Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౯. సీలలక్ఖణపఞ్హో

    9. Sīlalakkhaṇapañho

    . రాజా ఆహ ‘‘భన్తే నాగసేన, యం పనేతం బ్రూసి ‘అఞ్ఞేహి చ కుసలేహి ధమ్మేహీ’తి, కతమే తే కుసలా ధమ్మా’’తి? ‘‘సీలం, మహారాజ, సద్ధా వీరియం సతి సమాధి, ఇమే తే కుసలా ధమ్మా’’తి. ‘‘కింలక్ఖణం, భన్తే, సీల’’న్తి? ‘‘పతిట్ఠానలక్ఖణం, మహారాజ, సీలం సబ్బేసం కుసలానం ధమ్మానం, ఇన్ద్రియబలబోజ్ఝఙ్గమగ్గఙ్గసతిపట్ఠానసమ్మప్పధానఇద్ధిపాదఝానవిమోక్ఖస- మాధిసమాపత్తీనం సీలం పతిట్ఠం, సీలే పతిట్ఠితో ఖో, మహారాజ, యోగావచరో సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేతి సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియన్తి, సబ్బే కుసలా ధమ్మా న పరిహాయన్తీ’’తి. ‘‘ఓపమ్మం కరోహీ’’తి. ‘‘యథా, మహారాజ , యే కేచి బీజగామభూతగామా వుడ్ఢిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జన్తి, సబ్బే తే పథవిం నిస్సాయ పథవియం పతిట్ఠాయ వుడ్ఢిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జన్తి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగావచరో సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేతి సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియ’’న్తి.

    9. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘aññehi ca kusalehi dhammehī’ti, katame te kusalā dhammā’’ti? ‘‘Sīlaṃ, mahārāja, saddhā vīriyaṃ sati samādhi, ime te kusalā dhammā’’ti. ‘‘Kiṃlakkhaṇaṃ, bhante, sīla’’nti? ‘‘Patiṭṭhānalakkhaṇaṃ, mahārāja, sīlaṃ sabbesaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ, indriyabalabojjhaṅgamaggaṅgasatipaṭṭhānasammappadhānaiddhipādajhānavimokkhasa- mādhisamāpattīnaṃ sīlaṃ patiṭṭhaṃ, sīle patiṭṭhito kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyanti, sabbe kusalā dhammā na parihāyantī’’ti. ‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja , ye keci bījagāmabhūtagāmā vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti.

    ‘‘భియ్యో ఓపమ్మం కరోహీ’’తి. ‘‘యథా, మహారాజ, యే కేచి బలకరణీయా కమ్మన్తా కయిరన్తి, సబ్బే తే పథవిం నిస్సాయ పథవియం పతిట్ఠాయ కయిరన్తి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగావచరో సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేతి సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియ’’న్తి .

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, ye keci balakaraṇīyā kammantā kayiranti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya kayiranti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti .

    ‘‘భియ్యో ఓపమ్మం కరోహీ’’తి. ‘‘యథా, మహారాజ, నగరవడ్ఢకీ నగరం మాపేతుకామో పఠమం నగరట్ఠానం సోధాపేత్వా ఖాణుకణ్టకం అపకడ్ఢాపేత్వా భూమిం సమం కారాపేత్వా తతో అపరభాగే వీథిచతుక్కసిఙ్ఘాటకాదిపరిచ్ఛేదేన విభజిత్వా నగరం మాపేతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగావచరో సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేతి సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియ’’న్తి.

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, nagaravaḍḍhakī nagaraṃ māpetukāmo paṭhamaṃ nagaraṭṭhānaṃ sodhāpetvā khāṇukaṇṭakaṃ apakaḍḍhāpetvā bhūmiṃ samaṃ kārāpetvā tato aparabhāge vīthicatukkasiṅghāṭakādiparicchedena vibhajitvā nagaraṃ māpeti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriya’’nti.

    ‘‘భియ్యో ఓపమ్మం కరోహీ’’తి. ‘‘యథా, మహారాజ, లఙ్ఘకో సిప్పం దస్సేతుకామో పథవిం ఖణాపేత్వా సక్ఖరకథలం అపకడ్ఢాపేత్వా భూమిం సమం కారాపేత్వా ముదుకాయ భూమియా సిప్పం దస్సేతి. ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగావచరో సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేతి సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియన్తి. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా –

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, laṅghako sippaṃ dassetukāmo pathaviṃ khaṇāpetvā sakkharakathalaṃ apakaḍḍhāpetvā bhūmiṃ samaṃ kārāpetvā mudukāya bhūmiyā sippaṃ dasseti. Evameva kho, mahārāja, yogāvacaro sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāveti saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyanti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā –

    ‘‘‘సీలే పతిట్ఠాయ నరో సపఞ్ఞో, చిత్తం పఞ్ఞఞ్చ భావయం;

    ‘‘‘Sīle patiṭṭhāya naro sapañño, cittaṃ paññañca bhāvayaṃ;

    ఆతాపీ నిపకో భిక్ఖు, సో ఇమం విజటయే జట’న్తి 1.

    Ātāpī nipako bhikkhu, so imaṃ vijaṭaye jaṭa’nti 2.

    ‘‘‘అయం పతిట్ఠా ధరణీవ పాణినం, ఇదఞ్చ మూలం కుసలాభివుడ్ఢియా;

    ‘‘‘Ayaṃ patiṭṭhā dharaṇīva pāṇinaṃ, idañca mūlaṃ kusalābhivuḍḍhiyā;

    ముఖఞ్చిదం సబ్బజినానుసాసనే, యో సీలక్ఖన్ధో వరపాతిమోక్ఖియో’’’తి.

    Mukhañcidaṃ sabbajinānusāsane, yo sīlakkhandho varapātimokkhiyo’’’ti.

    ‘‘కల్లోసి, భన్తే నాగసేనా’’తి.

    ‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.

    సీలలక్ఖణపఞ్హో నవమో.

    Sīlalakkhaṇapañho navamo.







    Footnotes:
    1. పస్స సం॰ ని॰ ౧.౨౩
    2. passa saṃ. ni. 1.23

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact