ti vuttaṃ.
ਤਤ੍ਥ વਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧਮੂਲੇ વਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਏਕਾਦਸਮੇ ਦਿવਸੇਤਿ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਾਹਤੋ ਪਰਂ ਏਕਾਦਸਮੇ ਦਿવਸੇ। ਅਚਲਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਤਿ ਇਸਿਪਤਨੇ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪવਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ। ਤਮ੍ਪਿ ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਅਪ੍ਪਟਿવਤ੍ਤਿਯਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਪ੍ਪવਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਕਤ੍વਾ વਜਿਰਾਸਨਂ વਿਯ ਅਚਲਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਪਨ ਪਦੇਤਿ ‘‘ਦ੍વੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪવਤ੍ਤੇ ਚ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਕੋਟ੍ਠਾਸੇ। ਧਮ੍ਮਘੋਸੋ…ਪੇ॰… ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਲੋਕਧਾਤੁਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਸਿ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਠਿਤਾ ਸੁਣਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ। ਸੋਲ਼ਸਹਾਕਾਰੇਹੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਪਰਿਞ੍ਞਾ, ਸਮੁਦਯਪ੍ਪਹਾਨਂ, ਨਿਰੋਧਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ, ਮਗ੍ਗਭਾવਨਾਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਮਗ੍ਗੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਤ੍વਾ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ।
Tattha viharantassāti ajapālanigrodhamūle viharantassa. Ekādasame divaseti sattasattāhato paraṃ ekādasame divase. Acalapallaṅketi isipatane dhammacakkappavattanatthaṃ nisinnapallaṅke. Tampi hi kenaci appaṭivattiyaṃ dhammacakkappavattanatthaṃ nisajjāti katvā vajirāsanaṃ viya acalapallaṅkaṃ vuccati. Imasmiñca pana padeti ‘‘dveme, bhikkhave, antā’’tiādinayappavatte ca imasmiṃ saddhammakoṭṭhāse. Dhammaghoso…pe… dasasahassilokadhātuṃ paṭicchādesi ‘‘sabbattha ṭhitā suṇantū’’ti adhiṭṭhānena. Soḷasahākārehīti dukkhapariññā, samudayappahānaṃ, nirodhasacchikiriyā, maggabhāvanāti ekekasmiṃ magge cattāri cattāri katvā soḷasahi ākārehi.
ਪਠਮੇਨ ਨਯੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਪੁਰਿਮਤਰਾવਤ੍ਥਾਪਿ ਅવਸ੍ਸਂਭਾવਿਤਾਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੀਹਸਦਿਸਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾવਤ੍ਥਾਸੁ ਏવ ਸੀਹਸਦਿਸਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਰੋ ਨਯੋ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ‘‘ਤਥਾ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਾ ਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਲਕ੍ਖਣਂ ਆਗਤੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਧਮ੍ਮੇ ਯਾਥਾવਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਦਸ੍ਸਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥવਾਦਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ, ਤਥਾਕਾਰਿਤਾਯ ਤਥਾਗਤੋ, ਅਭਿਭવਨਟ੍ਠੇਨ ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੭; ਮ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧੨; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੩.੭੮; ਅ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧.੧੭੦; ਉਦਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੮; ਇਤਿવੁ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੮; ਥੇਰਗਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੩; ਬੁ॰ વਂ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੨ ਨਿਦਾਨਕਥਾ; ਮਹਾਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੪; ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੩੭) ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਤਥਾਗਤਸਾਧਕੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ। ਯਦਿਪਿ ਭਗવਾ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤੇવ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਨ ਜਾਤੋ, ਤਥਾਪਿ ਤਾਯ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋવ ਪਨੁਜ੍ਜ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਸ੍ਸਯਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਜਾਤੋ। ਤਥਾ ਹਿ ਤਂ ‘‘ਅਪਰਾਜਿਤਪਲ੍ਲਙ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਯਾવ ਬੋਧਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਾ વਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਨ ਅਪਰਿਤੁਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਯਾવ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਞਾਣਾ વਾ’’ਤਿ ਆਹ।
Paṭhamena nayena abhisambodhito purimatarāvatthāpi avassaṃbhāvitāya gahetvā sīhasadisataṃ dassetvā idāni abhisambuddhāvatthāsu eva sīhasadisataṃ dassetuṃ ‘‘aparo nayo’’tiādi āraddhaṃ. Aṭṭhahi kāraṇehīti ‘‘tathā āgatoti tathāgato, tathā gatoti tathāgato, tathalakkhaṇaṃ āgatoti tathāgato, tathadhamme yāthāvato abhisambuddhoti tathāgato, tathadassitāya tathāgato, tathavāditāya tathāgato, tathākāritāya tathāgato, abhibhavanaṭṭhena tathāgato’’ti (dī. ni. aṭṭha. 1.7; ma. ni. aṭṭha. 1.12; saṃ. ni. aṭṭha. 2.3.78; a. ni. aṭṭha. 1.1.170; udā. aṭṭha. 18; itivu. aṭṭha. 38; theragā. aṭṭha. 1.3; bu. vaṃ. aṭṭha. 1.2 nidānakathā; mahāni. aṭṭha. 14; paṭi. ma. 1.37) evaṃ vuttehi aṭṭhahi tathāgatasādhakehi kāraṇehi. Yadipi bhagavā bodhipallaṅke nisinnamatteva abhisambuddho na jāto, tathāpi tāya nisajjāya nisinnova panujja sabbaṃ parissayaṃ abhisambuddho jāto. Tathā hi taṃ ‘‘aparājitapallaṅka’’nti vuccati, tasmā ‘‘yāva bodhipallaṅkā vā’’ti vatvā tena aparitussanto ‘‘yāva arahattamaggañāṇā vā’’ti āha.
ਇਤਿ ਸਕ੍ਕਾਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿਸਦ੍ਦੋ ਨਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥੋ। ਤੇਨ ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਸਰੂਪਤੋ ਪਰਿਮਾਣਤੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ ਚ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਯਂ ਸਕ੍ਕਾਯੋ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਅਯਂ ਸਕ੍ਕਾਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ‘‘ਏਤ੍ਤਕੋ ਸਕ੍ਕਾਯੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤੇ ਪਰਿਮਾਣਤੋ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਭਾવਤੋਤਿ ਸਲਕ੍ਖਣਤੋ। ਸਰਸਤੋਤਿ ਸਕਿਚ੍ਚਤੋ। ਪਰਿਯਨ੍ਤਤੋਤਿ ਪਰਿਮਾਣਪਰਿਯਨ੍ਤਤੋ। ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋਤਿ ਯਤ੍ਤਕੇ ਠਾਨੇ ਤਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਤੋ। ਪਰਿવਟੁਮਤੋਤਿ ਪਰਿਯੋਸਾਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਤੋ। ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨ વਿਭਾਗੇਨ। ਅਯਂ ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਨਾਮਾਤਿ ਅਯਂ ਆਹਾਰਾਦਿਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਨਾਮ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਤ੍ਤਾવਤਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮੋਤਿ ਨਿਰੋਧੋ। ‘‘ਆਹਾਰਸਮੁਦਯਾ ਆਹਾਰਨਿਰੋਧਾ’’ਤਿ ਚ ਅਸਾਧਾਰਣਮੇવ ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੇਸੇਸੁ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
Itisakkāyoti ettha itisaddo nidassanattho. Tena sakkāyo sarūpato parimāṇato paricchedato ca dassitoti āha ‘‘ayaṃ sakkāyo’’tiādi. ‘‘Ayaṃ sakkāyo’’ti iminā pañcupādānakkhandhā sarūpato dassitā. ‘‘Ettako sakkāyo’’ti iminā te parimāṇato dassitā. Tassa ca parimāṇassa ekantikabhāvaṃ dassentena ‘‘na ito bhiyyo sakkāyo atthī’’ti vuttaṃ. Sabhāvatoti salakkhaṇato. Sarasatoti sakiccato. Pariyantatoti parimāṇapariyantato. Paricchedatoti yattake ṭhāne tassa pavattitassa paricchindanato. Parivaṭumatoti pariyosānappavattito. Sabbepi pañcupādānakkhandhā dassitā honti yathāvuttena vibhāgena. Ayaṃ sakkāyassa samudayo nāmāti ayaṃ āhārādisakkāyassa samudayo nāma. Tenāha ‘‘ettāvatā’’tiādi. Atthaṅgamoti nirodho. ‘‘Āhārasamudayā āhāranirodhā’’ti ca asādhāraṇameva taṃ gahetvā sesesu ādi-saddena saṅgaṇhāti.
