| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya |
೮. ಸಿಙ್ಗಾಲಸುತ್ತಂ
8. Siṅgālasuttaṃ
೨೪೨. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಿಙ್ಗಾಲಕೋ 1 ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಉಟ್ಠಾಯ ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಲ್ಲವತ್ಥೋ ಅಲ್ಲಕೇಸೋ ಪಞ್ಜಲಿಕೋ ಪುಥುದಿಸಾ 2 ನಮಸ್ಸತಿ – ಪುರತ್ಥಿಮಂ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ದಿಸಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ದಿಸಂ ಉಪರಿಮಂ ದಿಸಂ।
242. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena siṅgālako 3 gahapatiputto kālasseva uṭṭhāya rājagahā nikkhamitvā allavattho allakeso pañjaliko puthudisā 4 namassati – puratthimaṃ disaṃ dakkhiṇaṃ disaṃ pacchimaṃ disaṃ uttaraṃ disaṃ heṭṭhimaṃ disaṃ uparimaṃ disaṃ.
೨೪೩. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ರಾಜಗಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಿಙ್ಗಾಲಕಂ ಗಹಪತಿಪುತ್ತಂ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ವುಟ್ಠಾಯ ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಲ್ಲವತ್ಥಂ ಅಲ್ಲಕೇಸಂ ಪಞ್ಜಲಿಕಂ ಪುಥುದಿಸಾ ನಮಸ್ಸನ್ತಂ – ಪುರತ್ಥಿಮಂ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ದಿಸಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ದಿಸಂ ಉಪರಿಮಂ ದಿಸಂ। ದಿಸ್ವಾ ಸಿಙ್ಗಾಲಕಂ ಗಹಪತಿಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ತ್ವಂ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಉಟ್ಠಾಯ ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಲ್ಲವತ್ಥೋ ಅಲ್ಲಕೇಸೋ ಪಞ್ಜಲಿಕೋ ಪುಥುದಿಸಾ ನಮಸ್ಸಸಿ – ಪುರತ್ಥಿಮಂ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ದಿಸಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ದಿಸಂ ಉಪರಿಮಂ ದಿಸ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಪಿತಾ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಕಾಲಂ ಕರೋನ್ತೋ ಏವಂ ಅವಚ – ‘ದಿಸಾ, ತಾತ, ನಮಸ್ಸೇಯ್ಯಾಸೀ’ತಿ। ಸೋ ಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಪಿತುವಚನಂ ಸಕ್ಕರೋನ್ತೋ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತೋ ಮಾನೇನ್ತೋ ಪೂಜೇನ್ತೋ ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಉಟ್ಠಾಯ ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಲ್ಲವತ್ಥೋ ಅಲ್ಲಕೇಸೋ ಪಞ್ಜಲಿಕೋ ಪುಥುದಿಸಾ ನಮಸ್ಸಾಮಿ – ಪುರತ್ಥಿಮಂ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ದಿಸಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಂ ದಿಸಂ ಉಪರಿಮಂ ದಿಸ’’ನ್ತಿ।
243. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho bhagavā siṅgālakaṃ gahapatiputtaṃ kālasseva vuṭṭhāya rājagahā nikkhamitvā allavatthaṃ allakesaṃ pañjalikaṃ puthudisā namassantaṃ – puratthimaṃ disaṃ dakkhiṇaṃ disaṃ pacchimaṃ disaṃ uttaraṃ disaṃ heṭṭhimaṃ disaṃ uparimaṃ disaṃ. Disvā siṅgālakaṃ gahapatiputtaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho tvaṃ, gahapatiputta, kālasseva uṭṭhāya rājagahā nikkhamitvā allavattho allakeso pañjaliko puthudisā namassasi – puratthimaṃ disaṃ dakkhiṇaṃ disaṃ pacchimaṃ disaṃ uttaraṃ disaṃ heṭṭhimaṃ disaṃ uparimaṃ disa’’nti? ‘‘Pitā maṃ, bhante, kālaṃ karonto evaṃ avaca – ‘disā, tāta, namasseyyāsī’ti. So kho ahaṃ, bhante, pituvacanaṃ sakkaronto garuṃ karonto mānento pūjento kālasseva uṭṭhāya rājagahā nikkhamitvā allavattho allakeso pañjaliko puthudisā namassāmi – puratthimaṃ disaṃ dakkhiṇaṃ disaṃ pacchimaṃ disaṃ uttaraṃ disaṃ heṭṭhimaṃ disaṃ uparimaṃ disa’’nti.
ಛ ದಿಸಾ
Cha disā
‘‘ತೇನ ಹಿ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ ಸುಣೋಹಿ ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿಕರೋಹಿ ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸಿಙ್ಗಾಲಕೋ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
‘‘Tena hi, gahapatiputta suṇohi sādhukaṃ manasikarohi bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho siṅgālako gahapatiputto bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಅರಿಯಸಾವಕಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಚತೂಹಿ ಚ ಠಾನೇಹಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಛ ಚ ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ ನ ಸೇವತಿ, ಸೋ ಏವಂ ಚುದ್ದಸ ಪಾಪಕಾಪಗತೋ ಛದ್ದಿಸಾಪಟಿಚ್ಛಾದೀ 11 ಉಭೋಲೋಕವಿಜಯಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಅಯಞ್ಚೇವ ಲೋಕೋ ಆರದ್ಧೋ ಹೋತಿ ಪರೋ ಚ ಲೋಕೋ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ।
‘‘Yato kho, gahapatiputta, ariyasāvakassa cattāro kammakilesā pahīnā honti, catūhi ca ṭhānehi pāpakammaṃ na karoti, cha ca bhogānaṃ apāyamukhāni na sevati, so evaṃ cuddasa pāpakāpagato chaddisāpaṭicchādī 12 ubholokavijayāya paṭipanno hoti. Tassa ayañceva loko āraddho hoti paro ca loko. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.
ಚತ್ತಾರೋಕಮ್ಮಕಿಲೇಸಾ
Cattārokammakilesā
೨೪೫. ‘‘ಕತಮಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ? ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸೋ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸೋ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸೋ, ಮುಸಾವಾದೋ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸೋ। ಇಮಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ 13 ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
245. ‘‘Katamassa cattāro kammakilesā pahīnā honti? Pāṇātipāto kho, gahapatiputta, kammakileso, adinnādānaṃ kammakileso, kāmesumicchācāro kammakileso, musāvādo kammakileso. Imassa cattāro kammakilesā pahīnā hontī’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna 14 sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಮುಸಾವಾದೋ ಚ ವುಚ್ಚತಿ।
‘‘Pāṇātipāto adinnādānaṃ, musāvādo ca vuccati;
ಪರದಾರಗಮನಞ್ಚೇವ, ನಪ್ಪಸಂಸನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ॥
Paradāragamanañceva, nappasaṃsanti paṇḍitā’’ti.
ಚತುಟ್ಠಾನಂ
Catuṭṭhānaṃ
೨೪೬. ‘‘ಕತಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ? ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ದೋಸಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ। ಯತೋ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ನೇವ ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದೋಸಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ; ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತೀ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
246. ‘‘Katamehi catūhi ṭhānehi pāpakammaṃ na karoti? Chandāgatiṃ gacchanto pāpakammaṃ karoti, dosāgatiṃ gacchanto pāpakammaṃ karoti, mohāgatiṃ gacchanto pāpakammaṃ karoti, bhayāgatiṃ gacchanto pāpakammaṃ karoti. Yato kho, gahapatiputta, ariyasāvako neva chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati; imehi catūhi ṭhānehi pāpakammaṃ na karotī’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ಛನ್ದಾ ದೋಸಾ ಭಯಾ ಮೋಹಾ, ಯೋ ಧಮ್ಮಂ ಅತಿವತ್ತತಿ।
‘‘Chandā dosā bhayā mohā, yo dhammaṃ ativattati;
‘‘ಛನ್ದಾ ದೋಸಾ ಭಯಾ ಮೋಹಾ, ಯೋ ಧಮ್ಮಂ ನಾತಿವತ್ತತಿ।
‘‘Chandā dosā bhayā mohā, yo dhammaṃ nātivattati;
ಛ ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ
Cha apāyamukhāni
೨೪೭. ‘‘ಕತಮಾನಿ ಛ ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ ನ ಸೇವತಿ? ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೋ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ, ವಿಕಾಲವಿಸಿಖಾಚರಿಯಾನುಯೋಗೋ ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ, ಸಮಜ್ಜಾಭಿಚರಣಂ ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ, ಜೂತಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೋ ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ, ಪಾಪಮಿತ್ತಾನುಯೋಗೋ ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ, ಆಲಸ್ಯಾನುಯೋಗೋ 21 ಭೋಗಾನಂ ಅಪಾಯಮುಖಂ।
247. ‘‘Katamāni cha bhogānaṃ apāyamukhāni na sevati? Surāmerayamajjappamādaṭṭhānānuyogo kho, gahapatiputta, bhogānaṃ apāyamukhaṃ, vikālavisikhācariyānuyogo bhogānaṃ apāyamukhaṃ, samajjābhicaraṇaṃ bhogānaṃ apāyamukhaṃ, jūtappamādaṭṭhānānuyogo bhogānaṃ apāyamukhaṃ, pāpamittānuyogo bhogānaṃ apāyamukhaṃ, ālasyānuyogo 22 bhogānaṃ apāyamukhaṃ.
ಸುರಾಮೇರಯಸ್ಸ ಛ ಆದೀನವಾ
Surāmerayassa cha ādīnavā
೨೪೮. ‘‘ಛ ಖೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಆದೀನವಾ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೇ। ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಾ ಧನಜಾನಿ 23, ಕಲಹಪ್ಪವಡ್ಢನೀ, ರೋಗಾನಂ ಆಯತನಂ, ಅಕಿತ್ತಿಸಞ್ಜನನೀ, ಕೋಪೀನನಿದಂಸನೀ , ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲಿಕರಣೀತ್ವೇವ ಛಟ್ಠಂ ಪದಂ ಭವತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಛ ಆದೀನವಾ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೇ।
248. ‘‘Cha khome, gahapatiputta, ādīnavā surāmerayamajjappamādaṭṭhānānuyoge. Sandiṭṭhikā dhanajāni 24, kalahappavaḍḍhanī, rogānaṃ āyatanaṃ, akittisañjananī, kopīnanidaṃsanī , paññāya dubbalikaraṇītveva chaṭṭhaṃ padaṃ bhavati. Ime kho, gahapatiputta, cha ādīnavā surāmerayamajjappamādaṭṭhānānuyoge.
ವಿಕಾಲಚರಿಯಾಯ ಛ ಆದೀನವಾ
Vikālacariyāya cha ādīnavā
೨೪೯. ‘‘ಛ ಖೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಆದೀನವಾ ವಿಕಾಲವಿಸಿಖಾಚರಿಯಾನುಯೋಗೇ। ಅತ್ತಾಪಿಸ್ಸ ಅಗುತ್ತೋ ಅರಕ್ಖಿತೋ ಹೋತಿ, ಪುತ್ತದಾರೋಪಿಸ್ಸ ಅಗುತ್ತೋ ಅರಕ್ಖಿತೋ ಹೋತಿ, ಸಾಪತೇಯ್ಯಂಪಿಸ್ಸ ಅಗುತ್ತಂ ಅರಕ್ಖಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಕಿಯೋ ಚ ಹೋತಿ ಪಾಪಕೇಸು ಠಾನೇಸು 25, ಅಭೂತವಚನಞ್ಚ ತಸ್ಮಿಂ ರೂಹತಿ, ಬಹೂನಞ್ಚ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮಾನಂ ಪುರಕ್ಖತೋ ಹೋತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಛ ಆದೀನವಾ ವಿಕಾಲವಿಸಿಖಾಚರಿಯಾನುಯೋಗೇ।
249. ‘‘Cha khome, gahapatiputta, ādīnavā vikālavisikhācariyānuyoge. Attāpissa agutto arakkhito hoti, puttadāropissa agutto arakkhito hoti, sāpateyyaṃpissa aguttaṃ arakkhitaṃ hoti, saṅkiyo ca hoti pāpakesu ṭhānesu 26, abhūtavacanañca tasmiṃ rūhati, bahūnañca dukkhadhammānaṃ purakkhato hoti. Ime kho, gahapatiputta, cha ādīnavā vikālavisikhācariyānuyoge.
