Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൩൯൨] ൭. സിങ്ഘപുപ്ഫജാതകവണ്ണനാ
[392] 7. Siṅghapupphajātakavaṇṇanā
യമേതന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. സോ കിര ജേതവനാ നിക്ഖമിത്വാ കോസലരട്ഠേ അഞ്ഞതരം അരഞ്ഞം നിസ്സായ വിഹരന്തോ ഏകദിവസം പദുമസരം ഓതരിത്വാ സുപുപ്ഫിതപദുമം ദിസ്വാ അധോവാതേ ഠത്വാ ഉപസിങ്ഘി. അഥ നം തസ്മിം വനേ അധിവത്ഥാ ദേവതാ ‘‘മാരിസ, ത്വം ഗന്ധഥേനോ നാമ, ഇദം തേ ഏകം ഥേയ്യങ്ഗ’’ന്തി സംവേജേസി. സോ തായ സംവേജിതോ പുന ജേതവനം ആഗന്ത്വാ സത്ഥാരം വന്ദിത്വാ നിസിന്നോ ‘‘കഹം ഭിക്ഖു നിവുത്ഥോസീ’’തി പുട്ഠോ ‘‘അസുകവനസണ്ഡേ നാമ, തത്ഥ ച മം ദേവതാ ഏവം നാമ സംവേജേസീ’’തി ആഹ. അഥ നം സത്ഥാ ‘‘ന ഖോ ഭിക്ഖു പുപ്ഫം ഉപസിങ്ഘന്തോ ത്വമേവ ദേവതായ സംവേജിതോ, പോരാണകപണ്ഡിതാപി സംവേജിതപുബ്ബാ’’തി വത്വാ തേന യാചിതോ അതീതം ആഹരി.
Yametanti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira jetavanā nikkhamitvā kosalaraṭṭhe aññataraṃ araññaṃ nissāya viharanto ekadivasaṃ padumasaraṃ otaritvā supupphitapadumaṃ disvā adhovāte ṭhatvā upasiṅghi. Atha naṃ tasmiṃ vane adhivatthā devatā ‘‘mārisa, tvaṃ gandhatheno nāma, idaṃ te ekaṃ theyyaṅga’’nti saṃvejesi. So tāya saṃvejito puna jetavanaṃ āgantvā satthāraṃ vanditvā nisinno ‘‘kahaṃ bhikkhu nivutthosī’’ti puṭṭho ‘‘asukavanasaṇḍe nāma, tattha ca maṃ devatā evaṃ nāma saṃvejesī’’ti āha. Atha naṃ satthā ‘‘na kho bhikkhu pupphaṃ upasiṅghanto tvameva devatāya saṃvejito, porāṇakapaṇḍitāpi saṃvejitapubbā’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ഏകസ്മിം കാസികഗാമേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ തക്കസിലായം ഉഗ്ഗഹിതസിപ്പോ അപരഭാഗേ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ഏകം പദുമസരം നിസ്സായ ഉപവസന്തോ ഏകദിവസം സരം ഓതരിത്വാ സുപുപ്ഫിതപദുമം ഉപസിങ്ഘമാനോ അട്ഠാസി. അഥ നം ഏകാ ദേവധീതാ രുക്ഖക്ഖന്ധവിവരേ ഠത്വാ സംവേജയമാനാ പഠമം ഗാഥമാഹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ kāsikagāme brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ uggahitasippo aparabhāge isipabbajjaṃ pabbajitvā ekaṃ padumasaraṃ nissāya upavasanto ekadivasaṃ saraṃ otaritvā supupphitapadumaṃ upasiṅghamāno aṭṭhāsi. Atha naṃ ekā devadhītā rukkhakkhandhavivare ṭhatvā saṃvejayamānā paṭhamaṃ gāthamāha –
൧൧൫.
115.
‘‘യമേതം വാരിജം പുപ്ഫം, അദിന്നം ഉപസിങ്ഘസി;
‘‘Yametaṃ vārijaṃ pupphaṃ, adinnaṃ upasiṅghasi;
ഏകങ്ഗമേതം ഥേയ്യാനം, ഗന്ധഥേനോസി മാരിസാ’’തി.
Ekaṅgametaṃ theyyānaṃ, gandhathenosi mārisā’’ti.
തത്ഥ ഏകങ്ഗമേതന്തി ഏകകോട്ഠാസോ ഏസ.
Tattha ekaṅgametanti ekakoṭṭhāso esa.
തതോ ബോധിസത്തോ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –
Tato bodhisatto dutiyaṃ gāthamāha –
൧൧൬.
116.