ਪਣ੍ਣਾਸਲਕ੍ਖਣਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਣਾਸਉਦਯવਯਲਕ੍ਖਣવਿਭੂਸਿਤਂ ਸਮੁਦਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਗ੍ਗਹਣਤੋ। ਖੀਣਾਸવਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨવਸੇਸਂ ਸਾવਸੇਸਞ੍ਚ ਆਸવਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ। ਅਨਾਗਾਮੀਨਮ੍ਪਿ ਹਿ ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤੁਤ੍ਰਾਸਞ੍ਚ ਨ ਹੋਤੀਤਿ। ਞਾਣਸਂવੇਗੋ ਭਯਤੁਪਟ੍ਠਾਨਪਞ੍ਞਾ। ਇਤਰਾਸਂ ਪਨ ਦੇવਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਖੀਣਾਸવਦੇવੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਭੋਤਿ ਧਮ੍ਮਾਲਪਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਭਾવਕਥਨਮਤ੍ਤਂ।
Paṇṇāsalakkhaṇapaṭimaṇḍitanti paṇṇāsaudayavayalakkhaṇavibhūsitaṃ samudayatthaṅgamaggahaṇato. Khīṇāsavattāti anavasesaṃ sāvasesañca āsavānaṃ parikkhīṇattā. Anāgāmīnampi hi bhayaṃ cittutrāsañca na hotīti. Ñāṇasaṃvego bhayatupaṭṭhānapaññā. Itarāsaṃ pana devatānanti akhīṇāsavadeve sandhāya vadati. Bhoti dhammālapanamattanti sabhāvakathanamattaṃ.
ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥੁ ਆਣਾਚਕ੍ਕਂ। ਤਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਤੋ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਤਤ੍ਥ ਅਰਿਯਸਾવਕਾਨਂ ਪਟਿવੇਧਧਮ੍ਮਤੋ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਇਤਰੇਸਂ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮਤੋ ਆਗਤਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਦੁવਿਧੇਪਿ ਞਾਣਂ ਪਧਾਨਨ੍ਤਿ ਞਾਣਸੀਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਟਿવੇਧਞਾਣਮ੍ਪਿ ਦੇਸਨਾਞਾਣਮ੍ਪੀ’’ਤਿ। ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਞਾਣਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਟਿવੇਧਞਾਣਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਭਗવਾ ਤਾਨਿ ਸਟ੍ਠਿ ਨਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ વੇਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ ਸਟ੍ਠਿ ਨਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇવ ਸਿਦ੍ਧਾਨੀਤਿ ਕਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਨਯਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਪਰਿਞ੍ਞਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਏવਂ ਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ, ਤਂਯੇવ ਦ੍વਾਦਸਾਕਾਰਂ। ਤਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਞਾਣਂ। ਏਸ ਭਗવਾ। ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਪਟਿਨਿਧਿਭੂਤਪੁਗ੍ਗਲਰਹਿਤੋ। ਏਕਸਦਿਸਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਸ੍ਸ।
Cakkanti satthu āṇācakkaṃ. Taṃ pana dhammato āgatanti dhammacakkaṃ. Tattha ariyasāvakānaṃ paṭivedhadhammato āgatanti dhammacakkaṃ. Itaresaṃ desanādhammato āgatanti dhammacakkaṃ. Duvidhepi ñāṇaṃ padhānanti ñāṇasīsena vuttaṃ ‘‘paṭivedhañāṇampi desanāñāṇampī’’ti. Idāni taṃ ñāṇaṃ sarūpato dassetuṃ ‘‘paṭivedhañāṇaṃ nāmā’’tiādi vuttaṃ. Yasmā tassa ñāṇassa paṭividdhattā bhagavā tāni saṭṭhi nayasahassāni veneyyānaṃ dassetuṃ samattho ahosi, tasmā tāni saṭṭhi nayasahassāni tena ñāṇena saddhiṃyeva siddhānīti katvā dassento ‘‘saṭṭhiyā ca nayasahassehi paṭivijjhī’’ti āha. Tiparivaṭṭanti ‘‘idaṃ dukkha’’nti ca ‘‘pariññeyya’’nti ca ‘‘pariññāta’’nti ca evaṃ tiparivaṭṭaṃ, taṃyeva dvādasākāraṃ. Tanti desanāñāṇaṃ. Esa bhagavā. Appaṭipuggaloti paṭinidhibhūtapuggalarahito. Ekasadisassāti nibbikārassa.
ਸੀਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sīhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੩. ਸੀਹਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Sīhasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਸੀਹਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Sīhasuttavaṇṇanā