ಸಮಜ್ಜಾಭಿಚರಣಸ್ಸ ಛ ಆದೀನವಾ
Samajjābhicaraṇassa cha ādīnavā
೨೫೦. ‘‘ಛ ಖೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಆದೀನವಾ ಸಮಜ್ಜಾಭಿಚರಣೇ। ಕ್ವ 27 ನಚ್ಚಂ, ಕ್ವ ಗೀತಂ, ಕ್ವ ವಾದಿತಂ, ಕ್ವ ಅಕ್ಖಾನಂ, ಕ್ವ ಪಾಣಿಸ್ಸರಂ, ಕ್ವ ಕುಮ್ಭಥುನನ್ತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಛ ಆದೀನವಾ ಸಮಜ್ಜಾಭಿಚರಣೇ।
250. ‘‘Cha khome, gahapatiputta, ādīnavā samajjābhicaraṇe. Kva 28 naccaṃ, kva gītaṃ, kva vāditaṃ, kva akkhānaṃ, kva pāṇissaraṃ, kva kumbhathunanti. Ime kho, gahapatiputta, cha ādīnavā samajjābhicaraṇe.
ಜೂತಪ್ಪಮಾದಸ್ಸ ಛ ಆದೀನವಾ
Jūtappamādassa cha ādīnavā
೨೫೧. ‘‘ಛ ಖೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಆದೀನವಾ ಜೂತಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೇ। ಜಯಂ ವೇರಂ ಪಸವತಿ, ಜಿನೋ ವಿತ್ತಮನುಸೋಚತಿ, ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಾ ಧನಜಾನಿ, ಸಭಾಗತಸ್ಸ 29 ವಚನಂ ನ ರೂಹತಿ, ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾನಂ ಪರಿಭೂತೋ ಹೋತಿ, ಆವಾಹವಿವಾಹಕಾನಂ ಅಪತ್ಥಿತೋ ಹೋತಿ – ‘ಅಕ್ಖಧುತ್ತೋ ಅಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ನಾಲಂ ದಾರಭರಣಾಯಾ’ತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಛ ಆದೀನವಾ ಜೂತಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೇ।
251. ‘‘Cha khome, gahapatiputta, ādīnavā jūtappamādaṭṭhānānuyoge. Jayaṃ veraṃ pasavati, jino vittamanusocati, sandiṭṭhikā dhanajāni, sabhāgatassa 30 vacanaṃ na rūhati, mittāmaccānaṃ paribhūto hoti, āvāhavivāhakānaṃ apatthito hoti – ‘akkhadhutto ayaṃ purisapuggalo nālaṃ dārabharaṇāyā’ti. Ime kho, gahapatiputta, cha ādīnavā jūtappamādaṭṭhānānuyoge.
ಪಾಪಮಿತ್ತತಾಯ ಛ ಆದೀನವಾ
Pāpamittatāya cha ādīnavā
೨೫೨. ‘‘ಛ ಖೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಆದೀನವಾ ಪಾಪಮಿತ್ತಾನುಯೋಗೇ। ಯೇ ಧುತ್ತಾ, ಯೇ ಸೋಣ್ಡಾ, ಯೇ ಪಿಪಾಸಾ, ಯೇ ನೇಕತಿಕಾ, ಯೇ ವಞ್ಚನಿಕಾ, ಯೇ ಸಾಹಸಿಕಾ। ತ್ಯಾಸ್ಸ ಮಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ತೇ ಸಹಾಯಾ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಛ ಆದೀನವಾ ಪಾಪಮಿತ್ತಾನುಯೋಗೇ।
252. ‘‘Cha khome, gahapatiputta, ādīnavā pāpamittānuyoge. Ye dhuttā, ye soṇḍā, ye pipāsā, ye nekatikā, ye vañcanikā, ye sāhasikā. Tyāssa mittā honti te sahāyā. Ime kho, gahapatiputta, cha ādīnavā pāpamittānuyoge.
ಆಲಸ್ಯಸ್ಸ ಛ ಆದೀನವಾ
Ālasyassa cha ādīnavā
೨೫೩. ‘‘ಛ ಖೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಆದೀನವಾ ಆಲಸ್ಯಾನುಯೋಗೇ। ಅತಿಸೀತನ್ತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಅತಿಉಣ್ಹನ್ತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಅತಿಸಾಯನ್ತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಅತಿಪಾತೋತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಅತಿಛಾತೋಸ್ಮೀತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ, ಅತಿಧಾತೋಸ್ಮೀತಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೋತಿ। ತಸ್ಸ ಏವಂ ಕಿಚ್ಚಾಪದೇಸಬಹುಲಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಭೋಗಾ ನುಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಭೋಗಾ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಛ ಆದೀನವಾ ಆಲಸ್ಯಾನುಯೋಗೇ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
253. ‘‘Cha khome, gahapatiputta, ādīnavā ālasyānuyoge. Atisītanti kammaṃ na karoti, atiuṇhanti kammaṃ na karoti, atisāyanti kammaṃ na karoti, atipātoti kammaṃ na karoti, atichātosmīti kammaṃ na karoti, atidhātosmīti kammaṃ na karoti. Tassa evaṃ kiccāpadesabahulassa viharato anuppannā ceva bhogā nuppajjanti, uppannā ca bhogā parikkhayaṃ gacchanti. Ime kho, gahapatiputta, cha ādīnavā ālasyānuyoge’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ಹೋತಿ ಪಾನಸಖಾ ನಾಮ,
‘‘Hoti pānasakhā nāma,
ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಿಯಸಮ್ಮಿಯೋ।
Hoti sammiyasammiyo;
ಯೋ ಚ ಅತ್ಥೇಸು ಜಾತೇಸು,
Yo ca atthesu jātesu,
ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ ಸೋ ಸಖಾ॥
Sahāyo hoti so sakhā.
‘‘ಉಸ್ಸೂರಸೇಯ್ಯಾ ಪರದಾರಸೇವನಾ,
‘‘Ussūraseyyā paradārasevanā,
ಪಾಪಾ ಚ ಮಿತ್ತಾ ಸುಕದರಿಯತಾ ಚ,
Pāpā ca mittā sukadariyatā ca,
ಏತೇ ಛ ಠಾನಾ ಪುರಿಸಂ ಧಂಸಯನ್ತಿ॥
Ete cha ṭhānā purisaṃ dhaṃsayanti.
