Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā

    [౩౬౨] ౨. సీలవీమంసజాతకవణ్ణనా

    [362] 2. Sīlavīmaṃsajātakavaṇṇanā

    సీలం సేయ్యోతి ఇదం సత్థా జేతవనే విహరన్తో ఏకం సీలవీమంసకబ్రాహ్మణం ఆరబ్భ కథేసి. తం కిర రాజా ‘‘ఏస సీలసమ్పన్నో’’తి అఞ్ఞేహి బ్రాహ్మణేహి అతిరేకం కత్వా పస్సతి. సో చిన్తేసి ‘‘కిం ను ఖో మం రాజా ‘సీలసమ్పన్నో’తి అఞ్ఞేహి అతిరేకం కత్వా పస్సతి, ఉదాహు ‘సుతధరయుత్తో’తి, వీమంసిస్సామి తావ సీలస్స వా సుతస్స వా మహన్తభావ’’న్తి. సో ఏకదివసం హేరఞ్ఞికఫలకతో కహాపణం గణ్హి. హేరఞ్ఞికో గరుభావేన న కిఞ్చి ఆహ, దుతియవారేపి న కిఞ్చి ఆహ. తతియవారే పన తం ‘‘విలోపఖాదకో’’తి గాహాపేత్వా రఞ్ఞో దస్సేత్వా ‘‘కిం ఇమినా కత’’న్తి వుత్తే ‘‘కుటుమ్బం విలుమ్పతీ’’తి ఆహ. ‘‘సచ్చం కిర , బ్రాహ్మణా’’తి? ‘‘న, మహారాజ, కుటుమ్బం విలుమ్పామి, మయ్హం పన ‘సీలం ను ఖో మహన్తం, సుతం ను ఖో’తి కుక్కుచ్చం అహోసి, స్వాహం ‘ఏతేసు కతరం ను ఖో మహన్త’న్తి వీమంసన్తో తయో వారే కహాపణం గణ్హిం, తం మం ఏస బన్ధాపేత్వా తుమ్హాకం దస్సేతి. ఇదాని మే సుతతో సీలస్స మహన్తభావో ఞాతో, న మే ఘరావాసేనత్థో, పబ్బజిస్సామహ’’న్తి పబ్బజ్జం అనుజానాపేత్వా ఘరద్వారం అనోలోకేత్వావ జేతవనం గన్త్వా సత్థారం పబ్బజ్జం యాచి. తస్స సత్థా పబ్బజ్జఞ్చ ఉపసమ్పదఞ్చ దాపేసి. సో అచిరూపసమ్పన్నో విపస్సనం విపస్సిత్వా అగ్గఫలే పతిట్ఠహి. భిక్ఖూ ధమ్మసభాయం కథం సముట్ఠాపేసుం ‘‘ఆవుసో, అసుకబ్రాహ్మణో అత్తనో సీలం వీమంసిత్వా పబ్బజితో విపస్సిత్వా అరహత్తం పత్తో’’తి. సత్థా ఆగన్త్వా ‘‘కాయ నుత్థ, భిక్ఖవే, ఏతరహి కథాయ సన్నిసిన్నా’’తి పుచ్ఛిత్వా ‘‘ఇమాయ నామా’’తి వుత్తే ‘‘న, భిక్ఖవే, ఇదాని అయమేవ, పుబ్బే పణ్డితాపి సీలం వీమంసిత్వా పబ్బజిత్వా అత్తనో పతిట్ఠం కరింసుయేవా’’తి వత్వా అతీతం ఆహరి.

    Sīlaṃ seyyoti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ sīlavīmaṃsakabrāhmaṇaṃ ārabbha kathesi. Taṃ kira rājā ‘‘esa sīlasampanno’’ti aññehi brāhmaṇehi atirekaṃ katvā passati. So cintesi ‘‘kiṃ nu kho maṃ rājā ‘sīlasampanno’ti aññehi atirekaṃ katvā passati, udāhu ‘sutadharayutto’ti, vīmaṃsissāmi tāva sīlassa vā sutassa vā mahantabhāva’’nti. So ekadivasaṃ heraññikaphalakato kahāpaṇaṃ gaṇhi. Heraññiko garubhāvena na kiñci āha, dutiyavārepi na kiñci āha. Tatiyavāre pana taṃ ‘‘vilopakhādako’’ti gāhāpetvā rañño dassetvā ‘‘kiṃ iminā kata’’nti vutte ‘‘kuṭumbaṃ vilumpatī’’ti āha. ‘‘Saccaṃ kira , brāhmaṇā’’ti? ‘‘Na, mahārāja, kuṭumbaṃ vilumpāmi, mayhaṃ pana ‘sīlaṃ nu kho mahantaṃ, sutaṃ nu kho’ti kukkuccaṃ ahosi, svāhaṃ ‘etesu kataraṃ nu kho mahanta’nti vīmaṃsanto tayo vāre kahāpaṇaṃ gaṇhiṃ, taṃ maṃ esa bandhāpetvā tumhākaṃ dasseti. Idāni me sutato sīlassa mahantabhāvo ñāto, na me gharāvāsenattho, pabbajissāmaha’’nti pabbajjaṃ anujānāpetvā gharadvāraṃ anoloketvāva jetavanaṃ gantvā satthāraṃ pabbajjaṃ yāci. Tassa satthā pabbajjañca upasampadañca dāpesi. So acirūpasampanno vipassanaṃ vipassitvā aggaphale patiṭṭhahi. Bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, asukabrāhmaṇo attano sīlaṃ vīmaṃsitvā pabbajito vipassitvā arahattaṃ patto’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāni ayameva, pubbe paṇḍitāpi sīlaṃ vīmaṃsitvā pabbajitvā attano patiṭṭhaṃ kariṃsuyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    అతీతే బారాణసియం బ్రహ్మదత్తే రజ్జం కారేన్తే బోధిసత్తో బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా వయప్పత్తో తక్కసిలాయం సబ్బసిప్పాని ఉగ్గణ్హిత్వా బారాణసిం ఆగన్త్వా రాజానం పస్సి. రాజా తస్స పురోహితట్ఠానం అదాసి. సో పఞ్చ సీలాని రక్ఖతి. రాజాపి నం ‘‘సీలవా’’తి గరుం కత్వా పస్సి. సో చిన్తేసి ‘‘కిం ను ఖో రాజా ‘సీలవా’తి మం గరుం కత్వా పస్సతి, ఉదాహు ‘సుతధరయుత్తో’’’తి. సబ్బం పచ్చుప్పన్నవత్థుసదిసమేవ. ఇధ పన సో బ్రాహ్మణో ‘‘ఇదాని మే సుతతో సీలస్స మహన్తభావో ఞాతో’’తి వత్వా ఇమా పఞ్చ గాథా అభాసి –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā bārāṇasiṃ āgantvā rājānaṃ passi. Rājā tassa purohitaṭṭhānaṃ adāsi. So pañca sīlāni rakkhati. Rājāpi naṃ ‘‘sīlavā’’ti garuṃ katvā passi. So cintesi ‘‘kiṃ nu kho rājā ‘sīlavā’ti maṃ garuṃ katvā passati, udāhu ‘sutadharayutto’’’ti. Sabbaṃ paccuppannavatthusadisameva. Idha pana so brāhmaṇo ‘‘idāni me sutato sīlassa mahantabhāvo ñāto’’ti vatvā imā pañca gāthā abhāsi –

    ౬౫.

    65.

    ‘‘సీలం సేయ్యో సుతం సేయ్యో, ఇతి మే సంసయో అహు;

    ‘‘Sīlaṃ seyyo sutaṃ seyyo, iti me saṃsayo ahu;

    సీలమేవ సుతా సేయ్యో, ఇతి మే నత్థి సంసయో.

    Sīlameva sutā seyyo, iti me natthi saṃsayo.

    ౬౬.

    66.

