Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / బుద్ధవంస-అట్ఠకథా • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā

    ౮. సోభితబుద్ధవంసవణ్ణనా

    8. Sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanā

    తస్స పన అపరభాగే తస్స సాసనేపి అన్తరహితే సోభితో నామ బోధిసత్తో కప్పసతసహస్సాధికాని చత్తారి అసఙ్ఖ్యేయ్యాని పారమియో పూరేత్వా తుసితపురే నిబ్బత్తిత్వా తత్థ యావతాయుకం ఠత్వా దేవేహి ఆయాచితో తుసితపురతో చవిత్వా సుధమ్మనగరే సుధమ్మరాజస్స కులే సుధమ్మాయ నామ దేవియా కుచ్ఛిస్మిం పటిసన్ధిం అగ్గహేసి. సో దసన్నం మాసానం అచ్చయేన సుధమ్ముయ్యానే మాతుకుచ్ఛితో పరిసుద్ధవిరాజితఘనమేఘపటలతో పుణ్ణచన్దో వియ నిక్ఖమి. తస్స పటిసన్ధియం జాతియఞ్చ పాటిహారియాని పుబ్బే వుత్తప్పకారాని.

    Tassa pana aparabhāge tassa sāsanepi antarahite sobhito nāma bodhisatto kappasatasahassādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā devehi āyācito tusitapurato cavitvā sudhammanagare sudhammarājassa kule sudhammāya nāma deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. So dasannaṃ māsānaṃ accayena sudhammuyyāne mātukucchito parisuddhavirājitaghanameghapaṭalato puṇṇacando viya nikkhami. Tassa paṭisandhiyaṃ jātiyañca pāṭihāriyāni pubbe vuttappakārāni.

    సో దసవస్ససహస్సాని అగారం అజ్ఝావసిత్వా సత్తత్తింసనాటకిత్థిసహస్సానం అగ్గాయ అగ్గమహేసియా మఖిలదేవియా కుచ్ఛిస్మిం సీహకుమారే నామ పుత్తే ఉప్పన్నే చత్తారి నిమిత్తాని దిస్వా సఞ్జాతసంవేగో పాసాదేయేవ పబ్బజిత్వా తత్థేవ ఆనాపానస్సతిసమాధిం భావేత్వా చత్తారి ఝానాని పటిలభిత్వా సత్తాహం తత్థేవ పధానచరియమచరి. తతో మఖిలమహాదేవియా దిన్నం పరమమధురం మధుపాయాసం పరిభుఞ్జిత్వా అభినిక్ఖమనత్థాయ చిత్తముప్పాదేసి – ‘‘అయం పాసాదో అలఙ్కతపటియత్తో మహాజనస్స పస్సన్తస్సేవ ఆకాసేన గన్త్వా బోధిరుక్ఖం మజ్ఝేకత్వా పథవియం ఓతరతు, ఇమా చ ఇత్థియో మయి బోధిమూలే నిసిన్నే అవుత్తా సయమేవ పాసాదతో నిక్ఖమన్తూ’’తి. సహచిత్తుప్పాదా పాసాదో చ సుధమ్మరాజభవనతో ఉప్పతిత్వా అసితఞ్జనసఙ్కాసమాకాసమబ్భుగ్గఞ్ఛి. సో సమోసరితసురభికుసుమదామసమలఙ్కతపాసాదతలో సకలమ్పి గగనతలం సమలఙ్కురుమానో వియ కనకరసధారాసదిసరుచిరకరనికరో దివసకరో వియ చ సరదసమయరజనికరో వియ చ విరోచమానో విలమ్బమానవివిధవిచిత్తకిఙ్కిణికజాలో యస్స కిర వాతేరితస్స సుకుసలజనవాదితస్స పఞ్చఙ్గికస్స తురియస్స వియ సద్దో వగ్గు చ రజనీయో చ కమనీయో చ అహోసి.

