| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨིཏིཝུཏྟཀ-ཨཊྛཀཐཱ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
༥. སཱིལསམྤནྣསུཏྟཝཎྞནཱ
5. Sīlasampannasuttavaṇṇanā
༡༠༤. པཉྩམེ སཱིལསམྤནྣཱཏི ཨེཏྠ སཱིལཾ ནཱམ ཁཱིཎཱསཝཱནཾ ལོཀིཡལོཀུཏྟརསཱིལཾ, ཏེན སམྤནྣཱ སམནྣཱགཏཱཏི སཱིལསམྤནྣཱ། སམཱདྷིཔཉྙཱསུཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཝིམུཏྟི པན ཕལཝིམུཏྟིཡེཝ, ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནཾ པཙྩཝེཀྑཎཉཱཎཾ། ཨེཝམེཏྠ སཱིལཱདཡོ ཏཡོ ལོཀིཡལོཀུཏྟརཱ, ཝིམུཏྟི ལོཀུཏྟརཱཝ, ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནཾ ལོཀིཡམེཝ། དིཊྛདྷམྨིཀསམྤརཱཡིཀཔརམཏྠེཧི ཡཐཱརཧཾ པརེ ཨོཝདནྟི ཨནུསཱསནྟཱིཏི ཨོཝཱདཀཱ། ཝིཉྙཱཔཀཱཏི ཀམྨཱནི ཀམྨཕལཱནི ཙ, ཝིཉྙཱཔཀཱ, ཏཏྠ ཙ ‘‘ཨིམེ དྷམྨཱ ཀུསལཱ, ཨིམེ དྷམྨཱ ཨཀུསལཱ། ཨིམེ དྷམྨཱ སཱཝཛྫཱ, ཨིམེ དྷམྨཱ ཨནཝཛྫཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཀུསལཱདིཝིབྷཱགཏོ ཁནྡྷཱདིཝིབྷཱགཏོ སལཀྑཎཏོ སཱམཉྙལཀྑཎཏོཏི ཝིཝིདྷེཧི ནཡེཧི དྷམྨཱནཾ ཉཱཔཀཱ ཨཝབོདྷཀཱ ། སནྡསྶཀཱཏི ཏེཡེཝ དྷམྨེ ཧཏྠེན གཧེཏྭཱ ཝིཡ པརསྶ པཙྩཀྑཏོ དསྶེཏཱརོ། སམཱདཔཀཱཏི ཡཾ སཱིལཱདི ཡེཧི ཨསམཱདིནྣཾ, ཏསྶ སམཱདཱཔེཏཱརོ, ཏཏྠ ཏེ པཏིཊྛཱཔེཏཱརོ། སམུཏྟེཛཀཱཏི ཨེཝཾ ཀུསལདྷམྨེསུ པཏིཊྛིཏཱནཾ ཨུཔརི ཨདྷིཙིཏྟཱནུཡོགེ ནིཡོཛནཝསེན ཙིཏྟསྶ སམྨཱ ཨུཏྟེཛཀཱ, ཡཐཱ ཝིསེསཱདྷིགམོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ནིསཱམནཝསེན ཏེཛཀཱ། སམྤཧཾསཀཱཏི ཏེསཾ ཡཐཱལདྡྷེཧི ཨུཔརིལདྡྷབྦེཧི ཙ གུཎཝིསེསེཧི ཙིཏྟསྶ སམྨཱ པཧཾསཀཱ, ལདྡྷསྶཱདཝསེན སུཊྛུ ཏོསཀཱ། ཨལཾསམཀྑཱཏཱརོཏི ཨལཾ པརིཡཏྟཾ ཡཐཱཝུཏྟཾ ཨཔརིཧཱཔེཏྭཱ སམྨདེཝ ཨནུགྒཧཱདྷིཔྤཱཡེན ཨཀྑཱཏཱརོ།
104. Pañcame sīlasampannāti ettha sīlaṃ nāma khīṇāsavānaṃ lokiyalokuttarasīlaṃ, tena sampannā samannāgatāti sīlasampannā. Samādhipaññāsupi eseva nayo. Vimutti pana phalavimuttiyeva, vimuttiñāṇadassanaṃ paccavekkhaṇañāṇaṃ. Evamettha sīlādayo tayo lokiyalokuttarā, vimutti lokuttarāva, vimuttiñāṇadassanaṃ lokiyameva. Diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi yathārahaṃ pare ovadanti anusāsantīti ovādakā. Viññāpakāti kammāni kammaphalāni ca, viññāpakā, tattha ca ‘‘ime dhammā kusalā, ime dhammā akusalā. Ime dhammā sāvajjā, ime dhammā anavajjā’’tiādinā kusalādivibhāgato khandhādivibhāgato salakkhaṇato sāmaññalakkhaṇatoti vividhehi nayehi dhammānaṃ ñāpakā avabodhakā . Sandassakāti teyeva dhamme hatthena gahetvā viya parassa paccakkhato dassetāro. Samādapakāti yaṃ sīlādi yehi asamādinnaṃ, tassa samādāpetāro, tattha te patiṭṭhāpetāro. Samuttejakāti evaṃ kusaladhammesu patiṭṭhitānaṃ upari adhicittānuyoge niyojanavasena cittassa sammā uttejakā, yathā visesādhigamo hoti, evaṃ nisāmanavasena tejakā. Sampahaṃsakāti tesaṃ yathāladdhehi upariladdhabbehi ca guṇavisesehi cittassa sammā pahaṃsakā, laddhassādavasena suṭṭhu tosakā. Alaṃsamakkhātāroti alaṃ pariyattaṃ yathāvuttaṃ aparihāpetvā sammadeva anuggahādhippāyena akkhātāro.
ཨཐ ཝཱ སནྡསྶཀཱཏི དྷམྨཾ དེསེནྟཱ པཝཏྟིནིཝཏྟིཡོ སབྷཱཝསརསལཀྑཎཏོ སམྨདེཝ དསྶེཏཱརོ། སམཱདཔཀཱཏི ཙིཏྟེ པཏིཊྛཱཔནཝསེན ཏསྶེཝ ཨཏྠསྶ གཱཧཱཔཀཱ། སམུཏྟེཛཀཱཏི ཏདཏྠགྒཧཎེ ཨུསྶཱཧཛནནེན སམྨདེཝ ཝོདཔཀཱ ཛོཏཀཱ ཝཱ། སམྤཧཾསཀཱཏི ཏདཏྠཔཊིཔཏྟིཡཾ ཨཱནིསཾསདསྶནེན སམྨདེཝ པཧཾསཀཱ ཏོསཀཱ། ཨལཾསམཀྑཱཏཱརོཏི སམཏྠཱ ཧུཏྭཱ ཝུཏྟནཡེན སམཀྑཱཏཱརོ། སདྡྷམྨསྶཱཏི པཊིཝེདྷསདྡྷམྨསྶ, ཏིཝིདྷསྶཱཔི ཝཱ སདྡྷམྨསྶ དེསེཏཱརོ།
Atha vā sandassakāti dhammaṃ desentā pavattinivattiyo sabhāvasarasalakkhaṇato sammadeva dassetāro. Samādapakāti citte patiṭṭhāpanavasena tasseva atthassa gāhāpakā. Samuttejakāti tadatthaggahaṇe ussāhajananena sammadeva vodapakā jotakā vā. Sampahaṃsakāti tadatthapaṭipattiyaṃ ānisaṃsadassanena sammadeva pahaṃsakā tosakā. Alaṃsamakkhātāroti samatthā hutvā vuttanayena samakkhātāro. Saddhammassāti paṭivedhasaddhammassa, tividhassāpi vā saddhammassa desetāro.
