Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விமானவத்து²-அட்ட²கதா² • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
16. ஸிரிமாவிமானவண்ணனா
16. Sirimāvimānavaṇṇanā
யுத்தா ச தே பரமஅலங்கதா ஹயாதி ஸிரிமாவிமானங். தஸ்ஸ கா உப்பத்தி? ப⁴க³வா ராஜக³ஹே விஹரதி வேளுவனே கலந்த³கனிவாபே. தேன ச ஸமயேன ஹெட்டா² அனந்தரவத்து²ம்ஹி வுத்தா ஸிரிமா க³ணிகா ஸோதாபத்திப²லஸ்ஸ அதி⁴க³தத்தா விஸ்ஸஜ்ஜிதகிலிட்ட²கம்மந்தா ஹுத்வா ஸங்க⁴ஸ்ஸ அட்ட² ஸலாகப⁴த்தானி பட்ட²பேஸி. ஆதி³தோ பட்டா²ய நிப³த்³த⁴ங் அட்ட² பி⁴க்கூ² கே³ஹங் ஆக³ச்ச²ந்தி. ஸா ‘‘ஸப்பிங் க³ண்ஹத² கீ²ரங் க³ண்ஹதா²’’திஆதீ³னி வத்வா தேஸங் பத்தே பூரேதி, ஏகேன லத்³த⁴ங் திண்ணம்பி சதுன்னம்பி பஹோதி, தே³வஸிகங் ஸோளஸகஹாபணபரிப்³ப³யேன பிண்ட³பாதோ தீ³யதி. அதே²கதி³வஸங் ஏகோ பி⁴க்கு² தஸ்ஸா கே³ஹே அட்ட²கப⁴த்தங் பு⁴ஞ்ஜித்வா தியோஜனமத்த²கே ஏகங் விஹாரங் அக³மாஸி. அத² நங் ஸாயங் தே²ருபட்டா²னே நிஸின்னங் புச்சி²ங்ஸு, ‘‘ஆவுஸோ, கஹங் பி⁴க்க²ங் க³ஹெத்வா இதா⁴க³தோஸீ’’தி? ‘‘ஸிரிமாய அட்ட²கப⁴த்தங் மே பு⁴த்த’’ந்தி. ‘‘தங் மனாபங் கத்வா தே³தி, ஆவுஸோ’’தி. ‘‘ந ஸக்கா தஸ்ஸா ப⁴த்தங் வண்ணேதுங், அதிபணீதங் கத்வா தே³தி, ஏகேன லத்³த⁴ங் திண்ணம்பி சதுன்னம்பி பஹோதி, தஸ்ஸா பன தெ³ய்யத⁴ம்மதோபி த³ஸ்ஸனமேவ உத்தரிதரங்’’. ஸா ஹி இத்தீ² ஏவரூபா ச ஏவரூபா சாதி தஸ்ஸா கு³ணே கதே²ஸி.
Yuttā ca te paramaalaṅkatā hayāti sirimāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena ca samayena heṭṭhā anantaravatthumhi vuttā sirimā gaṇikā sotāpattiphalassa adhigatattā vissajjitakiliṭṭhakammantā hutvā saṅghassa aṭṭha salākabhattāni paṭṭhapesi. Ādito paṭṭhāya nibaddhaṃ aṭṭha bhikkhū gehaṃ āgacchanti. Sā ‘‘sappiṃ gaṇhatha khīraṃ gaṇhathā’’tiādīni vatvā tesaṃ patte pūreti, ekena laddhaṃ tiṇṇampi catunnampi pahoti, devasikaṃ soḷasakahāpaṇaparibbayena piṇḍapāto dīyati. Athekadivasaṃ eko bhikkhu tassā gehe aṭṭhakabhattaṃ bhuñjitvā tiyojanamatthake ekaṃ vihāraṃ agamāsi. Atha naṃ sāyaṃ therupaṭṭhāne nisinnaṃ pucchiṃsu, ‘‘āvuso, kahaṃ bhikkhaṃ gahetvā idhāgatosī’’ti? ‘‘Sirimāya aṭṭhakabhattaṃ me bhutta’’nti. ‘‘Taṃ manāpaṃ katvā deti, āvuso’’ti. ‘‘Na sakkā tassā bhattaṃ vaṇṇetuṃ, atipaṇītaṃ katvā deti, ekena laddhaṃ tiṇṇampi catunnampi pahoti, tassā pana deyyadhammatopi dassanameva uttaritaraṃ’’. Sā hi itthī evarūpā ca evarūpā cāti tassā guṇe kathesi.
அதே²கோ பி⁴க்கு² தஸ்ஸா கு³ணகத²ங் ஸுத்வா அதி³ஸ்வாபி ஸவனேனேவ ஸினேஹங் உப்பாதெ³த்வா ‘‘மயா தத்த² க³ந்த்வா தங் த³ட்டு²ங் வட்டதீ’’தி அத்தனோ வஸ்ஸக்³க³ங் கதெ²த்வா தங் பி⁴க்கு²ங் டி²திகங் புச்சி²த்வா ‘‘ஸ்வே, ஆவுஸோ, தஸ்மிங் கே³ஹே த்வங் ஸங்க⁴த்தே²ரோ ஹுத்வா அட்ட²கப⁴த்தங் லபி⁴ஸ்ஸஸீ’’தி ஸுத்வா தங்க²ணஞ்ஞேவ பத்தசீவரமாதா³ய பக்கந்தோ பாதோவ அருணே உக்³க³ச்ச²ந்தே ஸலாகக்³க³ங் பவிஸித்வா டி²தோ ஸங்க⁴த்தே²ரோ ஹுத்வா தஸ்ஸா கே³ஹே அட்ட²கப⁴த்தங் லபி⁴. யோ பன ஸோ பி⁴க்கு² ஹிய்யோ பு⁴ஞ்ஜித்வா பக்காமி, தஸ்ஸ க³தவேலாயமேவஸ்ஸா ஸரீரே ரோகோ³ உப்பஜ்ஜி. தஸ்மா ஆப⁴ரணானி ஓமுஞ்சித்வா நிபஜ்ஜி. அத²ஸ்ஸா தா³ஸியோ அட்ட²கப⁴த்தங் லபி⁴துங் ஆக³தே பி⁴க்கூ² தி³ஸ்வா ஆரோசேஸுங். ஸா க³ந்த்வா ஸஹத்தா² பத்தே க³ஹேதுங் வா நிஸீதா³பேதுங் வா அஸக்கொந்தீ தா³ஸியோ ஆணாபேஸி ‘‘அம்மா பத்தே க³ஹெத்வா அய்யே நிஸீதா³பெத்வா யாகு³ங் பாயெத்வா க²ஜ்ஜகங் த³த்வா ப⁴த்தவேலாய பத்தே பூரெத்வா தே³தா²’’தி. தா ‘‘ஸாது⁴, அய்யே’’தி பி⁴க்கூ² பவேஸெத்வா யாகு³ங் பாயெத்வா க²ஜ்ஜகங் த³த்வா ப⁴த்தவேலாய ப⁴த்தஸ்ஸ பத்தே பூரெத்வா தஸ்ஸா ஆரோசயிங்ஸு. ஸா ‘‘மங் பரிக்³க³ஹெத்வா நேத² , அய்யே வந்தி³ஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா தாஹி பரிக்³க³ஹெத்வா பி⁴க்கூ²னங் ஸந்திகங் நீதா வேத⁴மானேன ஸரீரேன பி⁴க்கூ² வந்தி³. ஸோ பி⁴க்கு² தங் ஓலோகெத்வா சிந்தேஸி ‘‘கி³லானாய தாவ அயங் ஏதிஸ்ஸா ரூபஸோபா⁴, அரோக³காலே பன ஸப்³பா³ப⁴ரணபடிமண்டி³தாய இமிஸ்ஸா கீதி³ஸீ ரூபஸம்பத்தீ’’தி. அத²ஸ்ஸ அனேகவஸ்ஸகோடிஸன்னிசிதோ கிலேஸோ ஸமுதா³சரி. ஸோ அஞ்ஞாணீ ஹுத்வா ப⁴த்தங் பு⁴ஞ்ஜிதுங் அஸக்கொந்தோ பத்தங் ஆதா³ய விஹாரங் க³ந்த்வா பத்தங் பிதா⁴ய ஏகமந்தே ட²பெத்வா சீவரகண்ணங் பத்த²ரித்வா நிபஜ்ஜி. அத² நங் ஏகோ ஸஹாயகோ பி⁴க்கு² யாசந்தோபி போ⁴ஜேதுங் நாஸக்கி², ஸோ சி²ன்னப⁴த்தோ அஹோஸி.
Atheko bhikkhu tassā guṇakathaṃ sutvā adisvāpi savaneneva sinehaṃ uppādetvā ‘‘mayā tattha gantvā taṃ daṭṭhuṃ vaṭṭatī’’ti attano vassaggaṃ kathetvā taṃ bhikkhuṃ ṭhitikaṃ pucchitvā ‘‘sve, āvuso, tasmiṃ gehe tvaṃ saṅghatthero hutvā aṭṭhakabhattaṃ labhissasī’’ti sutvā taṅkhaṇaññeva pattacīvaramādāya pakkanto pātova aruṇe uggacchante salākaggaṃ pavisitvā ṭhito saṅghatthero hutvā tassā gehe aṭṭhakabhattaṃ labhi. Yo pana so bhikkhu hiyyo bhuñjitvā pakkāmi, tassa gatavelāyamevassā sarīre rogo uppajji. Tasmā ābharaṇāni omuñcitvā nipajji. Athassā dāsiyo aṭṭhakabhattaṃ labhituṃ āgate bhikkhū disvā ārocesuṃ. Sā gantvā sahatthā patte gahetuṃ vā nisīdāpetuṃ vā asakkontī dāsiyo āṇāpesi ‘‘ammā patte gahetvā ayye nisīdāpetvā yāguṃ pāyetvā khajjakaṃ datvā bhattavelāya patte pūretvā dethā’’ti. Tā ‘‘sādhu, ayye’’ti bhikkhū pavesetvā yāguṃ pāyetvā khajjakaṃ datvā bhattavelāya bhattassa patte pūretvā tassā ārocayiṃsu. Sā ‘‘maṃ pariggahetvā netha , ayye vandissāmī’’ti vatvā tāhi pariggahetvā bhikkhūnaṃ santikaṃ nītā vedhamānena sarīrena bhikkhū vandi. So bhikkhu taṃ oloketvā cintesi ‘‘gilānāya tāva ayaṃ etissā rūpasobhā, arogakāle pana sabbābharaṇapaṭimaṇḍitāya imissā kīdisī rūpasampattī’’ti. Athassa anekavassakoṭisannicito kileso samudācari. So aññāṇī hutvā bhattaṃ bhuñjituṃ asakkonto pattaṃ ādāya vihāraṃ gantvā pattaṃ pidhāya ekamante ṭhapetvā cīvarakaṇṇaṃ pattharitvā nipajji. Atha naṃ eko sahāyako bhikkhu yācantopi bhojetuṃ nāsakkhi, so chinnabhatto ahosi.
தங் தி³வஸமேவ ஸாயன்ஹஸமயே ஸிரிமா காலமகாஸி. ராஜா ஸத்து² ஸாஸனங் பேஸேஸி ‘‘ப⁴ந்தே, ஜீவகஸ்ஸ கனிட்ட²ப⁴கி³னீ ஸிரிமா காலமகாஸீ’’தி. ஸத்தா² தங் ஸுத்வா ரஞ்ஞோ ஸாஸனங் பஹிணி ‘‘ஸிரிமாய ஸரீரஜா²பனகிச்சங் நத்தி², ஆமகஸுஸானே தங் யதா² காகாத³யோ ந கா²த³ந்தி, ததா² நிபஜ்ஜாபெத்வா ரக்கா²பேதா²’’தி. ராஜா ததா² அகாஸி. படிபாடியா தயோ தி³வஸா அதிக்கந்தா, சதுத்தே² தி³வஸே ஸரீரங் உத்³து⁴மாயி, நவஹி வணமுகே²ஹி புளவகா பக்³க⁴ரிங்ஸு, ஸகலஸரீரங் பி⁴ன்னஸாலிப⁴த்தசாடி விய அஹோஸி. ராஜா நக³ரே பே⁴ரிங் சராபேஸி ‘‘ட²பெத்வா கே³ஹரக்க²ணகதா³ரகே ஸிரிமாய த³ஸ்ஸனத்த²ங் அனாக³ச்ச²ந்தானங் அட்ட² கஹாபணா த³ண்டோ³’’தி. ஸத்து² ஸந்திகஞ்ச பேஸேஸி ‘‘பு³த்³த⁴ப்பமுகோ² கிர ஸங்கோ⁴ ஸிரிமாய த³ஸ்ஸனத்த²ங் ஆக³ச்ச²தூ’’தி. ஸத்தா² பி⁴க்கூ²னங் ஆரோசாபேஸி ‘‘ஸிரிமாய த³ஸ்ஸனத்த²ங் க³மிஸ்ஸாமா’’தி.
Taṃ divasameva sāyanhasamaye sirimā kālamakāsi. Rājā satthu sāsanaṃ pesesi ‘‘bhante, jīvakassa kaniṭṭhabhaginī sirimā kālamakāsī’’ti. Satthā taṃ sutvā rañño sāsanaṃ pahiṇi ‘‘sirimāya sarīrajhāpanakiccaṃ natthi, āmakasusāne taṃ yathā kākādayo na khādanti, tathā nipajjāpetvā rakkhāpethā’’ti. Rājā tathā akāsi. Paṭipāṭiyā tayo divasā atikkantā, catutthe divase sarīraṃ uddhumāyi, navahi vaṇamukhehi puḷavakā pagghariṃsu, sakalasarīraṃ bhinnasālibhattacāṭi viya ahosi. Rājā nagare bheriṃ carāpesi ‘‘ṭhapetvā geharakkhaṇakadārake sirimāya dassanatthaṃ anāgacchantānaṃ aṭṭha kahāpaṇā daṇḍo’’ti. Satthu santikañca pesesi ‘‘buddhappamukho kira saṅgho sirimāya dassanatthaṃ āgacchatū’’ti. Satthā bhikkhūnaṃ ārocāpesi ‘‘sirimāya dassanatthaṃ gamissāmā’’ti.
ஸோபி த³ஹரபி⁴க்கு² சத்தாரோ தி³வஸே கஸ்ஸசி வசனங் அக்³க³ஹெத்வா சி²ன்னப⁴த்தோவ நிபஜ்ஜி. பத்தே ப⁴த்தங் பூதிகங் ஜாதங், பத்தே மலம்பி உட்ட²ஹி. அத² ஸோ ஸஹாயகபி⁴க்கு²னா உபஸங்கமித்வா ‘‘ஆவுஸோ ஸத்தா² ஸிரிமாய த³ஸ்ஸனத்த²ங் க³ச்ச²தீ’’தி வுச்சமானோ ததா² சா²தஜ்ஜ²த்தோபி ‘‘ஸிரிமா’’தி வுத்தபதே³யேவ ஸஹஸா உட்ட²ஹித்வா ‘‘ஸத்தா² ஸிரிமங் த³ட்டு²ங் க³ச்ச²தி, த்வம்பி க³மிஸ்ஸஸீ’’தி? ‘‘ஆம க³மிஸ்ஸாமீ’’தி ப⁴த்தங் ச²ட்³டெ³த்வா பத்தங் தோ⁴வித்வா த²விகாய பக்கி²பித்வா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் அக³மாஸி. ஸத்தா² பி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவுதோ ஏகபஸ்ஸே அட்டா²ஸி, பி⁴க்கு²னிஸங்கோ⁴பி ராஜபரிஸாபி உபாஸகபரிஸாபி உபாஸிகாபரிஸாபி ஏகேகபஸ்ஸே அட்ட²ங்ஸு.
Sopi daharabhikkhu cattāro divase kassaci vacanaṃ aggahetvā chinnabhattova nipajji. Patte bhattaṃ pūtikaṃ jātaṃ, patte malampi uṭṭhahi. Atha so sahāyakabhikkhunā upasaṅkamitvā ‘‘āvuso satthā sirimāya dassanatthaṃ gacchatī’’ti vuccamāno tathā chātajjhattopi ‘‘sirimā’’ti vuttapadeyeva sahasā uṭṭhahitvā ‘‘satthā sirimaṃ daṭṭhuṃ gacchati, tvampi gamissasī’’ti? ‘‘Āma gamissāmī’’ti bhattaṃ chaḍḍetvā pattaṃ dhovitvā thavikāya pakkhipitvā bhikkhusaṅghena saddhiṃ agamāsi. Satthā bhikkhusaṅghaparivuto ekapasse aṭṭhāsi, bhikkhunisaṅghopi rājaparisāpi upāsakaparisāpi upāsikāparisāpi ekekapasse aṭṭhaṃsu.
ஸத்தா² ராஜானங் புச்சி² ‘‘கா ஏஸா, மஹாராஜா’’தி? ‘‘ப⁴ந்தே, ஜீவகஸ்ஸ கனிட்ட²ப⁴கி³னீ ஸிரிமா நாமா’’தி. ‘‘ஸிரிமா ஏஸா’’தி? ‘‘ஆம, ப⁴ந்தே’’தி. தேன ஹி நக³ரே பே⁴ரிங் சராபேஹி ‘‘ஸஹஸ்ஸங் த³த்வா ஸிரிமங் க³ண்ஹந்தூ’’தி. ராஜா ததா² காரேஸி, ஏகோபி ‘‘ஹ’’ந்தி வா ‘‘ஹு’’ந்தி வா வத³ந்தோ நாம நாஹோஸி. ராஜா ஸத்து² ஆரோசேஸி ‘‘ந க³ண்ஹந்தி ப⁴ந்தே’’தி, தேன ஹி மஹாராஜ அக்³க⁴ங் ஓஹாபேஹீதி. ராஜா ‘‘பஞ்சஸதானி த³த்வா க³ண்ஹந்தூ’’தி பே⁴ரிங் சராபெத்வா கஞ்சி க³ண்ஹனகங் அதி³ஸ்வா ‘‘அட்³ட⁴தெய்யஸதானி, த்³வேஸதானி, ஸதங், பஞ்ஞாஸங், பஞ்சவீஸதி, வீஸதி கஹாபணே, த³ஸ கஹாபணே, பஞ்ச கஹாபணே, ஏகங் கஹாபணங், அட்³ட⁴ங், பாத³ங், மாஸகங், காகணிகங் த³த்வா ஸிரிமங் க³ண்ஹந்தூ’’தி பே⁴ரிங் சராபெத்வா ‘‘முதா⁴பி க³ண்ஹந்தூ’’தி பே⁴ரிங் சராபேஸி, ததா²பி ‘‘ஹ’’ந்தி வா ‘‘ஹு’’ந்தி வா வத³ந்தோ நாம நாஹோஸி. ராஜா ‘‘முதா⁴பி, ப⁴ந்தே, க³ண்ஹந்தோ நத்தீ²’’தி ஆஹ. ஸத்தா² ‘‘பஸ்ஸத², பி⁴க்க²வே, மஹாஜனஸ்ஸ பியமாதுகா³மங், இமஸ்மிங்யேவ நக³ரே ஸஹஸ்ஸங் த³த்வா புப்³பே³ ஏகதி³வஸங் லபி⁴ங்ஸு, இதா³னி முதா⁴பி க³ண்ஹந்தோ நத்தி² ஏவரூபங் நாம ரூபங் க²யவயப்பத்தங் ஆஹரிமேஹி அலங்காரேஹி விசித்தகதங் நவன்னங் வண்ணமுகா²னங் வஸேன அருபூ⁴தங் தீஹி அட்டி²ஸதேஹி ஸமுஸ்ஸிதங் நிச்சாதுரங் கேவலங் பா³லமஹாஜனேன ப³ஹுதா⁴ ஸங்கப்பிததாய ப³ஹுஸங்கப்பங் அத்³து⁴வங் அத்தபா⁴வ’’ந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ –
Satthā rājānaṃ pucchi ‘‘kā esā, mahārājā’’ti? ‘‘Bhante, jīvakassa kaniṭṭhabhaginī sirimā nāmā’’ti. ‘‘Sirimā esā’’ti? ‘‘Āma, bhante’’ti. Tena hi nagare bheriṃ carāpehi ‘‘sahassaṃ datvā sirimaṃ gaṇhantū’’ti. Rājā tathā kāresi, ekopi ‘‘ha’’nti vā ‘‘hu’’nti vā vadanto nāma nāhosi. Rājā satthu ārocesi ‘‘na gaṇhanti bhante’’ti, tena hi mahārāja agghaṃ ohāpehīti. Rājā ‘‘pañcasatāni datvā gaṇhantū’’ti bheriṃ carāpetvā kañci gaṇhanakaṃ adisvā ‘‘aḍḍhateyyasatāni, dvesatāni, sataṃ, paññāsaṃ, pañcavīsati, vīsati kahāpaṇe, dasa kahāpaṇe, pañca kahāpaṇe, ekaṃ kahāpaṇaṃ, aḍḍhaṃ, pādaṃ, māsakaṃ, kākaṇikaṃ datvā sirimaṃ gaṇhantū’’ti bheriṃ carāpetvā ‘‘mudhāpi gaṇhantū’’ti bheriṃ carāpesi, tathāpi ‘‘ha’’nti vā ‘‘hu’’nti vā vadanto nāma nāhosi. Rājā ‘‘mudhāpi, bhante, gaṇhanto natthī’’ti āha. Satthā ‘‘passatha, bhikkhave, mahājanassa piyamātugāmaṃ, imasmiṃyeva nagare sahassaṃ datvā pubbe ekadivasaṃ labhiṃsu, idāni mudhāpi gaṇhanto natthi evarūpaṃ nāma rūpaṃ khayavayappattaṃ āharimehi alaṅkārehi vicittakataṃ navannaṃ vaṇṇamukhānaṃ vasena arubhūtaṃ tīhi aṭṭhisatehi samussitaṃ niccāturaṃ kevalaṃ bālamahājanena bahudhā saṅkappitatāya bahusaṅkappaṃ addhuvaṃ attabhāva’’nti dassento –
‘‘பஸ்ஸ சித்தகதங் பி³ம்ப³ங், அருகாயங் ஸமுஸ்ஸிதங்;
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;
ஆதுரங் ப³ஹுஸங்கப்பங், யஸ்ஸ நத்தி² து⁴வங் டி²தீ’’தி. (தே²ரகா³॰ 1160) –
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhitī’’ti. (theragā. 1160) –
கா³த²மாஹ. தே³ஸனாபரியோஸானே ஸிரிமாய படிப³த்³த⁴சித்தோ பி⁴க்கு² விக³தச²ந்த³ராகோ³ ஹுத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணி, சதுராஸீதியா பாணஸஹஸ்ஸானங் த⁴ம்மாபி⁴ஸமயோ அஹோஸி.
Gāthamāha. Desanāpariyosāne sirimāya paṭibaddhacitto bhikkhu vigatachandarāgo hutvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi, caturāsītiyā pāṇasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi.
தேன ச ஸமயேன ஸிரிமா தே³வகஞ்ஞா அத்தனோ விப⁴வஸமித்³தி⁴ங் ஓலோகெத்வா ஆக³தட்டா²னங் ஓலோகெந்தீ புரிமத்தபா⁴வே அத்தனோ ஸரீரஸமீபே பி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவுதங் ப⁴க³வந்தங் டி²தங் மஹாஜனகாயஞ்ச ஸன்னிபதிதங் தி³ஸ்வா பஞ்சஹி தே³வகஞ்ஞாஸதேஹி பரிவுதா பஞ்சஹி ரத²ஸதேஹி தி³ஸ்ஸமானகாயா ஆக³ந்த்வா ரத²தோ ஓதரித்வா ஸபரிவாரா ப⁴க³வந்தங் வந்தி³த்வா கதஞ்ஜலீ அட்டா²ஸி. தேன ச ஸமயேன ஆயஸ்மா வங்கீ³ஸோ ப⁴க³வதோ அவிதூ³ரே டி²தோ ஹோதி. ஸோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச ‘‘படிபா⁴தி மங் ப⁴க³வா ஏகங் பஞ்ஹங் புச்சி²து’’ந்தி. ‘‘படிபா⁴து தங் வங்கீ³ஸா’’தி ப⁴க³வா அவோச. ஆயஸ்மா வங்கீ³ஸோ தங் ஸிரிமங் தே³வதீ⁴தரங் –
Tena ca samayena sirimā devakaññā attano vibhavasamiddhiṃ oloketvā āgataṭṭhānaṃ olokentī purimattabhāve attano sarīrasamīpe bhikkhusaṅghaparivutaṃ bhagavantaṃ ṭhitaṃ mahājanakāyañca sannipatitaṃ disvā pañcahi devakaññāsatehi parivutā pañcahi rathasatehi dissamānakāyā āgantvā rathato otaritvā saparivārā bhagavantaṃ vanditvā katañjalī aṭṭhāsi. Tena ca samayena āyasmā vaṅgīso bhagavato avidūre ṭhito hoti. So bhagavantaṃ etadavoca ‘‘paṭibhāti maṃ bhagavā ekaṃ pañhaṃ pucchitu’’nti. ‘‘Paṭibhātu taṃ vaṅgīsā’’ti bhagavā avoca. Āyasmā vaṅgīso taṃ sirimaṃ devadhītaraṃ –
137.
137.
‘‘யுத்தா ச தே பரமஅலங்கதா ஹயா, அதோ⁴முகா² அக⁴ஸிக³மா ப³லீ ஜவா;
‘‘Yuttā ca te paramaalaṅkatā hayā, adhomukhā aghasigamā balī javā;
அபி⁴னிம்மிதா பஞ்சரதா²ஸதா ச தே, அன்வெந்தி தங் ஸாரதி²சோதி³தா ஹயா.
Abhinimmitā pañcarathāsatā ca te, anventi taṃ sārathicoditā hayā.
138.
138.