    ‘‘మోఘా జాతి చ వణ్ణో చ, సీలమేవ కిరుత్తమం;

    ‘‘Moghā jāti ca vaṇṇo ca, sīlameva kiruttamaṃ;

    సీలేన అనుపేతస్స, సుతేనత్థో న విజ్జతి.

    Sīlena anupetassa, sutenattho na vijjati.

    ౬౭.

    67.

    ‘‘ఖత్తియో చ అధమ్మట్ఠో, వేస్సో చాధమ్మనిస్సితో;

    ‘‘Khattiyo ca adhammaṭṭho, vesso cādhammanissito;

    తే పరిచ్చజ్జుభో లోకే, ఉపపజ్జన్తి దుగ్గతిం.

    Te pariccajjubho loke, upapajjanti duggatiṃ.

    ౬౮.

    68.

    ‘‘ఖత్తియా బ్రాహ్మణా వేస్సా, సుద్దా చణ్డాలపుక్కుసా;

    ‘‘Khattiyā brāhmaṇā vessā, suddā caṇḍālapukkusā;

    ఇధ ధమ్మం చరిత్వాన, భవన్తి తిదివే సమా.

    Idha dhammaṃ caritvāna, bhavanti tidive samā.

    ౬౯.

    69.

    ‘‘న వేదా సమ్పరాయాయ, న జాతి నాపి బన్ధవా;

    ‘‘Na vedā samparāyāya, na jāti nāpi bandhavā;

    సకఞ్చ సీలం సంసుద్ధం, సమ్పరాయాయ సుఖాయ చా’’తి.

    Sakañca sīlaṃ saṃsuddhaṃ, samparāyāya sukhāya cā’’ti.

    తత్థ సీలమేవ సుతా సేయ్యోతి సుతపరియత్తితో సతగుణేన సహస్సగుణేన సీలమేవ ఉత్తరితరన్తి. ఏవఞ్చ పన వత్వా సీలం నామేతం ఏకవిధం సంవరవసేన, దువిధం చారిత్తవారిత్తవసేన, తివిధం కాయికవాచసికమానసికవసేన, చతుబ్బిధం పాతిమోక్ఖసంవరఇన్ద్రియసంవరఆజీవపారిసుద్ధిపచ్చయసన్నిస్సితవసేనాతి మాతికం ఠపేత్వా విత్థారేన్తో సీలస్స వణ్ణం అభాసి.

    Tattha sīlameva sutā seyyoti sutapariyattito sataguṇena sahassaguṇena sīlameva uttaritaranti. Evañca pana vatvā sīlaṃ nāmetaṃ ekavidhaṃ saṃvaravasena, duvidhaṃ cārittavārittavasena, tividhaṃ kāyikavācasikamānasikavasena, catubbidhaṃ pātimokkhasaṃvaraindriyasaṃvaraājīvapārisuddhipaccayasannissitavasenāti mātikaṃ ṭhapetvā vitthārento sīlassa vaṇṇaṃ abhāsi.

    మోఘాతి అఫలా తుచ్ఛా. జాతీతి ఖత్తియకులాదీసు నిబ్బత్తి. వణ్ణోతి సరీరవణ్ణో అభిరూపభావో. యా హి యస్మా సీలరహితస్స జాతిసమ్పదా వా వణ్ణసమ్పదా వా సగ్గసుఖం దాతుం న సక్కోతి, తస్మా ఉభయమ్పి తం ‘‘మోఘ’’న్తి ఆహ. సీలమేవ కిరాతి అనుస్సవవసేన వదతి, న పన సయం జానాతి. అనుపేతస్సాతి అనుపగతస్స. సుతేనత్థో న విజ్జతీతి సీలరహితస్స సుతపరియత్తిమత్తేన ఇధలోకే వా పరలోకే వా కాచి వడ్ఢి నామ నత్థి.

    Moghāti aphalā tucchā. Jātīti khattiyakulādīsu nibbatti. Vaṇṇoti sarīravaṇṇo abhirūpabhāvo. Yā hi yasmā sīlarahitassa jātisampadā vā vaṇṇasampadā vā saggasukhaṃ dātuṃ na sakkoti, tasmā ubhayampi taṃ ‘‘mogha’’nti āha. Sīlameva kirāti anussavavasena vadati, na pana sayaṃ jānāti. Anupetassāti anupagatassa. Sutenattho na vijjatīti sīlarahitassa sutapariyattimattena idhaloke vā paraloke vā kāci vaḍḍhi nāma natthi.

    తతో పరా ద్వే గాథా జాతియా మోఘభావదస్సనత్థం వుత్తా. తత్థ తే పరిచ్చజ్జుభో లోకేతి తే దుస్సీలా దేవలోకఞ్చ మనుస్సలోకఞ్చాతి ఉభోపి లోకే పరిచ్చజిత్వా దుగ్గతిం ఉపపజ్జన్తి. చణ్డాలపుక్కుసాతి ఛవఛడ్డకచణ్డాలా చ పుప్ఫఛడ్డకపుక్కుసా చ. భవన్తి తిదివే సమాతి ఏతే సబ్బేపి సీలానుభావేన దేవలోకే నిబ్బత్తా సమా హోన్తి నిబ్బిసేసా, దేవాత్వేవ సఙ్ఖ్యం గచ్ఛన్తి.

    Tato parā dve gāthā jātiyā moghabhāvadassanatthaṃ vuttā. Tattha te pariccajjubho loketi te dussīlā devalokañca manussalokañcāti ubhopi loke pariccajitvā duggatiṃ upapajjanti. Caṇḍālapukkusāti chavachaḍḍakacaṇḍālā ca pupphachaḍḍakapukkusā ca. Bhavanti tidive samāti ete sabbepi sīlānubhāvena devaloke nibbattā samā honti nibbisesā, devātveva saṅkhyaṃ gacchanti.

    పఞ్చమగాథా సబ్బేసమ్పి సుతాదీనం మోఘభావదస్సనత్థం వుత్తా. తస్సత్థో – మహారాజ, ఏతే వేదాదయో ఠపేత్వా ఇధలోకే యసమత్తదానం సమ్పరాయే దుతియే వా తతియే వా భవే యసం వా సుఖం వా దాతుం నామ న సక్కోన్తి, పరిసుద్ధం పన అత్తనో సీలమేవ తం దాతుం సక్కోతీతి.

    Pañcamagāthā sabbesampi sutādīnaṃ moghabhāvadassanatthaṃ vuttā. Tassattho – mahārāja, ete vedādayo ṭhapetvā idhaloke yasamattadānaṃ samparāye dutiye vā tatiye vā bhave yasaṃ vā sukhaṃ vā dātuṃ nāma na sakkonti, parisuddhaṃ pana attano sīlameva taṃ dātuṃ sakkotīti.

    ఏవం మహాసత్తో సీలగుణే థోమేత్వా రాజానం పబ్బజ్జం అనుజానాపేత్వా తం దివసమేవ హిమవన్తం పవిసిత్వా ఇసిపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా అభిఞ్ఞా చ సమాపత్తియో చ నిబ్బత్తేత్వా అపరిహీనజ్ఝానో బ్రహ్మలోకపరాయణో అహోసి.

    Evaṃ mahāsatto sīlaguṇe thometvā rājānaṃ pabbajjaṃ anujānāpetvā taṃ divasameva himavantaṃ pavisitvā isipabbajjaṃ pabbajitvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā aparihīnajjhāno brahmalokaparāyaṇo ahosi.

    సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా జాతకం సమోధానేసి – ‘‘తదా సీలం వీమంసిత్వా ఇసిపబ్బజ్జం పబ్బజితో అహమేవ అహోసి’’న్తి.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā sīlaṃ vīmaṃsitvā isipabbajjaṃ pabbajito ahameva ahosi’’nti.

    సీలవీమంసజాతకవణ్ణనా దుతియా.

    Sīlavīmaṃsajātakavaṇṇanā dutiyā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౩౬౨. సీలవీమంసజాతకం • 362. Sīlavīmaṃsajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact