| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
८. सोभितबुद्धवंसो
8. Sobhitabuddhavaṃso
१.
1.
रेवतस्स अपरेन, सोभितो नाम नायको।
Revatassa aparena, sobhito nāma nāyako;
समाहितो सन्तचित्तो, असमो अप्पटिपुग्गलो॥
Samāhito santacitto, asamo appaṭipuggalo.
२.
2.
सो जिनो सकगेहम्हि, मानसं विनिवत्तयि।
So jino sakagehamhi, mānasaṃ vinivattayi;
पत्वान केवलं बोधिं, धम्मचक्कं पवत्तयि॥
Patvāna kevalaṃ bodhiṃ, dhammacakkaṃ pavattayi.
३.
3.
याव हेट्ठा अवीचितो, भवग्गा चापि उद्धतो।
Yāva heṭṭhā avīcito, bhavaggā cāpi uddhato;
एत्थन्तरे एकपरिसा, अहोसि धम्मदेसने॥
Etthantare ekaparisā, ahosi dhammadesane.
४.
4.
ताय परिसाय सम्बुद्धो, धम्मचक्कं पवत्तयि।
Tāya parisāya sambuddho, dhammacakkaṃ pavattayi;
गणनाय न वत्तब्बो, पठमाभिसमयो अहु॥
Gaṇanāya na vattabbo, paṭhamābhisamayo ahu.
५.
5.
ततो परम्पि देसेन्ते, मरूनञ्च समागमे।
Tato parampi desente, marūnañca samāgame;
नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
६.
6.
पुनापरं राजपुत्तो, जयसेनो नाम खत्तियो।
Punāparaṃ rājaputto, jayaseno nāma khattiyo;
आरामं रोपयित्वान, बुद्धे निय्यादयी तदा॥
Ārāmaṃ ropayitvāna, buddhe niyyādayī tadā.
७.
7.
तस्स यागं पकित्तेन्तो, धम्मं देसेसि चक्खुमा।
Tassa yāgaṃ pakittento, dhammaṃ desesi cakkhumā;
तदा कोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥
Tadā koṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
८.
8.
सन्निपाता तयो आसुं, सोभितस्स महेसिनो।
Sannipātā tayo āsuṃ, sobhitassa mahesino;
खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
९.
9.
उग्गतो नाम सो राजा, दानं देति नरुत्तमे।
Uggato nāma so rājā, dānaṃ deti naruttame;
१०.
10.
तदा नवुतिकोटीनं, दुतियो आसि समागमो॥
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
११.
11.
देवलोके वसित्वान, यदा ओरोहती जिनो।
Devaloke vasitvāna, yadā orohatī jino;
तदा असीतिकोटीनं, ततियो आसि समागमो॥
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
१२.
12.
अहं तेन समयेन, सुजातो नाम ब्राह्मणो।
Ahaṃ tena samayena, sujāto nāma brāhmaṇo;
तदा ससावकं बुद्धं, अन्नपानेन तप्पयिं॥
Tadā sasāvakaṃ buddhaṃ, annapānena tappayiṃ.
१३.
13.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सोभितो लोकनायको।
Sopi maṃ buddho byākāsi, sobhito lokanāyako;
‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१४.
14.
‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१५.
15.
तस्सापि वचनं सुत्वा, हट्ठो संविग्गमानसो।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;
तमेवत्थमनुप्पत्तिया, उग्गं धितिमकासहं॥
Tamevatthamanuppattiyā, uggaṃ dhitimakāsahaṃ.
१६.
16.
सुधम्मं नाम नगरं, सुधम्मो नाम खत्तियो।
Sudhammaṃ nāma nagaraṃ, sudhammo nāma khattiyo;
सुधम्मा नाम जनिका, सोभितस्स महेसिनो॥
Sudhammā nāma janikā, sobhitassa mahesino.
१७.
17.
नववस्ससहस्सानि , अगारं अज्झ सो वसि।
Navavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
कुमुदो नाळिनो पदुमो, तयो पासादमुत्तमा॥
Kumudo nāḷino padumo, tayo pāsādamuttamā.
१८.
18.
सत्ततिंससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।
Sattatiṃsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
१९.
19.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, पासादेनाभिनिक्खमि।
Nimitte caturo disvā, pāsādenābhinikkhami;
सत्ताहं पधानचारं, चरित्वा पुरिसुत्तमो॥
Sattāhaṃ padhānacāraṃ, caritvā purisuttamo.
२०.
20.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, सोभितो लोकनायको।
Brahmunā yācito santo, sobhito lokanāyako;
वत्ति चक्कं महावीरो, सुधम्मुय्यानमुत्तमे॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, sudhammuyyānamuttame.
२१.
21.
असमो च सुनेत्तो च, अहेसुं अग्गसावका।
Asamo ca sunetto ca, ahesuṃ aggasāvakā;
अनोमो नामुपट्ठाको, सोभितस्स महेसिनो॥
Anomo nāmupaṭṭhāko, sobhitassa mahesino.
२२.
22.
नकुला च सुजाता च, अहेसुं अग्गसाविका।
Nakulā ca sujātā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
बुज्झमानो च सो बुद्धो, नागमूले अबुज्झथ॥
Bujjhamāno ca so buddho, nāgamūle abujjhatha.
२३.
23.
रम्मो चेव सुदत्तो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।
Rammo ceva sudatto ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
नकुला चेव चित्ता च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥
Nakulā ceva cittā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
२४.
24.
अट्ठपण्णासरतनं, अच्चुग्गतो महामुनि।
Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ, accuggato mahāmuni;
ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो॥
Obhāseti disā sabbā, sataraṃsīva uggato.
२५.
25.
यथा सुफुल्लं पवनं, नानागन्धेहि धूपितं।
Yathā suphullaṃ pavanaṃ, nānāgandhehi dhūpitaṃ;
तथेव तस्स पावचनं, सीलगन्धेहि धूपितं॥
Tatheva tassa pāvacanaṃ, sīlagandhehi dhūpitaṃ.
२६.
26.
यथापि सागरो नाम, दस्सनेन अतप्पियो।
Yathāpi sāgaro nāma, dassanena atappiyo;
तथेव तस्स पावचनं, सवणेन अतप्पियं॥
Tatheva tassa pāvacanaṃ, savaṇena atappiyaṃ.
२७.
27.
नवुतिवस्ससहस्सानि , आयु विज्जति तावदे।
Navutivassasahassāni , āyu vijjati tāvade;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
२८.
28.
ओवादं अनुसिट्ठिञ्च, दत्वान सेसके जने।
Ovādaṃ anusiṭṭhiñca, datvāna sesake jane;
हुतासनोव तापेत्वा, निब्बुतो सो ससावको॥
Hutāsanova tāpetvā, nibbuto so sasāvako.
२९.
29.
सो च बुद्धो असमसमो, तेपि सावका बलप्पत्ता।
So ca buddho asamasamo, tepi sāvakā balappattā;
सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
३०.
30.
सोभितो वरसम्बुद्धो, सीहारामम्हि निब्बुतो।
Sobhito varasambuddho, sīhārāmamhi nibbuto;
धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
सोभितस्स भगवतो वंसो छट्ठो।
Sobhitassa bhagavato vaṃso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ८. सोभितबुद्धवंसवण्णना • 8. Sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanā
