| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
၅. သီလသမ္ပန္နသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Sīlasampannasuttavaṇṇanā
၁၀၄. ပဉ္စမေ သီလသမ္ပန္နာတိ ဧတ္ထ သီလံ နာမ ခီဏာသဝာနံ လောကိယလောကုတ္တရသီလံ, တေန သမ္ပန္နာ သမန္နာဂတာတိ သီလသမ္ပန္နာ။ သမာဓိပညာသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဝိမုတ္တိ ပန ဖလဝိမုတ္တိယေဝ, ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ။ ဧဝမေတ္ထ သီလာဒယော တယော လောကိယလောကုတ္တရာ, ဝိမုတ္တိ လောကုတ္တရာဝ, ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနံ လောကိယမေဝ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကပရမတ္ထေဟိ ယထာရဟံ ပရေ ဩဝဒန္တိ အနုသာသန္တီတိ ဩဝာဒကာ။ ဝိညာပကာတိ ကမ္မာနိ ကမ္မဖလာနိ စ, ဝိညာပကာ, တတ္ထ စ ‘‘ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ, ဣမေ ဓမ္မာ အကုသလာ။ ဣမေ ဓမ္မာ သာဝဇ္ဇာ, ဣမေ ဓမ္မာ အနဝဇ္ဇာ’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒိဝိဘာဂတော ခန္ဓာဒိဝိဘာဂတော သလက္ခဏတော သာမညလက္ခဏတောတိ ဝိဝိဓေဟိ နယေဟိ ဓမ္မာနံ ဉာပကာ အဝဗောဓကာ ။ သန္ဒသ္သကာတိ တေယေဝ ဓမ္မေ ဟတ္ထေန ဂဟေတ္ဝာ ဝိယ ပရသ္သ ပစ္စက္ခတော ဒသ္သေတာရော။ သမာဒပကာတိ ယံ သီလာဒိ ယေဟိ အသမာဒိန္နံ, တသ္သ သမာဒာပေတာရော, တတ္ထ တေ ပတိဋ္ဌာပေတာရော။ သမုတ္တေဇကာတိ ဧဝံ ကုသလဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌိတာနံ ဥပရိ အဓိစိတ္တာနုယောဂေ နိယောဇနဝသေန စိတ္တသ္သ သမ္မာ ဥတ္တေဇကာ, ယထာ ဝိသေသာဓိဂမော ဟောတိ, ဧဝံ နိသာမနဝသေန တေဇကာ။ သမ္ပဟံသကာတိ တေသံ ယထာလဒ္ဓေဟိ ဥပရိလဒ္ဓဗ္ဗေဟိ စ ဂုဏဝိသေသေဟိ စိတ္တသ္သ သမ္မာ ပဟံသကာ, လဒ္ဓသ္သာဒဝသေန သုဋ္ဌု တောသကာ။ အလံသမက္ခာတာရောတိ အလံ ပရိယတ္တံ ယထာဝုတ္တံ အပရိဟာပေတ္ဝာ သမ္မဒေဝ အနုဂ္ဂဟာဓိပ္ပာယေန အက္ခာတာရော။
104. Pañcame sīlasampannāti ettha sīlaṃ nāma khīṇāsavānaṃ lokiyalokuttarasīlaṃ, tena sampannā samannāgatāti sīlasampannā. Samādhipaññāsupi eseva nayo. Vimutti pana phalavimuttiyeva, vimuttiñāṇadassanaṃ paccavekkhaṇañāṇaṃ. Evamettha sīlādayo tayo lokiyalokuttarā, vimutti lokuttarāva, vimuttiñāṇadassanaṃ lokiyameva. Diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi yathārahaṃ pare ovadanti anusāsantīti ovādakā. Viññāpakāti kammāni kammaphalāni ca, viññāpakā, tattha ca ‘‘ime dhammā kusalā, ime dhammā akusalā. Ime dhammā sāvajjā, ime dhammā anavajjā’’tiādinā kusalādivibhāgato khandhādivibhāgato salakkhaṇato sāmaññalakkhaṇatoti vividhehi nayehi dhammānaṃ ñāpakā avabodhakā . Sandassakāti teyeva dhamme hatthena gahetvā viya parassa paccakkhato dassetāro. Samādapakāti yaṃ sīlādi yehi asamādinnaṃ, tassa samādāpetāro, tattha te patiṭṭhāpetāro. Samuttejakāti evaṃ kusaladhammesu patiṭṭhitānaṃ upari adhicittānuyoge niyojanavasena cittassa sammā uttejakā, yathā visesādhigamo hoti, evaṃ nisāmanavasena tejakā. Sampahaṃsakāti tesaṃ yathāladdhehi upariladdhabbehi ca guṇavisesehi cittassa sammā pahaṃsakā, laddhassādavasena suṭṭhu tosakā. Alaṃsamakkhātāroti alaṃ pariyattaṃ yathāvuttaṃ aparihāpetvā sammadeva anuggahādhippāyena akkhātāro.
အထ ဝာ သန္ဒသ္သကာတိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တာ ပဝတ္တိနိဝတ္တိယော သဘာဝသရသလက္ခဏတော သမ္မဒေဝ ဒသ္သေတာရော။ သမာဒပကာတိ စိတ္တေ ပတိဋ္ဌာပနဝသေန တသ္သေဝ အတ္ထသ္သ ဂာဟာပကာ။ သမုတ္တေဇကာတိ တဒတ္ထဂ္ဂဟဏေ ဥသ္သာဟဇနနေန သမ္မဒေဝ ဝောဒပကာ ဇောတကာ ဝာ။ သမ္ပဟံသကာတိ တဒတ္ထပဋိပတ္တိယံ အာနိသံသဒသ္သနေန သမ္မဒေဝ ပဟံသကာ တောသကာ။ အလံသမက္ခာတာရောတိ သမတ္ထာ ဟုတ္ဝာ ဝုတ္တနယေန သမက္ခာတာရော။ သဒ္ဓမ္မသ္သာတိ ပဋိဝေဓသဒ္ဓမ္မသ္သ, တိဝိဓသ္သာပိ ဝာ သဒ္ဓမ္မသ္သ ဒေသေတာရော။
Atha vā sandassakāti dhammaṃ desentā pavattinivattiyo sabhāvasarasalakkhaṇato sammadeva dassetāro. Samādapakāti citte patiṭṭhāpanavasena tasseva atthassa gāhāpakā. Samuttejakāti tadatthaggahaṇe ussāhajananena sammadeva vodapakā jotakā vā. Sampahaṃsakāti tadatthapaṭipattiyaṃ ānisaṃsadassanena sammadeva pahaṃsakā tosakā. Alaṃsamakkhātāroti samatthā hutvā vuttanayena samakkhātāro. Saddhammassāti paṭivedhasaddhammassa, tividhassāpi vā saddhammassa desetāro.
ဒသ္သနမ္ပဟန္တိ ဒသ္သနမ္ပိ အဟံ။ တံ ပနေတံ စက္ခုဒသ္သနံ ဉာဏဒသ္သနန္တိ ဒုဝိဓံ။ တတ္ထ ပသန္နေဟိ စက္ခူဟိ အရိယာနံ ဩလောကနံ စက္ခုဒသ္သနံ နာမ။ အရိယဘာဝကရာနံ ပန ဓမ္မာနံ အရိယဘာဝသ္သ စ ဝိပသ္သနာမဂ္ဂဖလေဟိ အဓိဂမော ဉာဏဒသ္သနံ နာမ။ ဣမသ္မိံ ပနတ္ထေ စက္ခုဒသ္သနံ အဓိပ္ပေတံ။ အရိယာနဉ္ဟိ ပသန္နေဟိ စက္ခူဟိ ဩလောကနမ္ပိ သတ္တာနံ ဗဟူပကာရမေဝ။ သဝနန္တိ ‘‘အသုကော နာမ ခီဏာသဝော အသုကသ္မိံ နာမ ရဋ္ဌေ ဝာ ဇနပဒေ ဝာ ဂာမေ ဝာ နိဂမေ ဝာ ဝိဟာရေ ဝာ လေဏေ ဝာ ဝသတီ’’တိ ကထေန္တာနံ သောတေန သဝနံ, ဧတမ္ပိ ဗဟူပကာရမေဝ။ ဥပသင္ကမနန္တိ ‘‘ဒာနံ ဝာ ဒသ္သာမိ, ပဉ္ဟံ ဝာ ပုစ္ဆိသ္သာမိ, ဓမ္မံ ဝာ သောသ္သာမိ, သက္ကာရံ ဝာ ကရိသ္သာမီ’’တိ ဧဝရူပေန စိတ္တေန အရိယာနံ ဥပသင္ကမနံ။ ပယိရုပာသနန္တိ ပဉ္ဟပယိရုပာသနံ, အရိယာနံ ဂုဏေ သုတ္ဝာ တေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ နိမန္တေတ္ဝာ ဒာနံ ဝာ ဒတ္ဝာ ဝတ္တံ ဝာ ကတ္ဝာ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, ကုသလ’’န္တိအာဒိနာ နယေန ပဉ္ဟပုစ္ဆနန္တိ အတ္ထော။ ဝေယ္ယာဝစ္စာဒိကရဏံ ပယိရုပာသနံယေဝ။ အနုသ္သရဏန္တိ ရတ္တိဋ္ဌာနဒိဝာဋ္ဌာနေသု နိသိန္နသ္သ ‘‘ဣဒာနိ အရိယာ ဂုမ္ဗလေဏမဏ္ဍပာဒီသု ဈာနဝိပသ္သနာမဂ္ဂဖလသုခေဟိ ဝီတိနာမေန္တီ’’တိ တေသံ ဒိဗ္ဗဝိဟာရာဒိဂုဏဝိသေသာရမ္မဏံ အနုသ္သရဏံ။ ယော ဝာ တေသံ သန္တိကာ ဩဝာဒော လဒ္ဓော ဟောတိ, တံ အာဝဇ္ဇိတ္ဝာ ‘‘ဣမသ္မိံ ဌာနေ သီလံ ကထိတံ, ဣမသ္မိံ သမာဓိ, ဣမသ္မိံ ဝိပသ္သနာ, ဣမသ္မိံ မဂ္ဂော, ဣမသ္မိံ ဖလ’’န္တိ ဧဝံ အနုသ္သရဏံ။
Dassanampahanti dassanampi ahaṃ. Taṃ panetaṃ cakkhudassanaṃ ñāṇadassananti duvidhaṃ. Tattha pasannehi cakkhūhi ariyānaṃ olokanaṃ cakkhudassanaṃ nāma. Ariyabhāvakarānaṃ pana dhammānaṃ ariyabhāvassa ca vipassanāmaggaphalehi adhigamo ñāṇadassanaṃ nāma. Imasmiṃ panatthe cakkhudassanaṃ adhippetaṃ. Ariyānañhi pasannehi cakkhūhi olokanampi sattānaṃ bahūpakārameva. Savananti ‘‘asuko nāma khīṇāsavo asukasmiṃ nāma raṭṭhe vā janapade vā gāme vā nigame vā vihāre vā leṇe vā vasatī’’ti kathentānaṃ sotena savanaṃ, etampi bahūpakārameva. Upasaṅkamananti ‘‘dānaṃ vā dassāmi, pañhaṃ vā pucchissāmi, dhammaṃ vā sossāmi, sakkāraṃ vā karissāmī’’ti evarūpena cittena ariyānaṃ upasaṅkamanaṃ. Payirupāsananti pañhapayirupāsanaṃ, ariyānaṃ guṇe sutvā te upasaṅkamitvā nimantetvā dānaṃ vā datvā vattaṃ vā katvā ‘‘kiṃ, bhante, kusala’’ntiādinā nayena pañhapucchananti attho. Veyyāvaccādikaraṇaṃ payirupāsanaṃyeva. Anussaraṇanti rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu nisinnassa ‘‘idāni ariyā gumbaleṇamaṇḍapādīsu jhānavipassanāmaggaphalasukhehi vītināmentī’’ti tesaṃ dibbavihārādiguṇavisesārammaṇaṃ anussaraṇaṃ. Yo vā tesaṃ santikā ovādo laddho hoti, taṃ āvajjitvā ‘‘imasmiṃ ṭhāne sīlaṃ kathitaṃ, imasmiṃ samādhi, imasmiṃ vipassanā, imasmiṃ maggo, imasmiṃ phala’’nti evaṃ anussaraṇaṃ.
အနုပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ အရိယေသု စိတ္တံ ပသာဒေတ္ဝာ ဃရာ နိက္ခမ္မ တေသံ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ။ အရိယေသု ဟိ စိတ္တံ ပသာဒေတ္ဝာ တေသံယေဝ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ တေသံယေဝ ဩဝာဒာနုသာသနိံ ပစ္စာသီသမာနသ္သ စရတောပိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ အနုပဗ္ဗဇ္ဇာ နာမ, အညေသံ သန္တိကေ ဩဝာဒာနုသာသနိံ ပစ္စာသီသမာနသ္သ စရတောပိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ အနုပဗ္ဗဇ္ဇာ နာမ, အရိယေသု ပသာဒေန အညတ္ထ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ အရိယာနံ သန္တိကေ ဩဝာဒာနုသာသနိံ ပစ္စာသီသမာနသ္သ စရတောပိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ အနုပဗ္ဗဇ္ဇာဝ။ အညေသု ပန ပသာဒေန အညေသံယေဝ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ အညေသံယေဝ ဩဝာဒာနုသာသနိံ ပစ္စာသီသမာနသ္သ စရတော ပဗ္ဗဇ္ဇာ အနုပဗ္ဗဇ္ဇာ နာမ န ဟောတိ။ ဝုတ္တနယေန ပဗ္ဗဇိတေသု ပန မဟာကသ္သပတ္ထေရသ္သ တာဝ အနုပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတာ သတသဟသ္သမတ္တာ အဟေသုံ, တထာ ထေရသ္သေဝ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ စန္ဒဂုတ္တတ္ထေရသ္သ, တသ္သာပိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ သူရိယဂုတ္တတ္ထေရသ္သ, တသ္သာပိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ အသ္သဂုတ္တတ္ထေရသ္သ, တသ္သာပိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ ယောနကဓမ္မရက္ခိတတ္ထေရသ္သ။ တသ္သ ပန သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အသောကရညော ကနိဋ္ဌဘာတာ တိသ္သတ္ထေရော နာမ အဟောသိ။ တသ္သ အနုပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတာ အဍ္ဎတေယ္ယကောဋိသင္ခာ အဟေသုံ။ ဒီပပ္ပသာဒကမဟာမဟိန္ဒတ္ထေရသ္သ ပန အနုပဗ္ဗဇိတာနံ ဂဏနပရိစ္ဆေဒော နတ္ထိ။ ယာဝဇ္ဇဒိဝသာ လင္ကာဒီပေ သတ္ထရိ ပသာဒေန ပဗ္ဗဇန္တာ မဟာမဟိန္ဒတ္ထေရသ္သေဝ အနုပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ နာမ။
Anupabbajjanti ariyesu cittaṃ pasādetvā gharā nikkhamma tesaṃ santike pabbajjaṃ. Ariyesu hi cittaṃ pasādetvā tesaṃyeva santike pabbajitvā tesaṃyeva ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa caratopi pabbajjā anupabbajjā nāma, aññesaṃ santike ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa caratopi pabbajjā anupabbajjā nāma, ariyesu pasādena aññattha pabbajitvā ariyānaṃ santike ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa caratopi pabbajjā anupabbajjāva. Aññesu pana pasādena aññesaṃyeva santike pabbajitvā aññesaṃyeva ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa carato pabbajjā anupabbajjā nāma na hoti. Vuttanayena pabbajitesu pana mahākassapattherassa tāva anupabbajjaṃ pabbajitā satasahassamattā ahesuṃ, tathā therasseva saddhivihārikassa candaguttattherassa, tassāpi saddhivihārikassa sūriyaguttattherassa, tassāpi saddhivihārikassa assaguttattherassa, tassāpi saddhivihārikassa yonakadhammarakkhitattherassa. Tassa pana saddhivihāriko asokarañño kaniṭṭhabhātā tissatthero nāma ahosi. Tassa anupabbajjaṃ pabbajitā aḍḍhateyyakoṭisaṅkhā ahesuṃ. Dīpappasādakamahāmahindattherassa pana anupabbajitānaṃ gaṇanaparicchedo natthi. Yāvajjadivasā laṅkādīpe satthari pasādena pabbajantā mahāmahindattherasseva anupabbajjanti nāma.
ဣဒာနိ ယေန ကာရဏေန တေသံ အရိယာနံ ဒသ္သနာဒိ ဗဟူပကာရန္တိ ဝုတ္တံ, တံ ဒသ္သေတုံ ‘‘တထာရူပေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ တထာရူပေတိ တာဒိသေ သီလာဒိဂုဏသမ္ပန္နေ အရိယေ။ ယသ္မာ ဒသ္သနသဝနာနုသ္သရဏာနိ ဥပသင္ကမနပယိရုပာသနဋ္ဌာနာနိ, တသ္မာ တာနိ အနာမသိတ္ဝာ ဥပသင္ကမနပယိရုပာသနာနိယေဝ ဒသ္သေတုံ ‘‘သေဝတော ဘဇတော ပယိရုပာသတော’’တိ ဝုတ္တံ ။ ဒသ္သနသဝနာနုသ္သရဏတော ဟိ အရိယေသု ဥပ္ပန္နသဒ္ဓော တေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပယိရုပာသိတ္ဝာ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆိတ္ဝာ လဒ္ဓသဝနာနုတ္တရိယော အပရိပူရေ သီလာဒိဂုဏေ ပရိပူရေသ္သတီတိ။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ ‘‘သဒ္ဓာဇာတော ဥပသင္ကမတိ, ဥပသင္ကမန္တော ပယိရုပာသတီ’’တိအာဒိ (မ. နိ. ၂.၁၈၃)။
Idāni yena kāraṇena tesaṃ ariyānaṃ dassanādi bahūpakāranti vuttaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘tathārūpe’’tiādimāha. Tattha tathārūpeti tādise sīlādiguṇasampanne ariye. Yasmā dassanasavanānussaraṇāni upasaṅkamanapayirupāsanaṭṭhānāni, tasmā tāni anāmasitvā upasaṅkamanapayirupāsanāniyeva dassetuṃ ‘‘sevato bhajato payirupāsato’’ti vuttaṃ . Dassanasavanānussaraṇato hi ariyesu uppannasaddho te upasaṅkamitvā payirupāsitvā pañhaṃ pucchitvā laddhasavanānuttariyo aparipūre sīlādiguṇe paripūressatīti. Tathā hi vuttaṃ ‘‘saddhājāto upasaṅkamati, upasaṅkamanto payirupāsatī’’tiādi (ma. ni. 2.183).
တတ္ထ သေဝတောတိ ဝတ္တပဋိဝတ္တကရဏဝသေန ကာလေန ကာလံ ဥပသင္ကမတော။ ဘဇတောတိ သမ္ပိယာယနဘတ္တိဝသေန ဘဇတော။ ပယိရုပာသတောတိ ပဉ္ဟပုစ္ဆနေန ပဋိပတ္တိအနုကရဏေန စ ပယိရုပာသတောတိ တိဏ္ဏံ ပဒာနံ အတ္ထဝိဘာဂော ဒီပေတဗ္ဗော။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသ္သ ပာရိပူရိ ဧကူနဝီသတိမသ္သ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏသ္သ ဥပ္ပတ္တိယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Tattha sevatoti vattapaṭivattakaraṇavasena kālena kālaṃ upasaṅkamato. Bhajatoti sampiyāyanabhattivasena bhajato. Payirupāsatoti pañhapucchanena paṭipattianukaraṇena ca payirupāsatoti tiṇṇaṃ padānaṃ atthavibhāgo dīpetabbo. Vimuttiñāṇadassanassa pāripūri ekūnavīsatimassa paccavekkhaṇañāṇassa uppattiyā veditabbā.
ဧဝရူပာ စ တေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူတိအာဒီသု ယေ ယထာဝုတ္တဂုဏသမန္နာဂမေန ဧဝရူပာ ဧဒိသာ ဘိန္နသဗ္ဗကိလေသာ ဘိက္ခူ, တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာဒိဟိတေသု သတ္တာနံ နိယောဇနဝသေန အနုသာသနတော သတ္ထာရောတိပိ ဝုစ္စန္တိ။ ဇာတိကန္တာရာဒိနိတ္ထရဏတော သတ္ထဝာဟာတိပိ, ရာဂာဒိရဏာနံ ဇဟနတော ဇဟာပနတော စ ရဏဉ္ဇဟာတိပိ, အဝိဇ္ဇာတမသ္သ ဝိနောဒနတော ဝိနောဒာပနတော စ တမောနုဒာတိပိ, သပရသန္တာနေသု ပညာအာလောကပညာဩဘာသပညာပဇ္ဇောတာနံ ကရဏေန နိဗ္ဗတ္တနေန အာလောကာဒိကရာတိပိ, တထာ ဉာဏုက္ကာဉာဏပ္ပဘာဓမ္မုက္ကာဓမ္မပ္ပဘာနံ ဓာရဏေန ကရဏေန စ ဥက္ကာဓာရာတိပိ, ပဘင္ကရာတိပိ, အာရကတ္တာ ကိလေသေဟိ, အနယေ န ဣရိယနတော, အယေ စ ဣရိယနတော ပရေသံ တထာဘာဝဟေတုဘာဝတော, သဒေဝကေန လောကေန အရဏီယတော အရိယာတိပိ, ပညာစက္ခုဓမ္မစက္ခူနံ သာတိသယပဋိလာဘေန စက္ခုမန္တောတိပိ ဝုစ္စန္တိ။
Evarūpāca te, bhikkhave, bhikkhūtiādīsu ye yathāvuttaguṇasamannāgamena evarūpā edisā bhinnasabbakilesā bhikkhū, te diṭṭhadhammikādihitesu sattānaṃ niyojanavasena anusāsanato satthārotipi vuccanti. Jātikantārādinittharaṇato satthavāhātipi, rāgādiraṇānaṃ jahanato jahāpanato ca raṇañjahātipi, avijjātamassa vinodanato vinodāpanato ca tamonudātipi, saparasantānesu paññāālokapaññāobhāsapaññāpajjotānaṃ karaṇena nibbattanena ālokādikarātipi, tathā ñāṇukkāñāṇappabhādhammukkādhammappabhānaṃ dhāraṇena karaṇena ca ukkādhārātipi, pabhaṅkarātipi, ārakattā kilesehi, anaye na iriyanato, aye ca iriyanato paresaṃ tathābhāvahetubhāvato, sadevakena lokena araṇīyato ariyātipi, paññācakkhudhammacakkhūnaṃ sātisayapaṭilābhena cakkhumantotipi vuccanti.
ဂာထာသု ပာမောဇ္ဇကရဏံ ဌာနန္တိ နိရာမိသသ္သ ပမောဒသ္သ နိဗ္ဗတ္တကံ ဌာနံ ကာရဏံ။ ဧတန္တိ ဣဒာနိ ဝတ္တဗ္ဗနိဒသ္သနံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ဝိဇာနတန္တိ သံကိလေသဝောဒာနေ ယာထာဝတော ဇာနန္တာနံ။ ဘာဝိတတ္တာနန္တိ ဘာဝိတသဘာဝာနံ, ကာယဘာဝနာဒီဟိ ဘာဝိတသန္တာနာနန္တိ အတ္ထော။ ဓမ္မဇီဝိနန္တိ မိစ္ဆာဇီဝံ ပဟာယ ဓမ္မေန ဉာယေန ဇီဝိကကပ္ပနတော, ဓမ္မေန ဝာ ဉာယေန အတ္တဘာဝသ္သ ပဝတ္တနတော, သမာပတ္တိဗဟုလတာယ ဝာ အဂ္ဂဖလဓမ္မေန ဇီဝနတော ဓမ္မဇီဝိနံ။ အယဉ္ဟေတ္ထ သင္ခေပတ္ထော – ယဒိဒံ ဘာဝိတတ္တာနံ ပရိနိဋ္ဌိတသမာဓိပညာဘာဝနာနံ တတော ဧဝ ဓမ္မဇီဝိနံ အရိယာနံ ဒသ္သနံ ။ ဧတံ အဝိပ္ပဋိသာရနိမိတ္တာနံ သီလာဒီနံ ပာရိပူရိဟေတုဘာဝတော ဝိဇာနတံ သပ္ပညဇာတိကာနံ ဧကန္တေနေဝ ပီတိပာမောဇ္ဇကာရဏန္တိ။
Gāthāsu pāmojjakaraṇaṃ ṭhānanti nirāmisassa pamodassa nibbattakaṃ ṭhānaṃ kāraṇaṃ. Etanti idāni vattabbanidassanaṃ sandhāya vadati. Vijānatanti saṃkilesavodāne yāthāvato jānantānaṃ. Bhāvitattānanti bhāvitasabhāvānaṃ, kāyabhāvanādīhi bhāvitasantānānanti attho. Dhammajīvinanti micchājīvaṃ pahāya dhammena ñāyena jīvikakappanato, dhammena vā ñāyena attabhāvassa pavattanato, samāpattibahulatāya vā aggaphaladhammena jīvanato dhammajīvinaṃ. Ayañhettha saṅkhepattho – yadidaṃ bhāvitattānaṃ pariniṭṭhitasamādhipaññābhāvanānaṃ tato eva dhammajīvinaṃ ariyānaṃ dassanaṃ . Etaṃ avippaṭisāranimittānaṃ sīlādīnaṃ pāripūrihetubhāvato vijānataṃ sappaññajātikānaṃ ekanteneva pītipāmojjakāraṇanti.
ဣဒာနိ တံ တသ္သ ကာရဏဘာဝံ ဒသ္သေတုံ ‘‘တေ ဇောတယန္တီ’’တိ ဩသာနဂာထာဒ္ဝယမာဟ။ တတ္ထ တေတိ တေ ဘာဝိတတ္တာ ဓမ္မဇီဝိနော အရိယာ။ ဇောတယန္တီတိ ပကာသယန္တိ။ ဘာသယန္တီတိ သဒ္ဓမ္မောဘာသေန လောကံ ပဘာသယန္တိ, ဓမ္မံ ဒေသေန္တီတိ အတ္ထော။ ယေသန္တိ ယေသံ အရိယာနံ။ သာသနန္တိ ဩဝာဒံ။ သမ္မဒညာယာတိ ပုဗ္ဗဘာဂဉာဏေဟိ သမ္မဒေဝ ဇာနိတ္ဝာ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
Idāni taṃ tassa kāraṇabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘te jotayantī’’ti osānagāthādvayamāha. Tattha teti te bhāvitattā dhammajīvino ariyā. Jotayantīti pakāsayanti. Bhāsayantīti saddhammobhāsena lokaṃ pabhāsayanti, dhammaṃ desentīti attho. Yesanti yesaṃ ariyānaṃ. Sāsananti ovādaṃ. Sammadaññāyāti pubbabhāgañāṇehi sammadeva jānitvā. Sesaṃ vuttanayameva.
ပဉ္စမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi / ၅. သီလသမ္ပန္နသုတ္တံ • 5. Sīlasampannasuttaṃ