‘‘ಪಾಪಮಿತ್ತೋ ಪಾಪಸಖೋ,
‘‘Pāpamitto pāpasakho,
ಪಾಪಆಚಾರಗೋಚರೋ।
Pāpaācāragocaro;
ಅಸ್ಮಾ ಲೋಕಾ ಪರಮ್ಹಾ ಚ,
Asmā lokā paramhā ca,
ಉಭಯಾ ಧಂಸತೇ ನರೋ॥
Ubhayā dhaṃsate naro.
‘‘ಅಕ್ಖಿತ್ಥಿಯೋ ವಾರುಣೀ ನಚ್ಚಗೀತಂ,
‘‘Akkhitthiyo vāruṇī naccagītaṃ,
ದಿವಾ ಸೋಪ್ಪಂ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ಅಕಾಲೇ।
Divā soppaṃ pāricariyā akāle;
ಪಾಪಾ ಚ ಮಿತ್ತಾ ಸುಕದರಿಯತಾ ಚ,
Pāpā ca mittā sukadariyatā ca,
ಏತೇ ಛ ಠಾನಾ ಪುರಿಸಂ ಧಂಸಯನ್ತಿ॥
Ete cha ṭhānā purisaṃ dhaṃsayanti.
‘‘ಅಕ್ಖೇಹಿ ದಿಬ್ಬನ್ತಿ ಸುರಂ ಪಿವನ್ತಿ,
‘‘Akkhehi dibbanti suraṃ pivanti,
ಯನ್ತಿತ್ಥಿಯೋ ಪಾಣಸಮಾ ಪರೇಸಂ।
Yantitthiyo pāṇasamā paresaṃ;
ನಿಹೀಯತೇ ಕಾಳಪಕ್ಖೇವ ಚನ್ದೋ॥
Nihīyate kāḷapakkheva cando.
‘‘ಯೋ ವಾರುಣೀ ಅದ್ಧನೋ ಅಕಿಞ್ಚನೋ,
‘‘Yo vāruṇī addhano akiñcano,
ಉದಕಮಿವ ಇಣಂ ವಿಗಾಹತಿ,
Udakamiva iṇaṃ vigāhati,
ನಿಚ್ಚಂ ಮತ್ತೇನ ಸೋಣ್ಡೇನ, ಸಕ್ಕಾ ಆವಸಿತುಂ ಘರಂ॥
Niccaṃ mattena soṇḍena, sakkā āvasituṃ gharaṃ.
‘‘ಅತಿಸೀತಂ ಅತಿಉಣ್ಹಂ, ಅತಿಸಾಯಮಿದಂ ಅಹು।
‘‘Atisītaṃ atiuṇhaṃ, atisāyamidaṃ ahu;
ಇತಿ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಕಮ್ಮನ್ತೇ, ಅತ್ಥಾ ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಮಾಣವೇ॥
Iti vissaṭṭhakammante, atthā accenti māṇave.
‘‘ಯೋಧ ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ, ತಿಣಾ ಭಿಯ್ಯೋ ನ ಮಞ್ಞತಿ।
‘‘Yodha sītañca uṇhañca, tiṇā bhiyyo na maññati;
ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕಾ
Mittapatirūpakā
೨೫೪. ‘‘ಚತ್ತಾರೋಮೇ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಅಮಿತ್ತಾ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಅಞ್ಞದತ್ಥುಹರೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ವಚೀಪರಮೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಅನುಪ್ಪಿಯಭಾಣೀ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಅಪಾಯಸಹಾಯೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
254. ‘‘Cattārome, gahapatiputta, amittā mittapatirūpakā veditabbā. Aññadatthuharo amitto mittapatirūpako veditabbo, vacīparamo amitto mittapatirūpako veditabbo, anuppiyabhāṇī amitto mittapatirūpako veditabbo, apāyasahāyo amitto mittapatirūpako veditabbo.
೨೫೫. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅಞ್ಞದತ್ಥುಹರೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
255. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi aññadatthuharo amitto mittapatirūpako veditabbo.
‘‘ಅಞ್ಞದತ್ಥುಹರೋ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪೇನ ಬಹುಮಿಚ್ಛತಿ ।
‘‘Aññadatthuharo hoti, appena bahumicchati ;
ಭಯಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋತಿ, ಸೇವತಿ ಅತ್ಥಕಾರಣಾ॥
Bhayassa kiccaṃ karoti, sevati atthakāraṇā.
‘‘ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಞ್ಞದತ್ಥುಹರೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
‘‘Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi aññadatthuharo amitto mittapatirūpako veditabbo.
೨೫೬. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ವಚೀಪರಮೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅತೀತೇನ ಪಟಿಸನ್ಥರತಿ 43, ಅನಾಗತೇನ ಪಟಿಸನ್ಥರತಿ, ನಿರತ್ಥಕೇನ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚೇಸು ಬ್ಯಸನಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ವಚೀಪರಮೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
256. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi vacīparamo amitto mittapatirūpako veditabbo. Atītena paṭisantharati 44, anāgatena paṭisantharati, niratthakena saṅgaṇhāti, paccuppannesu kiccesu byasanaṃ dasseti. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi vacīparamo amitto mittapatirūpako veditabbo.
೨೫೭. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅನುಪ್ಪಿಯಭಾಣೀ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಪಾಪಕಂಪಿಸ್ಸ 45 ಅನುಜಾನಾತಿ, ಕಲ್ಯಾಣಂಪಿಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾತಿ, ಸಮ್ಮುಖಾಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ಪರಮ್ಮುಖಾಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅನುಪ್ಪಿಯಭಾಣೀ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
257. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi anuppiyabhāṇī amitto mittapatirūpako veditabbo. Pāpakaṃpissa 46 anujānāti, kalyāṇaṃpissa anujānāti, sammukhāssa vaṇṇaṃ bhāsati, parammukhāssa avaṇṇaṃ bhāsati. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi anuppiyabhāṇī amitto mittapatirūpako veditabbo.
೨೫೮. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅಪಾಯಸಹಾಯೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ । ಸುರಾಮೇರಯ ಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೇ ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ, ವಿಕಾಲ ವಿಸಿಖಾ ಚರಿಯಾನುಯೋಗೇ ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ, ಸಮಜ್ಜಾಭಿಚರಣೇ ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ, ಜೂತಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗೇ ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಪಾಯಸಹಾಯೋ ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತಪತಿರೂಪಕೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ।
258. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi apāyasahāyo amitto mittapatirūpako veditabbo . Surāmeraya majjappamādaṭṭhānānuyoge sahāyo hoti, vikāla visikhā cariyānuyoge sahāyo hoti, samajjābhicaraṇe sahāyo hoti, jūtappamādaṭṭhānānuyoge sahāyo hoti. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi apāyasahāyo amitto mittapatirūpako veditabbo’’ti.
೨೫೯. ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
259. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
ಅನುಪ್ಪಿಯಞ್ಚ ಯೋ ಆಹ, ಅಪಾಯೇಸು ಚ ಯೋ ಸಖಾ॥
Anuppiyañca yo āha, apāyesu ca yo sakhā.
ಏತೇ ಅಮಿತ್ತೇ ಚತ್ತಾರೋ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋ।
Ete amitte cattāro, iti viññāya paṇḍito;
ಆರಕಾ ಪರಿವಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಭಯಂ ಯಥಾ’’ತಿ॥
Ārakā parivajjeyya, maggaṃ paṭibhayaṃ yathā’’ti.
ಸುಹದಮಿತ್ತೋ
Suhadamitto
೨೬೦. ‘‘ಚತ್ತಾರೋಮೇ , ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಮಿತ್ತಾ ಸುಹದಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಉಪಕಾರೋ 49 ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಸಮಾನಸುಖದುಕ್ಖೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಕ್ಖಾಯೀ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
260. ‘‘Cattārome , gahapatiputta, mittā suhadā veditabbā. Upakāro 50 mitto suhado veditabbo, samānasukhadukkho mitto suhado veditabbo, atthakkhāyī mitto suhado veditabbo, anukampako mitto suhado veditabbo.
೨೬೧. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಉಪಕಾರೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಪಮತ್ತಂ ರಕ್ಖತಿ, ಪಮತ್ತಸ್ಸ ಸಾಪತೇಯ್ಯಂ ರಕ್ಖತಿ, ಭೀತಸ್ಸ ಸರಣಂ ಹೋತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯೇಸು ತದ್ದಿಗುಣಂ ಭೋಗಂ ಅನುಪ್ಪದೇತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಉಪಕಾರೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
261. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi upakāro mitto suhado veditabbo. Pamattaṃ rakkhati, pamattassa sāpateyyaṃ rakkhati, bhītassa saraṇaṃ hoti, uppannesu kiccakaraṇīyesu taddiguṇaṃ bhogaṃ anuppadeti. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi upakāro mitto suhado veditabbo.
೨೬೨. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಸಮಾನಸುಖದುಕ್ಖೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಗುಯ್ಹಮಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖತಿ, ಗುಯ್ಹಮಸ್ಸ ಪರಿಗೂಹತಿ, ಆಪದಾಸು ನ ವಿಜಹತಿ, ಜೀವಿತಂಪಿಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಸಮಾನಸುಖದುಕ್ಖೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
262. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi samānasukhadukkho mitto suhado veditabbo. Guyhamassa ācikkhati, guyhamassa parigūhati, āpadāsu na vijahati, jīvitaṃpissa atthāya pariccattaṃ hoti. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi samānasukhadukkho mitto suhado veditabbo.
೨೬೩. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅತ್ಥಕ್ಖಾಯೀ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಪಾಪಾ ನಿವಾರೇತಿ, ಕಲ್ಯಾಣೇ ನಿವೇಸೇತಿ, ಅಸ್ಸುತಂ ಸಾವೇತಿ, ಸಗ್ಗಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅತ್ಥಕ್ಖಾಯೀ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
263. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi atthakkhāyī mitto suhado veditabbo. Pāpā nivāreti, kalyāṇe niveseti, assutaṃ sāveti, saggassa maggaṃ ācikkhati. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi atthakkhāyī mitto suhado veditabbo.
೨೬೪. ‘‘ಚತೂಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಭವೇನಸ್ಸ ನ ನನ್ದತಿ, ಭವೇನಸ್ಸ ನನ್ದತಿ, ಅವಣ್ಣಂ ಭಣಮಾನಂ ನಿವಾರೇತಿ, ವಣ್ಣಂ ಭಣಮಾನಂ ಪಸಂಸತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಚತೂಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಮಿತ್ತೋ ಸುಹದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ।
264. ‘‘Catūhi kho, gahapatiputta, ṭhānehi anukampako mitto suhado veditabbo. Abhavenassa na nandati, bhavenassa nandati, avaṇṇaṃ bhaṇamānaṃ nivāreti, vaṇṇaṃ bhaṇamānaṃ pasaṃsati. Imehi kho, gahapatiputta, catūhi ṭhānehi anukampako mitto suhado veditabbo’’ti.
೨೬೫. ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
265. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
ಅತ್ಥಕ್ಖಾಯೀ ಚ ಯೋ ಮಿತ್ತೋ, ಯೋ ಚ ಮಿತ್ತಾನುಕಮ್ಪಕೋ॥
Atthakkhāyī ca yo mitto, yo ca mittānukampako.
‘‘ಏತೇಪಿ ಮಿತ್ತೇ ಚತ್ತಾರೋ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋ।
‘‘Etepi mitte cattāro, iti viññāya paṇḍito;
ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪಯಿರುಪಾಸೇಯ್ಯ, ಮಾತಾ ಪುತ್ತಂ ವ ಓರಸಂ।
Sakkaccaṃ payirupāseyya, mātā puttaṃ va orasaṃ;
ಪಣ್ಡಿತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಜಲಂ ಅಗ್ಗೀವ ಭಾಸತಿ॥
Paṇḍito sīlasampanno, jalaṃ aggīva bhāsati.
‘‘ಭೋಗೇ ಸಂಹರಮಾನಸ್ಸ, ಭಮರಸ್ಸೇವ ಇರೀಯತೋ।
‘‘Bhoge saṃharamānassa, bhamarasseva irīyato;
ಭೋಗಾ ಸನ್ನಿಚಯಂ ಯನ್ತಿ, ವಮ್ಮಿಕೋವುಪಚೀಯತಿ॥
Bhogā sannicayaṃ yanti, vammikovupacīyati.
ಚತುಧಾ ವಿಭಜೇ ಭೋಗೇ, ಸ ವೇ ಮಿತ್ತಾನಿ ಗನ್ಥತಿ॥
Catudhā vibhaje bhoge, sa ve mittāni ganthati.
‘‘ಏಕೇನ ಭೋಗೇ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮಂ ಪಯೋಜಯೇ।
‘‘Ekena bhoge bhuñjeyya, dvīhi kammaṃ payojaye;
ಚತುತ್ಥಞ್ಚ ನಿಧಾಪೇಯ್ಯ, ಆಪದಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ॥
Catutthañca nidhāpeyya, āpadāsu bhavissatī’’ti.
ಛದ್ದಿಸಾಪಟಿಚ್ಛಾದನಕಣ್ಡಂ
Chaddisāpaṭicchādanakaṇḍaṃ
೨೬೬. ‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಛದ್ದಿಸಾಪಟಿಚ್ಛಾದೀ ಹೋತಿ? ಛ ಇಮಾ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ದಿಸಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಪುರತ್ಥಿಮಾ ದಿಸಾ ಮಾತಾಪಿತರೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ ಆಚರಿಯಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಪಚ್ಛಿಮಾ ದಿಸಾ ಪುತ್ತದಾರಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಉತ್ತರಾ ದಿಸಾ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಹೇಟ್ಠಿಮಾ ದಿಸಾ ದಾಸಕಮ್ಮಕರಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಉಪರಿಮಾ ದಿಸಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
266. ‘‘Kathañca, gahapatiputta, ariyasāvako chaddisāpaṭicchādī hoti? Cha imā, gahapatiputta, disā veditabbā. Puratthimā disā mātāpitaro veditabbā, dakkhiṇā disā ācariyā veditabbā, pacchimā disā puttadārā veditabbā, uttarā disā mittāmaccā veditabbā, heṭṭhimā disā dāsakammakarā veditabbā, uparimā disā samaṇabrāhmaṇā veditabbā.
೨೬೭. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಪುತ್ತೇನ ಪುರತ್ಥಿಮಾ ದಿಸಾ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ – ಭತೋ ನೇ 57 ಭರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಕಿಚ್ಚಂ ನೇಸಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಕುಲವಂಸಂ ಠಪೇಸ್ಸಾಮಿ, ದಾಯಜ್ಜಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಾಮಿ, ಅಥ ವಾ ಪನ ಪೇತಾನಂ ಕಾಲಙ್ಕತಾನಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ಅನುಪ್ಪದಸ್ಸಾಮೀತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪುತ್ತೇನ ಪುರತ್ಥಿಮಾ ದಿಸಾ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪುತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ। ಪಾಪಾ ನಿವಾರೇನ್ತಿ, ಕಲ್ಯಾಣೇ ನಿವೇಸೇನ್ತಿ, ಸಿಪ್ಪಂ ಸಿಕ್ಖಾಪೇನ್ತಿ, ಪತಿರೂಪೇನ ದಾರೇನ ಸಂಯೋಜೇನ್ತಿ, ಸಮಯೇ ದಾಯಜ್ಜಂ ನಿಯ್ಯಾದೇನ್ತಿ 58। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪುತ್ತೇನ ಪುರತ್ಥಿಮಾ ದಿಸಾ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಪುತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಏಸಾ ಪುರತ್ಥಿಮಾ ದಿಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಖೇಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಾ।
267. ‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhātabbā – bhato ne 59 bharissāmi, kiccaṃ nesaṃ karissāmi, kulavaṃsaṃ ṭhapessāmi, dāyajjaṃ paṭipajjāmi, atha vā pana petānaṃ kālaṅkatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassāmīti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi puttaṃ anukampanti. Pāpā nivārenti, kalyāṇe nivesenti, sippaṃ sikkhāpenti, patirūpena dārena saṃyojenti, samaye dāyajjaṃ niyyādenti 60. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhitā imehi pañcahi ṭhānehi puttaṃ anukampanti. Evamassa esā puratthimā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā.
೨೬೮. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅನ್ತೇವಾಸಿನಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ ಆಚರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ – ಉಟ್ಠಾನೇನ ಉಪಟ್ಠಾನೇನ ಸುಸ್ಸುಸಾಯ ಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಸಿಪ್ಪಪಟಿಗ್ಗಹಣೇನ 61। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅನ್ತೇವಾಸಿನಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ ಆಚರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅನ್ತೇವಾಸಿಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ – ಸುವಿನೀತಂ ವಿನೇನ್ತಿ, ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಗಾಹಾಪೇನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಸಿಪ್ಪಸ್ಸುತಂ ಸಮಕ್ಖಾಯಿನೋ ಭವನ್ತಿ, ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚೇಸು ಪಟಿಯಾದೇನ್ತಿ 62, ದಿಸಾಸು ಪರಿತ್ತಾಣಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅನ್ತೇವಾಸಿನಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ ಆಚರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅನ್ತೇವಾಸಿಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಏಸಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಖೇಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಾ।
268. ‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi antevāsinā dakkhiṇā disā ācariyā paccupaṭṭhātabbā – uṭṭhānena upaṭṭhānena sussusāya pāricariyāya sakkaccaṃ sippapaṭiggahaṇena 63. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi antevāsinā dakkhiṇā disā ācariyā paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi antevāsiṃ anukampanti – suvinītaṃ vinenti, suggahitaṃ gāhāpenti, sabbasippassutaṃ samakkhāyino bhavanti, mittāmaccesu paṭiyādenti 64, disāsu parittāṇaṃ karonti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi antevāsinā dakkhiṇā disā ācariyā paccupaṭṭhitā imehi pañcahi ṭhānehi antevāsiṃ anukampanti. Evamassa esā dakkhiṇā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā.
೨೬೯. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಸಾಮಿಕೇನ ಪಚ್ಛಿಮಾ ದಿಸಾ ಭರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ – ಸಮ್ಮಾನನಾಯ ಅನವಮಾನನಾಯ 65 ಅನತಿಚರಿಯಾಯ ಇಸ್ಸರಿಯವೋಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಅಲಙ್ಕಾರಾನುಪ್ಪದಾನೇನ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಸಾಮಿಕೇನ ಪಚ್ಛಿಮಾ ದಿಸಾ ಭರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಸಾಮಿಕಂ ಅನುಕಮ್ಪತಿ – ಸುಸಂವಿಹಿತಕಮ್ಮನ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಗಹಿತಪರಿಜನಾ 66 ಚ, ಅನತಿಚಾರಿನೀ ಚ, ಸಮ್ಭತಞ್ಚ ಅನುರಕ್ಖತಿ, ದಕ್ಖಾ ಚ ಹೋತಿ ಅನಲಸಾ ಸಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇಸು। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಸಾಮಿಕೇನ ಪಚ್ಛಿಮಾ ದಿಸಾ ಭರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಸಾಮಿಕಂ ಅನುಕಮ್ಪತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಏಸಾ ಪಚ್ಛಿಮಾ ದಿಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಖೇಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಾ।
269. ‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi sāmikena pacchimā disā bhariyā paccupaṭṭhātabbā – sammānanāya anavamānanāya 67 anaticariyāya issariyavossaggena alaṅkārānuppadānena. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi sāmikena pacchimā disā bhariyā paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi sāmikaṃ anukampati – susaṃvihitakammantā ca hoti, saṅgahitaparijanā 68 ca, anaticārinī ca, sambhatañca anurakkhati, dakkhā ca hoti analasā sabbakiccesu. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi sāmikena pacchimā disā bhariyā paccupaṭṭhitā imehi pañcahi ṭhānehi sāmikaṃ anukampati. Evamassa esā pacchimā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā.
೨೭೦. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ಉತ್ತರಾ ದಿಸಾ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ – ದಾನೇನ ಪೇಯ್ಯವಜ್ಜೇನ 69 ಅತ್ಥಚರಿಯಾಯ ಸಮಾನತ್ತತಾಯ ಅವಿಸಂವಾದನತಾಯ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ಉತ್ತರಾ ದಿಸಾ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ – ಪಮತ್ತಂ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ಪಮತ್ತಸ್ಸ ಸಾಪತೇಯ್ಯಂ ರಕ್ಖನ್ತಿ, ಭೀತಸ್ಸ ಸರಣಂ ಹೋನ್ತಿ, ಆಪದಾಸು ನ ವಿಜಹನ್ತಿ, ಅಪರಪಜಾ ಚಸ್ಸ ಪಟಿಪೂಜೇನ್ತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ಉತ್ತರಾ ದಿಸಾ ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಏಸಾ ಉತ್ತರಾ ದಿಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಖೇಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಾ।
270. ‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi kulaputtena uttarā disā mittāmaccā paccupaṭṭhātabbā – dānena peyyavajjena 70 atthacariyāya samānattatāya avisaṃvādanatāya. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi kulaputtena uttarā disā mittāmaccā paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi kulaputtaṃ anukampanti – pamattaṃ rakkhanti, pamattassa sāpateyyaṃ rakkhanti, bhītassa saraṇaṃ honti, āpadāsu na vijahanti, aparapajā cassa paṭipūjenti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi kulaputtena uttarā disā mittāmaccā paccupaṭṭhitā imehi pañcahi ṭhānehi kulaputtaṃ anukampanti. Evamassa esā uttarā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā.
೨೭೧. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಅಯ್ಯಿರಕೇನ 71 ಹೇಟ್ಠಿಮಾ ದಿಸಾ ದಾಸಕಮ್ಮಕರಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ – ಯಥಾಬಲಂ ಕಮ್ಮನ್ತಸಂವಿಧಾನೇನ ಭತ್ತವೇತನಾನುಪ್ಪದಾನೇನ ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾನೇನ ಅಚ್ಛರಿಯಾನಂ ರಸಾನಂ ಸಂವಿಭಾಗೇನ ಸಮಯೇ ವೋಸ್ಸಗ್ಗೇನ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಯ್ಯಿರಕೇನ ಹೇಟ್ಠಿಮಾ ದಿಸಾ ದಾಸಕಮ್ಮಕರಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಯ್ಯಿರಕಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ – ಪುಬ್ಬುಟ್ಠಾಯಿನೋ ಚ ಹೋನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾ ನಿಪಾತಿನೋ ಚ, ದಿನ್ನಾದಾಯಿನೋ ಚ, ಸುಕತಕಮ್ಮಕರಾ ಚ, ಕಿತ್ತಿವಣ್ಣಹರಾ ಚ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಯ್ಯಿರಕೇನ ಹೇಟ್ಠಿಮಾ ದಿಸಾ ದಾಸಕಮ್ಮಕರಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಯ್ಯಿರಕಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಏಸಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಾ ದಿಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಖೇಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಾ।
271. ‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi ayyirakena 72 heṭṭhimā disā dāsakammakarā paccupaṭṭhātabbā – yathābalaṃ kammantasaṃvidhānena bhattavetanānuppadānena gilānupaṭṭhānena acchariyānaṃ rasānaṃ saṃvibhāgena samaye vossaggena. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi ayyirakena heṭṭhimā disā dāsakammakarā paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi ayyirakaṃ anukampanti – pubbuṭṭhāyino ca honti, pacchā nipātino ca, dinnādāyino ca, sukatakammakarā ca, kittivaṇṇaharā ca. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi ayyirakena heṭṭhimā disā dāsakammakarā paccupaṭṭhitā imehi pañcahi ṭhānehi ayyirakaṃ anukampanti. Evamassa esā heṭṭhimā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā.
೨೭೨. ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ಉಪರಿಮಾ ದಿಸಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ – ಮೇತ್ತೇನ ಕಾಯಕಮ್ಮೇನ ಮೇತ್ತೇನ ವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಮೇತ್ತೇನ ಮನೋಕಮ್ಮೇನ ಅನಾವಟದ್ವಾರತಾಯ ಆಮಿಸಾನುಪ್ಪದಾನೇನ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ಉಪರಿಮಾ ದಿಸಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಛಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ – ಪಾಪಾ ನಿವಾರೇನ್ತಿ, ಕಲ್ಯಾಣೇ ನಿವೇಸೇನ್ತಿ, ಕಲ್ಯಾಣೇನ ಮನಸಾ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ, ಅಸ್ಸುತಂ ಸಾವೇನ್ತಿ, ಸುತಂ ಪರಿಯೋದಾಪೇನ್ತಿ, ಸಗ್ಗಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ। ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿಪುತ್ತ, ಪಞ್ಚಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತೇನ ಉಪರಿಮಾ ದಿಸಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾ ಇಮೇಹಿ ಛಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಕುಲಪುತ್ತಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಏಸಾ ಉಪರಿಮಾ ದಿಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಖೇಮಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಯಾ’’ತಿ।
272. ‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi kulaputtena uparimā disā samaṇabrāhmaṇā paccupaṭṭhātabbā – mettena kāyakammena mettena vacīkammena mettena manokammena anāvaṭadvāratāya āmisānuppadānena. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi kulaputtena uparimā disā samaṇabrāhmaṇā paccupaṭṭhitā chahi ṭhānehi kulaputtaṃ anukampanti – pāpā nivārenti, kalyāṇe nivesenti, kalyāṇena manasā anukampanti, assutaṃ sāventi, sutaṃ pariyodāpenti, saggassa maggaṃ ācikkhanti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi kulaputtena uparimā disā samaṇabrāhmaṇā paccupaṭṭhitā imehi chahi ṭhānehi kulaputtaṃ anukampanti. Evamassa esā uparimā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā’’ti.
೨೭೩. ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
273. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ಮಾತಾಪಿತಾ ದಿಸಾ ಪುಬ್ಬಾ, ಆಚರಿಯಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿಸಾ।
‘‘Mātāpitā disā pubbā, ācariyā dakkhiṇā disā;
ಪುತ್ತದಾರಾ ದಿಸಾ ಪಚ್ಛಾ, ಮಿತ್ತಾಮಚ್ಚಾ ಚ ಉತ್ತರಾ॥
Puttadārā disā pacchā, mittāmaccā ca uttarā.
‘‘ದಾಸಕಮ್ಮಕರಾ ಹೇಟ್ಠಾ, ಉದ್ಧಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ।
‘‘Dāsakammakarā heṭṭhā, uddhaṃ samaṇabrāhmaṇā;
ಏತಾ ದಿಸಾ ನಮಸ್ಸೇಯ್ಯ, ಅಲಮತ್ತೋ ಕುಲೇ ಗಿಹೀ॥
Etā disā namasseyya, alamatto kule gihī.
‘‘ಪಣ್ಡಿತೋ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಸಣ್ಹೋ ಚ ಪಟಿಭಾನವಾ।
‘‘Paṇḍito sīlasampanno, saṇho ca paṭibhānavā;
ನಿವಾತವುತ್ತಿ ಅತ್ಥದ್ಧೋ, ತಾದಿಸೋ ಲಭತೇ ಯಸಂ॥
Nivātavutti atthaddho, tādiso labhate yasaṃ.
‘‘ಉಟ್ಠಾನಕೋ ಅನಲಸೋ, ಆಪದಾಸು ನ ವೇಧತಿ।
‘‘Uṭṭhānako analaso, āpadāsu na vedhati;
ಅಚ್ಛಿನ್ನವುತ್ತಿ ಮೇಧಾವೀ, ತಾದಿಸೋ ಲಭತೇ ಯಸಂ॥
Acchinnavutti medhāvī, tādiso labhate yasaṃ.
‘‘ಸಙ್ಗಾಹಕೋ ಮಿತ್ತಕರೋ, ವದಞ್ಞೂ ವೀತಮಚ್ಛರೋ।
‘‘Saṅgāhako mittakaro, vadaññū vītamaccharo;
ನೇತಾ ವಿನೇತಾ ಅನುನೇತಾ, ತಾದಿಸೋ ಲಭತೇ ಯಸಂ॥
Netā vinetā anunetā, tādiso labhate yasaṃ.
‘‘ದಾನಞ್ಚ ಪೇಯ್ಯವಜ್ಜಞ್ಚ, ಅತ್ಥಚರಿಯಾ ಚ ಯಾ ಇಧ।
‘‘Dānañca peyyavajjañca, atthacariyā ca yā idha;
ಸಮಾನತ್ತತಾ ಚ ಧಮ್ಮೇಸು, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಯಥಾರಹಂ।
Samānattatā ca dhammesu, tattha tattha yathārahaṃ;
ಏತೇ ಖೋ ಸಙ್ಗಹಾ ಲೋಕೇ, ರಥಸ್ಸಾಣೀವ ಯಾಯತೋ॥
Ete kho saṅgahā loke, rathassāṇīva yāyato.
‘‘ಏತೇ ಚ ಸಙ್ಗಹಾ ನಾಸ್ಸು, ನ ಮಾತಾ ಪುತ್ತಕಾರಣಾ।
‘‘Ete ca saṅgahā nāssu, na mātā puttakāraṇā;
ಲಭೇಥ ಮಾನಂ ಪೂಜಂ ವಾ, ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಕಾರಣಾ॥
Labhetha mānaṃ pūjaṃ vā, pitā vā puttakāraṇā.
ತಸ್ಮಾ ಮಹತ್ತಂ ಪಪ್ಪೋನ್ತಿ, ಪಾಸಂಸಾ ಚ ಭವನ್ತಿ ತೇ’’ತಿ॥
Tasmā mahattaṃ papponti, pāsaṃsā ca bhavanti te’’ti.
೨೭೪. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಸಿಙ್ಗಾಲಕೋ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ! ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭನ್ತೇ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ ‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭಗವತಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಂಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭಗವಾ ಧಾರೇತು, ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ।
274. Evaṃ vutte, siṅgālako gahapatiputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante! Abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṃghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu, ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಸಿಙ್ಗಾಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Siṅgālasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೮. ಸಿಙ್ಗಾಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Siṅgālasuttavaṇṇanā