དསྶནམྤཧནྟི དསྶནམྤི ཨཧཾ། ཏཾ པནེཏཾ ཙཀྑུདསྶནཾ ཉཱཎདསྶནནྟི དུཝིདྷཾ། ཏཏྠ པསནྣེཧི ཙཀྑཱུཧི ཨརིཡཱནཾ ཨོལོཀནཾ ཙཀྑུདསྶནཾ ནཱམ། ཨརིཡབྷཱཝཀརཱནཾ པན དྷམྨཱནཾ ཨརིཡབྷཱཝསྶ ཙ ཝིཔསྶནཱམགྒཕལེཧི ཨདྷིགམོ ཉཱཎདསྶནཾ ནཱམ། ཨིམསྨིཾ པནཏྠེ ཙཀྑུདསྶནཾ ཨདྷིཔྤེཏཾ། ཨརིཡཱནཉྷི པསནྣེཧི ཙཀྑཱུཧི ཨོལོཀནམྤི སཏྟཱནཾ བཧཱུཔཀཱརམེཝ། སཝནནྟི ‘‘ཨསུཀོ ནཱམ ཁཱིཎཱསཝོ ཨསུཀསྨིཾ ནཱམ རཊྛེ ཝཱ ཛནཔདེ ཝཱ གཱམེ ཝཱ ནིགམེ ཝཱ ཝིཧཱརེ ཝཱ ལེཎེ ཝཱ ཝསཏཱི’’ཏི ཀཐེནྟཱནཾ སོཏེན སཝནཾ, ཨེཏམྤི བཧཱུཔཀཱརམེཝ། ཨུཔསངྐམནནྟི ‘‘དཱནཾ ཝཱ དསྶཱམི, པཉྷཾ ཝཱ པུཙྪིསྶཱམི, དྷམྨཾ ཝཱ སོསྶཱམི, སཀྐཱརཾ ཝཱ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི ཨེཝརཱུཔེན ཙིཏྟེན ཨརིཡཱནཾ ཨུཔསངྐམནཾ། པཡིརུཔཱསནནྟི པཉྷཔཡིརུཔཱསནཾ, ཨརིཡཱནཾ གུཎེ སུཏྭཱ ཏེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ནིམནྟེཏྭཱ དཱནཾ ཝཱ དཏྭཱ ཝཏྟཾ ཝཱ ཀཏྭཱ ‘‘ཀིཾ, བྷནྟེ, ཀུསལ’’ནྟིཨཱདིནཱ ནཡེན པཉྷཔུཙྪནནྟི ཨཏྠོ། ཝེཡྻཱཝཙྩཱདིཀརཎཾ པཡིརུཔཱསནཾཡེཝ། ཨནུསྶརཎནྟི རཏྟིཊྛཱནདིཝཱཊྛཱནེསུ ནིསིནྣསྶ ‘‘ཨིདཱནི ཨརིཡཱ གུམྦལེཎམཎྜཔཱདཱིསུ ཛྷཱནཝིཔསྶནཱམགྒཕལསུཁེཧི ཝཱིཏིནཱམེནྟཱི’’ཏི ཏེསཾ དིབྦཝིཧཱརཱདིགུཎཝིསེསཱརམྨཎཾ ཨནུསྶརཎཾ། ཡོ ཝཱ ཏེསཾ སནྟིཀཱ ཨོཝཱདོ ལདྡྷོ ཧོཏི, ཏཾ ཨཱཝཛྫིཏྭཱ ‘‘ཨིམསྨིཾ ཋཱནེ སཱིལཾ ཀཐིཏཾ, ཨིམསྨིཾ སམཱདྷི, ཨིམསྨིཾ ཝིཔསྶནཱ, ཨིམསྨིཾ མགྒོ, ཨིམསྨིཾ ཕལ’’ནྟི ཨེཝཾ ཨནུསྶརཎཾ།
Dassanampahanti dassanampi ahaṃ. Taṃ panetaṃ cakkhudassanaṃ ñāṇadassananti duvidhaṃ. Tattha pasannehi cakkhūhi ariyānaṃ olokanaṃ cakkhudassanaṃ nāma. Ariyabhāvakarānaṃ pana dhammānaṃ ariyabhāvassa ca vipassanāmaggaphalehi adhigamo ñāṇadassanaṃ nāma. Imasmiṃ panatthe cakkhudassanaṃ adhippetaṃ. Ariyānañhi pasannehi cakkhūhi olokanampi sattānaṃ bahūpakārameva. Savananti ‘‘asuko nāma khīṇāsavo asukasmiṃ nāma raṭṭhe vā janapade vā gāme vā nigame vā vihāre vā leṇe vā vasatī’’ti kathentānaṃ sotena savanaṃ, etampi bahūpakārameva. Upasaṅkamananti ‘‘dānaṃ vā dassāmi, pañhaṃ vā pucchissāmi, dhammaṃ vā sossāmi, sakkāraṃ vā karissāmī’’ti evarūpena cittena ariyānaṃ upasaṅkamanaṃ. Payirupāsananti pañhapayirupāsanaṃ, ariyānaṃ guṇe sutvā te upasaṅkamitvā nimantetvā dānaṃ vā datvā vattaṃ vā katvā ‘‘kiṃ, bhante, kusala’’ntiādinā nayena pañhapucchananti attho. Veyyāvaccādikaraṇaṃ payirupāsanaṃyeva. Anussaraṇanti rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu nisinnassa ‘‘idāni ariyā gumbaleṇamaṇḍapādīsu jhānavipassanāmaggaphalasukhehi vītināmentī’’ti tesaṃ dibbavihārādiguṇavisesārammaṇaṃ anussaraṇaṃ. Yo vā tesaṃ santikā ovādo laddho hoti, taṃ āvajjitvā ‘‘imasmiṃ ṭhāne sīlaṃ kathitaṃ, imasmiṃ samādhi, imasmiṃ vipassanā, imasmiṃ maggo, imasmiṃ phala’’nti evaṃ anussaraṇaṃ.
ཨནུཔབྦཛྫནྟི ཨརིཡེསུ ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ གྷརཱ ནིཀྑམྨ ཏེསཾ སནྟིཀེ པབྦཛྫཾ། ཨརིཡེསུ ཧི ཙིཏྟཾ པསཱདེཏྭཱ ཏེསཾཡེཝ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཏེསཾཡེཝ ཨོཝཱདཱནུསཱསནིཾ པཙྩཱསཱིསམཱནསྶ ཙརཏོཔི པབྦཛྫཱ ཨནུཔབྦཛྫཱ ནཱམ, ཨཉྙེསཾ སནྟིཀེ ཨོཝཱདཱནུསཱསནིཾ པཙྩཱསཱིསམཱནསྶ ཙརཏོཔི པབྦཛྫཱ ཨནུཔབྦཛྫཱ ནཱམ, ཨརིཡེསུ པསཱདེན ཨཉྙཏྠ པབྦཛིཏྭཱ ཨརིཡཱནཾ སནྟིཀེ ཨོཝཱདཱནུསཱསནིཾ པཙྩཱསཱིསམཱནསྶ ཙརཏོཔི པབྦཛྫཱ ཨནུཔབྦཛྫཱཝ། ཨཉྙེསུ པན པསཱདེན ཨཉྙེསཾཡེཝ སནྟིཀེ པབྦཛིཏྭཱ ཨཉྙེསཾཡེཝ ཨོཝཱདཱནུསཱསནིཾ པཙྩཱསཱིསམཱནསྶ ཙརཏོ པབྦཛྫཱ ཨནུཔབྦཛྫཱ ནཱམ ན ཧོཏི། ཝུཏྟནཡེན པབྦཛིཏེསུ པན མཧཱཀསྶཔཏྠེརསྶ ཏཱཝ ཨནུཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏཱ སཏསཧསྶམཏྟཱ ཨཧེསུཾ, ཏཐཱ ཐེརསྶེཝ སདྡྷིཝིཧཱརིཀསྶ ཙནྡགུཏྟཏྠེརསྶ, ཏསྶཱཔི སདྡྷིཝིཧཱརིཀསྶ སཱུརིཡགུཏྟཏྠེརསྶ, ཏསྶཱཔི སདྡྷིཝིཧཱརིཀསྶ ཨསྶགུཏྟཏྠེརསྶ, ཏསྶཱཔི སདྡྷིཝིཧཱརིཀསྶ ཡོནཀདྷམྨརཀྑིཏཏྠེརསྶ། ཏསྶ པན སདྡྷིཝིཧཱརིཀོ ཨསོཀརཉྙོ ཀནིཊྛབྷཱཏཱ ཏིསྶཏྠེརོ ནཱམ ཨཧོསི། ཏསྶ ཨནུཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏཱ ཨཌྜྷཏེཡྻཀོཊིསངྑཱ ཨཧེསུཾ། དཱིཔཔྤསཱདཀམཧཱམཧིནྡཏྠེརསྶ པན ཨནུཔབྦཛིཏཱནཾ གཎནཔརིཙྪེདོ ནཏྠི། ཡཱཝཛྫདིཝསཱ ལངྐཱདཱིཔེ སཏྠརི པསཱདེན པབྦཛནྟཱ མཧཱམཧིནྡཏྠེརསྶེཝ ཨནུཔབྦཛྫནྟི ནཱམ།
Anupabbajjanti ariyesu cittaṃ pasādetvā gharā nikkhamma tesaṃ santike pabbajjaṃ. Ariyesu hi cittaṃ pasādetvā tesaṃyeva santike pabbajitvā tesaṃyeva ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa caratopi pabbajjā anupabbajjā nāma, aññesaṃ santike ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa caratopi pabbajjā anupabbajjā nāma, ariyesu pasādena aññattha pabbajitvā ariyānaṃ santike ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa caratopi pabbajjā anupabbajjāva. Aññesu pana pasādena aññesaṃyeva santike pabbajitvā aññesaṃyeva ovādānusāsaniṃ paccāsīsamānassa carato pabbajjā anupabbajjā nāma na hoti. Vuttanayena pabbajitesu pana mahākassapattherassa tāva anupabbajjaṃ pabbajitā satasahassamattā ahesuṃ, tathā therasseva saddhivihārikassa candaguttattherassa, tassāpi saddhivihārikassa sūriyaguttattherassa, tassāpi saddhivihārikassa assaguttattherassa, tassāpi saddhivihārikassa yonakadhammarakkhitattherassa. Tassa pana saddhivihāriko asokarañño kaniṭṭhabhātā tissatthero nāma ahosi. Tassa anupabbajjaṃ pabbajitā aḍḍhateyyakoṭisaṅkhā ahesuṃ. Dīpappasādakamahāmahindattherassa pana anupabbajitānaṃ gaṇanaparicchedo natthi. Yāvajjadivasā laṅkādīpe satthari pasādena pabbajantā mahāmahindattherasseva anupabbajjanti nāma.
ཨིདཱནི ཡེན ཀཱརཎེན ཏེསཾ ཨརིཡཱནཾ དསྶནཱདི བཧཱུཔཀཱརནྟི ཝུཏྟཾ, ཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘ཏཐཱརཱུཔེ’’ཏིཨཱདིམཱཧ། ཏཏྠ ཏཐཱརཱུཔེཏི ཏཱདིསེ སཱིལཱདིགུཎསམྤནྣེ ཨརིཡེ། ཡསྨཱ དསྶནསཝནཱནུསྶརཎཱནི ཨུཔསངྐམནཔཡིརུཔཱསནཊྛཱནཱནི, ཏསྨཱ ཏཱནི ཨནཱམསིཏྭཱ ཨུཔསངྐམནཔཡིརུཔཱསནཱནིཡེཝ དསྶེཏུཾ ‘‘སེཝཏོ བྷཛཏོ པཡིརུཔཱསཏོ’’ཏི ཝུཏྟཾ ། དསྶནསཝནཱནུསྶརཎཏོ ཧི ཨརིཡེསུ ཨུཔྤནྣསདྡྷོ ཏེ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པཡིརུཔཱསིཏྭཱ པཉྷཾ པུཙྪིཏྭཱ ལདྡྷསཝནཱནུཏྟརིཡོ ཨཔརིཔཱུརེ སཱིལཱདིགུཎེ པརིཔཱུརེསྶཏཱིཏི། ཏཐཱ ཧི ཝུཏྟཾ ‘‘སདྡྷཱཛཱཏོ ཨུཔསངྐམཏི, ཨུཔསངྐམནྟོ པཡིརུཔཱསཏཱི’’ཏིཨཱདི (མ॰ ནི॰ ༢.༡༨༣)།
Idāni yena kāraṇena tesaṃ ariyānaṃ dassanādi bahūpakāranti vuttaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘tathārūpe’’tiādimāha. Tattha tathārūpeti tādise sīlādiguṇasampanne ariye. Yasmā dassanasavanānussaraṇāni upasaṅkamanapayirupāsanaṭṭhānāni, tasmā tāni anāmasitvā upasaṅkamanapayirupāsanāniyeva dassetuṃ ‘‘sevato bhajato payirupāsato’’ti vuttaṃ . Dassanasavanānussaraṇato hi ariyesu uppannasaddho te upasaṅkamitvā payirupāsitvā pañhaṃ pucchitvā laddhasavanānuttariyo aparipūre sīlādiguṇe paripūressatīti. Tathā hi vuttaṃ ‘‘saddhājāto upasaṅkamati, upasaṅkamanto payirupāsatī’’tiādi (ma. ni. 2.183).
ཏཏྠ སེཝཏོཏི ཝཏྟཔཊིཝཏྟཀརཎཝསེན ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨུཔསངྐམཏོ། བྷཛཏོཏི སམྤིཡཱཡནབྷཏྟིཝསེན བྷཛཏོ། པཡིརུཔཱསཏོཏི པཉྷཔུཙྪནེན པཊིཔཏྟིཨནུཀརཎེན ཙ པཡིརུཔཱསཏོཏི ཏིཎྞཾ པདཱནཾ ཨཏྠཝིབྷཱགོ དཱིཔེཏབྦོ། ཝིམུཏྟིཉཱཎདསྶནསྶ པཱརིཔཱུརི ཨེཀཱུནཝཱིསཏིམསྶ པཙྩཝེཀྑཎཉཱཎསྶ ཨུཔྤཏྟིཡཱ ཝེདིཏབྦཱ།
Tattha sevatoti vattapaṭivattakaraṇavasena kālena kālaṃ upasaṅkamato. Bhajatoti sampiyāyanabhattivasena bhajato. Payirupāsatoti pañhapucchanena paṭipattianukaraṇena ca payirupāsatoti tiṇṇaṃ padānaṃ atthavibhāgo dīpetabbo. Vimuttiñāṇadassanassa pāripūri ekūnavīsatimassa paccavekkhaṇañāṇassa uppattiyā veditabbā.
ཨེཝརཱུཔཱ ཙ ཏེ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑཱུཏིཨཱདཱིསུ ཡེ ཡཐཱཝུཏྟགུཎསམནྣཱགམེན ཨེཝརཱུཔཱ ཨེདིསཱ བྷིནྣསབྦཀིལེསཱ བྷིཀྑཱུ, ཏེ དིཊྛདྷམྨིཀཱདིཧིཏེསུ སཏྟཱནཾ ནིཡོཛནཝསེན ཨནུསཱསནཏོ སཏྠཱརོཏིཔི ཝུཙྩནྟི། ཛཱཏིཀནྟཱརཱདིནིཏྠརཎཏོ སཏྠཝཱཧཱཏིཔི, རཱགཱདིརཎཱནཾ ཛཧནཏོ ཛཧཱཔནཏོ ཙ རཎཉྫཧཱཏིཔི, ཨཝིཛྫཱཏམསྶ ཝིནོདནཏོ ཝིནོདཱཔནཏོ ཙ ཏམོནུདཱཏིཔི, སཔརསནྟཱནེསུ པཉྙཱཨཱལོཀཔཉྙཱཨོབྷཱསཔཉྙཱཔཛྫོཏཱནཾ ཀརཎེན ནིབྦཏྟནེན ཨཱལོཀཱདིཀརཱཏིཔི, ཏཐཱ ཉཱཎུཀྐཱཉཱཎཔྤབྷཱདྷམྨུཀྐཱདྷམྨཔྤབྷཱནཾ དྷཱརཎེན ཀརཎེན ཙ ཨུཀྐཱདྷཱརཱཏིཔི, པབྷངྐརཱཏིཔི, ཨཱརཀཏྟཱ ཀིལེསེཧི, ཨནཡེ ན ཨིརིཡནཏོ, ཨཡེ ཙ ཨིརིཡནཏོ པརེསཾ ཏཐཱབྷཱཝཧེཏུབྷཱཝཏོ, སདེཝཀེན ལོཀེན ཨརཎཱིཡཏོ ཨརིཡཱཏིཔི, པཉྙཱཙཀྑུདྷམྨཙཀྑཱུནཾ སཱཏིསཡཔཊིལཱབྷེན ཙཀྑུམནྟོཏིཔི ཝུཙྩནྟི།
Evarūpāca te, bhikkhave, bhikkhūtiādīsu ye yathāvuttaguṇasamannāgamena evarūpā edisā bhinnasabbakilesā bhikkhū, te diṭṭhadhammikādihitesu sattānaṃ niyojanavasena anusāsanato satthārotipi vuccanti. Jātikantārādinittharaṇato satthavāhātipi, rāgādiraṇānaṃ jahanato jahāpanato ca raṇañjahātipi, avijjātamassa vinodanato vinodāpanato ca tamonudātipi, saparasantānesu paññāālokapaññāobhāsapaññāpajjotānaṃ karaṇena nibbattanena ālokādikarātipi, tathā ñāṇukkāñāṇappabhādhammukkādhammappabhānaṃ dhāraṇena karaṇena ca ukkādhārātipi, pabhaṅkarātipi, ārakattā kilesehi, anaye na iriyanato, aye ca iriyanato paresaṃ tathābhāvahetubhāvato, sadevakena lokena araṇīyato ariyātipi, paññācakkhudhammacakkhūnaṃ sātisayapaṭilābhena cakkhumantotipi vuccanti.
