Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / उदानपाळि • Udānapāḷi |
९. सिप्पसुत्तं
9. Sippasuttaṃ
२९. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन सम्बहुलानं भिक्खूनं पच्छाभत्तं पिण्डपातपटिक्कन्तानं मण्डलमाळे सन्निसिन्नानं सन्निपतितानं अयमन्तराकथा उदपादि – ‘‘को नु खो, आवुसो, सिप्पं जानाति? को किं सिप्पं सिक्खि? कतरं सिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति?
29. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘ko nu kho, āvuso, sippaṃ jānāti? Ko kiṃ sippaṃ sikkhi? Kataraṃ sippaṃ sippānaṃ agga’’nti?
तत्थेकच्चे एवमाहंसु – ‘‘हत्थिसिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘अस्ससिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘रथसिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘धनुसिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘थरुसिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘मुद्दासिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘गणनासिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘सङ्खानसिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘लेखासिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘कावेय्यसिप्पं 1 सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘लोकायतसिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘‘खत्तविज्जासिप्पं सिप्पानं अग्ग’’न्ति। अयञ्चरहि तेसं भिक्खूनं अन्तराकथा होति विप्पकता।
Tatthekacce evamāhaṃsu – ‘‘hatthisippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘assasippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘rathasippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘dhanusippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘tharusippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘muddāsippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘gaṇanāsippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘saṅkhānasippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘lekhāsippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘kāveyyasippaṃ 2 sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘lokāyatasippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘‘khattavijjāsippaṃ sippānaṃ agga’’nti. Ayañcarahi tesaṃ bhikkhūnaṃ antarākathā hoti vippakatā.
अथ खो भगवा सायन्हसमयं पटिसल्लाना वुट्ठितो येन मण्डलमाळो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। निसज्ज खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘काय नुत्थ, भिक्खवे, एतरहि कथाय सन्निसिन्ना, का च पन वो अन्तराकथा विप्पकता’’ति?
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena maṇḍalamāḷo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti?
‘‘इध, भन्ते, अम्हाकं पच्छाभत्तं पिण्डपातपटिक्कन्तानं मण्डलमाळे सन्निसिन्नानं अयमन्तराकथा उदपादि – ‘को नु खो, आवुसो, सिप्पं जानाति? को किं सिप्पं सिक्खि? कतरं सिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति?
‘‘Idha, bhante, amhākaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘ko nu kho, āvuso, sippaṃ jānāti? Ko kiṃ sippaṃ sikkhi? Kataraṃ sippaṃ sippānaṃ agga’nti?
‘‘तत्थेकच्चे एवमाहंसु – ‘हत्थिसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति। एकच्चे एवमाहंसु – ‘अस्ससिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘रथसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘धनुसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘थरुसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति, एकच्चे एवमाहंसु – ‘मुद्दासिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति एकच्चे एवमाहंसु – ‘गणनासिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘सङ्खानसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘लेखासिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘कावेय्यसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘लोकायतसिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति; एकच्चे एवमाहंसु – ‘खत्तविज्जासिप्पं सिप्पानं अग्ग’न्ति। अयं खो नो, भन्ते, अन्तराकथा होति विप्पकता, अथ भगवा अनुप्पत्तो’’ति।
‘‘Tatthekacce evamāhaṃsu – ‘hatthisippaṃ sippānaṃ agga’nti. Ekacce evamāhaṃsu – ‘assasippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘rathasippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘dhanusippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘tharusippaṃ sippānaṃ agga’nti, ekacce evamāhaṃsu – ‘muddāsippaṃ sippānaṃ agga’nti ekacce evamāhaṃsu – ‘gaṇanāsippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘saṅkhānasippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘lekhāsippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘kāveyyasippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘lokāyatasippaṃ sippānaṃ agga’nti; ekacce evamāhaṃsu – ‘khattavijjāsippaṃ sippānaṃ agga’nti. Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā hoti vippakatā, atha bhagavā anuppatto’’ti.
‘‘न ख्वेतं, भिक्खवे, तुम्हाकं पतिरूपं कुलपुत्तानं सद्धा अगारस्मा अनगारियं पब्बजितानं यं तुम्हे एवरूपिं कथं कथेय्याथ। सन्निपतितानं वो, भिक्खवे, द्वयं करणीयं – धम्मी वा कथा अरियो वा तुण्हीभावो’’ति।
‘‘Na khvetaṃ, bhikkhave, tumhākaṃ patirūpaṃ kulaputtānaṃ saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitānaṃ yaṃ tumhe evarūpiṃ kathaṃ katheyyātha. Sannipatitānaṃ vo, bhikkhave, dvayaṃ karaṇīyaṃ – dhammī vā kathā ariyo vā tuṇhībhāvo’’ti.
अथ खो भगवा एतमत्थं विदित्वा तायं वेलायं इमं उदानं उदानेसि –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘असिप्पजीवी लहु अत्थकामो,
‘‘Asippajīvī lahu atthakāmo,
यतिन्द्रियो सब्बधि विप्पमुत्तो।
Yatindriyo sabbadhi vippamutto;
अनोकसारी अममो निरासो,
Anokasārī amamo nirāso,
हित्वा मानं एकचरो स भिक्खू’’ति॥ नवमं।
Hitvā mānaṃ ekacaro sa bhikkhū’’ti. navamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / उदान-अट्ठकथा • Udāna-aṭṭhakathā / ९. सिप्पसुत्तवण्णना • 9. Sippasuttavaṇṇanā