‘‘ന ഹരാമി ന ഭഞ്ജാമി, ആരാ സിങ്ഘാമി വാരിജം;
‘‘Na harāmi na bhañjāmi, ārā siṅghāmi vārijaṃ;
അഥ കേന നു വണ്ണേന, ഗന്ധഥേനോതി വുച്ചതീ’’തി.
Atha kena nu vaṇṇena, gandhathenoti vuccatī’’ti.
തത്ഥ ആരാ സിങ്ഘാമീതി ദൂരേ ഠിതോ ഘായാമി. വണ്ണേനാതി കാരണേന.
Tattha ārā siṅghāmīti dūre ṭhito ghāyāmi. Vaṇṇenāti kāraṇena.
തസ്മിം ഖണേ ഏകോ പുരിസോ തസ്മിം സരേ ഭിസാനി ചേവ ഖണതി, പുണ്ഡരീകാനി ച ഭഞ്ജതി . ബോധിസത്തോ തം ദിസ്വാ ‘‘മം ആരാ ഠത്വാ ഉപസിങ്ഘന്തം ‘ചോരോ’തി വദസി, ഏതം പുരിസം കസ്മാ ന ഭണസീ’’തി തായ സദ്ധിം സല്ലപന്തോ തതിയം ഗാഥമാഹ –
Tasmiṃ khaṇe eko puriso tasmiṃ sare bhisāni ceva khaṇati, puṇḍarīkāni ca bhañjati . Bodhisatto taṃ disvā ‘‘maṃ ārā ṭhatvā upasiṅghantaṃ ‘coro’ti vadasi, etaṃ purisaṃ kasmā na bhaṇasī’’ti tāya saddhiṃ sallapanto tatiyaṃ gāthamāha –
൧൧൭.
117.
‘‘യോയം ഭിസാനി ഖണതി, പുണ്ഡരീകാനി ഭഞ്ജതി;
‘‘Yoyaṃ bhisāni khaṇati, puṇḍarīkāni bhañjati;
ഏവം ആകിണ്ണകമ്മന്തോ, കസ്മാ ഏസോ ന വുച്ചതീ’’തി.
Evaṃ ākiṇṇakammanto, kasmā eso na vuccatī’’ti.
തത്ഥ ആകിണ്ണകമ്മന്തോതി കക്ഖളകമ്മന്തോ ദാരുണകമ്മന്തോ.
Tattha ākiṇṇakammantoti kakkhaḷakammanto dāruṇakammanto.
അഥസ്സ അവചനകാരണം ആചിക്ഖന്തീ ദേവതാ ചതുത്ഥപഞ്ചമഗാഥാ അഭാസി –
Athassa avacanakāraṇaṃ ācikkhantī devatā catutthapañcamagāthā abhāsi –
൧൧൮.
118.
‘‘ആകിണ്ണലുദ്ദോ പുരിസോ, ധാതിചേലംവ മക്ഖിതോ;
‘‘Ākiṇṇaluddo puriso, dhāticelaṃva makkhito;
തസ്മിം മേ വചനം നത്ഥി, തഞ്ചാരഹാമി വത്തവേ.
Tasmiṃ me vacanaṃ natthi, tañcārahāmi vattave.
൧൧൯.
119.
‘‘അനങ്ഗണസ്സ പോസസ്സ, നിച്ചം സുചിഗവേസിനോ;
‘‘Anaṅgaṇassa posassa, niccaṃ sucigavesino;
വാലഗ്ഗമത്തം പാപസ്സ, അബ്ഭാമത്തംവ ഖായതീ’’തി.
Vālaggamattaṃ pāpassa, abbhāmattaṃva khāyatī’’ti.
തത്ഥ ധാതിചേലംവാതി ഖേളസിങ്ഘാണികമുത്തഗൂഥമക്ഖിതം ധാതിദാസിയാ നിവത്ഥചേലം വിയ അയം പാപമക്ഖിതോയേവ, തേന കാരണേന തസ്മിം മമ വചനം നത്ഥി. തഞ്ചാരഹാമീതി സമണാ പന ഓവാദക്ഖമാ ഹോന്തി പിയസീലാ, തസ്മാ തം അപ്പമത്തകമ്പി അയുത്തം കരോന്തം വത്തും അരഹാമി സമണാതി. അനങ്ഗണസ്സാതി നിദ്ദോസസ്സ തുമ്ഹാദിസസ്സ. അബ്ഭാമത്തംവ ഖായതീതി മഹാമേഘപ്പമാണം ഹുത്വാ ഉപട്ഠാതി, ഇദാനി കസ്മാ ഏവരൂപം ദോസം അബ്ബോഹാരികം കരോസീതി.
