| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૬. સિલાયૂપસુત્તં
6. Silāyūpasuttaṃ
૨૬. એકં સમયં આયસ્મા ચ સારિપુત્તો આયસ્મા ચ ચન્દિકાપુત્તો રાજગહે વિહરન્તિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તત્ર ખો આયસ્મા ચન્દિકાપુત્તો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ ( ) 1 – ‘‘દેવદત્તો, આવુસો, ભિક્ખૂનં એવં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’’’તિ.
26. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto āyasmā ca candikāputto rājagahe viharanti veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho āyasmā candikāputto bhikkhū āmantesi ( ) 2 – ‘‘devadatto, āvuso, bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā citaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’’’ti.
એવં વુત્તે આયસ્મા સારિપુત્તો આયસ્મન્તં ચન્દિકાપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ન ખો, આવુસો ચન્દિકાપુત્ત, દેવદત્તો ભિક્ખૂનં એવં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ. એવઞ્ચ ખો, આવુસો, ચન્દિકાપુત્ત, દેવદત્તો ભિક્ખૂનં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’’’તિ.
Evaṃ vutte āyasmā sāriputto āyasmantaṃ candikāputtaṃ etadavoca – ‘‘na kho, āvuso candikāputta, devadatto bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā citaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evañca kho, āvuso, candikāputta, devadatto bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’’’ti.
દુતિયમ્પિ ખો આયસ્મા ચન્દિકાપુત્તો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘દેવદત્તો, આવુસો, ભિક્ખૂનં એવં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો આયસ્મન્તં ચન્દિકાપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ન ખો, આવુસો ચન્દિકાપુત્ત, દેવદત્તો ભિક્ખૂનં એવં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ. એવઞ્ચ ખો, આવુસો ચન્દિકાપુત્ત, દેવદત્તો ભિક્ખૂનં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’’’તિ.
Dutiyampi kho āyasmā candikāputto bhikkhū āmantesi – ‘‘devadatto, āvuso, bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā citaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’’’ti. Dutiyampi kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ candikāputtaṃ etadavoca – ‘‘na kho, āvuso candikāputta, devadatto bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā citaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evañca kho, āvuso candikāputta, devadatto bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’’’ti.
તતિયમ્પિ ખો આયસ્મા ચન્દિકાપુત્તો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘દેવદત્તો, આવુસો, ભિક્ખૂનં એવં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’’’તિ. તતિયમ્પિ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો આયસ્મન્તં ચન્દિકાપુત્તં એતદવોચ – ‘‘ન ખો, આવુસો ચન્દિકાપુત્ત, દેવદત્તો ભિક્ખૂનં એવં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ. એવઞ્ચ ખો, આવુસો ચન્દિકાપુત્ત, દેવદત્તો ભિક્ખૂનં ધમ્મં દેસેતિ – ‘યતો ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ, તસ્સેતં ભિક્ખુનો કલ્લં વેય્યાકરણાય – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’’’તિ.
Tatiyampi kho āyasmā candikāputto bhikkhū āmantesi – ‘‘devadatto, āvuso, bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā citaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’’’ti. Tatiyampi kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ candikāputtaṃ etadavoca – ‘‘na kho, āvuso candikāputta, devadatto bhikkhūnaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā citaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evañca kho, āvuso candikāputta, devadatto bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti – ‘yato kho, āvuso, bhikkhuno cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti, tassetaṃ bhikkhuno kallaṃ veyyākaraṇāya – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’’’ti.
‘‘કથઞ્ચ, આવુસો, ભિક્ખુનો ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ? ‘વીતરાગં મે ચિત્ત’ન્તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘વીતદોસં મે ચિત્ત’ન્તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘વીતમોહં મે ચિત્ત’ન્તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘અસરાગધમ્મં મે ચિત્ત’ન્તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘અસદોસધમ્મં મે ચિત્ત’ન્તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘અસમોહધમ્મં મે ચિત્ત’ન્તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘અનાવત્તિધમ્મં મે ચિત્તં કામભવાયા’તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘અનાવત્તિધમ્મં મે ચિત્તં રૂપભવાયા’તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ; ‘અનાવત્તિધમ્મં મે ચિત્તં અરૂપભવાયા’તિ ચેતસા ચિત્તં સુપરિચિતં હોતિ. એવં સમ્મા વિમુત્તચિત્તસ્સ ખો, આવુસો, ભિક્ખુનો ભુસા ચેપિ ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યા રૂપા ચક્ખુસ્સ આપાથં આગચ્છન્તિ, નેવસ્સ ચિત્તં પરિયાદિયન્તિ; અમિસ્સીકતમેવસ્સ ચિત્તં હોતિ ઠિતં આનેઞ્જપ્પત્તં, વયં ચસ્સાનુપસ્સતિ.
‘‘Kathañca, āvuso, bhikkhuno cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti? ‘Vītarāgaṃ me citta’nti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘vītadosaṃ me citta’nti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘vītamohaṃ me citta’nti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘asarāgadhammaṃ me citta’nti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘asadosadhammaṃ me citta’nti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘asamohadhammaṃ me citta’nti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘anāvattidhammaṃ me cittaṃ kāmabhavāyā’ti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘anāvattidhammaṃ me cittaṃ rūpabhavāyā’ti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti; ‘anāvattidhammaṃ me cittaṃ arūpabhavāyā’ti cetasā cittaṃ suparicitaṃ hoti. Evaṃ sammā vimuttacittassa kho, āvuso, bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ, vayaṃ cassānupassati.
‘‘સેય્યથાપિ, આવુસો, સિલાયૂપો સોળસકુક્કુકો. તસ્સસ્સુ અટ્ઠ કુક્કૂ હેટ્ઠા નેમઙ્ગમા, અટ્ઠ કુક્કૂ ઉપરિ નેમસ્સ. અથ પુરત્થિમાય ચેપિ દિસાય આગચ્છેય્ય ભુસા વાતવુટ્ઠિ, નેવ નં સઙ્કમ્પેય્ય ન સમ્પવેધેય્ય; અથ પચ્છિમાય… અથ ઉત્તરાય… અથ દક્ખિણાય ચેપિ દિસાય આગચ્છેય્ય ભુસા વાતવુટ્ઠિ, નેવ નં સઙ્કમ્પેય્ય ન સમ્પવેધેય્ય. તં કિસ્સ હેતુ? ગમ્ભીરત્તા, આવુસો, નેમસ્સ, સુનિખાતત્તા સિલાયૂપસ્સ. એવમેવં ખો, આવુસો, સમ્મા વિમુત્તચિત્તસ્સ ભિક્ખુનો ભુસા ચેપિ ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યા રૂપા ચક્ખુસ્સ આપાથં આગચ્છન્તિ, નેવસ્સ ચિત્તં પરિયાદિયન્તિ; અમિસ્સીકતમેવસ્સ ચિત્તં હોતિ ઠિતં આનેઞ્જપ્પત્તં, વયં ચસ્સાનુપસ્સતિ.
‘‘Seyyathāpi, āvuso, silāyūpo soḷasakukkuko. Tassassu aṭṭha kukkū heṭṭhā nemaṅgamā, aṭṭha kukkū upari nemassa. Atha puratthimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva naṃ saṅkampeyya na sampavedheyya; atha pacchimāya… atha uttarāya… atha dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva naṃ saṅkampeyya na sampavedheyya. Taṃ kissa hetu? Gambhīrattā, āvuso, nemassa, sunikhātattā silāyūpassa. Evamevaṃ kho, āvuso, sammā vimuttacittassa bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ, vayaṃ cassānupassati.
‘‘ભુસા ચેપિ સોતવિઞ્ઞેય્યા સદ્દા… ઘાનવિઞ્ઞેય્યા ગન્ધા… જિવ્હાવિઞ્ઞેય્યા રસા… કાયવિઞ્ઞેય્યા ફોટ્ઠબ્બા… મનોવિઞ્ઞેય્યા ધમ્મા મનસ્સ આપાથં આગચ્છન્તિ, નેવસ્સ ચિત્તં પરિયાદિયન્તિ; અમિસ્સીકતમેવસ્સ ચિત્તં હોતિ ઠિતં આનેઞ્જપ્પત્તં, વયં ચસ્સાનુપસ્સતી’’તિ. છટ્ઠં.
‘‘Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti ṭhitaṃ āneñjappattaṃ, vayaṃ cassānupassatī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૬. સિલાયૂપસુત્તવણ્ણના • 6. Silāyūpasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૬. સિલાયૂપસુત્તવણ્ણના • 6. Silāyūpasuttavaṇṇanā