    So dasavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasitvā sattattiṃsanāṭakitthisahassānaṃ aggāya aggamahesiyā makhiladeviyā kucchismiṃ sīhakumāre nāma putte uppanne cattāri nimittāni disvā sañjātasaṃvego pāsādeyeva pabbajitvā tattheva ānāpānassatisamādhiṃ bhāvetvā cattāri jhānāni paṭilabhitvā sattāhaṃ tattheva padhānacariyamacari. Tato makhilamahādeviyā dinnaṃ paramamadhuraṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā abhinikkhamanatthāya cittamuppādesi – ‘‘ayaṃ pāsādo alaṅkatapaṭiyatto mahājanassa passantasseva ākāsena gantvā bodhirukkhaṃ majjhekatvā pathaviyaṃ otaratu, imā ca itthiyo mayi bodhimūle nisinne avuttā sayameva pāsādato nikkhamantū’’ti. Sahacittuppādā pāsādo ca sudhammarājabhavanato uppatitvā asitañjanasaṅkāsamākāsamabbhuggañchi. So samosaritasurabhikusumadāmasamalaṅkatapāsādatalo sakalampi gaganatalaṃ samalaṅkurumāno viya kanakarasadhārāsadisarucirakaranikaro divasakaro viya ca saradasamayarajanikaro viya ca virocamāno vilambamānavividhavicittakiṅkiṇikajālo yassa kira vāteritassa sukusalajanavāditassa pañcaṅgikassa turiyassa viya saddo vaggu ca rajanīyo ca kamanīyo ca ahosi.

    దూరతో పట్ఠాయ సుయ్యమానేన మధురేన సరేన సత్తానం సోతాని ఓదహమానో ఘరచచ్చరచతుక్కవీథిఆదీసు ఠత్వా పవత్తితకథాసల్లాపేసు మనుస్సేసు నాతినీచేన నాతిఉచ్చేన తరువరవనమత్థకావిదూరేనాకాసేన పలోభయమానో వియ తరువరసాఖానానారతనజుతివిసరసముజ్జలేన వణ్ణేన జననయనాని ఆకడ్ఢేన్తో వియ చ పుఞ్ఞానుభావం సముగ్ఘోసయన్తో వియ చ గగనతలం పటిపజ్జి. తత్థ నాటకిత్థియోపి పఞ్చఙ్గికస్స వరతురియస్స మధురేన సరేన ఉపగాయింసు చేవ విలపింసు చ. చతురఙ్గినీ కిరస్స సేనాపి అలఙ్కార-కాయాభరణ-జుతి-సముదయ-సముజ్జోతనానావిరాగ-సురభికుసుమవసనాభరణసోభితా అమరవరసేనా వియ పరమరుచిరదస్సనా ధరణీ వియ గగనతలేన పాసాదం పరివారేత్వా అగమాసి.

    Dūrato paṭṭhāya suyyamānena madhurena sarena sattānaṃ sotāni odahamāno gharacaccaracatukkavīthiādīsu ṭhatvā pavattitakathāsallāpesu manussesu nātinīcena nātiuccena taruvaravanamatthakāvidūrenākāsena palobhayamāno viya taruvarasākhānānāratanajutivisarasamujjalena vaṇṇena jananayanāni ākaḍḍhento viya ca puññānubhāvaṃ samugghosayanto viya ca gaganatalaṃ paṭipajji. Tattha nāṭakitthiyopi pañcaṅgikassa varaturiyassa madhurena sarena upagāyiṃsu ceva vilapiṃsu ca. Caturaṅginī kirassa senāpi alaṅkāra-kāyābharaṇa-juti-samudaya-samujjotanānāvirāga-surabhikusumavasanābharaṇasobhitā amaravarasenā viya paramaruciradassanā dharaṇī viya gaganatalena pāsādaṃ parivāretvā agamāsi.