གཱཐཱསུ པཱམོཛྫཀརཎཾ ཋཱནནྟི ནིརཱམིསསྶ པམོདསྶ ནིབྦཏྟཀཾ ཋཱནཾ ཀཱརཎཾ། ཨེཏནྟི ཨིདཱནི ཝཏྟབྦནིདསྶནཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི། ཝིཛཱནཏནྟི སཾཀིལེསཝོདཱནེ ཡཱཐཱཝཏོ ཛཱནནྟཱནཾ། བྷཱཝིཏཏྟཱནནྟི བྷཱཝིཏསབྷཱཝཱནཾ, ཀཱཡབྷཱཝནཱདཱིཧི བྷཱཝིཏསནྟཱནཱནནྟི ཨཏྠོ། དྷམྨཛཱིཝིནནྟི མིཙྪཱཛཱིཝཾ པཧཱཡ དྷམྨེན ཉཱཡེན ཛཱིཝིཀཀཔྤནཏོ, དྷམྨེན ཝཱ ཉཱཡེན ཨཏྟབྷཱཝསྶ པཝཏྟནཏོ, སམཱཔཏྟིབཧུལཏཱཡ ཝཱ ཨགྒཕལདྷམྨེན ཛཱིཝནཏོ དྷམྨཛཱིཝིནཾ། ཨཡཉྷེཏྠ སངྑེཔཏྠོ – ཡདིདཾ བྷཱཝིཏཏྟཱནཾ པརིནིཊྛིཏསམཱདྷིཔཉྙཱབྷཱཝནཱནཾ ཏཏོ ཨེཝ དྷམྨཛཱིཝིནཾ ཨརིཡཱནཾ དསྶནཾ ། ཨེཏཾ ཨཝིཔྤཊིསཱརནིམིཏྟཱནཾ སཱིལཱདཱིནཾ པཱརིཔཱུརིཧེཏུབྷཱཝཏོ ཝིཛཱནཏཾ སཔྤཉྙཛཱཏིཀཱནཾ ཨེཀནྟེནེཝ པཱིཏིཔཱམོཛྫཀཱརཎནྟི།
Gāthāsu pāmojjakaraṇaṃ ṭhānanti nirāmisassa pamodassa nibbattakaṃ ṭhānaṃ kāraṇaṃ. Etanti idāni vattabbanidassanaṃ sandhāya vadati. Vijānatanti saṃkilesavodāne yāthāvato jānantānaṃ. Bhāvitattānanti bhāvitasabhāvānaṃ, kāyabhāvanādīhi bhāvitasantānānanti attho. Dhammajīvinanti micchājīvaṃ pahāya dhammena ñāyena jīvikakappanato, dhammena vā ñāyena attabhāvassa pavattanato, samāpattibahulatāya vā aggaphaladhammena jīvanato dhammajīvinaṃ. Ayañhettha saṅkhepattho – yadidaṃ bhāvitattānaṃ pariniṭṭhitasamādhipaññābhāvanānaṃ tato eva dhammajīvinaṃ ariyānaṃ dassanaṃ . Etaṃ avippaṭisāranimittānaṃ sīlādīnaṃ pāripūrihetubhāvato vijānataṃ sappaññajātikānaṃ ekanteneva pītipāmojjakāraṇanti.
ཨིདཱནི ཏཾ ཏསྶ ཀཱརཎབྷཱཝཾ དསྶེཏུཾ ‘‘ཏེ ཛོཏཡནྟཱི’’ཏི ཨོསཱནགཱཐཱདྭཡམཱཧ། ཏཏྠ ཏེཏི ཏེ བྷཱཝིཏཏྟཱ དྷམྨཛཱིཝིནོ ཨརིཡཱ། ཛོཏཡནྟཱིཏི པཀཱསཡནྟི། བྷཱསཡནྟཱིཏི སདྡྷམྨོབྷཱསེན ལོཀཾ པབྷཱསཡནྟི, དྷམྨཾ དེསེནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཡེསནྟི ཡེསཾ ཨརིཡཱནཾ། སཱསནནྟི ཨོཝཱདཾ། སམྨདཉྙཱཡཱཏི པུབྦབྷཱགཉཱཎེཧི སམྨདེཝ ཛཱནིཏྭཱ། སེསཾ ཝུཏྟནཡམེཝ།
Idāni taṃ tassa kāraṇabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘te jotayantī’’ti osānagāthādvayamāha. Tattha teti te bhāvitattā dhammajīvino ariyā. Jotayantīti pakāsayanti. Bhāsayantīti saddhammobhāsena lokaṃ pabhāsayanti, dhammaṃ desentīti attho. Yesanti yesaṃ ariyānaṃ. Sāsananti ovādaṃ. Sammadaññāyāti pubbabhāgañāṇehi sammadeva jānitvā. Sesaṃ vuttanayameva.
པཉྩམསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / ཨིཏིཝུཏྟཀཔཱལི༹ • Itivuttakapāḷi / ༥. སཱིལསམྤནྣསུཏྟཾ • 5. Sīlasampannasuttaṃ
