| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ಸೀಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Sīlasuttavaṇṇanā
೧೮೪. ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಸೀಲಂ ನಾಮ ಮಗ್ಗಫಲಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾಕಮ್ಮನ್ತಾಜೀವಾ ಸೀಲಲಕ್ಖಣಪ್ಪತ್ತಾ ತದಞ್ಞೇ ಚೇತನಾದಯೋ। ಲೋಕಿಯಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಚಾರಿತ್ತಸೀಲಂ, ವಾರಿತ್ತಸೀಲಸ್ಸ ಪನ ಸಮ್ಭವೋ ಏವ ನತ್ಥಿ ವಿರಮಣವಸೇನ ಪವತ್ತಿಯಾ ಅಭಾವತೋ। ‘‘ಪುಬ್ಬಭಾಗಸೀಲಂ ಲೋಕಿಯಸೀಲ’’ನ್ತಿ ಕೇಚಿ।
184.Khīṇāsavassa lokuttaraṃ sīlaṃ nāma maggaphalapariyāpannā sammāvācākammantājīvā sīlalakkhaṇappattā tadaññe cetanādayo. Lokiyaṃ pana kiriyābyākatacittapariyāpannaṃ cārittasīlaṃ, vārittasīlassa pana sambhavo eva natthi viramaṇavasena pavattiyā abhāvato. ‘‘Pubbabhāgasīlaṃ lokiyasīla’’nti keci.
ಚಕ್ಖುದಸ್ಸನನ್ತಿ ಚಕ್ಖೂಹಿ ದಸ್ಸನಂ। ಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಸಭಾವಧಮ್ಮಾನಂ ಸಙ್ಖತಾನಂ ಪಚ್ಚತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಞಾತಪರಿಞ್ಞಾಯ, ಅನಿಚ್ಚಾದಿಸಾಮಞ್ಞಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ತೀರಣಪರಿಞ್ಞಾಯ ದಸ್ಸನಂ। ಪಜಹನ್ತೋಪಿ ಹಿ ತೇ ಪಹಾತಬ್ಬಾಕಾರತೋ ಪಸ್ಸತಿ ನಾಮ। ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ತಥಲಕ್ಖಣಂ ಮಗ್ಗಫಲೇಹಿ ದಸ್ಸನಂ, ತಂ ಪನ ಪಟಿವಿಜ್ಝನಂ। ಝಾನೇನ ಪಥವೀಕಸಿಣಾದೀನಂ, ಅಭಿಞ್ಞಾಹಿ ರೂಪಾನಂ ದಸ್ಸನಮ್ಪಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಮೇವ। ಚಕ್ಖುದಸ್ಸನಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ ಸವನಪಯಿರುಪಾಸನಾನಂ ಪರತೋ ಗಹಿತತ್ತಾ। ಪಞ್ಹಪಯಿರುಪಾಸನನ್ತಿ ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛನವಸೇನ ಪಯಿರುಪಾಸನಂ ಅಞ್ಞಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮನಸ್ಸ ಕೇವಲಂ ಉಪಸಙ್ಕಮನೇನೇವ ಜೋತಿತತ್ತಾ।
Cakkhudassananti cakkhūhi dassanaṃ. Lakkhaṇassa dassananti sabhāvadhammānaṃ saṅkhatānaṃ paccattalakkhaṇassa ñātapariññāya, aniccādisāmaññalakkhaṇassa tīraṇapariññāya dassanaṃ. Pajahantopi hi te pahātabbākārato passati nāma. Nibbānassa tathalakkhaṇaṃ maggaphalehi dassanaṃ, taṃ pana paṭivijjhanaṃ. Jhānena pathavīkasiṇādīnaṃ, abhiññāhi rūpānaṃ dassanampi ñāṇadassanameva. Cakkhudassanaṃ adhippetaṃ savanapayirupāsanānaṃ parato gahitattā. Pañhapayirupāsananti pañhapucchanavasena payirupāsanaṃ aññakammatthāya upasaṅkamanassa kevalaṃ upasaṅkamaneneva jotitattā.
ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಸ್ಸತಿ ನಾಮ ಗುಣವಸೇನ, ತತ್ಥಾಪಿ ಲದ್ಧಓವಾದಾವಜ್ಜನಮುಖೇನ ಯಥಾಭೂತಸೀಲಾದಿಗುಣಾನುಸ್ಸರಣನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಝಾನವಿಪಸ್ಸನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಅಞ್ಞೇಸಂಯೇವ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ಅರಿಯೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸಾಸನಿಕಾನಂಯೇವ ಸನ್ತಿಕೇ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಅನುಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನಾಮಾ’’ತಿ। ಅಞ್ಞೇಸೂತಿ ಸಾಸನಿಕೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಸು ತಾಪಸಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾದೀಸು। ತತ್ಥ ಹಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನಾಮ ನ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ।
Ariyānaṃ anussati nāma guṇavasena, tatthāpi laddhaovādāvajjanamukhena yathābhūtasīlādiguṇānussaraṇanti dassetuṃ ‘‘jhānavipassanā’’tiādi vuttaṃ. Aññesaṃyeva santiketi ariyehi aññesaṃ sāsanikānaṃyeva santike. Tenāha – ‘‘anupabbajjā nāmā’’ti. Aññesūti sāsanikehi aññesu tāpasaparibbājakādīsu. Tattha hi pabbajjā ariyānaṃ anupabbajjā nāma na hotīti vuttaṃ.
ಸತಸಹಸ್ಸಮತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕತ್ತಾ ಮಹಾಥೇರಸ್ಸ। ಲಙ್ಕಾದೀಪೇತಿ ನಿಸ್ಸಯಸೀಸೇನ ನಿಸ್ಸಿತಸಲ್ಲಕ್ಖಣಂ। ನ ಹಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ದೀಪಪಟಿಲದ್ಧಾ, ಅಥ ಖೋ ದೀಪನಿವಾಸಿಆಚರಿಯಪಟಿಲದ್ಧಾ। ಮಹಿನ್ದ…ಪೇ॰… ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ ನಾಮ ತಸ್ಸ ಪರಿವಾರತಾಯ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ।
Satasahassamattāahesuṃ samantapāsādikattā mahātherassa. Laṅkādīpeti nissayasīsena nissitasallakkhaṇaṃ. Na hi pabbajjā dīpapaṭiladdhā, atha kho dīpanivāsiācariyapaṭiladdhā. Mahinda…pe… pabbajanti nāma tassa parivāratāya pabbajjāyāti.
ಸರತೀತಿ ತಂ ಓವಾದಾನುಸಾಸನಿಧಮ್ಮಂ ಚಿನ್ತೇತಿ ಚಿತ್ತೇ ಕರೋತಿ। ವಿತಕ್ಕಾಹತಂ ಕರೋತೀತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪರಿವಿತಕ್ಕನೇನ ತದತ್ಥಂ ವಿತಕ್ಕನಿಪ್ಫಾದಿತಂ ಕರೋತಿ। ಆರದ್ಧೋ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಪಾದಿತೋ ಹೋತಿ। ತಂ ಪನ ಸಮ್ಪಾದನಂ ಪಾರಿಪೂರಿ ಏವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪರಿಪುಣ್ಣೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ತತ್ಥಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇ ಧಮ್ಮೇ। ಞಾಣಚಾರವಸೇನಾತಿ ಞಾಣಸ್ಸ ಪವತ್ತನವಸೇನ। ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಓವಾದಧಮ್ಮೇ ಆಗತಾನಂ ರೂಪಾರೂಪಧಮ್ಮಾನಂ। ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ವಿಸೇಸಲಕ್ಖಣಂ ಸಾಮಞ್ಞಲಕ್ಖಣಞ್ಚ। ಪವಿಚಿನತೀತಿ ‘‘ಇದಂ ರೂಪಂ ಏತ್ತಕಂ ರೂಪ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ವಿಚಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಞಾಣಞ್ಚ ರೋಪೇತೀತಿ ‘‘ಅನಿಚ್ಚಂ ಚಲಂ ಪಲೋಕಂ ಪಭಙ್ಗೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಞಾಣಂ ಪವತ್ತೇತಿ। ವೀಮಂಸನಂ…ಪೇ॰… ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ರೂಪಸತ್ತಕಾರೂಪಸತ್ತಕಕ್ಕಮೇನ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ವಿಯ ಅನಿಚ್ಚತಾದೀನಂ ದಸ್ಸನಂ ಸಮ್ಮಸನಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Saratīti taṃ ovādānusāsanidhammaṃ cinteti citte karoti. Vitakkāhataṃ karotīti punappunaṃ parivitakkanena tadatthaṃ vitakkanipphāditaṃ karoti. Āraddho hotīti sampādito hoti. Taṃ pana sampādanaṃ pāripūri evāti āha ‘‘paripuṇṇo hotī’’ti. Tatthāti yathāvutte dhamme. Ñāṇacāravasenāti ñāṇassa pavattanavasena. Tesaṃ tesaṃ dhammānanti tasmiṃ tasmiṃ ovādadhamme āgatānaṃ rūpārūpadhammānaṃ. Lakkhaṇanti visesalakkhaṇaṃ sāmaññalakkhaṇañca. Pavicinatīti ‘‘idaṃ rūpaṃ ettakaṃ rūpa’’ntiādinā vicayaṃ āpajjati. Ñāṇañca ropetīti ‘‘aniccaṃ calaṃ palokaṃ pabhaṅgū’’tiādinā ñāṇaṃ pavatteti. Vīmaṃsanaṃ…pe… āpajjatīti rūpasattakārūpasattakakkamena vipassanaṃ paccakkhato viya aniccatādīnaṃ dassanaṃ sammasanaṃ āpajjati.
ಉಭಯಮ್ಪೇತನ್ತಿ ಫಲಾನಿಸಂಸಾತಿ ವುತ್ತದ್ವಯಂ। ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ ಪರಿಯಾಯಸದ್ದತ್ತಾ। ಪಟಿಕಚ್ಚಾತಿ ಪಗೇವ। ಮರಣಕಾಲೇತಿ ಮರಣಕಾಲಸಮೀಪೇ। ಸಮೀಪತ್ಥೇ ಹಿ ಇದಂ ಭುಮ್ಮನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಮರಣಸ್ಸ ಆಸನ್ನಕಾಲೇ’’ತಿ।
Ubhayampetanti phalānisaṃsāti vuttadvayaṃ. Atthato ekaṃ pariyāyasaddattā. Paṭikaccāti pageva. Maraṇakāleti maraṇakālasamīpe. Samīpatthe hi idaṃ bhummanti āha ‘‘maraṇassa āsannakāle’’ti.
ಸೋ ತಿವಿಧೋ ಹೋತಿ ಞಾಣಸ್ಸ ತಿಕ್ಖಮಜ್ಝಮುದುಭಾವೇನ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸಾಯುಕೇಸೂ’’ತಿಆದಿ। ಉಪಹಚ್ಚಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ ನಾಮ ಆಯುವೇಮಜ್ಝಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯನತೋ। ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚೀತಿ ಅವಿಹಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ। ಸಪ್ಪಯೋಗೇನಾತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಸಙ್ಖಾರಸಙ್ಖಾತೇನ ಪಯೋಗೇನ, ಸಹ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಯೋಗೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುದ್ಧಾವಾಸಭೂಮಿಯಂ ಉದ್ಧಂಯೇವ ಮಗ್ಗಸೋತೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಉದ್ಧಂಸೋತೋ। ಪಟಿಸನ್ಧಿವಸೇನ ಅಕನಿಟ್ಠಭವಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಅಕನಿಟ್ಠಗಾಮೀ।
So tividho hoti ñāṇassa tikkhamajjhamudubhāvena. Tenāha ‘‘kappasahassāyukesū’’tiādi. Upahaccaparinibbāyī nāma āyuvemajjhaṃ atikkamitvā parinibbāyanato. Yattha katthacīti avihādīsu yattha katthaci. Sappayogenāti vipassanāñāṇasaṅkhārasaṅkhātena payogena, saha vipassanāpayogenāti attho. Suddhāvāsabhūmiyaṃ uddhaṃyeva maggasoto etassāti uddhaṃsoto. Paṭisandhivasena akaniṭṭhabhavaṃ gacchatīti akaniṭṭhagāmī.
ಅವಿಹಾದೀಸು ವತ್ತಮಾನೋಪಿ ಏಕಂಸತೋ ಉದ್ಧಂಗಮನಾರಹೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಕನಿಟ್ಠಗಾಮೀ ಏವ ನಾಮಾತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕೋ ಉದ್ಧಂಸೋತೋ ಅಕನಿಟ್ಠಗಾಮೀತಿ ಪಞ್ಚ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ। ತೇಸನ್ತಿ ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಉದ್ಧಂಸೋತಭಾವತೋ ಯದಿಪಿ ಹೇಟ್ಠಿಮಾದೀಸುಪಿ ಅರಿಯಭೂಮಿ ನಿಬ್ಬತ್ತತೇವ, ತಥಾಪಿ ತತ್ಥ ಭೂಮೀಸು ಆಯುಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಕನಿಟ್ಠಭವೇ ಆಯುವಸೇನೇವ ಸೋಳಸಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸಾಯುಕತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ‘‘ಸತ್ತ ಫಲಾ ಸತ್ತಾನಿಸಂಸಾ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗವಿಪಸ್ಸನಾ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಕಥಿತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸತ್ತನ್ನಮ್ಪಿ ಸಹಭಾವೋ ಲಬ್ಭತೀತಿ ‘‘ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಏಕಚಿತ್ತಕ್ಖಣಿಕಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಯಿದಂ ಪಾಳಿಯಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ‘‘ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ’’ತಿ ಆಗತವಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ, ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಂ ಪನ ನಾನಾಸಭಾವತ್ತಾ ‘‘ನಾನಾಲಕ್ಖಣಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
Avihādīsu vattamānopi ekaṃsato uddhaṃgamanāraho puggalo akaniṭṭhagāmī eva nāmāti vuttaṃ ‘‘eko uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmīti pañca hontī’’ti. Tesanti niddhāraṇe sāmivacanaṃ. Uddhaṃsotabhāvato yadipi heṭṭhimādīsupi ariyabhūmi nibbattateva, tathāpi tattha bhūmīsu āyuṃ aggahetvā akaniṭṭhabhave āyuvaseneva soḷasakappasahassāyukatā daṭṭhabbā. ‘‘Satta phalā sattānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti vuttattā ‘‘arahattamaggassa pubbabhāgavipassanā bojjhaṅgā kathitā’’ti vuttaṃ. Sattannampi sahabhāvo labbhatīti ‘‘apubbaṃ acarimaṃ ekacittakkhaṇikā’’ti vuttaṃ. Tayidaṃ pāḷiyaṃ tattha tattha ‘‘tasmiṃ samaye’’ti āgatavacanena viññāyati, bojjhaṅgānaṃ pana nānāsabhāvattā ‘‘nānālakkhaṇā’’ti vuttaṃ.
ಸೀಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sīlasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಸೀಲಸುತ್ತಂ • 3. Sīlasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಸೀಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Sīlasuttavaṇṇanā