Tattha dhāticelaṃvāti kheḷasiṅghāṇikamuttagūthamakkhitaṃ dhātidāsiyā nivatthacelaṃ viya ayaṃ pāpamakkhitoyeva, tena kāraṇena tasmiṃ mama vacanaṃ natthi. Tañcārahāmīti samaṇā pana ovādakkhamā honti piyasīlā, tasmā taṃ appamattakampi ayuttaṃ karontaṃ vattuṃ arahāmi samaṇāti. Anaṅgaṇassāti niddosassa tumhādisassa. Abbhāmattaṃva khāyatīti mahāmeghappamāṇaṃ hutvā upaṭṭhāti, idāni kasmā evarūpaṃ dosaṃ abbohārikaṃ karosīti.
തായ പന സംവേജിതോ ബോധിസത്തോ സംവേഗപ്പത്തോ ഛട്ഠം ഗാഥമാഹ –
Tāya pana saṃvejito bodhisatto saṃvegappatto chaṭṭhaṃ gāthamāha –
൧൨൦.
120.
‘‘അദ്ധാ മം യക്ഖ ജാനാസി, അഥോ മം അനുകമ്പസി;
‘‘Addhā maṃ yakkha jānāsi, atho maṃ anukampasi;
പുനപി യക്ഖ വജ്ജാസി, യദാ പസ്സസി ഏദിസ’’ന്തി.
Punapi yakkha vajjāsi, yadā passasi edisa’’nti.
തത്ഥ യക്ഖാതി ദേവതം ആലപതി. വജ്ജാസീതി വദേയ്യാസി. യദാ പസ്സസി ഏദിസന്തി യദാ മമ ഏവരൂപം ദോസം പസ്സസി, തദാ ഏവം മമ വദേയ്യാസീതി വദതി.
Tattha yakkhāti devataṃ ālapati. Vajjāsīti vadeyyāsi. Yadā passasi edisanti yadā mama evarūpaṃ dosaṃ passasi, tadā evaṃ mama vadeyyāsīti vadati.
അഥസ്സ സാ ദേവധീതാ സത്തമം ഗാഥമാഹ –
Athassa sā devadhītā sattamaṃ gāthamāha –
൧൨൧.
121.
‘‘നേവ തം ഉപജീവാമി, നപി തേ ഭതകാമ്ഹസേ;
‘‘Neva taṃ upajīvāmi, napi te bhatakāmhase;
ത്വമേവ ഭിക്ഖു ജാനേയ്യ, യേന ഗച്ഛേയ്യ സുഗ്ഗതി’’ന്തി.
Tvameva bhikkhu jāneyya, yena gaccheyya suggati’’nti.
തത്ഥ ഭതകാമ്ഹസേതി തവ ഭതിഹതാ കമ്മകരാപി ന ഹോമ. കിംകാരണാ തം സബ്ബകാലം രക്ഖമാനാ വിചരിസ്സാമാതി ദീപേതി. യേന ഗച്ഛേയ്യാതി ഭിക്ഖു യേന കമ്മേന ത്വം സുഗതിം ഗച്ഛേയ്യാസി, ത്വമേവ തം ജാനേയ്യാസീതി.
Tattha bhatakāmhaseti tava bhatihatā kammakarāpi na homa. Kiṃkāraṇā taṃ sabbakālaṃ rakkhamānā vicarissāmāti dīpeti. Yena gaccheyyāti bhikkhu yena kammena tvaṃ sugatiṃ gaccheyyāsi, tvameva taṃ jāneyyāsīti.
ഏവം സാ തസ്സ ഓവാദം ദത്വാ അത്തനോ വിമാനമേവ പവിട്ഠാ. ബോധിസത്തോപി ഝാനം നിബ്ബത്തേത്വാ ബ്രഹ്മലോകപരായണോ അഹോസി.
Evaṃ sā tassa ovādaṃ datvā attano vimānameva paviṭṭhā. Bodhisattopi jhānaṃ nibbattetvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ സച്ചാനി പകാസേത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി, സച്ചപരിയോസാനേ സോ ഭിക്ഖു സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠഹി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne so bhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi.
തദാ ദേവധീതാ ഉപ്പലവണ്ണാ അഹോസി, താപസോ പന അഹമേവ അഹോസിന്തി.
Tadā devadhītā uppalavaṇṇā ahosi, tāpaso pana ahameva ahosinti.
സിങ്ഘപുപ്ഫജാതകവണ്ണനാ സത്തമാ.
Siṅghapupphajātakavaṇṇanā sattamā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൯൨. സിങ്ഘപുപ്ഫജാതകം • 392. Siṅghapupphajātakaṃ