‘‘ஸா திட்ட²ஸி ரத²வரே அலங்கதா,
‘‘Sā tiṭṭhasi rathavare alaṅkatā,
ஓபா⁴ஸயங் ஜலமிவ ஜோதி போவகோ;
Obhāsayaṃ jalamiva joti povako;
புச்சா²மி தங் வரதனு அனோமத³ஸ்ஸனே,
Pucchāmi taṃ varatanu anomadassane,
கஸ்மா நு காயா அனதி⁴வரங் உபாக³மீ’’தி. – படிபுச்சி²;
Kasmā nu kāyā anadhivaraṃ upāgamī’’ti. – paṭipucchi;
137. தத்த² யுத்தா ச தே பரமஅலங்கதா ஹயாதி பரமங் அதிவிய விஸேஸதோ அலங்கதா, பரமேஹி வா உத்தமேஹி தி³ப்³பே³ஹி அஸ்ஸாலங்காரேஹி அலங்கதா, பரமா வா அக்³கா³ ஸெட்டா² ஆஜானீயா ஸப்³பா³லங்காரேஹி அலங்கதா ஹயா அஸ்ஸா தே தவ ரதே² யோஜிதா, யுத்தா வா தே ரத²ஸ்ஸ ச அனுச்ச²விகா, அஞ்ஞமஞ்ஞங் வா ஸதி³ஸதாய யுத்தா ஸங்ஸட்டா²தி அத்தோ². எத்த² ச ‘‘பரமஅலங்கதா’’தி புரிமஸ்மிங் பக்கே² ஸந்தி⁴ங் அகத்வா து³தியஸ்மிங் பக்கே² அவிப⁴த்திகனித்³தே³ஸோ த³ட்ட²ப்³போ³ . அதோ⁴முகா²தி ஹெட்டா²முகா². யதி³பி தே ததா³ பகதியாவ டி²தா, தே³வலோகதோ ஓரோஹணவஸேன ‘‘அதோ⁴முகா²’’தி வுத்தா. அக⁴ஸிக³மாதி வேஹாஸங்க³மா. ப³லீதி ப³லவந்தோ. ஜவாதி ஜவனகா , ப³லவந்தோ சேவ வேக³வந்தோ சாதி அத்தோ². அபி⁴னிம்மிதாதி தவ புஞ்ஞகம்மேன நிம்மிதா நிப்³ப³த்தா. ஸயங் நிம்மிதமேவ வா ஸந்தா⁴ய ‘‘அபி⁴னிம்மிதா’’தி வுத்தங் நிம்மானரதிபா⁴வதோ ஸிரிமாய தே³வதீ⁴தாய. பஞ்சரதா²ஸதாதி கா³தா²ஸுக²த்த²ங் த²காரஸ்ஸ தீ³க⁴ங் லிங்க³விபல்லாஸஞ்ச கத்வா வுத்தங், விப⁴த்திஅலோபோ வா த³ட்ட²ப்³போ³, பஞ்ச ரத²ஸதானீதி அத்தோ². அன்வெந்தி தங் ஸாரதி²சோதி³தா ஹயாதி ஸாரதீ²ஹி சோதி³தா விய ரதே²ஸு யுத்தா இமே ஹயா ப⁴த்³தே³, தே³வதே, தங் அனுக³ச்ச²ந்தி. ‘‘ஸாரதி²அசோதி³தா’’தி கேசி பட²ந்தி, ஸாரதீ²ஹி அசோதி³தா ஏவ அனுக³ச்ச²ந்தீதி அத்தோ². ‘‘ஸாரதி²சோதி³தா ஹயா’’தி ஏகங்யேவ வா பத³ங் கா³தா²ஸுக²த்த²ங் தீ³க⁴ங் கத்வா வுத்தங், ஸாரதி²சோதி³தஹயா பஞ்ச ரத²ஸதாதி யோஜனா.
137. Tattha yuttā ca te paramaalaṅkatā hayāti paramaṃ ativiya visesato alaṅkatā, paramehi vā uttamehi dibbehi assālaṅkārehi alaṅkatā, paramā vā aggā seṭṭhā ājānīyā sabbālaṅkārehi alaṅkatā hayā assā te tava rathe yojitā, yuttā vā te rathassa ca anucchavikā, aññamaññaṃ vā sadisatāya yuttā saṃsaṭṭhāti attho. Ettha ca ‘‘paramaalaṅkatā’’ti purimasmiṃ pakkhe sandhiṃ akatvā dutiyasmiṃ pakkhe avibhattikaniddeso daṭṭhabbo . Adhomukhāti heṭṭhāmukhā. Yadipi te tadā pakatiyāva ṭhitā, devalokato orohaṇavasena ‘‘adhomukhā’’ti vuttā. Aghasigamāti vehāsaṃgamā. Balīti balavanto. Javāti javanakā , balavanto ceva vegavanto cāti attho. Abhinimmitāti tava puññakammena nimmitā nibbattā. Sayaṃ nimmitameva vā sandhāya ‘‘abhinimmitā’’ti vuttaṃ nimmānaratibhāvato sirimāya devadhītāya. Pañcarathāsatāti gāthāsukhatthaṃ thakārassa dīghaṃ liṅgavipallāsañca katvā vuttaṃ, vibhattialopo vā daṭṭhabbo, pañca rathasatānīti attho. Anventi taṃ sārathicoditā hayāti sārathīhi coditā viya rathesu yuttā ime hayā bhadde, devate, taṃ anugacchanti. ‘‘Sārathiacoditā’’ti keci paṭhanti, sārathīhi acoditā eva anugacchantīti attho. ‘‘Sārathicoditā hayā’’ti ekaṃyeva vā padaṃ gāthāsukhatthaṃ dīghaṃ katvā vuttaṃ, sārathicoditahayā pañca rathasatāti yojanā.
138. ஸா திட்ட²ஸீதி ஸா த்வங் திட்ட²ஸி. ரத²வரேதி ரது²த்தமே. அலங்கதாதி ஸட்டி²ஸகடபா⁴ரேஹி தி³ப்³பா³லங்காரேஹி அலங்கதஸரீரா. ஓபா⁴ஸயங் ஜலமிவ ஜோதி பாவகோதி ஓபா⁴ஸெந்தீ ஜோதிரிவ ஜலந்தீ பாவகோ விய ச திட்ட²ஸி, ஸமந்ததோ ஓபா⁴ஸெந்தீ ஜலந்தீ திட்ட²ஸீதி வுத்தங் ஹோதி. ‘‘ஜோதீ’’தி ச சந்தி³மஸூரியனக்க²த்ததாரகரூபானங் ஸாதா⁴ரணனாமங். வரதனூதி உத்தமரூபத⁴ரே ஸப்³ப³ங்க³ஸோப⁴னே. ததோ ஏவ அனோமத³ஸ்ஸனே அலாமகத³ஸ்ஸனே, த³ஸ்ஸனீயே பாஸாதி³கேதி அத்தோ². கஸ்மா நு காயா அனதி⁴வரங் உபாக³மீதி குதோ நாம தே³வகாயதோ அனுத்தரங் ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ங் பயிருபாஸனாய உபக³ஞ்சி² உபக³தாஸி.
138.Sā tiṭṭhasīti sā tvaṃ tiṭṭhasi. Rathavareti rathuttame. Alaṅkatāti saṭṭhisakaṭabhārehi dibbālaṅkārehi alaṅkatasarīrā. Obhāsayaṃ jalamiva joti pāvakoti obhāsentī jotiriva jalantī pāvako viya ca tiṭṭhasi, samantato obhāsentī jalantī tiṭṭhasīti vuttaṃ hoti. ‘‘Jotī’’ti ca candimasūriyanakkhattatārakarūpānaṃ sādhāraṇanāmaṃ. Varatanūti uttamarūpadhare sabbaṅgasobhane. Tato eva anomadassane alāmakadassane, dassanīye pāsādiketi attho. Kasmā nu kāyā anadhivaraṃ upāgamīti kuto nāma devakāyato anuttaraṃ sammāsambuddhaṃ payirupāsanāya upagañchi upagatāsi.
ஏவங் தே²ரேன புச்சி²தா ஸா தே³வதா அத்தானங் ஆவிகரொந்தீ –
Evaṃ therena pucchitā sā devatā attānaṃ āvikarontī –
139.
139.
‘‘காமக்³க³பத்தானங் யமாஹுனுத்தரங், நிம்மாய நிம்மாய ரமந்தி தே³வதா;
‘‘Kāmaggapattānaṃ yamāhunuttaraṃ, nimmāya nimmāya ramanti devatā;
தஸ்மா காயா அச்ச²ரா காமவண்ணினீ, இதா⁴க³தா அனதி⁴வரங் நமஸ்ஸிது’’ந்தி. –
Tasmā kāyā accharā kāmavaṇṇinī, idhāgatā anadhivaraṃ namassitu’’nti. –
கா³த²மாஹ.
Gāthamāha.
139. தத்த² காமக்³க³பத்தானங் யமாஹுனுத்தரந்தி காமூபபோ⁴கே³ஹி அக்³க³பா⁴வங் பத்தானங் பரனிம்மிதவஸவத்தீனங் தே³வானங் யங் தே³வகாயங் யஸேன போ⁴கா³தி³வஸேன ச அனுத்தரந்தி வத³ந்தி, ததோ காயா. நிம்மாய நிம்மாய ரமந்தி தே³வதாதி நிம்மானரதிதே³வதா அத்தனா யதா²ருசிதே காமே ஸயங் நிம்மினித்வா நிம்மினித்வா ரமந்தி கீளந்தி லளந்தா அபி⁴ரமந்தி. தஸ்மா காயாதி தஸ்மா நிம்மானரதிதே³வனிகாயா . காமவண்ணினீதி காமரூபத⁴ரா யதி²ச்சி²தரூபதா⁴ரினீ. இதா⁴க³தாதி இத⁴ இமஸ்மிங் மனுஸ்ஸலோகே, இமங் வா மனுஸ்ஸலோகங் ஆக³தா.
139. Tattha kāmaggapattānaṃ yamāhunuttaranti kāmūpabhogehi aggabhāvaṃ pattānaṃ paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ yaṃ devakāyaṃ yasena bhogādivasena ca anuttaranti vadanti, tato kāyā. Nimmāya nimmāya ramanti devatāti nimmānaratidevatā attanā yathārucite kāme sayaṃ nimminitvā nimminitvā ramanti kīḷanti laḷantā abhiramanti. Tasmā kāyāti tasmā nimmānaratidevanikāyā . Kāmavaṇṇinīti kāmarūpadharā yathicchitarūpadhārinī. Idhāgatāti idha imasmiṃ manussaloke, imaṃ vā manussalokaṃ āgatā.
ஏவங் தே³வதாய அத்தனோ நிம்மானரதிதே³வதாபா⁴வே கதி²தே புன தே²ரோ தஸ்ஸா புரிமப⁴வங் தத்த² கதபுஞ்ஞகம்மங் லத்³தி⁴ஞ்ச கதா²பேதுகாமோ –
Evaṃ devatāya attano nimmānaratidevatābhāve kathite puna thero tassā purimabhavaṃ tattha katapuññakammaṃ laddhiñca kathāpetukāmo –
140.
140.
‘‘கிங் த்வங் புரே ஸுசரிதமாசரீத⁴, கேனச்ச²ஸி த்வங் அமிதயஸா ஸுகே²தி⁴தா;
‘‘Kiṃ tvaṃ pure sucaritamācarīdha, kenacchasi tvaṃ amitayasā sukhedhitā;
இத்³தீ⁴ ச தே அனதி⁴வரா விஹங்க³மா, வண்ணோ ச தே த³ஸ தி³ஸா விரோசதி.
Iddhī ca te anadhivarā vihaṅgamā, vaṇṇo ca te dasa disā virocati.
141.
141.
‘‘தே³வேஹி த்வங் பரிவுதா ஸக்கதா சஸி,
‘‘Devehi tvaṃ parivutā sakkatā casi,
குதோ சுதா ஸுக³திக³தாஸி தே³வதே;
Kuto cutā sugatigatāsi devate;
கஸ்ஸ வா த்வங் வசனகரானுஸாஸனிங்,
Kassa vā tvaṃ vacanakarānusāsaniṃ,
ஆசிக்க² மே த்வங் யதி³ பு³த்³த⁴ஸாவிகா’’தி. – த்³வே கா³தா² அபா⁴ஸி;
Ācikkha me tvaṃ yadi buddhasāvikā’’ti. – dve gāthā abhāsi;
140. தத்த² ஆசரீதி தீ³க⁴ங் கத்வா வுத்தங், உபசினீதி அத்தோ². இதா⁴தி நிபாதமத்தங், இத⁴ வா இமஸ்மிங் தே³வத்தபா⁴வே. கேனச்ச²ஸீதி கேன புஞ்ஞகம்மேன அஸ்ஸத்தா² அச்ச²ஸி. ‘‘கேனாஸி த்வ’’ந்தி கேசி பட²ந்தி. அமிதயஸாதி ந மிதயஸா அனப்பகபரிவாரா. ஸுகே²தி⁴தாதி ஸுகே²ன வட்³டி⁴தா, ஸுபரிப்³ரூஹிததி³ப்³ப³ஸுகா²தி அத்தோ². இத்³தீ⁴தி தி³ப்³பா³னுபா⁴வோ. அனதி⁴வராதி அதி⁴கா விஸிட்டா² அஞ்ஞா ஏதிஸ்ஸா நத்தீ²தி அனதி⁴வரா, அதிஉத்தமாதி அத்தோ². விஹங்க³மாதி வேஹாஸகா³மினீ. த³ஸ தி³ஸாதி த³ஸபி தி³ஸா. விரோசதீதி ஓபா⁴ஸேதி.
140. Tattha ācarīti dīghaṃ katvā vuttaṃ, upacinīti attho. Idhāti nipātamattaṃ, idha vā imasmiṃ devattabhāve. Kenacchasīti kena puññakammena assatthā acchasi. ‘‘Kenāsi tva’’nti keci paṭhanti. Amitayasāti na mitayasā anappakaparivārā. Sukhedhitāti sukhena vaḍḍhitā, suparibrūhitadibbasukhāti attho. Iddhīti dibbānubhāvo. Anadhivarāti adhikā visiṭṭhā aññā etissā natthīti anadhivarā, atiuttamāti attho. Vihaṅgamāti vehāsagāminī. Dasa disāti dasapi disā. Virocatīti obhāseti.
141. பரிவுதா ஸக்கதா சஸீதி ஸமந்ததோ பரிவாரிதா ஸம்பா⁴விதா ச அஸி. குதோ சுதா ஸுக³திக³தாஸீதி பஞ்சஸு க³தீஸு கதரக³திதோ சுதா ஹுத்வா ஸுக³திங் இமங் தே³வக³திங் படிஸந்தி⁴வஸேன உபக³தா அஸி. கஸ்ஸ வா த்வங் வசனகரானுஸாஸனிந்தி கஸ்ஸ நு வா ஸத்து² ஸாஸனே பாவசனே ஓவாதா³னுஸாஸனிஸம்படிச்ச²னேன த்வங் வசனகரா அஸீதி யோஜனா. கஸ்ஸ வா த்வங் ஸத்து² வசனகரா அனுஸாஸகஸ்ஸ அனுஸிட்டி²யங் பதிட்டா²னேனாதி ஏவங் வா எத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. ஏவங் அனுத்³தே³ஸிகவஸேன தஸ்ஸா லத்³தி⁴ங் புச்சி²த்வா புன உத்³தே³ஸிகவஸேன ‘‘ஆசிக்க² மே த்வங் யதி³ பு³த்³த⁴ஸாவிகா’’தி புச்ச²தி. தத்த² பு³த்³த⁴ஸாவிகாதி ஸப்³ப³ம்பி ஞெய்யத⁴ம்மங் ஸயம்பு⁴ஞாணேன ஹத்த²தலே ஆமலகங் விய பச்சக்க²தோ பு³த்³த⁴த்தா பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ த⁴ம்மஸ்ஸவனந்தே ஜாதாதி பு³த்³த⁴ஸாவிகா.
141.Parivutāsakkatā casīti samantato parivāritā sambhāvitā ca asi. Kuto cutā sugatigatāsīti pañcasu gatīsu kataragatito cutā hutvā sugatiṃ imaṃ devagatiṃ paṭisandhivasena upagatā asi. Kassa vā tvaṃ vacanakarānusāsaninti kassa nu vā satthu sāsane pāvacane ovādānusāsanisampaṭicchanena tvaṃ vacanakarā asīti yojanā. Kassa vā tvaṃ satthu vacanakarā anusāsakassa anusiṭṭhiyaṃ patiṭṭhānenāti evaṃ vā ettha attho daṭṭhabbo. Evaṃ anuddesikavasena tassā laddhiṃ pucchitvā puna uddesikavasena ‘‘ācikkha me tvaṃ yadi buddhasāvikā’’ti pucchati. Tattha buddhasāvikāti sabbampi ñeyyadhammaṃ sayambhuñāṇena hatthatale āmalakaṃ viya paccakkhato buddhattā buddhassa bhagavato dhammassavanante jātāti buddhasāvikā.
ஏவங் தே²ரேன புச்சி²தமத்த²ங் கதெ²ந்தீ தே³வதா இமா கா³தா² அபா⁴ஸி –
Evaṃ therena pucchitamatthaṃ kathentī devatā imā gāthā abhāsi –
142.
142.
‘‘நக³ந்தரே நக³ரவரே ஸுமாபிதே, பரிசாரிகா ராஜவரஸ்ஸ ஸிரிமதோ;
‘‘Nagantare nagaravare sumāpite, paricārikā rājavarassa sirimato;
நச்சே கீ³தே பரமஸுஸிக்கி²தா அஹுங், ஸிரிமாதி மங் ராஜக³ஹே அவேதி³ங்ஸு.
Nacce gīte paramasusikkhitā ahuṃ, sirimāti maṃ rājagahe avediṃsu.
143.
143.
‘‘பு³த்³தோ⁴ ச மே இஸினிஸபோ⁴ வினாயகோ, அதே³ஸயீ ஸமுத³யது³க்க²னிச்சதங்;
‘‘Buddho ca me isinisabho vināyako, adesayī samudayadukkhaniccataṃ;
அஸங்க²தங் து³க்க²னிரோத⁴ ஸஸ்ஸதங், மக்³க³ஞ்சிமங் அகுடிலமஞ்ஜஸங் ஸிவங்.
Asaṅkhataṃ dukkhanirodha sassataṃ, maggañcimaṃ akuṭilamañjasaṃ sivaṃ.
144.
144.
‘‘ஸுத்வானஹங் அமதபத³ங் அஸங்க²தங், ததா²க³தஸ்ஸனதி⁴வரஸ்ஸ ஸாஸனங்;
‘‘Sutvānahaṃ amatapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgatassanadhivarassa sāsanaṃ;
ஸீலெஸ்வஹங் பரமஸுஸங்வுதா அஹுங், த⁴ம்மே டி²தா நரவரபு³த்³த⁴தே³ஸிதே.
Sīlesvahaṃ paramasusaṃvutā ahuṃ, dhamme ṭhitā naravarabuddhadesite.
145.
145.
‘‘ஞத்வானஹங் விரஜபத³ங் அஸங்க²தங், ததா²க³தேனநதி⁴வரேன தே³ஸிதங்;
‘‘Ñatvānahaṃ virajapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgatenanadhivarena desitaṃ;
தத்தே²வஹங் ஸமத²ஸமாதி⁴மாபு²ஸிங், ஸாயேவ மே பரமனியாமதா அஹு.
Tatthevahaṃ samathasamādhimāphusiṃ, sāyeva me paramaniyāmatā ahu.
146.
146.
‘‘லத்³தா⁴னஹங் அமதவரங் விஸேஸனங், ஏகங்ஸிகா அபி⁴ஸமயே விஸேஸிய;
‘‘Laddhānahaṃ amatavaraṃ visesanaṃ, ekaṃsikā abhisamaye visesiya;
அஸங்ஸயா ப³ஹுஜனபூஜிதா அஹங், கி²ட்³டா³ரதிங் பச்சனுபோ⁴மனப்பகங்.
Asaṃsayā bahujanapūjitā ahaṃ, khiḍḍāratiṃ paccanubhomanappakaṃ.
147.
147.
‘‘ஏவங் அஹங் அமதத³ஸம்ஹி தே³வதா, ததா²க³தஸ்ஸனதி⁴வரஸ்ஸ ஸாவிகா;
‘‘Evaṃ ahaṃ amatadasamhi devatā, tathāgatassanadhivarassa sāvikā;
த⁴ம்மத்³த³ஸா பட²மப²லே பதிட்டி²தா, ஸோதாபன்னா ந ச பன மத்தி² து³க்³க³தி.
Dhammaddasā paṭhamaphale patiṭṭhitā, sotāpannā na ca pana matthi duggati.
148.
148.
‘‘ஸா வந்தி³துங் அனதி⁴வரங் உபாக³மிங், பாஸாதி³கே குஸலரதே ச பி⁴க்க²வோ;
‘‘Sā vandituṃ anadhivaraṃ upāgamiṃ, pāsādike kusalarate ca bhikkhavo;
நமஸ்ஸிதுங் ஸமணஸமாக³மங் ஸிவங், ஸகா³ரவா ஸிரிமதோ த⁴ம்மராஜினோ.
Namassituṃ samaṇasamāgamaṃ sivaṃ, sagāravā sirimato dhammarājino.
149.
149.
‘‘தி³ஸ்வா முனிங் முதி³தமனம்ஹி பீணிதா, ததா²க³தங் நரவரத³ம்மஸாரதி²ங்;
‘‘Disvā muniṃ muditamanamhi pīṇitā, tathāgataṃ naravaradammasārathiṃ;
தண்ஹச்சி²த³ங் குஸலரதங் வினாயகங், வந்தா³மஹங் பரமஹிதானுகம்பக’’ந்தி.
Taṇhacchidaṃ kusalarataṃ vināyakaṃ, vandāmahaṃ paramahitānukampaka’’nti.
142. தத்த² நக³ந்தரேதி இஸிகி³லிவேபுல்லவேபா⁴ரபண்ட³வகி³ஜ்ஜ²கூடஸங்கா²தானங் பஞ்சன்னங் பப்³ப³தானங் அந்தரே வேமஜ்ஜே², யதோ தங் நக³ரங் ‘‘கி³ரிப்³ப³ஜ’’ந்தி வுச்சதி . நக³ரவரேதி உத்தமனக³ரே, ராஜக³ஹங் ஸந்தா⁴யாஹ. ஸுமாபிதேதி மஹாகோ³விந்த³பண்டி³தேன வத்து²விஜ்ஜாவிதி⁴னா ஸம்மதே³வ நிவேஸிதே. பரிசாரிகாதி ஸங்கீ³தபரிசரியாய உபட்டா²யிகா. ராஜவரஸ்ஸாதி பி³ம்பி³ஸாரமஹாராஜஸ்ஸ. ஸிரிமதோதி எத்த² ‘‘ஸிரீதி பு³த்³தி⁴புஞ்ஞானங் அதி⁴வசன’’ந்தி வத³ந்தி. அத² வா புஞ்ஞனிப்³ப³த்தா ஸரீரஸோப⁴க்³கா³தி³ஸம்பத்தி கதபுஞ்ஞங் நிஸ்ஸயதி, கதபுஞ்ஞேஹி வா நிஸ்ஸீயதீதி ‘‘ஸிரீ’’தி வுச்சதி, ஸா ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸிரிமா, தஸ்ஸ ஸிரிமதோ. பரமஸுஸிக்கி²தாதி அதிவிய ஸம்மதே³வ ச ஸிக்கி²தா. அஹுந்தி அஹோஸிங். அவேதி³ங்ஸூதி அஞ்ஞாஸுங்.
142. Tattha nagantareti isigilivepullavebhārapaṇḍavagijjhakūṭasaṅkhātānaṃ pañcannaṃ pabbatānaṃ antare vemajjhe, yato taṃ nagaraṃ ‘‘giribbaja’’nti vuccati . Nagaravareti uttamanagare, rājagahaṃ sandhāyāha. Sumāpiteti mahāgovindapaṇḍitena vatthuvijjāvidhinā sammadeva nivesite. Paricārikāti saṃgītaparicariyāya upaṭṭhāyikā. Rājavarassāti bimbisāramahārājassa. Sirimatoti ettha ‘‘sirīti buddhipuññānaṃ adhivacana’’nti vadanti. Atha vā puññanibbattā sarīrasobhaggādisampatti katapuññaṃ nissayati, katapuññehi vā nissīyatīti ‘‘sirī’’ti vuccati, sā etassa atthīti sirimā, tassa sirimato. Paramasusikkhitāti ativiya sammadeva ca sikkhitā. Ahunti ahosiṃ. Avediṃsūti aññāsuṃ.
143. இஸினிஸபோ⁴தி க³வஸதஜெட்ட²கோ உஸபோ⁴, க³வஸஹஸ்ஸஜெட்ட²கோ வஸபோ⁴, வஜஸதஜெட்ட²கோ வா உஸபோ⁴, வஜஸஹஸ்ஸஜெட்ட²கோ வஸபோ⁴, ஸப்³ப³க³வஸெட்டோ² ஸப்³ப³பரிஸ்ஸயஸஹோ ஸேதோ பாஸாதி³கோ மஹாபா⁴ரவஹோ அஸனிஸதஸத்³தே³ஹிபி அஸம்பகம்பியோ நிஸபோ⁴. ரதா² ஸோ அத்தனோ நிஸப⁴ப³லேன ஸமன்னாக³தோ சதூஹி பாதே³ஹி பத²விங் உப்பீளெத்வா கேனசி பரிஸ்ஸயேன அகம்பியோ அசலட்டா²னேன திட்ட²தி, ஏவங் ப⁴க³வா த³ஸஹி ததா²க³தப³லேஹி ஸமன்னாக³தோ சதூஹி வேஸாரஜ்ஜபாதே³ஹி அட்ட²பரிஸபத²விங் உப்பீளெத்வா ஸதே³வகே லோகே கேனசி பச்சத்தி²கேன பச்சாமித்தேன அகம்பியோ அசலட்டா²னேன திட்ட²தி, தஸ்மா நிஸபோ⁴ வியாதி நிஸபோ⁴. ஸீலாதீ³னங் த⁴ம்மக்க²ந்தா⁴னங் ஏஸனட்டே²ன ‘‘இஸீ’’தி லத்³த⁴வோஹாரேஸு ஸெக்கா²ஸெக்க²இஸீஸு நிஸபோ⁴, இஸீனங் வா நிஸபோ⁴, இஸி ச ஸோ நிஸபோ⁴ சாதி வா இஸினிஸபோ⁴. வேனெய்யஸத்தே வினேதீதி வினாயகோ, நாயகவிரஹிதோதி வா வினாயகோ, ஸயம்பூ⁴தி அத்தோ².
143.Isinisabhoti gavasatajeṭṭhako usabho, gavasahassajeṭṭhako vasabho, vajasatajeṭṭhako vā usabho, vajasahassajeṭṭhako vasabho, sabbagavaseṭṭho sabbaparissayasaho seto pāsādiko mahābhāravaho asanisatasaddehipi asampakampiyo nisabho. Rathā so attano nisabhabalena samannāgato catūhi pādehi pathaviṃ uppīḷetvā kenaci parissayena akampiyo acalaṭṭhānena tiṭṭhati, evaṃ bhagavā dasahi tathāgatabalehi samannāgato catūhi vesārajjapādehi aṭṭhaparisapathaviṃ uppīḷetvā sadevake loke kenaci paccatthikena paccāmittena akampiyo acalaṭṭhānena tiṭṭhati, tasmā nisabho viyāti nisabho. Sīlādīnaṃ dhammakkhandhānaṃ esanaṭṭhena ‘‘isī’’ti laddhavohāresu sekkhāsekkhaisīsu nisabho, isīnaṃ vā nisabho, isi ca so nisabho cāti vā isinisabho. Veneyyasatte vinetīti vināyako, nāyakavirahitoti vā vināyako, sayambhūti attho.
அதே³ஸயீ ஸமுத³யது³க்க²னிச்சதந்தி ஸமுத³யஸச்சஸ்ஸ ச து³க்க²ஸச்சஸ்ஸ ச அனிச்சதங் வயத⁴ம்மதங் அபா⁴ஸி. தேன ‘‘யங்கிஞ்சி ஸமுத³யத⁴ம்மங், ஸப்³ப³ங் தங் நிரோத⁴த⁴ம்ம’’ந்தி அத்தனோ அபி⁴ஸமயஞாணஸ்ஸ பவத்திஆகாரங் த³ஸ்ஸேதி. ஸமுத³யது³க்க²னிச்சதந்தி வா ஸமுத³யஸச்சஞ்ச து³க்க²ஸச்சஞ்ச அனிச்சதஞ்ச. தத்த² ஸமுத³யஸச்சது³க்க²ஸச்சக்³க³ஹணேன விபஸ்ஸனாய பூ⁴மிங் த³ஸ்ஸேதி, அனிச்சதாக³ஹணேன தஸ்ஸா பவத்திஆகாரங் த³ஸ்ஸேதி. ஸங்கா²ரானஞ்ஹி அனிச்சாகாரே விபா⁴விதே து³க்கா²காரோ அனத்தாகாரோபி விபா⁴விதோயேவ ஹோதி தங்னிப³ந்த⁴னத்தா தேஸங். தேனாஹ ‘‘யத³னிச்சங், தங் து³க்க²ங், யங் து³க்க²ங், தத³னத்தா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.15). அஸங்க²தங் து³க்க²னிரோத⁴ஸஸ்ஸதந்தி கேனசி பச்சயேன ந ஸங்க²தந்தி அஸங்க²தங் , ஸப்³ப³காலங் தத²பா⁴வேன ஸஸ்ஸதங், ஸகலவட்டது³க்க²னிரோத⁴பா⁴வதோ து³க்க²னிரோத⁴ங் அரியஸச்சஞ்ச மே அதே³ஸயீதி யோஜனா. மக்³க³ஞ்சிமங் அகுடிலமஞ்ஜஸங் ஸிவந்தி அந்தத்³வயபரிவஜ்ஜனேன குடிலபா⁴வகரானங் மாயாதீ³னங் காயவங்காதீ³னஞ்ச பஹானேன அகுடிலங், ததோ ஏவ அஞ்ஜஸங், அஸிவபா⁴வகரானங் காமராகா³தீ³னங் ஸமுச்சி²ந்த³னேன ஸிவங் நிப்³பா³னங். மக்³க³ந்தி நிப்³பா³னத்தி²கேஹி மக்³கீ³யதி, கிலேஸே வா மாரெந்தோ க³ச்ச²தீதி ‘‘மக்³கோ³’’தி லத்³த⁴னாமங் இத³ங் தும்ஹாகஞ்ச மமஞ்ச பச்சக்க²பூ⁴தங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினிபடிபதா³ஸங்கா²தங் அரியஸச்சஞ்ச மே அதே³ஸயீதி யோஜனா.
Adesayī samudayadukkhaniccatanti samudayasaccassa ca dukkhasaccassa ca aniccataṃ vayadhammataṃ abhāsi. Tena ‘‘yaṃkiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti attano abhisamayañāṇassa pavattiākāraṃ dasseti. Samudayadukkhaniccatanti vā samudayasaccañca dukkhasaccañca aniccatañca. Tattha samudayasaccadukkhasaccaggahaṇena vipassanāya bhūmiṃ dasseti, aniccatāgahaṇena tassā pavattiākāraṃ dasseti. Saṅkhārānañhi aniccākāre vibhāvite dukkhākāro anattākāropi vibhāvitoyeva hoti taṃnibandhanattā tesaṃ. Tenāha ‘‘yadaniccaṃ, taṃ dukkhaṃ, yaṃ dukkhaṃ, tadanattā’’ti (saṃ. ni. 3.15). Asaṅkhataṃ dukkhanirodhasassatanti kenaci paccayena na saṅkhatanti asaṅkhataṃ , sabbakālaṃ tathabhāvena sassataṃ, sakalavaṭṭadukkhanirodhabhāvato dukkhanirodhaṃ ariyasaccañca me adesayīti yojanā. Maggañcimaṃ akuṭilamañjasaṃ sivanti antadvayaparivajjanena kuṭilabhāvakarānaṃ māyādīnaṃ kāyavaṅkādīnañca pahānena akuṭilaṃ, tato eva añjasaṃ, asivabhāvakarānaṃ kāmarāgādīnaṃ samucchindanena sivaṃ nibbānaṃ. Magganti nibbānatthikehi maggīyati, kilese vā mārento gacchatīti ‘‘maggo’’ti laddhanāmaṃ idaṃ tumhākañca mamañca paccakkhabhūtaṃ dukkhanirodhagāminipaṭipadāsaṅkhātaṃ ariyasaccañca me adesayīti yojanā.
144. ஸுத்வானஹங் அமதபத³ங் அஸங்க²தங், ததா²க³தஸ்ஸனதி⁴வரஸ்ஸ ஸாஸனந்தி எத்த² அயங் ஸங்கே²பத்தோ² – ததா² ஆக³மனாதி³அத்தே²ன ததா²க³தஸ்ஸ, ஸதே³வகே லோகே அக்³க³பா⁴வதோ அனதி⁴வரஸ்ஸ, ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ அமதபத³ங் அஸங்க²தங் நிப்³பா³னங் உத்³தி³ஸ்ஸ தே³ஸிதத்தா, அமதஸ்ஸ வா நிப்³பா³னஸ்ஸ படிபஜ்ஜனுபாயத்தா கேனசிபி அஸங்க²ரணீயத்தா ச அமதபத³ங் அஸங்க²தங் ஸாஸனங் ஸத்³த⁴ம்மங் அஹங் ஸுத்வானாதி. ஸீலெஸ்வஹந்தி ஸீலேஸு நிப்பா²தே³தப்³பே³ஸு அஹங். பரமஸுஸங்வுதாதி அதிவிய ஸம்மதே³வ ஸங்வுதா. அஹுந்தி அஹோஸிங். த⁴ம்மே டி²தாதி படிபத்தித⁴ம்மே பதிட்டி²தா.
144.Sutvānahaṃ amatapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgatassanadhivarassa sāsananti ettha ayaṃ saṅkhepattho – tathā āgamanādiatthena tathāgatassa, sadevake loke aggabhāvato anadhivarassa, sammāsambuddhassa amatapadaṃ asaṅkhataṃ nibbānaṃ uddissa desitattā, amatassa vā nibbānassa paṭipajjanupāyattā kenacipi asaṅkharaṇīyattā ca amatapadaṃ asaṅkhataṃ sāsanaṃ saddhammaṃ ahaṃ sutvānāti. Sīlesvahanti sīlesu nipphādetabbesu ahaṃ. Paramasusaṃvutāti ativiya sammadeva saṃvutā. Ahunti ahosiṃ. Dhamme ṭhitāti paṭipattidhamme patiṭṭhitā.
145. ஞத்வானாதி ஸச்சி²கிரியாபி⁴ஸமயவஸேன ஜானித்வா. தத்தே²வாதி தஸ்மிங்யேவ க²ணே, தஸ்மிங்யேவ வா அத்தபா⁴வே. ஸமத²ஸமாதி⁴மாபு²ஸிந்தி பச்சனீகத⁴ம்மானங் ஸமுச்சே²த³வஸேன ஸமனதோ வூபஸமனதோ பரமத்த²ஸமத²பூ⁴தங் லோகுத்தரஸமாதி⁴ங் ஆபு²ஸிங் அதி⁴க³ச்சி²ங். யதி³பி யஸ்மிங் க²ணே நிரோத⁴ஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாபி⁴ஸமயோ, தஸ்மிங்யேவ க²ணே மக்³க³ஸ்ஸ பா⁴வனாபி⁴ஸமயோ, ஆரம்மணபடிவேத⁴ங் பன பா⁴வனாபடிவேத⁴ஸ்ஸேவ புரிமஸித்³தி⁴காரணங் விய கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் –
145.Ñatvānāti sacchikiriyābhisamayavasena jānitvā. Tatthevāti tasmiṃyeva khaṇe, tasmiṃyeva vā attabhāve. Samathasamādhimāphusinti paccanīkadhammānaṃ samucchedavasena samanato vūpasamanato paramatthasamathabhūtaṃ lokuttarasamādhiṃ āphusiṃ adhigacchiṃ. Yadipi yasmiṃ khaṇe nirodhassa sacchikiriyābhisamayo, tasmiṃyeva khaṇe maggassa bhāvanābhisamayo, ārammaṇapaṭivedhaṃ pana bhāvanāpaṭivedhasseva purimasiddhikāraṇaṃ viya katvā dassetuṃ –
‘‘ஞத்வானஹங் விரஜபத³ங் அஸங்க²தங், ததா²க³தேனநதி⁴வரேன தே³ஸிதங்’’.
‘‘Ñatvānahaṃ virajapadaṃ asaṅkhataṃ, tathāgatenanadhivarena desitaṃ’’.
தத்தே²வஹங் ‘ஸமத²ஸமாதி⁴மாபு²ஸி’ந்தி வுத்தங் யதா² ‘‘சக்கு²ஞ்ச படிச்ச ரூபே ச உப்பஜ்ஜதி சக்கு²விஞ்ஞாண’’ந்தி (ம॰ நி॰ 1.400; 3.421; ஸங்॰ நி॰ 4.60). ஞத்வானாதி வா ஸமானகாலவஸேன வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங் யதா² ‘‘நிஹந்த்வான தமங் ஸப்³ப³ங், ஆதி³ச்சோ நப⁴முக்³க³தோ’’தி. ஸாயேவாதி யா லோகுத்தரஸமாதி⁴பு²ஸனா லத்³தா⁴, ஸாயேவ. பரமனியாமதாதி பரமா உத்தமா மக்³க³னியாமதா.
Tatthevahaṃ ‘samathasamādhimāphusi’nti vuttaṃ yathā ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti (ma. ni. 1.400; 3.421; saṃ. ni. 4.60). Ñatvānāti vā samānakālavasena vuttanti veditabbaṃ yathā ‘‘nihantvāna tamaṃ sabbaṃ, ādicco nabhamuggato’’ti. Sāyevāti yā lokuttarasamādhiphusanā laddhā, sāyeva. Paramaniyāmatāti paramā uttamā magganiyāmatā.
146. விஸேஸனந்தி புது²ஜ்ஜனேஹி விஸேஸகங் விஸிட்ட²பா⁴வஸாத⁴கங். ஏகங்ஸிகாதி ‘‘ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா, ஸ்வாக்கா²தோ த⁴ம்மோ, ஸுப்படிபன்னோ ஸங்கோ⁴’’தி ஏகங்ஸகா³ஹவதீ ரதனத்தயே நிப்³பி³சிகிச்சா². அபி⁴ஸமயே விஸேஸியாதி ஸச்சபடிவேத⁴வஸேன விஸேஸங் பத்வா. ‘‘விஸேஸினீ’’திபி பட²ந்தி, அபி⁴ஸமயஹேது விஸேஸவதீதி அத்தோ². அஸங்ஸயாதி ஸோளஸவத்து²காய அட்ட²வத்து²காய ச விசிகிச்சா²ய பஹீனத்தா அபக³தஸங்ஸயா. ‘‘அஸங்ஸியா’’தி கேசி பட²ந்தி. ப³ஹுஜனபூஜிதாதி ஸுக³தீஹி பரேஹி பத்த²னீயகு³ணாதி அத்தோ². கி²ட்³டா³ரதிந்தி கி²ட்³டா³பூ⁴தங் ரதிங், அத² வா கி²ட்³ட³ஞ்ச ரதிஞ்ச கி²ட்³டா³விஹாரஞ்ச ரதிஸுக²ஞ்ச.
146.Visesananti puthujjanehi visesakaṃ visiṭṭhabhāvasādhakaṃ. Ekaṃsikāti ‘‘sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho’’ti ekaṃsagāhavatī ratanattaye nibbicikicchā. Abhisamaye visesiyāti saccapaṭivedhavasena visesaṃ patvā. ‘‘Visesinī’’tipi paṭhanti, abhisamayahetu visesavatīti attho. Asaṃsayāti soḷasavatthukāya aṭṭhavatthukāya ca vicikicchāya pahīnattā apagatasaṃsayā. ‘‘Asaṃsiyā’’ti keci paṭhanti. Bahujanapūjitāti sugatīhi parehi patthanīyaguṇāti attho. Khiḍḍāratinti khiḍḍābhūtaṃ ratiṃ, atha vā khiḍḍañca ratiñca khiḍḍāvihārañca ratisukhañca.
147. அமதத³ஸம்ஹீதி அமதத³ஸா நிப்³பா³னத³ஸ்ஸாவினீ அம்ஹி. த⁴ம்மத்³த³ஸாதி சதுஸச்சத⁴ம்மங் தி³ட்ட²வதீ. ஸோதாபன்னாதி அரியமக்³க³ஸோதங் ஆதி³தோ பத்தா. ந ச பன மத்தி² து³க்³க³தீதி ந ச பன மே அத்தி² து³க்³க³தி அவினிபாதத⁴ம்மத்தா.
147.Amatadasamhīti amatadasā nibbānadassāvinī amhi. Dhammaddasāti catusaccadhammaṃ diṭṭhavatī. Sotāpannāti ariyamaggasotaṃ ādito pattā. Na ca pana matthi duggatīti na ca pana me atthi duggati avinipātadhammattā.
148. பாஸாதி³கேதி பஸாதா³வஹே. குஸலரதேதி குஸலே அனவஜ்ஜத⁴ம்மே நிப்³பா³னே ரதே. பி⁴க்க²வோதி பி⁴க்கூ² நமஸ்ஸிதுங் உபாக³மிந்தி யோஜனா. ஸமணஸமாக³மங் ஸிவந்தி ஸமணானங் ஸமிதபாபானங் பு³த்³த⁴பு³த்³த⁴ஸாவகானங் ஸிவஞ்ச த⁴ம்மங் கே²மங் ஸமாக³மங் ஸங்க³மங் பயிருபாஸிதுங் உபாக³மிந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸிரிமதோ த⁴ம்மராஜினோதி பு⁴ம்மத்தே² ஸாமிவசனங். ஸிரிமதி த⁴ம்மராஜினீதி அத்தோ². ஏவமேவ ச கேசி பட²ந்தி.
148.Pāsādiketi pasādāvahe. Kusalarateti kusale anavajjadhamme nibbāne rate. Bhikkhavoti bhikkhū namassituṃ upāgaminti yojanā. Samaṇasamāgamaṃ sivanti samaṇānaṃ samitapāpānaṃ buddhabuddhasāvakānaṃ sivañca dhammaṃ khemaṃ samāgamaṃ saṅgamaṃ payirupāsituṃ upāgaminti sambandho. Sirimato dhammarājinoti bhummatthe sāmivacanaṃ. Sirimati dhammarājinīti attho. Evameva ca keci paṭhanti.
149. முதி³தமனம்ஹீதி மோதி³தமனா அம்ஹி. பீணிதாதி துட்டா², பீதிரஸவஸேன வா தித்தா. நரவரத³ம்மஸாரதி²ந்தி நரவரோ ச ஸோ அக்³க³புக்³க³லத்தா, த³ம்மானங் த³மேதப்³பா³னங் வேனெய்யானங் நிப்³பா³னாபி⁴முக²ங் ஸாரணதோ த³ம்மஸாரதி² சாதி நரவரத³ம்மஸாரதி², தங். பரமஹிதானுகம்பகந்தி பரமேன உத்தமேன ஹிதேன ஸப்³ப³ஸத்தானங் அனுகம்பகங்.
149.Muditamanamhīti moditamanā amhi. Pīṇitāti tuṭṭhā, pītirasavasena vā tittā. Naravaradammasārathinti naravaro ca so aggapuggalattā, dammānaṃ dametabbānaṃ veneyyānaṃ nibbānābhimukhaṃ sāraṇato dammasārathi cāti naravaradammasārathi, taṃ. Paramahitānukampakanti paramena uttamena hitena sabbasattānaṃ anukampakaṃ.
ஏவங் ஸிரிமா தே³வதீ⁴தா அத்தனோ லத்³தி⁴பவேத³னமுகே²ன ரதனத்தயே பஸாத³ங் பவேதெ³த்வா ப⁴க³வந்தங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச வந்தி³த்வா பத³க்கி²ணங் கத்வா தே³வலோகமேவ க³தா. ப⁴க³வா தமேவ ஓதிண்ணவத்து²ங் அட்டு²ப்பத்திங் கத்வா த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி, தே³ஸனாபரியோஸானே உக்கண்டி²தபி⁴க்கு² அரஹத்தங் பாபுணி, ஸம்பத்தபரிஸாயபி ஸா த⁴ம்மதே³ஸனா ஸாத்தி²கா ஜாதாதி.
Evaṃ sirimā devadhītā attano laddhipavedanamukhena ratanattaye pasādaṃ pavedetvā bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca vanditvā padakkhiṇaṃ katvā devalokameva gatā. Bhagavā tameva otiṇṇavatthuṃ aṭṭhuppattiṃ katvā dhammaṃ desesi, desanāpariyosāne ukkaṇṭhitabhikkhu arahattaṃ pāpuṇi, sampattaparisāyapi sā dhammadesanā sātthikā jātāti.
ஸிரிமாவிமானவண்ணனா நிட்டி²தா.
Sirimāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / விமானவத்து²பாளி • Vimānavatthupāḷi / 16. ஸிரிமாவிமானவத்து² • 16. Sirimāvimānavatthu