Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
6. ஸீதவனியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
6. Sītavaniyattheragāthāvaṇṇanā
யோ ஸீதவனந்தி ஆயஸ்மதோ ஸம்பூ⁴தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? இதோ கிர அட்டா²ரஸாதி⁴கஸ்ஸ கப்பஸதஸ்ஸ மத்த²கே அத்த²த³ஸ்ஸீ நாம ஸம்பு³த்³தோ⁴ லோகே உப்பஜ்ஜித்வா ஸதே³வகங் லோகங் ஸங்ஸாரமஹோக⁴தோ தாரெந்தோ ஏகதி³வஸங் மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் க³ங்கா³தீரங் உபக³ச்சி². தஸ்மிங் காலே அயங் க³ஹபதிகுலே நிப்³ப³த்தோ தத்த² ப⁴க³வந்தங் பஸ்ஸித்வா பஸன்னமானஸோ உபஸங்கமித்வா வந்தி³த்வா ‘‘கிங், ப⁴ந்தே, பாரங் க³ந்துகாமத்தா²’’தி புச்சி². ப⁴க³வா ‘‘க³மிஸ்ஸாமா’’தி அவோச. ஸோ தாவதே³வ நாவாஸங்கா⁴டங் யோஜெத்வா உபனேஸி. ஸத்தா² தங் அனுகம்பந்தோ ஸஹ பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன நாவங் அபி⁴ருஹி. ஸோ ஸயம்பி அபி⁴ருய்ஹ ஸுகே²னேவ பரதீரங் ஸம்பாபெத்வா ப⁴க³வந்தங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச து³தியதி³வஸே மஹாதா³னங் பவத்தெத்வா அனுக³ந்த்வா பஸன்னசித்தோ வந்தி³த்வா நிவத்தி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரித்வா இதோ தேரஸாதி⁴ககப்பஸதஸ்ஸ மத்த²கே க²த்தியகுலே நிப்³ப³த்தித்வா ராஜா அஹோஸி சக்கவத்தீ த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா. ஸோ ஸத்தே ஸுக³திமக்³கே³ பதிட்டா²பெத்வா ததோ சுதோ ஏகனவுதிகப்பே விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா து⁴தத⁴ம்மே ஸமாதா³ய ஸுஸானே வஸந்தோ ஸமணத⁴ம்மங் அகாஸி. புன கஸ்ஸபஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலேபி தஸ்ஸ ஸாஸனே தீஹி ஸஹாயேஹி ஸத்³தி⁴ங் பப்³ப³ஜித்வா வீஸதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ஸமணத⁴ம்மங் கத்வா ஏகங் பு³த்³த⁴ந்தரங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரித்வா இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே ப்³ராஹ்மணமஹாஸாலஸ்ஸ புத்தோ ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி. தஸ்ஸ ‘‘ஸம்பூ⁴தோ’’தி நாமங் அகங்ஸு. ஸோ வயப்பத்தோ ப்³ராஹ்மணஸிப்பேஸு நிப்ப²த்திங் க³தோ. பூ⁴மிஜோ ஜெய்யஸேனோ அபி⁴ராத⁴னோதி தீஹி ஸஹாயேஹி ஸத்³தி⁴ங் ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் க³தோ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜி. யே ஸந்தா⁴ய வுத்தங் –
Yo sītavananti āyasmato sambhūtattherassa gāthā. Kā uppatti? Ito kira aṭṭhārasādhikassa kappasatassa matthake atthadassī nāma sambuddho loke uppajjitvā sadevakaṃ lokaṃ saṃsāramahoghato tārento ekadivasaṃ mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ gaṅgātīraṃ upagacchi. Tasmiṃ kāle ayaṃ gahapatikule nibbatto tattha bhagavantaṃ passitvā pasannamānaso upasaṅkamitvā vanditvā ‘‘kiṃ, bhante, pāraṃ gantukāmatthā’’ti pucchi. Bhagavā ‘‘gamissāmā’’ti avoca. So tāvadeva nāvāsaṅghāṭaṃ yojetvā upanesi. Satthā taṃ anukampanto saha bhikkhusaṅghena nāvaṃ abhiruhi. So sayampi abhiruyha sukheneva paratīraṃ sampāpetvā bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca dutiyadivase mahādānaṃ pavattetvā anugantvā pasannacitto vanditvā nivatti. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaritvā ito terasādhikakappasatassa matthake khattiyakule nibbattitvā rājā ahosi cakkavattī dhammiko dhammarājā. So satte sugatimagge patiṭṭhāpetvā tato cuto ekanavutikappe vipassissa bhagavato sāsane pabbajitvā dhutadhamme samādāya susāne vasanto samaṇadhammaṃ akāsi. Puna kassapassa bhagavato kālepi tassa sāsane tīhi sahāyehi saddhiṃ pabbajitvā vīsativassasahassāni samaṇadhammaṃ katvā ekaṃ buddhantaraṃ devamanussesu saṃsaritvā imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇamahāsālassa putto hutvā nibbatti. Tassa ‘‘sambhūto’’ti nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto brāhmaṇasippesu nipphattiṃ gato. Bhūmijo jeyyaseno abhirādhanoti tīhi sahāyehi saddhiṃ bhagavato santikaṃ gato dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbaji. Ye sandhāya vuttaṃ –
‘‘பூ⁴மிஜோ ஜெய்யஸேனோ ச, ஸம்பூ⁴தோ அபி⁴ராத⁴னோ;
‘‘Bhūmijo jeyyaseno ca, sambhūto abhirādhano;
ஏதே த⁴ம்மங் அபி⁴ஞ்ஞாஸுங், ஸாஸனே வரதாதி³னோ’’தி.
Ete dhammaṃ abhiññāsuṃ, sāsane varatādino’’ti.
அத² ஸம்பூ⁴தோ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே காயக³தாஸதிகம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா நிப³த்³த⁴ங் ஸீதவனே வஸதி. தேனேவாயஸ்மா ‘‘ஸீதவனியோ’’தி பஞ்ஞாயித்த². தேன ச ஸமயேன வெஸ்ஸவணோ மஹாராஜா கேனசிதே³வ கரணீயேன ஜம்பு³தீ³பே த³க்கி²ணதி³ஸாபா⁴க³ங் உத்³தி³ஸ்ஸ ஆகாஸேன க³ச்ச²ந்தோ தே²ரங் அப்³போ⁴காஸே நிஸீதி³த்வா கம்மட்டா²னங் மனஸிகரொந்தங் தி³ஸ்வா விமானதோ ஓருய்ஹ தே²ரங் வந்தி³த்வா, ‘‘யதா³ தே²ரோ ஸமாதி⁴தோ வுட்ட²ஹிஸ்ஸதி, ததா³ மம ஆக³மனங் ஆரோசேத², ஆரக்க²ஞ்சஸ்ஸ கரோதா²’’தி த்³வே யக்கே² ஆணாபெத்வா பக்காமி. தே தே²ரஸ்ஸ ஸமீபே ட²த்வா மனஸிகாரங் படிஸங்ஹரித்வா நிஸின்னகாலே ஆரோசேஸுங். தங் ஸுத்வா தே²ரோ ‘‘தும்ஹே மம வசனேன வெஸ்ஸவணமஹாராஜஸ்ஸ கதே²த², ப⁴க³வதா அத்தனோ ஸாஸனே டி²தானங் ஸதிஆரக்கா² நாம ட²பிதா அத்தி², ஸாயேவ மாதி³ஸே ரக்க²தி, த்வங் தத்த² அப்பொஸ்ஸுக்கோ ஹோஹி, ப⁴க³வதோ ஓவாதே³ டி²தானங் ஏதி³ஸாய ஆரக்கா²ய கரணீயங் நத்தீ²’’தி தே விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா தாவதே³வ விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா விஜ்ஜாத்தயங் ஸச்சா²காஸி. ததோ வெஸ்ஸவணோ நிவத்தமானோ தே²ரஸ்ஸ ஸமீபங் பத்வா முகா²காரஸல்லக்க²ணேனேவஸ்ஸ கதகிச்சபா⁴வங் ஞத்வா ஸாவத்தி²ங் க³ந்த்வா ப⁴க³வதோ ஆரோசெத்வா ஸத்து² ஸம்முகா² தே²ரங் அபி⁴த்த²வந்தோ –
Atha sambhūto bhagavato santike kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ gahetvā nibaddhaṃ sītavane vasati. Tenevāyasmā ‘‘sītavaniyo’’ti paññāyittha. Tena ca samayena vessavaṇo mahārājā kenacideva karaṇīyena jambudīpe dakkhiṇadisābhāgaṃ uddissa ākāsena gacchanto theraṃ abbhokāse nisīditvā kammaṭṭhānaṃ manasikarontaṃ disvā vimānato oruyha theraṃ vanditvā, ‘‘yadā thero samādhito vuṭṭhahissati, tadā mama āgamanaṃ ārocetha, ārakkhañcassa karothā’’ti dve yakkhe āṇāpetvā pakkāmi. Te therassa samīpe ṭhatvā manasikāraṃ paṭisaṃharitvā nisinnakāle ārocesuṃ. Taṃ sutvā thero ‘‘tumhe mama vacanena vessavaṇamahārājassa kathetha, bhagavatā attano sāsane ṭhitānaṃ satiārakkhā nāma ṭhapitā atthi, sāyeva mādise rakkhati, tvaṃ tattha appossukko hohi, bhagavato ovāde ṭhitānaṃ edisāya ārakkhāya karaṇīyaṃ natthī’’ti te vissajjetvā tāvadeva vipassanaṃ vaḍḍhetvā vijjāttayaṃ sacchākāsi. Tato vessavaṇo nivattamāno therassa samīpaṃ patvā mukhākārasallakkhaṇenevassa katakiccabhāvaṃ ñatvā sāvatthiṃ gantvā bhagavato ārocetvā satthu sammukhā theraṃ abhitthavanto –
‘‘ஸதிஆரக்க²ஸம்பன்னோ, தி⁴திமா வீரியஸமாஹிதோ;
‘‘Satiārakkhasampanno, dhitimā vīriyasamāhito;
அனுஜாதோ ஸத்து² ஸம்பூ⁴தோ, தேவிஜ்ஜோ மச்சுபாரகூ³’’தி. –
Anujāto satthu sambhūto, tevijjo maccupāragū’’ti. –
இமாய கா³தா²ய தே²ரஸ்ஸ கு³ணே வண்ணேஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.21.15-20) –
Imāya gāthāya therassa guṇe vaṇṇesi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.21.15-20) –
‘‘அத்த²த³ஸ்ஸீ து ப⁴க³வா, த்³விபதி³ந்தோ³ நராஸபோ⁴;
‘‘Atthadassī tu bhagavā, dvipadindo narāsabho;
புரக்க²தோ ஸாவகேஹி, க³ங்கா³தீரமுபாக³மி.
Purakkhato sāvakehi, gaṅgātīramupāgami.
‘‘ஸமதித்தி காகபெய்யா, க³ங்கா³ ஆஸி து³ருத்தரா;
‘‘Samatitti kākapeyyā, gaṅgā āsi duruttarā;
உத்தாரயிங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங், பு³த்³த⁴ஞ்ச த்³விபது³த்தமங்.
Uttārayiṃ bhikkhusaṅghaṃ, buddhañca dvipaduttamaṃ.
‘‘அட்டா²ரஸே கப்பஸதே, யங் கம்மமகரிங் ததா³;
‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ kammamakariṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, தரணாய இத³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, taraṇāya idaṃ phalaṃ.
‘‘தேரஸேதோ கப்பஸதே, பஞ்ச ஸப்³போ³ப⁴வா அஹுங்;
‘‘Teraseto kappasate, pañca sabbobhavā ahuṃ;
ஸத்தரதனஸம்பன்னா, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லா.
Sattaratanasampannā, cakkavattī mahabbalā.
‘‘பச்சி²மே ச ப⁴வே அஸ்மிங், ஜாதோஹங் ப்³ராஹ்மணே குலே;
‘‘Pacchime ca bhave asmiṃ, jātohaṃ brāhmaṇe kule;
ஸத்³தி⁴ங் தீஹி ஸஹாயேஹி, பப்³ப³ஜிங் ஸத்து² ஸாஸனே.
Saddhiṃ tīhi sahāyehi, pabbajiṃ satthu sāsane.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அதா²யஸ்மா ஸம்பூ⁴தோ ப⁴க³வந்தங் த³ஸ்ஸனாய க³ச்ச²ந்தே பி⁴க்கூ² தி³ஸ்வா ‘‘ஆவுஸோ, மம வசனேன ப⁴க³வதோ பாதே³ ஸிரஸா வந்த³த², ஏவஞ்ச வதே³தா²’’தி வத்வா த⁴ம்மாதி⁴கரணங் அத்தனோ ஸத்து² அவிஹேடி²தபா⁴வங் பகாஸெந்தோ ‘‘யோ ஸீதவன’’ந்தி கா³த²மாஹ. தே பி⁴க்கூ² ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா வந்தி³த்வா ஸம்பூ⁴தத்தே²ரஸ்ஸ ஸாஸனங் ஸம்பவேதெ³ந்தா, ‘‘ஆயஸ்மா, ப⁴ந்தே, ஸம்பூ⁴தோ ப⁴க³வதோ பாதே³ ஸிரஸா வந்த³தி, ஏவஞ்ச வத³தீ’’தி வத்வா தங் கா³த²ங் ஆரோசேஸுங், தங் ஸுத்வா ப⁴க³வா ‘‘பண்டி³தோ, பி⁴க்க²வே, ஸம்பூ⁴தோ பி⁴க்கு² பச்சபாதி³ த⁴ம்மஸ்ஸானுத⁴ம்மங், ந ச மங் த⁴ம்மாதி⁴கரணங் விஹேடே²தி. வெஸ்ஸவணேன தஸ்ஸத்தோ² மய்ஹங் ஆரோசிதா’’தி ஆஹ.
Athāyasmā sambhūto bhagavantaṃ dassanāya gacchante bhikkhū disvā ‘‘āvuso, mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha, evañca vadethā’’ti vatvā dhammādhikaraṇaṃ attano satthu aviheṭhitabhāvaṃ pakāsento ‘‘yo sītavana’’nti gāthamāha. Te bhikkhū bhagavantaṃ upasaṅkamitvā vanditvā sambhūtattherassa sāsanaṃ sampavedentā, ‘‘āyasmā, bhante, sambhūto bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadatī’’ti vatvā taṃ gāthaṃ ārocesuṃ, taṃ sutvā bhagavā ‘‘paṇḍito, bhikkhave, sambhūto bhikkhu paccapādi dhammassānudhammaṃ, na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ viheṭheti. Vessavaṇena tassattho mayhaṃ ārocitā’’ti āha.
6. யங் பன தே பி⁴க்கூ² ஸம்பூ⁴தத்தே²ரேன வுத்தங் ‘‘யோ ஸீதவன’’ந்தி கா³த²ங் ஸத்து² நிவேதே³ஸுங். தத்த² ஸீதவனந்தி ஏவங்னாமகங் ராஜக³ஹஸமீபே மஹந்தங் பே⁴ரவஸுஸானவனங். உபகா³தி நிவாஸனவஸேன உபக³ச்சி². ஏதேன ப⁴க³வதா அனுஞ்ஞாதங் பப்³ப³ஜிதானுரூபங் நிவாஸனட்டா²னங் த³ஸ்ஸேதி. பி⁴க்கூ²தி ஸங்ஸாரப⁴யஸ்ஸ இக்க²னதோ பி⁴ன்னகிலேஸதாய ச பி⁴க்கு². ஏகோதி அது³தியோ, ஏதேன காயவிவேகங் த³ஸ்ஸேதி. ஸந்துஸிதோதி ஸந்துட்டோ². ஏதேன சதுபச்சயஸந்தோஸலக்க²ணங் அரியவங்ஸங் த³ஸ்ஸேதி. ஸமாஹிதத்தோதி உபசாரப்பனாபே⁴தே³ன ஸமாதி⁴னா ஸமாஹிதசித்தோ, ஏதேன சித்தவிவேகபா⁴வனாமுகே²ன பா⁴வனாராமங் அரியவங்ஸங் த³ஸ்ஸேதி. விஜிதாவீதி ஸாஸனே ஸம்மாபடிபஜ்ஜந்தேன விஜேதப்³ப³ங் கிலேஸக³ணங் விஜித்வா டி²தோ, ஏதேன உபதி⁴விவேகங் த³ஸ்ஸேதி. ப⁴யஹேதூனங் கிலேஸானங் அபக³தத்தா அபேதலோமஹங்ஸோ, ஏதேன ஸம்மாபடிபத்தியா ப²லங் த³ஸ்ஸேதி. ரக்க²ந்தி ரக்க²ந்தோ. காயக³தாஸதிந்தி காயாரம்மணங் ஸதிங், காயக³தாஸதிகம்மட்டா²னங் பரிப்³ரூஹனவஸேன அவிஸ்ஸஜ்ஜெந்தோ. தி⁴திமாதி தீ⁴ரோ, ஸமாஹிதத்தங் விஜிதாவிபா⁴வதங் வா உபாதா³ய படிபத்தித³ஸ்ஸனமேதங். அயஞ்ஹெத்த² ஸங்கே²பத்தோ² – ஸோ பி⁴க்கு² விவேகஸுகா²னுபெக்கா²ய ஏகோ ஸீதவனங் உபாக³மி, உபாக³தோ ச லோலபா⁴வாபா⁴வதோ ஸந்துட்டோ² தி⁴திமா காயக³தாஸதிகம்மட்டா²னங் பா⁴வெந்தோ ததா²தி⁴க³தங் ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா அதி⁴க³தேன அக்³க³மக்³கே³ன ஸமாஹிதோ விஜிதாவீ ச ஹுத்வா கதகிச்சதாய ப⁴யஹேதூனங் ஸப்³ப³ஸோ அபக³தத்தா அபேதலோமஹங்ஸோ ஜாதோதி.
6. Yaṃ pana te bhikkhū sambhūtattherena vuttaṃ ‘‘yo sītavana’’nti gāthaṃ satthu nivedesuṃ. Tattha sītavananti evaṃnāmakaṃ rājagahasamīpe mahantaṃ bheravasusānavanaṃ. Upagāti nivāsanavasena upagacchi. Etena bhagavatā anuññātaṃ pabbajitānurūpaṃ nivāsanaṭṭhānaṃ dasseti. Bhikkhūti saṃsārabhayassa ikkhanato bhinnakilesatāya ca bhikkhu. Ekoti adutiyo, etena kāyavivekaṃ dasseti. Santusitoti santuṭṭho. Etena catupaccayasantosalakkhaṇaṃ ariyavaṃsaṃ dasseti. Samāhitattoti upacārappanābhedena samādhinā samāhitacitto, etena cittavivekabhāvanāmukhena bhāvanārāmaṃ ariyavaṃsaṃ dasseti. Vijitāvīti sāsane sammāpaṭipajjantena vijetabbaṃ kilesagaṇaṃ vijitvā ṭhito, etena upadhivivekaṃ dasseti. Bhayahetūnaṃ kilesānaṃ apagatattā apetalomahaṃso, etena sammāpaṭipattiyā phalaṃ dasseti. Rakkhanti rakkhanto. Kāyagatāsatinti kāyārammaṇaṃ satiṃ, kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ paribrūhanavasena avissajjento. Dhitimāti dhīro, samāhitattaṃ vijitāvibhāvataṃ vā upādāya paṭipattidassanametaṃ. Ayañhettha saṅkhepattho – so bhikkhu vivekasukhānupekkhāya eko sītavanaṃ upāgami, upāgato ca lolabhāvābhāvato santuṭṭho dhitimā kāyagatāsatikammaṭṭhānaṃ bhāvento tathādhigataṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā āraddhavipassanaṃ ussukkāpetvā adhigatena aggamaggena samāhito vijitāvī ca hutvā katakiccatāya bhayahetūnaṃ sabbaso apagatattā apetalomahaṃso jātoti.
ஸீதவனியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sītavaniyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 6. ஸீதவனியத்தே²ரகா³தா² • 6. Sītavaniyattheragāthā