    తతో పాసాదో గన్త్వా అట్ఠాసీతిహత్థుబ్బేధం ఉజువిపులవట్టక్ఖన్ధం కుసుమపల్లవమకులసమలఙ్కతం నాగరుక్ఖం మజ్ఝేకత్వా ఓతరిత్వా భూమియం పతిట్ఠహి. నాటకిత్థియో చ కేనచి అవుత్తావ తతో పాసాదతో ఓతరిత్వా పక్కమింసు. అనేకగుణసోభితో కిర సోభితోపి మహాపురిసో మహాజనకతపరివారోయేవ రత్తియా తీసు యామేసు తిస్సో విజ్జాయో ఉప్పాదేసి. మారబలం పనస్స ధమ్మతాబలేనేవ యథాగతమగమాసి. పాసాదో పన తత్థేవ అట్ఠాసి. సోభితో పన భగవతా సమ్బోధిం పత్వా – ‘‘అనేకజాతిసంసారం…పే॰… తణ్హానం ఖయమజ్ఝగా’’తి ఉదానం ఉదానేత్వా బోధిసమీపేయేవ సత్తసత్తాహం వీతినామేత్వా బ్రహ్మునో ధమ్మజ్ఝేసనం పటిజానిత్వా – ‘‘కస్స ను ఖో పఠమం ధమ్మం దేసేయ్య’’న్తి బుద్ధచక్ఖునా ఓలోకేన్తో అత్తనో వేమాతికే కనిట్ఠభాతికే అసమకుమారఞ్చ సునేత్తకుమారఞ్చ దిస్వా – ‘‘ఇమే ద్వే కుమారా ఉపనిస్సయసమ్పన్నా గమ్భీరం నిపుణం ధమ్మం పటివిజ్ఝితుం సమత్థా, హన్దాహం ఇమేసం ధమ్మం దేసేయ్య’’న్తి ఆకాసేనాగన్త్వా సుధమ్ముయ్యానే ఓతరిత్వా ద్వేపి కుమారే ఉయ్యానపాలేన పక్కోసాపేత్వా తేహి సపరివారేహి పరివుతో మహాజనమజ్ఝే ధమ్మచక్కం పవత్తేసి. తేన వుత్తం –

    Tato pāsādo gantvā aṭṭhāsītihatthubbedhaṃ ujuvipulavaṭṭakkhandhaṃ kusumapallavamakulasamalaṅkataṃ nāgarukkhaṃ majjhekatvā otaritvā bhūmiyaṃ patiṭṭhahi. Nāṭakitthiyo ca kenaci avuttāva tato pāsādato otaritvā pakkamiṃsu. Anekaguṇasobhito kira sobhitopi mahāpuriso mahājanakataparivāroyeva rattiyā tīsu yāmesu tisso vijjāyo uppādesi. Mārabalaṃ panassa dhammatābaleneva yathāgatamagamāsi. Pāsādo pana tattheva aṭṭhāsi. Sobhito pana bhagavatā sambodhiṃ patvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvā bodhisamīpeyeva sattasattāhaṃ vītināmetvā brahmuno dhammajjhesanaṃ paṭijānitvā – ‘‘kassa nu kho paṭhamaṃ dhammaṃ deseyya’’nti buddhacakkhunā olokento attano vemātike kaniṭṭhabhātike asamakumārañca sunettakumārañca disvā – ‘‘ime dve kumārā upanissayasampannā gambhīraṃ nipuṇaṃ dhammaṃ paṭivijjhituṃ samatthā, handāhaṃ imesaṃ dhammaṃ deseyya’’nti ākāsenāgantvā sudhammuyyāne otaritvā dvepi kumāre uyyānapālena pakkosāpetvā tehi saparivārehi parivuto mahājanamajjhe dhammacakkaṃ pavattesi. Tena vuttaṃ –

    .

    1.

    ‘‘రేవతస్స అపరేన, సోభితో నామ నాయకో;

    ‘‘Revatassa aparena, sobhito nāma nāyako;

    సమాహితో సన్తచిత్తో, అసమో అప్పటిపుగ్గలో.

    Samāhito santacitto, asamo appaṭipuggalo.

    .

    2.

    ‘‘సో జినో సకగేహమ్హి, మానసం వినివత్తయి;

    ‘‘So jino sakagehamhi, mānasaṃ vinivattayi;

    పత్వాన కేవలం బోధిం, ధమ్మచక్కం పవత్తయి.

    Patvāna kevalaṃ bodhiṃ, dhammacakkaṃ pavattayi.

    .

    3.

    ‘‘యావ హేట్ఠా అవీచితో, భవగ్గా చాపి ఉద్ధతో;

    ‘‘Yāva heṭṭhā avīcito, bhavaggā cāpi uddhato;

    ఏత్థన్తరే ఏకపరిసా, అహోసి ధమ్మదేసనే.

    Etthantare ekaparisā, ahosi dhammadesane.

    .

    4.

    ‘‘తాయ పరిసాయ సమ్బుద్ధో, ధమ్మచక్కం పవత్తయి;

    ‘‘Tāya parisāya sambuddho, dhammacakkaṃ pavattayi;

    గణనాయ న వత్తబ్బో, పఠమాభిసమయో అహూ’’తి.

    Gaṇanāya na vattabbo, paṭhamābhisamayo ahū’’ti.

    తత్థ సకగేహమ్హీతి అత్తనో భవనేయేవ, అన్తోపాసాదతలేయేవాతి అత్థో. మానసం వినివత్తయీతి చిత్తం పరివత్తేసి, సకగేహే ఠత్వా సత్తదివసబ్భన్తరేయేవ పుథుజ్జనభావతో చిత్తం వినివత్తేత్వా బుద్ధత్తం పాపుణీతి అత్థో. హేట్ఠాతి హేట్ఠతో. భవగ్గాతి అకనిట్ఠభవనతో. తాయ పరిసాయాతి తస్సా పరిసాయ మజ్ఝే. గణనాయ న వత్తబ్బోతి గణనపథమతీతాతి అత్థో. పఠమాభిసమయోతి పఠమో ధమ్మాభిసమయో. అహూతి గణనాయ న వత్తబ్బా పరిసా అహోసీతి అత్థో. ‘‘పఠమే అభిసమింసుయేవా’’తిపి పాఠో, తస్స పఠమధమ్మదేసనే అభిసమింసు యే జనా, తే గణనాయ న వత్తబ్బాతి అత్థో.

    Tattha sakagehamhīti attano bhavaneyeva, antopāsādataleyevāti attho. Mānasaṃ vinivattayīti cittaṃ parivattesi, sakagehe ṭhatvā sattadivasabbhantareyeva puthujjanabhāvato cittaṃ vinivattetvā buddhattaṃ pāpuṇīti attho. Heṭṭhāti heṭṭhato. Bhavaggāti akaniṭṭhabhavanato. Tāya parisāyāti tassā parisāya majjhe. Gaṇanāya na vattabboti gaṇanapathamatītāti attho. Paṭhamābhisamayoti paṭhamo dhammābhisamayo. Ahūti gaṇanāya na vattabbā parisā ahosīti attho. ‘‘Paṭhame abhisamiṃsuyevā’’tipi pāṭho, tassa paṭhamadhammadesane abhisamiṃsu ye janā, te gaṇanāya na vattabbāti attho.

    అథాపరేన సమయేన సుదస్సననగరద్వారే చిత్తపాటలియా మూలే యమకపాటిహారియం కత్వా నవకనకమణిమయభవనే తావతింసభవనే పారిచ్ఛత్తకమూలే పణ్డుకమ్బలసిలాతలే నిసీదిత్వా అభిధమ్మం దేసేసి. దేసనాపరియోసానే నవుతికోటిసహస్సానం ధమ్మాభిసమయో అహోసి. అయం దుతియో అభిసమయో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Athāparena samayena sudassananagaradvāre cittapāṭaliyā mūle yamakapāṭihāriyaṃ katvā navakanakamaṇimayabhavane tāvatiṃsabhavane pāricchattakamūle paṇḍukambalasilātale nisīditvā abhidhammaṃ desesi. Desanāpariyosāne navutikoṭisahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi. Ayaṃ dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    5.

    ‘‘తతో పరమ్పి దేసేన్తే, మరూనఞ్చ సమాగమే;

    ‘‘Tato parampi desente, marūnañca samāgame;

    నవుతికోటిసహస్సానం, దుతియాభిసమయో అహూ’’తి.

    Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahū’’ti.

    అథాపరేన సమయేన సుదస్సననగరే జయసేనో నామ రాజకుమారో యోజనప్పమాణం విహారం కారేత్వా అసోకస్సకణ్ణచమ్పకనాగపున్నాగవకులసురభిచూతపనసాసనసాలకున్ద- సహకారకరవీరాదితరువరనిరన్తరం ఆరామం రోపేత్వా బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స నియ్యాతేసి. దానానుమోదనం కత్వా యాగం వణ్ణేత్వా భగవా ధమ్మం దేసేసి. తదా కోటిసతసహస్ససత్తనికాయస్స ధమ్మాభిసమయో అహోసి. అయం తతియాభిసమయో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Athāparena samayena sudassananagare jayaseno nāma rājakumāro yojanappamāṇaṃ vihāraṃ kāretvā asokassakaṇṇacampakanāgapunnāgavakulasurabhicūtapanasāsanasālakunda- sahakārakaravīrāditaruvaranirantaraṃ ārāmaṃ ropetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa niyyātesi. Dānānumodanaṃ katvā yāgaṃ vaṇṇetvā bhagavā dhammaṃ desesi. Tadā koṭisatasahassasattanikāyassa dhammābhisamayo ahosi. Ayaṃ tatiyābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    6.

    ‘‘పునాపరం రాజపుత్తో, జయసేనో నామ ఖత్తియో;

    ‘‘Punāparaṃ rājaputto, jayaseno nāma khattiyo;

    ఆరామం రోపయిత్వాన, బుద్ధే నియ్యాతయీ తదా.

    Ārāmaṃ ropayitvāna, buddhe niyyātayī tadā.

    .

    7.

    ‘‘తస్స యాగం పకిత్తేన్తో, ధమ్మం దేసేసి చక్ఖుమా;

    ‘‘Tassa yāgaṃ pakittento, dhammaṃ desesi cakkhumā;

    తదా కోటిసహస్సానం, తతియాభిసమయో అహూ’’తి.

    Tadā koṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.

    పున ఉగ్గతో నామ రాజా సునన్దనగరే సునన్దం నామ విహారం కారేత్వా బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స అదాసి. తస్మిం దానే ఏహిభిక్ఖుపబ్బజ్జాయ పబ్బజితానం కోటిసతం అరహన్తానం సన్నిపాతో , తేసం మజ్ఝే సోభితో భగవా పాతిమోక్ఖం ఉద్దిసి. అయం పఠమో సన్నిపాతో అహోసి. పున మేఖలానగరే ధమ్మగణో ధమ్మగణారామం నామ పవరారామం మహావిహారం కారేత్వా బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స దత్వా సహ సబ్బపరిక్ఖారేహి దానం అదాసి. తస్మిం సమాగమే ఏహిభిక్ఖుభావేన పబ్బజితానం నవుతియా అరహన్తకోటీనం సన్నిపాతే పాతిమోక్ఖం ఉద్దిసి. అయం దుతియో సన్నిపాతో అహోసి. యదా పన భగవా దససతనయనపురే వస్సం వసిత్వా పవారణాయ సురవరపరివుతో ఓతరి, తదా అసీతియా అరహన్తకోటీహి సద్ధిం చతురఙ్గికే సన్నిపాతే పవారేసి. అయం తతియో సన్నిపాతో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Puna uggato nāma rājā sunandanagare sunandaṃ nāma vihāraṃ kāretvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa adāsi. Tasmiṃ dāne ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ koṭisataṃ arahantānaṃ sannipāto , tesaṃ majjhe sobhito bhagavā pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ paṭhamo sannipāto ahosi. Puna mekhalānagare dhammagaṇo dhammagaṇārāmaṃ nāma pavarārāmaṃ mahāvihāraṃ kāretvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa datvā saha sabbaparikkhārehi dānaṃ adāsi. Tasmiṃ samāgame ehibhikkhubhāvena pabbajitānaṃ navutiyā arahantakoṭīnaṃ sannipāte pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Yadā pana bhagavā dasasatanayanapure vassaṃ vasitvā pavāraṇāya suravaraparivuto otari, tadā asītiyā arahantakoṭīhi saddhiṃ caturaṅgike sannipāte pavāresi. Ayaṃ tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    8.

    ‘‘సన్నిపాతా తయో ఆసుం, సోభితస్స మహేసినో;

    ‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, sobhitassa mahesino;

    ఖీణాసవానం విమలానం, సన్తచిత్తాన తాదినం.

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    9.

    ‘‘ఉగ్గతో నామ సో రాజా, దానం దేతి నరుత్తమే;

    ‘‘Uggato nāma so rājā, dānaṃ deti naruttame;

    తమ్హి దానే సమాగఞ్ఛుం, అరహన్తా సతకోటియో.

    Tamhi dāne samāgañchuṃ, arahantā satakoṭiyo.

    ౧౦.

    10.

    ‘‘పునాపరం పురగణో, దేతి దానం నరుత్తమే;

    ‘‘Punāparaṃ puragaṇo, deti dānaṃ naruttame;

    తదా నవుతికోటీనం, దుతియో ఆసి సమాగమో.

    Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.

    ౧౧.

    11.

    ‘‘దేవలోకే వసిత్వాన, యదా ఓరోహతీ జినో;

    ‘‘Devaloke vasitvāna, yadā orohatī jino;

    తదా అసీతికోటీనం, తతియో ఆసి సమాగమో’’తి.

    Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo’’ti.

    తదా కిర అమ్హాకం బోధిసత్తో రమ్మవతీనగరే ఉభతో సుజాతో ‘సుజాతో’ నామ బ్రాహ్మణో హుత్వా సోభితస్స భగవతో ధమ్మదేసనం సుత్వా సరణేసు పతిట్ఠాయ బుద్ధప్పముఖస్స భిక్ఖుసఙ్ఘస్స తేమాసం మహాదానమదాసి. సోపి నం ‘‘అనాగతే గోతమో నామ బుద్ధో భవిస్సతీ’’తి బ్యాకాసి. తేన వుత్తం –

    Tadā kira amhākaṃ bodhisatto rammavatīnagare ubhato sujāto ‘sujāto’ nāma brāhmaṇo hutvā sobhitassa bhagavato dhammadesanaṃ sutvā saraṇesu patiṭṭhāya buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa temāsaṃ mahādānamadāsi. Sopi naṃ ‘‘anāgate gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –

    ౧౨.

    12.

    ‘‘అహం తేన సమయేన, సుజాతో నామ బ్రాహ్మణో;

    ‘‘Ahaṃ tena samayena, sujāto nāma brāhmaṇo;

    తదా ససావకం బుద్ధం, అన్నపానేన తప్పయిం.

    Tadā sasāvakaṃ buddhaṃ, annapānena tappayiṃ.

    ౧౩.

    13.

    ‘‘సోపి మం బుద్ధో బ్యాకాసి, సోభితో లోకనాయకో;

    ‘‘Sopi maṃ buddho byākāsi, sobhito lokanāyako;

    అపరిమేయ్యితో కప్పే, అయం బుద్ధో భవిస్సతి.

    Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.

    ౧౪.

    14.

    ‘‘పధానం పదహిత్వాన…పే॰… హేస్సామ సమ్ముఖా ఇమం.

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.

    ౧౫.

    15.

    ‘‘తస్సాపి వచనం సుత్వా, హట్ఠో సంవిగ్గమానసో;

    ‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;

    తమేవత్థమనుప్పత్తియా, ఉగ్గం ధితిమకాసహ’’న్తి.

    Tamevatthamanuppattiyā, uggaṃ dhitimakāsaha’’nti.

    తత్థ తమేవత్థమనుప్పత్తియాతి తస్స బుద్ధత్తస్స అనుప్పత్తిఅత్థం, తస్స పన సోభితబుద్ధస్స – ‘‘అనాగతే అయం గోతమో నామ బుద్ధో భవిస్సతీ’’తి వచనం సుత్వా ‘‘అవితథవచనా హి బుద్ధా’’తి బుద్ధత్తప్పత్తిఅత్థన్తి అత్థో. ఉగ్గన్తి తిబ్బం ఘోరం. ధితిన్తి వీరియం. అకాసహన్తి అకాసిం అహం.

    Tattha tamevatthamanuppattiyāti tassa buddhattassa anuppattiatthaṃ, tassa pana sobhitabuddhassa – ‘‘anāgate ayaṃ gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti vacanaṃ sutvā ‘‘avitathavacanā hi buddhā’’ti buddhattappattiatthanti attho. Ugganti tibbaṃ ghoraṃ. Dhitinti vīriyaṃ. Akāsahanti akāsiṃ ahaṃ.

    తస్స పన సోభితస్స భగవతో సుధమ్మం నామ నగరం అహోసి, పితా సుధమ్మో నామ రాజా, మాతా సుధమ్మా నామ దేవీ, అసమో చ సునేత్తో చ ద్వే అగ్గసావకా, అనోమో నాముపట్ఠాకో, నకులా చ సుజాతా చ ద్వే అగ్గసావికా, నాగరుక్ఖో బోధి, అట్ఠపణ్ణాసహత్థుబ్బేధం సరీరం అహోసి, నవుతివస్ససహస్సాని ఆయుప్పమాణం, మఖిలా నామస్స మహాదేవీ, సీహకుమారో నామ అత్రజో, నాటకిత్థీనం సత్తత్తింససహస్సాని నవవస్ససహస్సాని అగారం అజ్ఝావసి. పాసాదేన అభినిక్ఖమి. జయసేనో నామ రాజా ఉపట్ఠాకో. సేతారామే కిర వసీతి. తేన వుత్తం –

    Tassa pana sobhitassa bhagavato sudhammaṃ nāma nagaraṃ ahosi, pitā sudhammo nāma rājā, mātā sudhammā nāma devī, asamo ca sunetto ca dve aggasāvakā, anomo nāmupaṭṭhāko, nakulā ca sujātā ca dve aggasāvikā, nāgarukkho bodhi, aṭṭhapaṇṇāsahatthubbedhaṃ sarīraṃ ahosi, navutivassasahassāni āyuppamāṇaṃ, makhilā nāmassa mahādevī, sīhakumāro nāma atrajo, nāṭakitthīnaṃ sattattiṃsasahassāni navavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Pāsādena abhinikkhami. Jayaseno nāma rājā upaṭṭhāko. Setārāme kira vasīti. Tena vuttaṃ –

    ౧౬.

    16.

    ‘‘సుధమ్మం నామ నగరం, సుధమ్మో నామ ఖత్తియో;

    ‘‘Sudhammaṃ nāma nagaraṃ, sudhammo nāma khattiyo;

    సుధమ్మా నామ జనికా, సోభితస్స మహేసినో.

    Sudhammā nāma janikā, sobhitassa mahesino.

    ౨౧.

    21.

    ‘‘అసమో చ సునేత్తో చ, అహేసుం అగ్గసావకా;

    ‘‘Asamo ca sunetto ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    అనోమో నాముపట్ఠాకో, సోభితస్స మహేసినో.

    Anomo nāmupaṭṭhāko, sobhitassa mahesino.

    ౨౨.

    22.

    ‘‘నకులా చ సుజాతా చ, అహేసుం అగ్గసావికా;

    ‘‘Nakulā ca sujātā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    బుజ్ఝమానో చ సో బుద్ధో, నాగమూలే అబుజ్ఝథ.

    Bujjhamāno ca so buddho, nāgamūle abujjhatha.

    ౨౪.

    24.

    ‘‘అట్ఠపణ్ణాసరతనం , అచ్చుగ్గతో మహాముని;

    ‘‘Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ , accuggato mahāmuni;

    ఓభాసేతి దిసా సబ్బా, సతరంసీవ ఉగ్గతో.

    Obhāseti disā sabbā, sataraṃsīva uggato.

    ౨౫.

    25.

    ‘‘తథా సుఫుల్లం పవనం, నానాగన్ధేహి ధూపితం;

    ‘‘Tathā suphullaṃ pavanaṃ, nānāgandhehi dhūpitaṃ;

    తథేవ తస్స పావచనం, సీలగన్ధేహి ధూపితం.

    Tatheva tassa pāvacanaṃ, sīlagandhehi dhūpitaṃ.

    ౨౬.

    26.

    ‘‘యథాపి సాగరో నామ, దస్సనేన అతప్పియో;

    ‘‘Yathāpi sāgaro nāma, dassanena atappiyo;

    తథేవ తస్స పావచనం, సవనేన అతప్పియం.

    Tatheva tassa pāvacanaṃ, savanena atappiyaṃ.

    ౨౭.

    27.

    ‘‘నవుతివస్ససహస్సాని , ఆయు విజ్జతి తావదే;

    ‘‘Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;

    తావతా తిట్ఠమానో సో, తారేసి జనతం బహుం.

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ౨౮.

    28.

    ‘‘ఓవాదం అనుసిట్ఠిఞ్చ, దత్వాన సేసకే జనే;

    ‘‘Ovādaṃ anusiṭṭhiñca, datvāna sesake jane;

    హుతాసనోవ తాపేత్వా, నిబ్బుతో సో ససావకో.

    Hutāsanova tāpetvā, nibbuto so sasāvako.

    ౨౯.

    29.

    ‘‘సో చ బుద్ధో అసమసమో, తేపి సావకా బలప్పత్తా;

    ‘‘So ca buddho asamasamo, tepi sāvakā balappattā;

    సబ్బం తమన్తరహితం, నను రిత్తా సబ్బసఙ్ఖారా’’తి.

    Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā’’ti.

    తత్థ సతరంసీవాతిఆదిచ్చో వియ, సబ్బా దిసా ఓభాసేతీతి అత్థో. పవనన్తి మహావనం. ధూపితన్తి వాసితం గన్ధితం. అతప్పియోతి అతిత్తికరో, అతిత్తిజననో వా. తావదేతి తస్మిం కాలే, తావతకం కాలన్తి అత్థో. తారేసీతి తారయీ. ఓవాదన్తి సకిం వాదో ఓవాదో నామ. అనుసిట్ఠిన్తి పునప్పునం వచనం అనుసిట్ఠి నామ. సేసకే జనేతి సచ్చప్పటివేధం అప్పత్తస్స సేసజనస్స, సామిఅత్థే భుమ్మవచనం. హుతాసనోవ తాపేత్వాతి అగ్గి వియ తప్పేత్వా. అయమేవ వా పాఠో, ఉపాదానక్ఖయా భగవా పరినిబ్బుతోతి అత్థో. సేసగాథాసు సబ్బత్థ ఉత్తానమేవాతి.

    Tattha sataraṃsīvātiādicco viya, sabbā disā obhāsetīti attho. Pavananti mahāvanaṃ. Dhūpitanti vāsitaṃ gandhitaṃ. Atappiyoti atittikaro, atittijanano vā. Tāvadeti tasmiṃ kāle, tāvatakaṃ kālanti attho. Tāresīti tārayī. Ovādanti sakiṃ vādo ovādo nāma. Anusiṭṭhinti punappunaṃ vacanaṃ anusiṭṭhi nāma. Sesake janeti saccappaṭivedhaṃ appattassa sesajanassa, sāmiatthe bhummavacanaṃ. Hutāsanova tāpetvāti aggi viya tappetvā. Ayameva vā pāṭho, upādānakkhayā bhagavā parinibbutoti attho. Sesagāthāsu sabbattha uttānamevāti.

    సోభితబుద్ధవంసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.

    నిట్ఠితో ఛట్ఠో బుద్ధవంసో.

    Niṭṭhito chaṭṭho buddhavaṃso.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / బుద్ధవంసపాళి • Buddhavaṃsapāḷi / ౮. సోభితబుద్ధవంసో • 8. Sobhitabuddhavaṃso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact